Katalog

6ARAI.IK 1998. SAYI 663 Ziya Çirkin, yerli filmlerin çirkin figüranı. Kayseri'den "artist olma sevdası"yla Istanbul'a savrulan yaşamında, "küçük çapta artist olma" dışında değişen hiçbir şey olmamış. Bir inşaatın müştemilatında yatıp kalkıyor ve Beyoğlu'nun ünlü Figüranlar Kahvesi'nde her gün, ümitlc "ekmek parasını çıkartabileceği" bir rol bekliyor. Bir "çirkiıı" fîgüran BAKİ KOŞAR S oyadının ünlediği rollerde oynayacağını hiç mi hiç tahmin etmiyordu herhaldc Ziya Çirkin. Kayseri'nin Develi Ilçesi'nde.yoksullukla, çetin bir yaşam mücadelesiyle örtülü hayata gözlerini açtığında, biraz şefkat biraz scvgi, biraz da ilgi görebilmek ıçin göz açtırmamışbabasına.annesine... "Babam, atcşe bastı ayaklarımı..." Nasıl? öylesine irkiltici ki bu sözler, bu soruyusormamakeldedeğil. \layatgerçekten de, yeri geldiğinde sürekli eleştirdiğimiz "reality şov"larda belki biraz abartılarakanlatılan kişilcr ve onların öyküleri gibi galiba!.. Yanı, böyle hayatlar, böylc insanlar var. Gerçekten var!. "Çok yaramazdım. Köyün çocuklanyla hep dövüs. üyordum. Babam da beni terbiye etmckiçin ayaklarımı kı/gınateşledağladı. Ellerimi de (gerçekten yaınuk ellerini gösteriyor; iç burkan bir geçmişı n bir daha asla si linmeyecek izlerini...) bir kayanm üstüne koyupbaşkabirkayaylaezdi..." Belü ki çok hırpalanmıs., çok örselenmiş birçocukluk bırakmışgeride.Şimdi, Istanbul'a, Beyoğlu'nasavrulmuşbirçoeukluk... Onun gibi hayatlara sahip ınsanların cn yoğun bulunduğu bölgelerin başında gclcn Beyoğlu'nda, Taksim Meydanı'nda, bir gece yansı o gelıp buldu beni. Gazeteci olduğumu anlamış, benimle konuşmak istediğini söylemişti.Anlattıklarınınotalmayabaşladım... Yerli filmleri Türk filmlerinı, Yeşilçam filmlcrini yani izler misiniz, bilmem. O filmlerin araoyuncularına, Yeşilçam jargonuyla "figüran'iarına dikkatli bakarsanız, ZiyaÇirkin'i, çirkin karakter, kötü adam, dayak yiyen adam gibi rollerdegörebilirsiniz. Bunlar çok küçük rollergerçiamaolsun.o, bu karakterlerden çıkarıyor "ekmek parası"nı. Çoğu ke7, ondan bundan "çorba, sigaraparası"dileniyoraslındaama Kayseri'den bu yana, düşlerinde büy ütüp beslediği "artist olma hayal leri"ni, böyle dayak yiyerek, aşağılanarak, kötü adam bellencrek de olsa kıy ısındanköşesindentatminetmeyeçalışıyor. "Dayak yemek", belki de künyesine kazılı. Özanncsi,babasınınbaskılarına,aşağılamalarına.dayaklarınadahafazladayanamayarak kaçıp gitmiş "sevdalandığı" söy lenen bir adama. Hemde Hollanda'ya!.. Kayseri nere, Hollanda nere ama belli kı "sevda", gönlünii koyverdiğıadamınpeşinden Hollanda'ya gidecek kadar ağır basmış. "Babam, çalışamıyordu, annemi dilendirmeye kalkmıştı. Kuru ekmekle soğanı zor buluyorduk. Tek annemi değil, beni de dövüyordu hep. Köyün çocuklan bana deli diyordu. Deli değildim. Zorla deli yapmak istiyorlardı, bcn onları dövünce, babam, beni köyün çıkışına götürüyor, ellerimi bir kaya taşının üstüne koyup başka bir kaya taşıy la eziyordu..." Annesi Hollanda'ya kaçınca,babası başkabirkadınlaevlenmiş. Bu kez de üvey annenin dayanılmaz gölgesi dikilmiş tepesinde. Yine de peşini bırakmayanbirsıkıntıyı fısıldıyor: "Kızkardeşim Fadime, benim yüzümden, yanlışlıkla eşekten düştü. Oyun oynamak istemiştim amaosakatkaldı. Bu olaydan sonra kafayı üşütrüm,anlıyormusun?.. Hepvicdanazabıçektim..." "Deli" diye alaya alınarak, dövülerek, aşağılanarak, çobanlıkyaparakilkgençliğineulaşmışsonunda Ziya. Derkcn, askerlik. Hem de Şırnak'a!.."Artistolmahayallen",Şırnak'tatükenmiş,bitmişmipeki?.. Asla!.. Bukezde silahların,kanın,bambaşkabirhayatınkasırgasııçindebesleyipbüyütmüşbuhayallerıni.lstanbul.buhayallcrineulaşmasınısağlayacak tek köprii kuşkusuz. Memleketinde, geri dönmesini sağlayacak birneden de yok ki. Babasınamı, üvey annesinemi dönecek? Artistler nerede? Içine, yedi yaşındaykenkendisini terk edip giden annesinin, çok sevdiği kızkardeşi Fadime'nin yüzlerini de koyduğu hayallerini gerçckleştirmekuğrunaatlıyortrenc,verelinilstanbul... Haydarpaşa'dainmiş. Eminönü'neyürüyerek gitmiş. tlk sorduğu soru, onun ifadesinegöre,"Artistleri nerede bulabilirim?" olmuş.tnsanlargülmüştabii.hafifmüstehzı, yanıtlamışlar onu. Cebinde beş kuruş parası yok. GalataKöprüsü'ndcaçrnışönünemendilini, dilenmeye başlamış. Üstü başı zaten perişan. Bir süre sonra zabıtalargclip almışlaronu. Mcğer, dilcncileritoplamaoperasyonuymuş. Okmeydanı Dilenciler Kampı'nagötürmiişler. Zabıtaların şefı hemşehrisiçıkıncaşefkatgöstermişona:"Kapıcılık yapar mısın?" diye sormuş. C'anına minnct tabii, "Evet, yaparım abi" demiş ve başlamış Dilenciler Kampı'nın kapıcılığını yapmaya... P< <ocukluk duSunun pepndeyururken... Ama artist olma, artist olupda para kazan Akbaş'lı seks filmleri furyasının fırtına gibi ma ve sonra daannesiylc kızkardeşini "kur estiği dönemler... Girmiş ünlü Kemal Batarma"hayallenhiçtükenmemiş.Kapıcıhk ba'nın Figüranlar Kahvesi'ne, garsonluk yaparak şöhret ve para sahibi olamayacağı yapmaya başlamış. En azından, arada, birnı, "üşütük" de olsa biliyormuş Ziya. Ve gü kaç artist görüyor, figüranlarla sürcklı konünbirinde... nuşmafırsatıbuluyormuş. Nihayet,oradaki f igüran bayanlar, "yahu, bir rol var, senin ti"Kamptaki birdilenci bayan,beniçağırdı. Dedi ki, kardcş be, para versem, bana yiye pine uygun, oynar mısın?" demişler. Hangi film ve hangi rol olduğunu ne kadar düşünse, cek bir şeyleralır mısın, alırımdedim,parayı aldıın, doğruca, daha önce öğrendiğim Be binbir anıylayüklühafı zasınıne kadar zorlaşadabirtürlübulupçıkartamıyoramabugüyoğlu'ndaki Figüranlar Kahvesi'negittim." ne kadar tinerci, şarapçı, kötü adam, dayak ArzuOkay'lı,ZerrinEgeliler'ri,Aydemir yiyen adam rolleriylc "Deli Balta", "Cam Göz", "Ustura Kemal" ve Kadir Inanır'ın başrolde olduğu "mahkumlarla ılgilı bir film"deoynadığınıanımsayabiliyor. llkfılminde oynadığı rolün karşılığı olarak aldığı 750 bın lira, bugün de çok fazla artmamış aslında."Ucuzaoynadığıiçin,piyasayıdüşürdüğünden" figüranlar arasında "istenmeyen adam" ilanedilmiş. Şimdi, bir inşaatınmüştemilatında yatıp kalkıyor. Yazları iyiymiş de,kışınkarvcyağmuryağıyormuş üstüne. Cep tipi küçük fotoğraf makinemin objektifine "hakiki artistik pozlar" verirkcn, bir yandan da ürnitle, "Abi, bu röportaj bası Idık. tan sonra yardımcı olurlar mı bana? Hiç olmazsa o inşaatta yatıp kalkmaktan kurtulur muyum?"diycsoruyor. Hiç ümitvermek istemiyorum ona. "Umarım," diyorum sadece,"dahahiçbirkadınlabirlıkteolmadığını" söyleyen bu "çirkin"sinematutkunu figüran adama. ^ Ziya Çirkin, yerli filmlerin çirkin figüranu verdl . . he . , , . . • • • • »