Katalog

5OCAK 1997 SAYI 563 bakıyor. Yokbirşey, dıyorelleriyle işaretler Haydar'ın yapabileceği hiçbirşcy kalmıyor. edip. Işinize bakin siz. Kendı dışlarındaki hcr Babasına doğru atılıyor, kolları açık ve bir şeylenekadarilgilidirler. Buradadelininbirı filmkaresigibıhızlaakıyor. Durdurupoğlubağırıp duruyor olabıl ır, sıze ne? Sİ7, eğer ba nualmayaçalışıyor;amaınanılmazbirhızla kabılıyorsanız, kcyfinızc bakın. Yaşıyorsuyüksclmekte asansör. Öteki katların önünden nuzaptallar! Yaşıyorsanız, oğlunuzdaölme geçerkeninadınayavaşlıyor. Binndebırkan mişse, tadını çıkarın. koca "Kır atıma bıneyım/ Yar yoluna gideKımi zaman hastalargclirdı cczaneye, elin yim"eşliğindekavgaediyor. Kadın.cevizbir de serum şişesi, üstünde pijamalar, ayağında koltuğu kaldınp kocasının kafasına ındinyor. terlik; benzı san, gözleri donuk. Ölümü gör Öteki evde birliktc yaşayan bir sürii çirkin m üş, öl ümden dönm üş hastalar. Scrdar döne genç var. Kiminin çenesi öne doğru kı vrılmış, medi. Görmüş müdür? Nasıl gelmiştir ölüm kiminin burnu yanaklanndan birine saplanona? Yürüyerck mı, uçarak mı, koşarak mi? miş, birinin kollan kiraz dalına dönüşmüş, berikininsaçlarınınucundansarkanboncuk "Bukonudaaçıklamayapmayayetkilideğilim." Yetkililer hep böyle dediler. Görse ka gözlüyılanlarıslıklayabancıbırşarkıyisöylüyor. Serdargibi güzeli yok. Sınm gibi deliçardı. Bile bıle ölüme teshm olur mu insan? Ama aılesı ona kaçmamayı öğretti. Onlarada kanlıydı Serdar; kaşı gözü kara, bakışları anlamlr, akıllı, anlayışlı, sıcak, dost, mcrt bir deöylebellettilerçünkü. Yergöstericiler. likanlıydı, özü sözü bir, yalan dolan bilmez... önce rüyaları bozuldu, rüyaiarı da değıl, Sonra uçsuzbucaksız bir karanlık.Birbirinin uykuları. Askercgönderdığininertesigünü, üstüne bindırilmi!} pek çok apartmandan arka hemen.Çiğdem'eteksözetmiyordu;amagözünü kapayinca Serdar'ı ya birarabanın altın arkayageçiliyor. Yeni birapartmanınbodrum da kalmak üzereyken görüyordu ya bir uçuru katlan.Sonrakiapartmanabaşlandığındadaha dahızlanıyor asansör, gcrideyalnızca bir munbaşındadüşmeküzereykcn. Vargücüyuğultu bırakarakapartmanlarbirbiripeşısıra lekoşupkurtarmayaçalışıyordu;amahcrscgeçilmeyebaşlanıyor. Dahagökyüziineçok ferındegeçkalmışoluyordu. Bunların rüya var.dıyedüşüniiliirkenbırroket, bırfüzegıbı iuluıı olmadığını, hep kendı kcndıne kurduğıınıı bunları, ııykııyn ycçmeden öncekı bula gökboşluğununkuınınadalımyor. nıklık anıııda, bilmc.ullmııı yı'tzeye çıktıgını Salaklar! Oradaöyleceoturuphayal kurııbilıyordu Btı de kendı knrabasanlarından yorlar. Neyın hayalını? Dayalı doşelı evler, kurtulmak ıgın uyurnaktan vazgeçmek dıjjinaksam yemekleri, geee oluı ııuılaı ı. yarın ne dabirçaıesıkalmadığını... pışırelım'ler, evde soğan kalmamış'lar, çocuklarımızolsun, bır kız, biroğlan'laı... Bıllykıı haplarına saldmnası bu dönemde. Önce bir güven, yatar yatmaz uyuyacağını sa ıaknıazlarki size! llayallerınızı deçalarlar. "Oğlum askcrden drinsün, onu da alırım bunıyor. Hesabagörebelleği boınboş.bebekler raya." lıayali ne olacak şimdi? Hanı Hulusi gıbıuyumasıgerck.Hayır, öyleolmuyor.Çok Bey'e böylenecektı: "Ben yaşlandım artık, uzaklardaki sesleri duyuyormuşdaayıramıbeni emeklı et,oğlum bakacak ycrıme. Yazyoı, algılayamıyormuş gibi bir uğultu başlılıkta kışlıkta rahatın bozulmaz. Yctistiririm yor. Bedenındekını değılsc de kulaklarındaki zonklamayıdirıdirmek için başını yastığa gö onu. Hastalara, hasta yakınlarına, hastanelerdezatensoyulupsoğanaçevnlmısgaribanlamüyor,yastığı ikiyanındankulaklarınabasra,yaslılara,genc vegüzel vetehlikelikadintırıyor iyicc. Uğultu yavaş yavaş azalıp ince lara, sakatlara, zengınlere ve zencılere nasıl birsırensesmedönüşüyor,MJiırayineanlamdavranılır, öğretınm.hczaneyıtekbaşınagösızdüşlenBirasansördebuluyorkendıniörneğin, ortadaki ıki asansördcn birinde. Içinde türür. Benim zamanımda nasıl "eczane/pharmacy/apothekc"yazılarını kollayarak aranbulunmadığıas>ansör, katlararasındadüzbir maz, doğrudan bana koşarsa insanlar genc çizgide inip çıkarken onunkı ötekıyle aynı öyleolur."Diyemedi,hiçbirinidiyemedi.lşi düzlemegeldiğindcberikinineevresindesarhazırsayılırdı Serdar'ın,okumadıevet; ama malhareketlerledönmeyebaşlıyor. Sekizon ne okumuşları cebindcn çıkarırdı. karanlıkkapınınaçıldığı asansör boşluğunda ilerlenıyor. Yavaşlandığındayadadönerken Öğleye doğru bir uğrardı I lulusi Bey, o kaevlerin içi görülebil iyor. Her üç evden birinde dar. Kımı zaman haftalarca görünmezdı. Serdarvar. Hepkaçırmışoluyorasansörüve Öncmli bir şey ol ursa ben i yazlıktan ara, derdi; ama hiç aramadı Haydar. Onun öncmli saydığı bütiin sorunların üstesinden tek başına gelmeyi başardı. Çevredeki yirmi eczanc i(;indc, en iyi ışyapanın Haydar'ınki olması boşunadeğildi.Şimdibiledoktora,hastaneyegıdecekparabulamayanlardosdoğrukoşup ona geliyor. Yalnız artık her şey değişti. Haydar eski I laydardeğil. "Vatan ıçin, devlct ıçin" diycnlerçckipgittiler. Hangipara.bir canın bedelini ödeyebilir? Ödeyebiliyorsa, buyursunÇiğdemHanım.oparayladağlasın yarasını. I laydar'ın yarası derindc. Arka bölmedeki kırmızı dolap. Bütün dertlerinin çaresinin o dolapta olduğunu biliyordu. Bunubilcondan önce farkettiler. "Bir delilik yapmasın. Çiğdem Ana, sen bunu gönderme bir daha eczaneye." Birbiçimdekendisinindüjinaçıkmasıgerekiyordu, bunun kolay yoldan olmasına izin vermediler, böyleoldu ışte. I5ahamı iyi şimdı?Hcrkcshcrkesikaybetti. Haydar Serdar'ı, Çiğdem Haydar'ı... Destek olacakmış (,'iğdem'e,dayanmagücünübırliktebulacaklarmış. Destek, dayak, dayanak, kalas, kütük... Bir arabası olsa çekergiderdı. Çiğdem kendi kcndıne destek olsun. Destek dedığinsağlam olur, eürüdüo. K.urtcuklarbütünbedeninikenurdı.kimserarkındadeğıl Kof"artıkıçı,to7 lozdökülüyor. Hanı trapezcilcrinasıldığı incc(,ubuk,obilcdeğil. Bir boşluğa düşmüştü, yenı bir duvar örmekgcrekıyordu;tutunacağıbirduvar.(,ıkıntısını, gırintisini, tasını, tuğlasını bılmedığı yenı bir duvar. Yükselmekıçındegıl,buboşluktan çıkmak ieın bilc dcğil, ycnidcn düşmemek ıçm. Lnçokboşluktaolmaktan.boşlukta kalmaktan korkuyordu. Neçok boşlukta kaldı! Neyaşasabireksik... Kimseyioyalamadan.kimseyekarşılıksızgüvenduyguları aşılamadan olmalıydı ne olacaksa. Kendısini trapczci gibi hissediyordu. Hep o aynı boşlukta, yerle ilişiği kesik, elinde iki incecık ipe bağlı bırçubuk.Onagüvenipkendisinı boşluğa salıvcrse... Ya varacak bir yerlereyao çomakkurtulacakelınden. Bıryerlerevarmayı kim istıyor? Bir süre sonsuz özgür bir uçuş; ama az sonra? Çadırın duvarına çarpıp düşecek,kanadıkırık bir kıış gibi, izleyenlerinhcmcn ayak ucuna, Çiğdem'in ayak ucuna. Yazık, diyecek Çiğdem. Dağ gibi adamdı; ama dayanamadııştc.Gecikcndelilikadaletlideğildir. Gidipkadını uyarmalı mı? Erkekler, koca 15 lar köpek gibidir. Bağlanınca kolay kolay ayrılmaz sevdığınden. Daha ıyısi, kedı gıbıdır erkekler. Kedigibiya, tamöylclNereyegitsc dönergelir evıne, yuvasından uzun süre ayrı kalamaz. Birteköleceksc.O zaman gidervc izinikaybettiririştc. Çiğdem'i görürsen onu sevmedığim ıçin kaçtığımı sanmasın, söy lc ona. Değildi. Kendimden bıktım aslında, o gidip gelmelerden. Her şeyin uçar gıbı olduktan sonra bütiin ağırlığıylagerigelmcsindcn, Serdar ölmcmişgibiyken'e dönnıemle bayrağa sarılı tabut arasındaki gelgitten. Dedıklerı gıbı yapamazdım, destek falan... Bana ise kimse destek olamaz, nasıl olsun, hangi yanım yaralı bilmiyorum, ne yana dönsem etlerım parça parçadökülüyor. Kan bilcakmazbenden. Vurulsam? Kim vurur beni, çürümüş bircesedı kim vururyeniden?()lümübilmczsınsen;kurumuş, pıhtılaşmış; ama bunu yaparkcn canı alıpgötürmüşkanıbilmezsin.Seninbildiğın aybaşı kanamasi. Yenı çocuklardoğurabileccğinin müjdesi gibi gelir sana. Doğur, Allah belanı versin. Scn Çiğdem değılsın. Buadamınadı her ncysc bir işi, parası, evi olduğu icin ununsun, ev gibi, para gibısın. Mobilyalar aldırmayı planlıyorsun, evegelıpgıdenc kcndınizı olduğundandahazengin göstermek icin yırtınacaksın. T,n pahalı ıçcceklerde. pastalard.ı, işte her ncysc, hcr haltırııyısındcpahaliMnda olacak göziin.Çocuklar doğurmayı kuruyorsun ona. Sonradan elındcn alacaklarsa nıye doğuracaksın a salak kadın? Annesini. kaynanasınıziyaretegitmeye7orlayacaksınonu, çocuklarını gyıdırıp onlara el öpmeye götüreceksin. Kimseyc el öptürme; cl öpmck, cl öptürmek yasaklansın. Sen ancak yasaklara uyarsın. Kalıcı,değıştirılmez,kurtulunmaz düzen meraklısı salak. Korunaklı, güvenli, dörtduvarlaçevrilmibyaşamdüşkünüböcek. Kenesın sen, bir erkeğe yapışır, yaşamını onun kanını emerek sürdürürsün, bir dürt duvardan başka dört duvarlara gidip gelmekle. Dört duvarsız kalırsan üşürsün. Uşü aptal! Don, titre, geber. Haydar, dört dııvardan kaçtı. Çünkü tek bir duvar yeterdi ona. Yosunlu, eskimiş; ama geçmişi olmayan, kendi kendine, durduğu yerde eskimiş taşlarla ve kimsenın emeğini ödemck zorunda olmayan, kendilığınden örülmüş bir taş duvar. Yosunumutlakdcnizlc ilgili,gri birışıksızlıklaküfkokandeğil.deniz kokan, uzak dalgalann sesını, yelkenlılcrinrüzgârınıgetirenbiryosun. Hiçbirkadınlabuduvardabarınılmaz. Bu yüzden işte!.. Çiğdemsakinleşmıştırşımdı. IIıçbırananın yüreği soğumaz, evet. Çiğdem'ınkı de soğumamıştır. Yinedeanalardahabağlıdıryaşama.Koçgibi bir oğuldan,o tek oğuldangerıyc ne kalmışsa onıınla yaşamaya çalışırlar; anılarla falan. Ne kalabilır aslında? Bu, ölıncyibeceremediklerindendır, birdeyaşamayı ve yaşatmayı görev belledıklcrınden, bir dc yetinmeyi öğrcndiklcrınden, her şeyin en azıyla bile, hiçiyle bilc. Uçsuz bucaksız bir karanlık.doldurulmazbirboşluk. Işteyalnızcabunlarkalırgerıyc. Ama herkcs kendı boşluğunda yaşasın. Haydar deniz, balık ve şarapla yeni boşluklaryaratmada. Bu kadarçok boşluk olunca böyle dclıkdeşık oluyoryaşamak. Bir de deniz yosunlu tek bir duvar, dibindebüzülüpuyumak ıçin, uzakdenizlerin, hiçbirzaman onun olmayacak başka ve uzak ülkelerdeki insanların yaşamının kokusunu solumak için. Bu yana yüriirken "onlar"a rastlayacağını hiç düşünmemışti; ama iyi oldu işte. Dört duvarlarının arasından çıkıp gelmişler, dört duvarı kafalannın içinde taşıyarak, oraya her organlarıylanckadar bağlı olduklarını,dönüp kabirşeydüşünmcdiklerinihiçfarketmeden. Geçmişvarmışmeğerve hep başka bırılerındeyaşarmış. Bahğaçıkmakiçinhenüzerken.Biraz daha dolaşacak buralarda. Akşamüstü iyi oluyor böyle, eskıtanıdıklararastlıyor insan. Kıyıdaki masaya bir kez daha baktı vc Çiğdem'le Haydar' ı baş başa bırakıp yüriidü git