Katalog

14 BRİÇ ŞİAR YALÇI1\1 mek!). Mathe ilk seçeneği rcddctti. Çünkü konuşmalara ve çıkış kâğıdına göre, pik ruasının üçl ü olma ihtimali çok azdı. Elyer traınpası biçiminde oynamak da Mathe'yecazipgelmedi, çünkü karo çıkmadığına göre Batının pikinın tek olabileceğini düşündü. O zaman Batı pik asına çakarak granşlemi batırırdı. Geriye kozları 32 umarak yere iki karo çaktırmak kalıyordu. Mathe öylc oynadı ve kazandı.Pikvalesiyleyerdekaldıktan sonra iki tur koz çekti, trefl ruasıylaele geçerek yere bir karo çaktırdı, pik asıyla ele dönerek ikinci karosuna da yerden çaktı ve treflle son kez ele geçerek rakiplerin son kozunu düşürdü. Dörtelindağılımışöyleydi: CUMHURİYBT DKR(;I 1589 Üç trefl yapmanın yolu R52 54 643 DV1092 Yöneticilik ehliyeti kişisel hayatlarında çok kötü seçimler yapabilmekteler. Dr. Damasio, bu kadar kötu karar migdala (Yunanca'da "badem" anla vermeleriniduygusa/bilgihaznelerineerişimmına gelen sözcükten) insanlarda lim lerinin kaybolmasına bağlamakta. Düşünce bikhalkanınaltınayakın, beyin sapının ve duygunun buluştuğu nokta olan prefronüzerinde bulunan ve birbirıyle bağlantılı yapı talamigdala devresi, yaşamımız boyunca lardan oluşan badem şeklinde bir küredir. Her hoşlandığımız ve hoşlanmadığımız şeylere ilışkin bılgılerın haznesını açan tek anahtardır. biri beynin bir tarafında olmak üzere, başın Dr. Damasio'ya göre bu şekilde duygusal yan kısmınayakın iki amigdala vardır. ümbik yapılar o günden bugüne beynin öğrenme ve beyin, muhakeme alanında düşünen beyin hatırlama süreçlerinin büyük kısmını gerçek kadar işe karışır. Demek ki duygular mantıklı olmak ıçin gereklidır. leştırmektedir. Bir bakıma, akılcı ve duygusal olmak üzere Amigdala ise duygusal durumların uzmanıdır. Amigdala beynin geri kalan kısmından ay iki beynimiz, iki zihnimız ve iki farklı turden zerılsa, olaylann duygusal anlamını değeriendir kâmız vardemektir. Hayatı nasıl yaşadığımız mekte inanılmaz bir yetersizlik, hatta "duygu her ikisi tarafından belirlenir sadece IQ değil, duygusal zekâ da önemlidir. sal körlük" denilen durum ortaya çıkar. Bu yukarıda bahsettiğım alıntıları Varlık/BiAmeliyatla amigdalası alınmış genç bir limYayınlan'ndanDanielGoleman'ın "Duyguadam ınsanlarla ilgısini kesmiş, herkesten uzak, yapayalnız yaşamayı tercih etmişti. Çok sal Zekâ" adlı eserinden kaynak alarak yarariyi konuşabildiği haldeyakın arkadaşlarını, ai landım ve bilgilerinize sundum. Bunlarısunmaktakiamacım.önceyaptığılesini, annesini, bile tanıyamaz hale geldi ve bu kayıtsızlığı karşısında onların çektiği acıya mız spor dalı olan satrancın, bir beyin sporu olması ve onun yapısı hakkında bilgıleri sizleda duyarsız kaldı. Amigdalası olmadığı ıçin resunmakistemem.lkıncisiçevremizdeolup hissetmeyı, hissettikleri hakkında bir şeyler bitenleri dikkatle gözlemlediğimizde bazen hissetmeyi unutmuş gibiydi. Amigdala duygusal bellgin ve başlı başınaanlamın deposu akıl, mantık ve hukuk dışı davranışlara rastladur. Yalnız şefkat değil tüm tutkular amigdala nz. Bu bilgilere dayanarak, bu kışiler hakkında iki genel kanaata sahip oluruz; ya bu kişinin yabağlıdır. IQ'su normal olsa bile duygusal zekâsı yeterSıkıntı veren duygular ıçin kapama şalteri, sizdir. Ya da bu kişı bir şekilde beyin ıle ılgılı rasol pref rontal lobdur. Sağ pref rontal loblar ise korku ve öfke gibi olumsuz duyguların yeridir. hatsızlık ya da operasyon geçırmiştir, uzun Sol loblar, sağ lobları bastırarak bu kaba duy süreli tedavi görmüştür ve belki farkında olmadan amigdalası hasar görmüş, bu nedengularıkontroleder. le farkında olmadan toplum ve insanlık yararıÖrneğın, bir grup inmeli hasta içinde sol prefrontal korteksi hasarlı olanlarfeci kaygı ve naolmayan.uydurmamantığadayalıkararlar korkularla uğraşırken, hasarı sağ tarafta olan almaktadır. Bu kişi rahatsızdır ve bizler böyle lar "beklenmedik ölçüde mutlu"ydular. Bunlar bir durumda neyle karşı karşıya olduğumuzu bilmemizdebüyükyararlarvardır.Bu gibi kişinörolojikmuayeneleresnasındaşakayapıp, lerin iyi eğitim almış, aydın insan olmalan davtestlerdeki başarı düzeylerinı umursamayaranışlarındaki bu bozukluğu düzeltmeye yetcak kadar rahat olabiliyorlardı. Bir de mutlu koca vakası vardı. Beyin anormalleşmesi yü mez, zaten bu gibi kışiler davranışlarını düzeltzünden sağ prefrontal lobunun bir kısmı ame me niyetinde bile olamazlar. Gelişmiş, deliyatla alınmış olan bu adamın karısı; ameliyat mokratik toplumlarda özellikle bu gibi kişileri yönetici yapma yerine, farklı biçimlerde desonrasında kocasının kişiliğinde büyük değiğeriendirerek topluma kazandırmaya çalışırşıklıkler olduğunu, daha zor sinirlenen ve lar. Ancak az gelişmiş, antı demokratik sismemnuniyetle ekleyerek çok daha şefkatli temlerde böylesine kışiler farkında olmadan, birisi halinegeldiğini doktorlaraanlartı. aldığı eğitim ve çevre fonksıyonları dikkate alılowa Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Nörolog Dr. Antonio Damasio, prefrontalamigda narak toplumun önüne tek seçenek gibi kola devresi hasar görmüş hastalarda neyin bo nur, daha sonra bu kişının yaptığı yanhşları düzeltmeye yetecek gücü kimse kolay kolay buzulduğunuınceleyenözenliaraştırmalaryaplamaz. Burada, varsa daha üst düzeyde namıştır. Bu kişilerin karar verme yetileri büyük ölçüde yetersizleşmiş olsa da, zekâ katsayıla muslu ve vicdan sahibi kişi ve yönetıcılerin rında da diğer herhangi bir bilişsel yetilerinde devreyegirmesı gerekıryoksa toplum uzerine hiçbir bozulmagörülmemektedir. Bunlar sağ düşeni yapmasını bılıyorsa kendını kurtarır, bılam bir zekâya sahip olmalarına rağmen iş ve lemiyorsa ceremesıni fazlasıyla çeker. ^ H. SERTAÇ DALKIRAN 4D108 TDV10% + K752 • 5 • * • A762 • R763 V94 A • ARDV • A84 3 S A kontratınıza karşı, Batı kör damını çıkar. Cevap: tlkeli bağışlayın, ikinci körüalın (başka hiçbir dönüş size zarar vermez) ve trcfl damını oynayın! Rakiplerden biri alırsa sorun kalmaz vc bir dc fazla yaparsanız. Damınız metr kalırsa, dört el karo ve iki metr körünüzii çektikten sonra trefl asını çekip trcfl oynayın. Doğu yapik ya da trefl dönmek zorundakalır. • DV82 ARDV ^64 V43 • ARDV9732 • 3 •AD108I K (; R10975 • 976 B ü • 75 •1085 • A3 1590Mathe'ninüç seçenekli granşlemi DV82 • ARDV • * 10852 64 RV964 • * AD1082 B K G D Görüleceği gibi, Mathe elyer trampası seçeneginitercihetseydideka7anabılirdı, çünkü Batı'nınpikiikiliydi ve kör dokuzlusuda elindedeğildi. 1591 Avarelll'nln muhakemesl • AV102 VRDV7 • A3 • D7 • A107 K B \i<u. 10852 64 • RV%4 D G Batı lKaro 3 Karo 6 Karo 7Karo Kuzey Kontr 4 Karo 6 Kör Pas Doğu Güney 1 Pik 2 Kör 5 Karo 6 Trefl Pas Pas Pas 7Körü! • I • RD43 V A86 • A83 + D43 Kuzey İSA 3 Trefl 4 Kör Cüney 2 Karo 4SA 5 Pik! Turnuva biricinde bazen rober briçte göze alınmayacakrisklcrgözcalınır. Yeşile karşı kırmızı oynayan GüneyKuzey, rakipleri granşlemledefansyapıncaonlarıyetcrince batıramayacaklarınıdüş.ünınüşolacaklarki granşlem kör ilâıı etmey i kontr çekmeye tercihettiler. Batı pik altıtısını çıktı veyer valeyi koyarakelikazandı(Doğuyediliyiverdi).Güneydeoturançok ünlü ABO'li briççi Lcw Mathe bu granşlemi ka/.anmak için nasıl oynadı? Cevap: Mathe'nin önünde üç seçenek vardı 1. Yeresadece bir karo çaktırmak vebirpikc cldcn çakarak pik damını sağlamak; 2. Elielyertrampasışeklindeoynamak: Ikiturpikten sonra treflle yercgeçip bir pike kör sekizlisiyle çakmak ve son körle üçüncü kezyeregeçmek; 3. Kozların 32 partajına oynayarak tck trefli olan cldc sadcce iki koz bulunduğunu ummak ve buna göre iki tur koz çektikten sonra pik ası ve treflle iki kcz cle geçerek elin iki kayıpkarosunuyere çaktırmak (sonra da sonko7udüs,iirmek ıçın yınctreflleelcgeç Batı pik dokuzlusunu çıktığına göre, Güneydeoturan Avarelli nasıl oynadı? Öbür masada konuşmalar şöyle bir seyir izledi: Kuzey İSA 3 Trefl 3 Kör 4 Trefl 5 Kör Guney 2 Trefl 3 Karo 3 Pik 4SA 6 Pik Komblnezon Donner Boovvmeester, Münih 01. 1958 Beyaz oynar kazanır Etüd J. Mugnos, 1957 Beyaz oynar kazanır a (Stayman'a 3 Trefl cevabı iki majörü gösteriyordu.) Avarelli debıı pik şleminidcklare etmiş olsaydı, nasıl oynaması gerekir Şiar Yalçın. Tel. ve Faks: (0312)4185214