Katalog

CUMHURİYBT DERGİ yadönüyor. Istebunoktadadurduk.Gcldiğimiz bölgede, Aspendos su yolunun ınşaatı sırasında ka/ılan tünclın doğru istikamette ılcrlcyip ılerlemediğini belirleyebilmek amacıylakazilmışgö/etlemekuyularından biribulunuyor. Çevredekaçtancdahavarbilinmiyor. Yörcçalılıkoldugundangünlerce araştırma yapmak, bikıp usanmadan dağtepe dolaşmak gerekiyor. Bu kuyuyubirkaç y ıl önce tesadülen bir köylüden öğrenmistim. Kuyuyubulduk. Kuyunun varlığıgrubuheyecanlandırmıijtı.lgitaşladolukuyunundcrinliği hakkında pek bir şey söylemek imkansızdı. Çünkügördüğü boşluğata!,atmaktan zevk alanlar, aradangeçen yü/yıllarboyu kuyuyu ağzına kadar doldurup kapatmıştı. Paul, eger kuyunun ıçındckıtaşlar dışarı çıkanlırsadipkısmındakisutüneliningünışığınaçıkartılacağınıdü^ünüyordu. Derinlik ıse tartışmalıydı. Belki 10, belki 20 mctrc olabilirdi. I.S. II. yüzyılda yapılan su yolunun özelliği Persler'den.yanidoğudanalınmış. Paul bu türtünel tekniğinin eskiden Pers yönetimindekı topraklarda kullanıldığını, ardından Roma Imparatorluğu'nagetirildiğinisöyledi. Gelen su"Kısık" Mevkii'neiletilmiş, oradan kemerlerle Kisik Deresi aşılarak Aspendos'adoğru yolunadevam etmişti. Su yolunun izinde Antalya Dağcılık Federasyonu Başkanı Kemal Güneş, Hollanda'nın Nijmegen Üniversitesi'nden iki araştırmacı ile Aspendos su kemerleri izinde yaptıkları yolculuktan izlenimlerini yazdı... ijmegen Üniversitesi'nden iki Hollandalı... Birininadı Paul Kcssener, diğcrininki isc Susanna Pıras. Aspendos Su Kcmclerini incelemeye gclmişlcrdi. Rehberleri Alanya Müzesi arkeologlanndan SeherTürkmen'di. Amaçlan, tiyatrosuyla ünlü Aspendos'un antik dönemdekisuyollarınıincclcyipdoktoratezihazırlamak. Aslmdabukunudaki ilk çal ı şma çok uzun zaman önce Lanck ronsky adlıbilimadamitarafindanyapılmış. Aynca DSİGenel Müdürlüğü'nün40. kuruluş Yıldönünıü için 1 W4'te "Antalya Bölgcsi Tarihi Su Yapılan" kitabını hazırlayan DSİ 13. Bölge Proje Müdürü Galip Büyükyıldınm da bu konuya yer vermişti. liollandalılarlabcllibırgüniçinsözleştik. Anılantarihte Paul, Susanna veSeher ile birlikte gelen ve Hollandalılara yardımcı olan N iki Almanöğrcnciilc üçlügruplaroluşturarak iki ayn araçla Serik'ten yola çıktık. Gökçcpınar Serik'inkuzeyindekidağlık bölgede kurulu bir köy. Adını, antik çağlardan bu tarafa akan ünlü pınanndan alıyor. Köyle pınaraynı adları taşiyor. Ulaşım için Serik'ten harcketedip önce Antalya'ya doğru 45 kilometrcaraçsürmekgerek.K.arşını7a "Çandır" sapağı çıkınca sağa aynlan sapaktan kuzeye sapıp Çandır BeldesiAlacaıni Köyü güzergâhını izlediniz mi dağlara yöneliyorsunuz. Alacami'yigeridcbırakıp dağlara vurunca"SoğanlıMevkii"negeldik. Burası.güneyındckı"Bozkaya(789)"isimlikayalıkdağınkuzeyi.SoğanlıdaAktopTepe'nin(755) güneykısmı.Bozkaya'ylaaralarındabirboyun var. Yol bu boyunda, doğuya giderken birnoktadakıvnlıptamtersyöne.yanibatı TekrararaçlarımızabinerekGökçcpınar'a doğru devam ederken, köye birkac yüz metrekalaaraçlarıtekrardurdurduk.Çünküyolunyakınlarındabiryerde, bukezkuyuyagiden asıl su tünclinin kalıntılari vardı. Tüneli görürgörmezPaureseslendım. Heyecanla araçtançıkan Paul, azötedefarkedilen tüneli gördüğünde sevincini gizleyemiyordu. Arkamızdan gelen öteki araçtaki Alman öğrencilerleberabertünelinyanınagitti.Gerekli aletedcvatla yapılan ölçümler, fotoğraf çekimleri yarımsaatimizialdı.Tünelin 1015 metrelik bölümü giinümüzde ancak görülebiliyor. Kalan bölümlertoprağın altında, AktopTepe'yi(755)delipSoğanlı'yaulaşıyor, fakat görcbilmek mümkün değil. Bu arada hemen belirteyim, 30 m, 50 m, veya daha fazla aralıklarla başka gözetleme kuyulan da açılmışolmalı. Ancak çevremizçamormanıyla karışık çalılarlakaplı. Pck saglam olmasalarda belki kalıntılarını görebileceğimiz kuyuların varlığı, kapsamlı arkeolojik çalışmalarla günışığına çıkartılacak. Tabii gerckliparasalkaynaklarvcişgücüsağlanabilirse... Gökçepınar'da... Antalya 'nın Serik ilçesinde bulunun Aspendos 'un ünlü su kemerlerinden bir günbatımı görünümü... Gökçepınar Köyü'ne geldiğimizde önce muhtarı arayıp faaliyetimizin aynntılan hakkında bilgi verdik.Kısa süresonra, köy evlerinin arasından gıdilen antik su kaynağının başındaydık. Cîökçepınar, Aspendos'a yüzyıllar boyu hayat veren suyun gözesi.yani başı. Kayalıklarınarasındaüçnoktadançıkıpküçükdereciğedönü^en su, günümüzdc kendı oluşturduğu su yolu boyunca a^ağı kesimlere doğru akıp gidiyor. Galip Büyiikyıldırım'a göre kaynağındenizdüzeyindenyüksekliği57O metre. Dikkatlibakıldığındakayalarınaralarında antik çağınsualma yapılan farkedilebiliyor. Fakat bugiin Gökçepınar dahilbirkaç köyün içme suyunu karşılayan kaynak, kısmen tahribata uğramış. Kaynaklardan fışkıran sıılar, betondan dökme depolara alınıp biriktiriliyor, kalanıdercyatağındaasjağılara akıp, köye ait sebze bahçelcrinin sulanmasmdakulkiMildkor. Ç'ınarağaçlarının altındaki kaynakları görünceyeni bir sevinç daha yaşadık. Birzamanların hayat kaynağı olarak, Serik gibi kurakbirbölgeniniçnıesuyugörevinıyapanpınarbaijinda ölçümler, fotoğrafçekımleri tamamlandı. Aslında buraları da kapsamlı arkeolojik (Fotoğruflur: KEMAL GÜNEŞ) araştırmalarla incelenip kazılırsa antik su