Katalog

16 CUMHURİYET DERGt Maktul Mustafa Paşa TekkeCamii'nin Fethi Çelebi Caddesi'ne bakan ön cephesL Tekkeninyaşadığt değişimi artık ancak ayrı dönemlerde çekilmiş fotoğraflardan izlemek olasu Restorasy onclaki sahtecilik. Vakıflar 'ın 1980 'lerin sonundaki tuhaf restorasyonu. Minare de o zaman yıktınlmıştı. 1997. îstanbul BüyükŞehir Belediyesiminareyi "yeniden"yapıyor. na geçerseniz, önce bir mezarhk duvan ile karşılaşacaksınız. Alçak mezarlık duvan boyunca biraz yüründüğünde, duvann bittiği yerde, otoyolun kestiği "kör bir sokak" ile karşılaşılır. Bu noktada, tam karşınıza Dinarsu Halı Fabrikası çıkar. 1974'e EminönüEdirnekapıEyüp güzergâhını takip eden otobüslerin geçtiği Fethi Çelebi Caddesi denilen bu yolun biraz yukansına doğru, tam fabnkanın bitişiğinde; üçer sütunlu, kare planlı ayrı bir mezar görülür. Bu, Osmanlı'nın yüzaltıncı şcyhülislamı Meşrebzade Mehmed Arif Efendi 'nin türbesidir. Türbenin önüne gelindiğinde, tam arka planda, ait kısmı kırmızı renkli küfeki taşı ile yapılmış ve bir hayli yıpranmış, aslında bir tekke binası olan cami karşınıza çıkacaktır. şıyor. Bu şekilde, neredeyse hiç orijinal parçası kalmayan yapı, süslenippüslenip, allanıp pullanıp, kamuoyunun gözüne sokulacak ve yapılan işin adı da, "tarihi yapının restorasyonu" olacak!... îstanbul'da eski Otakçılar yolu üzerindeki Maktul Mustafa Paşa TekkeCamii'nin yaşadığı son facia ya da en hafif . deyimiyle "kitsch" restorasyon, onun son yetmişiki yıl içinde yaşadıklannın bir parçası. Bir başka deyişle şimdiye kadar 4 YAZI VE FOTOĞRAFLAR: LEVENT ELPEN • stanbul 'da, Edirnekapı 'dan geçerek AyH vansaray'a ve Üçüncü Haliç Köprü• sü'nebağlananBoğazKöprüsüÇevre•i yolu.yetmişliyıllarınulaşımsistemianlayişinın ana damarlanndanbiri olmaözelliğinden hiçbir şey kaybetmeden işlevinı sürdurüyor. Bu arada, üzerinden geçerek yok ettiği ve sonuncusu 1996'da olmak üzere sonradan eklenen yan yollarla daha da artan oranlarda tarihe karıştırdığı, Ayvansaray'a doğru inerken sağ tarafta kalan eski Otakçılar Mahallesı'ne ait son izler de, bu ulaşım ağının üzerinden her gün, durmadan hızla geçen otomobilleri seyretmeye mahkum olmuş durumdalar. Başdöndürücü modernleşmenin hızlı otomobillerinin ne bu eski mahalleden, ne de ona ait izlerden haberleri bi le olmuyor. Trafik akışının asla yavaşlatılmaması gereken bir otoyol un kenannda bulunmalan, onlann farkedilmelerini engelliyorbelki de... Oysa zaman zaman yaşanan trafik tıkanıklığı, onlan fark etmek ve öykülerini dinlemek için bir şans olabilir. Otomobilinizi tıkanan yoldabıraktığınızı varsayarak Üçüncü Haliç Köprüsü ve Ayvansaray yönünden Edirnekapı'ya giderken sol tarafa, yolun kan>ı şeridine, Edirnekapı'dan Ayvansaray'a giderken dc yolun sağ tarafına, çımenlik ala Restorasyon "ehliyetr Yapının kuzey batısında, Lala Hüsey in Paşa'nın da lahdinin bulunduğu alanın köşesinde, işi yapanın ve yaptıranın isımlerini yazankocabiryaftavar: "T.C. Îstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Eyüp Maktul Mustafa Paşa Camii Çevre Düzenlemesi; Fen lşleri Daire Başkanlığı Yapı lşleri Müdürlügü; Alkan tnşaat Taah.Tic.San.Ltd.Şti." Bu yafta, aslında ışlerin nasıl "y ürüdüğünü" özetliyor. Îstanbul Büyükşehir Belediyesi Fen îşleri Daire Başkanhgı'nabağlı Yapı lşleri Müdürlügü,"restorasyon" işini Alkan tnşaat ısimli firmayaihaleetmiş. Anlaşılan bu Alkan Inşaat, restorasyon konusunda bir hayli ehliyetli, yeterli ve kendini kanıtlamışbirfirma... Oysa yapılan işe bakılınca, firmanın restorasyon "ehliyeti"ni bakkaldan alıp almadığı konusunda kolayca şüphe uyanabıliyor: Arkeolojik çalışma ve orijinal parçalann özenle ve "yerinde" korunmasına önem vermeden, sankı otopark yapar gibi, yangından mal kaçırırcasına bir an önce bi tirilmeye çalışılan yalapşap, bol betonlu sıradan bir inşaat! "Yık,lşlet,devr«t" Şimdilerde, bu camınin önünde, hummalı bir ınşa faaliyetine tanık olunuyor. Bu hızlı inşaatı yapanlar, öncelikle gözlerine herhalde "hiç de sağlam gelmeycn" minarenin son zamana kadar ayakta kalabilen ait kısmını yıkarak işebaşlamışlar. Bu yıkımın gerekçesi, "restorasyon"... Mantığı, eskımiş bulunan ve dayanıksız olacağı varsayılankısımların sökülüpatılarak yerine "yenisinin" yapılmasına dayanıyor. Sökülüp atılan tarihi kalıntılar ıse ya çöpe atılıyor ya da hurdacıya gidiyor. Hurdacıya parça çıkarmak için çevredeki çocuklar yan »geçirdiği en zor "dayanıklılıktesti"...