Katalog

10 CUMHURİYF.T DERGİ Avurtları bir şişip bir iniyor. Tömbekinin , • dumanı . dışarıya > verilirken yüzlcrde belli belirsiz bir keyif. Çorlulu Ali Paşa Medresesi nargilecilerin İstanbul'daki uğrak yerlerinden biri. Müdavimlere görc nargilenin cn büyük zevki sohbet. Zararına gelince sigaradan az. F.smer, uzıın boylu, doğu şivesiyle konıışan bi r genç soruyor: Köşeyi meşeyi bulduk da Ayşe'yi nerden bulacağız? Nargilenin içimiyaklaşık ikiüçsaatsürüyor. Fiyatı400binlira. Biriheyecanla atılıyor: 35O,35()değilmiydi? Hayır40()oldu... Ya! Nezaman 400 yaptı lar? 1952 doğumlu ve 1971 'den beri nargile içiyor Mııstafa Başkan. Fırsat buldukça geliyormuş anıa asla 10 günü gcçirmıyor: "Burdaki arkadaşlarımız bi?c güzel hizmetler sunuyorlar. Biz bıırada biraile gibiyiz. Geciktigimiz?amanbiziararlarsorarlar, neredesin, niye gelmiyorsun diye. Benbaşkayeregitmem..." Mııstafa Başkan danargilekeş'lcrden. F.vde nargilesi varmış ama evi küçük oldugu ve eşi cvde ıçmesine izin vermediği için ıçemiyormuş. Mahalleyı kokutııyorsundur. Nargilenin elmalı veçileklisi var. Gençler geneldeclmalı içiyorlar. Çünkü tömbeki çok ağırgeliyor. Esrar nargileleri... Şimdi gözümüzü cskiye çevirmenin zamanı... Sermet Mııhtar Alus, 'Istanbul Ka/an Bcn Kepçe'de" bi/i 1930'lardakı Istanbul'dagezdirirken, eski kıraathanelere de uğrar. Kıraathanelerin başlıca müdavimleri, saçlısakallısından.terbıyıklısına kadar hep kalem efendilerıdır. Miidürmuavınlerı,başkatipler, mümeyyızler, katipler, maaşsızkatipadayları... Içlerinde içilen de kahve, çay, gazoz, limoııata, şerbet vc nargiledir. Alus'un tanıklığına göre, içerisinın tavanı sigara, nargile, soba vc kahve ocağı dumanındanzifiri.duvarlarkapkaradır. SadriSema, 19001910 Istanbul'dan hatıralar naklederken, yolunu esrar kahvclerınc düşürür. Burada da nargıleler içilir ama bunlar esrar nargi leleridir: "Kabakdedim. Bilmcyenlervardırbelkı. Esrar nargileleri sukabağından yapılır, bunlara marpuç yerinebirerkamıştııkılır. Scrleri nargile seridir. Lülc de serin iistünde. Arasıra kabak yerınc Hındistancevizi kabuğu, cam billur şişeler de kullanıldığı olurdu... Lülelere bir sıra tömbeki yahııttütün,birsıra esrar, kat kat yerleştirilir. Kahveci bunu kendine mahsusbircakaileatcşler, kamışı şöylc bir üfleyerek öttürür. Sonra birbiri üstüne ikiüçnefes çeker.' Top top, halka halka dumaniarı kahvenin içerisine yayıhr, bayıltıcı, uyuşturucu esrar kokusu da beraber. Müşteriler,esrarcılar yutkunmaktadır." Gelelim yine biz Çorlulu Ali Paşa Medresesi'ne. Bugün burada şaşırmayınEylem'e rastlıyoruz. Önündcbirnargile. Eylem, Istanbul Üniversitesi Biyoloji Bölümüögrcn Köşe, meşe ve... Fotoğraflar ERZADE ERTBMI RAHŞAN TAŞ RANŞANTAŞ B eya/ıt Ycnıçerilcr Caddcsi'nde, Çorlulu Ali Paşa Medresesi'nin avlusundayetmişiki milletteninsan... Paralı.parasızturistler, üniversite öğrencileri, emekliler, boş gezenin boşkalfalan,kravatlılar, kravatsızlar...Gelsinçaylar,adaçayları,elmalıçaylar,gitsinlimonluçaylarvemeşrubatlar... "Soğukiçen,çayiçen,adaçayı..." "Mustağaateşgetir, Mustağa..." Ne ateşi bu diye soracak olursanız, ya birinin naıgilesinin ateşi bitmiş ya da yeni gelen nargilccilerateşistcmektedirler. Çorlulu Ali Paşa Medresesi aynı zamanda nargilecilerin de mekânı. Avurtları bir şişip bir iniyor. Tömbekinin dumanı dışarıya verilirken, yüzlerde belli belirsizbir keyif... Nargileleri Gülağa Şimşek hazırlıyor. Günde200400arasındanargileyebana mısındemiyor. Hcmkonuşuphemdebiryandanvargücüylctömbekıleri(tütün)sıkıpsuyunuçıkarıyor. "Ismim, Gülay degil. Gülağa." Birijafataeakoluyor. "Yumuşak g, yumuşak g." "Başlarım şimdi senin yumuşağından." "Tömbcki nemli olmalıdır. Eğer kuru olursa ınfılak edebilir. önce, lömbcki yaprağınınbirkısmınıdoğrar, suyaıslarsın. Daha sonra biraz da tömbekiyi sarmak için tüm yaprağı ıslatırsın. Nargilcyi hazırlamak bir sanattır,sanat." Duvardaki raflardaduran mavi cam sürahilinargilclcnnsahipleri varvegeldiklerinde, herkes kendi nargilesiyle içiyor. "Bunların sahipleri gelir, bunlar kişiye özeldir. Bu nargilelere sahibinden başkası dokunamaz." Müdavimlcrinegöre nargilenin en büyük /evki, sohbet. Onlaragöredünyadaengüzcl üç ses var. Nargilenin sürahisinden çıkan fokurdama sesi (su sesi), para sesi vc... Bıyık altındanbirbirlerinebakıpgülüşüyorlar... Nargilenin müdavimlerindcnAlı Taştek, 46 yaşında bir devlet dairesinde memur. "Kadıköytarafındaoturuyorumamahepburayagelirim. Buranın ortamı çok iyi, sohbetleri çok güzel"diyorlar. Bütün nargile içenler, nargilenin sigaradan daha az zararlı olduğunu belirtmeden edemiyorlar: "Sigarayı bıraktım, çünkü nargilenin zaran, sigaradan daha az. Ben buraya nargileden çok, sohbeti için geliyorum." Birbirlerini tanıyorlar. Ali Taştek, hemcn hcmen herakşamgelenlerden... Konuşuyorlar: Bu namussuzdan birkurtarsak pacayı, bi/i öldürüyor. Sigarayı nargi lepaklar, nargileyiteneşir paklar, derler. Tabii ki öldürecek bu meret bi/.i. Ayrıca bir iyi tarafı var, boğazdaki balgamları söküyor. Bana tam ters etki yaptı. Taştek, kendisiniyalancıçıkarmışgibisinirleniyor: Üstüne sigara içersen, balgam da olur, başkaşcyde. Nargilenin ağızaalınan bölümünadı,sipsi. Tiryakilerden biri "1973 yılından beri nargile içerim" diyor"Bunun adının sipsi olduğunu bilmczdim.geçenlerdeöğrendim." Herkes yanındagetiriyor, sipsisini. Kimisininki çok sade, kimisininki işlemclerle dolu. Kendi lerini nargilenin sohbetine bırakıyorlaryine: Nargile ortamında üç şey aranır. Köşe, meşe ve Ayşe. Hayır, maşası, şişesi de var. Köşe, nargileyi içmek için açık havadır. Bunu kapalı yerde içmek olmaz.Meşe ise, atcşidir. Ayşeise.hizmeledcndir.