Katalog

14 NİSAN lWfı. SAYI525 EBBE GUSTAFSSON'DAN... Ebbe Gustafsson'un üç kitabı var; ayrıca, dergı ve gazetelerde de sık sık yazı yazıyor. Isveç'ın en büyük gazetelerinden Dagens Nyheter'in 9 martta yayımladığı Akdeniz özel Eki'nde Türkiye kıyılannı ve kültür tarihini Ebbe Gustafsson tanıttı. "Antikçağ'a Geri Dönüş" başlıklı yazısından bir bölümü aktarıyoruz: "...Acaba Marmaris'in eski mahallesıni kıyı boyunca yanm daire çızerek geçilerek yapılan kumsal yürüyüşünden güzelini bir başka yerde bulmak olası mı? Günün sıcaklığı günbatımıyla birlikte azalınca, yaşam canlanıyor. Kıyıda Türkiye'ye özgü küçük, motorlu botlar bırbırlerine değerek kıpır kıpır duruyorlar bağlı olarak. Pıyasa yerinde kafeler ve içerı müşteri yakalayıp sokmakla gorevli kışilerin restoranları peşpeşe yer alıyor. Marmaris, dolmuşla ve otobüsle diğer yörelere gitmek için bir üs durumunda. Datça yarımadasının kuzeyinde yeşil cennet Söğüt'e gidin. Selim Motel'e yerleşın; şarap rengi verandalı ve otlayan ınkeleriyle pastoral manzaralı tek kışilik bir odada kalın. Deniz kenarındaki Çardak Restoran'da yemek yiyin ve sahibi Yaşar Şahin'le ertesi gün kotra gezisi yapmak için anlaşın. Sizi Sedir Adalan'na götürecek, günümüzdeki Bosna gibi yağma edilmiş olan 2000 yıllık Kedrai'nin harabelerinde gezmenızı sağlayacaktır. Kleopatra'nın plajında kumsal bembeyaz, deniz camgöbeği renkte parlar. Mısır'ın kraliçesi, Romalı muzaffer Marcus Antonıus'la tanışmış, onunla Küçük Asya'nın kıyıları boyunca gezmıştır. Kedrai'de yaşarlarken Kleopatra yıkandığı plajı Sahra Çölü'nden gemılerle getirdiği kumla daha da güzelleştırmiştir. Resmı makamların bugün bir sorunu da, Kleopatra'nın kumunu çantalar dolusu götüren turıstlerden kaynaklanıyor. Marmarıs'e döndükten sonra yeni bir gezı için Bozburun seçilebilir. Yol bayır yukarı yılan gibi kıvrılarak uzar. Yukarı çıktıkça yeşillik artar. Yol kenarı kırmızı zakkumlarla süslüdür. Iki saatlik bir yolculuktan sonra Bozburun'a varılır; burası rüzgârdan korunmalı küçük, şirın bir limandır. Gemıciler zevkle buraya demır atarlar. Ucuz pansıyonlardan birinde oda bulun, kiraladığınız bir balıkçı motoruyla Bozuk Bükü'ne gıdin. Orada henüz kazılmamış olan Loryma'yı koruyan hisarı, Serçe Körfezi'nı gezın. Serçe Körfezi'nde Osman'ın restoranında akşam yemeğı yıyin. Komşu köyden gelen müzık grubu ve genç bir dansöz sizin eğlenmenize katkıda bulunacaktır. Osman'ın şaraplarının verdıği rehavetle, balıkçı motorundaki yastıklara kaykılıp ağır ağır Bozburun'a dönersıniz gece ilerleyince..."^ Finikevc Antalyaüzerındenyapılacakralli, daha sonra iki kolda Türk suları dışında sürecek. llk kol Kuzey KıbrısLübnan, ikincisi de Kıbrıs Rum Kesimi, Hayfa ve Port Said arasında olacak. Ebbe Gustafsson bu ralliye enaz200 Isveçli'ninyelkenlilcriylekatılacaklarınıtahminediyor. Denizde karavan yaşamı Söyleşimizsırasmda Ebbe Gustafsson'un sık sık değindiği konu, cskader yelkenciliği". "Eskader", küçük teknelerden oluşan donanmaanlamınageliyorlsveçce'dc. Gustafsson bu yaşamı,ayağınıbiryelkenliyeiitmamış bu satırların yazarına şöyle tanımlıyor: "Biryaşambiçimidiyebiliriz. Kişininevi yanında oluyor, eviyle dolaşıyor. Ycmeği, içcceği,kitapları,yatagı,varsaeşj veçocukları yanında oluyor. Birçeşitkaravanlagezmediyebıliriz,bunun denizde yapılanı. Türkiye'dcdenildiği gibi,'maviyolculuk'." Kbbc Gustafsson, daha önce de "yeni tekne yaşamı" ve "Akdeniz'de Yelkenliyle Dolas,mak"adlı iki kitabadahaimzasınıatmış. Son yapıtı "Antikçag Sularında Yelkenliyle Yolculuk"kitabınıyazmadüşüncesininnereden kaynaklandığını şöyle anlatıyor: "Italya, Yunanistan kıyılarından sonra ilk kez Türkiye'nin güney kıyılarına gelince şaşkmlığakapıldım.Birbirindengüzel, küçük, şirin kıyı bcldelerinin hepsinın kendine özgü birhavası vardı. Birini görünce hepsini görmüş olmuyor insan. Oysa Yunan adalarındahep aynı adayagircr gibi olmuştuk. Demiratılabilenher küçük körfezde, hemen iskelenin karşısında bir de lokanta oluyor. Her uğrakyerimizdebizigüleryüzlekarşıladılar; geıeksinmelerimizikarşılaınamıziçinyardımcı oldular. Şu anda birçok uğrak yerinde velstanbulPendik'teçokiyidostlarımızvar. Kısasüredcöyleyoğunizlenimlerimolduki, bunlartbaşkalarıyladapaylaşmakgereğini duydum. Son kitabımı yazmamın nedeni bu. Hembirelkitabı,hemdedenemetoplamıdiyebileeeğimizbirkitaportayaçıktı." Bu alçakgönüllü tanıına şunu da biz ekleyelim: "Antikçag. .."kitabındatam 239 belde tanıtılıyor: Adaptepe Burnu'nun "a"sından, Zeytin Burnu'nun 'V"sine dek!.. Yazarı en çok etkileyen bölgelerin başında,"Lykia üçgeni" dediği ve PataraXantosLetoon'dan oluşan bölge geliyor. "Xantos, Lykia'nın başkentiydi, Patara ise litnanı. Dinscl merkez ise Letoon idi," yazıyor bu üçgeni tanımlarkcn. Letoon'u iki sevgili dost sayesinde hiçummadığım,hazırlıksızolduğumbırş.ckildegörmezevkinitadanbiri olarak, kitabın bu bölümünü ayrı bir zevk alarak okuyorum. Bu yapıtı Türkçe'ye kazandırmak gerek. Gustafsson ise daha önccyapıtının Ingilizce'yevcAlmanca'yaçevrilmesihalindemarinalarda bulundurulabileceği ve bu dilleri konuşan yabancı konukların işine yarayacağınısöylemiijti. Kültür BakanlığıyadaTurizm Bakanlığı'nın dikkatine. Kitap, Gustafsson'un objektifinin yakaladığı 28 renkli fotoğraflazenginles,tirilıni.vGerekliycrlere haritalarkonulmuş. Aıttalya, Manavgat. Gııstaffsoıı 'un ilgisi kıyılarla sımrlı değil. Onuıı objeklif'mden hupuJokyu. 71 yaşında Ebbe Gustafsson'dan biraz da kendi geçmişini anlatmasını rieaediyoruz: "I925'de Vastervik'tedoğdum. Annemvcbabamçiftçi kökcnliydi. Çok kardc!>oldukları için toprak herkeseyetmeyince Viistervik'egöçüp burada hastane personeli olarak çalışmaya başlamışlardı. Üçkardeşim var. Benöneeleri jiınnastik öğrctmeni olmak istiyorclum; bunun da en kolay yolu, yedek subay kalmaktı. Ancak vazgeçtim. Yüksek öğrenimimi psikoloji dalında yaparak psikolog oldum. Endüstriçalışanlarınınişbirliği,işkoşulları, çevre uy umu gibi konulardaki gereksinmelerine yardımcı olmaya çalıştım. Ardındanyetişkinleringittiğibiryüksekokulda öğretmenlik yaptım; daha sonra da okulun rektörüoldum. 50 yaş,ımagirinceeşimle birlikte, iijyaşamından birbuçuk yıl koparak Datça 'dun bir koy. Akdenız'cgitmeyevc yelkenliyle dolaşmaya karar vcrdik. Artık çocuklarımız büyürımı? da bizim yüzümüzden yclkcnli yaşamıylatanısjip.buyaşamaalıştılar. 43yaşındaki oğlum, e.si ve çocuklarıyla lıaziranda Kcmer'e gel ip orada kışı geçircn Amiga adl ı yelkenlimİ7İegczeceklcr. Diğerleridegelip gidiyorlar. Böylelikledahaiyikoşullaraltındabirlikteoluyoruz. Bizim içinailcyaşamı çok önemli. Sanıyorum biraz da bu yüzden Türkiye'de kendimizi cvimi/dc hissediyoruz. Ç'ünkü siz de ailc yaşamına düşkünsü (Fotoğraflar: EBBE GUSTAFSSON) rafından çizilımiş haritada da Kardak kayalıklarınınTürkiycsularındaoldugunubelirtiyor ve haritayı yayımlıyor. Aynı sayıda Istanbul veçevresindeki marinalar.geçerli kıırallartanıtılıyor. Özclliklc Ataköy'dekinden övgüylc sözedilirkcn, Kaiamış vc Fenerbahçc'dekimarinaların,sayilan hızlaartankonuklanağırlamakiçinyctcrincchazırlıklıolmadığı vurgulanıyor. Bu arada kısaca EM YR denilcn yclkcnli rallisinin bu yılkinin IstanbulAnamurarasındayapilacağınıöğreniyoruz. Istanbul.Çanakkale,Dikili.Çeş,iııe, Kuşadası, Bodrum, Marmaris, Kalkan, nüz..." mü.ştü üç çocuğumuz var. Onlar vc torunla "Deniz Fuarfnın:son günü; Kbbe, Ydkenli Kulübü'nün standına gidip standın toplanmasına yardımcı olacak. Birgün önce de, 61. kezyapılanbufuarailkkezTürkiye'ninkatılmasınısağlayanBehçetveGulrizHolago çiftininalçakgönüllüstandındakitabını imzalayarak onlara dcstek olmuştu. llolago'lar, Marmaris'c yat ve yclkcnli turisti göndermeyi amaçlıyorlar, tlk yardımı da hiç kuşkusuz Ebbe Gustafsson'dan görüyorlar. O, aileden biri çünkü.^ Bu güzel sözle söyleşimizi bitiriyoruz.