Katalog

CUMHURİYETDERı ÖZGE GÖZKb G Alaattin Haznedaroğlu, plaklarının birçoğumı eskkilerden ve evlerinin bir köşesine atanlardan toplayarak oluiturmui koleksiyonunu. Granıofondaki sesimiz Gramofon ve taş plak koleksiyonu yapan iki isim, Alaattin Haznedaroğlu ve Mehmet Öztekin. Koleksiyonla, Münir Nureddin, Safiye Ayla, Müzeyyen Senar, Deniz Kızı Eftalya'nın seslerine sahip çıkarken bir de sergiye hazırlanıyorlar... ramofonun ığne.sı, 78 dcvırlı l.ı plaklabulu^uyor. lğne,plagınkı\ ı ımlarında ılcrlcrkcn oncc I lamıyı Yuceses'ın gcnç scsıyle bulıı^ı yorsunıi7,ardından Mıınır Nureddin Selçul Safıyc Ayla, Muzeyyen Senar ve Deniz Kı, Lftalya Uramol'on ve tıi!) plaklarla bulu^ıııa mekân mız, bir kolekMyoncunun, Alaattin Hd7ncd; loğlu'nunevi.Gramofonlarkendılerııçına) ıılmi'jodadayanyanadı/ılmi'jler la>>plakh çalınmakıçınhcyecanlı.onlaragozkırpiîjtıı yor' lla/nedaroğlu la> plaklaun bu ustegıı kırmıyorveDenız Kızı Eftalya'nın bıı plağıı koyuyoı gtaınofona,ba!}lıyoı anlatmaya"Kolcksıyon yapmaya ba^lamam dört y onccsınedayanıyor I)ahaönce45'lıkplakl, rı bırıktırıyordum 45'lık ve pıkaplaı ın nıoı olduğuyıllardabenimdebııçokplağıın vard Kaset devıı çıkıp da plakları,ope atılnıaya ba Ianın<.aeliındekı45'likleriatmadım vebunl. ^u an değer kazandı." Alaattin Bey evinın gramofon ve ta1} plakl, raayırdığıodasında45'liklermdurduğudol, bıaçıyor önceAtatürk'ün lt)34yılındakıb sofrasolıbetınekonukoluyoruz. Atalurk'ı sofraba^ındaetrafındakılercsöylcdığıco!}kı lusözlerı, 10. Yıl Soylevı ve 1935 yıhndal kurultayıaçı^konıışmasıı/lıyor \ \ aznedaroğl u, Ataturk' ün sot'ra sohbet ı n nadır bulunan bir plak olduğunu söylüyu 451lıklcraıaMnda,dönemınbirçokünlüşark cısının plakları yanında.yerli veyabancı filı müziklcn de goze çarpıyor. Sadri Ali!>ık'ı "Turist Ömer"i, "Bonanza", "lyı, Kötü, Çı kın", Lee Van Cleef'ın "Sabata" fılmındt onjınalfılmmü7iğı...Plaklaraolanbumer, onu sesın kaydedılışının ılk halını aramaya ı mişve taş plaklarla tanışmasıdaböyleolmu "Elimdc sayısını bilmedığnn kadar45'l birıktı ve bu plaklaı ın daha oneesını araijtı mayabaijladım. Fa'jplaklarftO'lıyıllarakad radyodan dınlenırdı Daha sonra bunla 45'lıklereaktarmi'jlar Runlarıpikaptadinl dığınız zaman granıotunun sesını verır. T. plaktases>,kaydcdılenılkhalıyle(,ıkaı Şım kasetlerdesesdeğı^tirılebılıyor Buneden sesin ori|inal halını, ılk kaydını dınlcmck m rakı,ınsanıta">plaklaradahaçokçekıyor" Alınan ılk gramofonun ardındanta') plakl rı toplaınayaba^layan Ha/rfcdaroğlu'nunkı leksıyonundabugün 16 gramofon vebin2( cıvarmda datasj plak vaı. Gramofonun ılk h; olan"foııograf"koleksıyonun ilgınç parçal ı ıııdan. 1888 yapınıı olan fonografı e.skıeılt yc7crken bulmui} ve Surıye'den geldığını ö renmı^.Fonografla"kovan"adı verılcnıçıb( sılındırlcrçalınıyor Kovanlarınseslerı plakl ra görc çok daha duı>ük Cemal Ünlü'nün yazdığı "FonografGı mofon ve 78 devirli Taş Plak" adlı yazıdan o rendiğiınize göre, Türklerın fonografla tanı maları Ahmet Rasım Bey'ın FranMzca'd. tercümcettiğı "FonografSadayı Iahrırve 1 tiraatF.den Alef'ısımlı Iftsayfalıkbırkıta çıklagcrçeklcijmi!). Kıtapta, fonografı keijl dcnKdısonhakkındaşunlarya7ilmış"Fonografınmucıdı Amerıka'dakaım NL York şehrınde tevellüt etmış ve mıhanık âl minde yed tııla sahıbı olmuş olan 'Edi/o namı âlemdir." Fonograf öteki ülkelerde olduğu gıbı Tuı çe'de de bir kar^ılık buluyor. "Sadanuvr Ancak bu ısım pek tutulmuyor Fonograf gramofon aynı ısımle anılmaya devam cdıy< Yıne aynı yazıya göre, hangı t ırmada çalı tığınıbılmedığımi7teknısyenTantrıx,anıl rında ılk kayıtları Yenı ('amı önunde 1900 \ lındayaptığını anlatıyor Istanbul'da yapıl cak ılk Türkçe kayıt ıcın müzısycn bulmak 7 olmasa da gramofon hunısı önünde >arkı sö leyecek sanatçı bulmak kolay olmamış. "G vurı^ı"yada"dıneaykın"olaıaknıtelendiı