Katalog

I4NİSAN IW6. SAVI525 mize işliyor. Ne gelen, ne giden tren var. Naclircn trenin uğıadığı bu istasyonda.ozanın kazayauğramışolınaolastlığıyokdenecek kaclar az gözükiiyor. Iki saal bcklediktcn sonra Balatonszârszö'dan bir kare tren fotoğrafı alnıayı başarıyoruz. "Ölüııi noktası" olarak anılan şarampolde Jözsef Attila'ya öykünüp başka intiharedcnoldumuacaba?Zira.Samuraylarkadarolmasada, Macaristan tarihinde sayısız intihar vakası var ve halen istatistiklcre göre Macarlar en çok intihar cdcn ulus. Gcnel anlamda sayısal bir vcri vermek mümkün deği lse de, sorunun yanıtı olabilecek birörnck mevcut: Jözsef Attila üzerine kitaplar yazmış, şiir akşamları dü/enlemiş bir aktör (Latinovits Zöltan) 1976'da Balatonszârszö'da Attila'nın intihar cttiği ölüm noktasında kendini trenin altına atıyor... Balatonszârszö sokaklarında incin top oynuyor. Lokantalardahiltümdükkânlarkapalı.kışscsszizliğinegömülübiryazlıkkasaba... Jözsef Attila'nın aciinın verildiği okulun önünden geciyoruz. Bahçede ozanın heykeli. Okııla girip müzeyi soruyoruz: "Jözsef Attila Miizcsi; Jözscf Attila Sokağı'nda,JözsefAttilaParkı'nınyanında"diye yanıtlıyorlar. Kolayca buluyoruz. Ozanın son günlerini geçirdiği pansiyon 1972 yılındamüzeyeçevrilmiş, içindeBudapcşte'dekilerdenfarklıbirşeyyok. llattaçoğumalzenıcaynı. Fazlasını uınmakboşunazatcngeriyekalanlarbirkaç. fotoğraf, birikikalem, birsaat,altıyüzsayfayazı,birkanlıgömlek ve bir"gariban" mezar taşı! 13 Anacığının kucağında... Macarlar Jözsef Attila'nın mezarının yeritam dört defa değiştirmişler. llk olarak 1937'de Bıılatons/arszö'ya gömiilmüş. Ancak, 5()'li yıllarda "öneıııi" kavranınca Budapeşte'dc Kcrcpcsi Me/arlığı'nda"Koınünisler Anıtı"nın bulunduğu bölüme"ileri gclcnler"in arasınaalınmış. Daha sonra sevgilisi.yoldaşıS/antöJudil'inyanına venihayet anacıgı Pöc/eBorbâla'ııınnıczarınagömülmüş. Sonunda kendine ait bir ınezarı bile olamıyoro/ıının! Aııuı ku.şkusuzbugünen rahat edeceği yerde, anacığının kucağında yatıyor. Kcrcpesiuçsuzbucaksızbirbahçeyiandıııyor. Ilernıc/arbirbirindengörkcmli. Jözsef ailesinin me/arındu ne süslü biranıt, ne birdenıctçiçek... Yalnı/ca "Jözsef Arönne, oğluJözsef Attila. kı/ları,torunu"ya/ılı bir taş! Hepsi birden buküçüeüktaşın altınaçaınaşırcı Pöczc'nin mezarına sığışmışlar. Pöc/e ise; kendi adıyla değil de, üç çocuk ve yoksullukla başbaşa bırakıp giden koeasının. adıyla Jözsef Aröııne olarak yazılı.Zira, Maeargeleneklerine göre evli kadın, asıl isıni yerine koca isminc eklcnen (ne) takısı ile iirctilmis, "Kocaadı" ileanılıyor. Nebüyük haksızhk! Kerepesi.dipsizbirkuyuyaçekilirmişçcsine Jözscf Attila'nın i/ini sürcrek gerçekleştirdiğimiz gezinin, son noktası. Bu son noktadayüreğimizdedııyupsöyleycmcdiklerimizi; Kemal Özer"Başkabir Attila Jözscf 'i var denıek ki önümc çıkan herkesin"diycrek"Ararken"şiiriilesöyliiyor. "Uçsuzbucaksızbirgömütlükteyim/gömütünü arıyorum Attila Jözsef'in,/ Yakıcı bir soluk geziniyor alnımda/ yıllar var ki unutmus,değilim/ilkokuduğumdaş.iirlerini/yüzyüzegelmi.ştimçağdas.biryazgıyla./ yaralıbirkıvılcımgibiydi/dağlıyorduokuyanınetini./Uçsuzbucaksızbirgömütlüktcyim/ gömütünü arıyorum Attila Jözsef 'in/ kime sorsam başka bir ycri gösteriyor/ karanfilieksikcdilmemİ!>ba!>ucundan/başka bir Attila Jözscf'i var/ dcmek ki önüme çıkan herkesin,/ aynı adla anılıyor demck ki heryürekte/bıraktığıtitreşimçağdaijbirke Bütün çarpık renklerin yanyana konulduğu "modern zamanlar"ctan sıkılıp, kendini ve dağları keşfe çıkmak isteyenlere, bir yamaç, bir paraşüt yetiyor. Bir de uçmayı deneseniz. Sürüngenlikten kurtulup, kuş olmayı! Rüzgâra kanşanlar.. AYNİLFULYASİLİNDİR 2f,llşOsforlu paraşütünü uçus, için hazırlayan C'enı Mclckoğlu. paruijtitünün üzerindeki küçiik kartal resmini doğrulargibi."uçuş,lan"anlatıyor. Aynı zamanda 7 yıllık pilotolan Melekoğlu. ııeus,un hertürlüsünealı^ık.Gökyüzündeki bütün dalgalarla tanısjnış.. Hazerfen Ahnıct (,'elebi'nin torunıı değil mi? Olaeak elbette... Amayinedesö/cüğiuııkııieianlanııyla"u(,muyor", havadayken emniyeti elden bınıknııyor. Nedcolsa. uçnıak. "eenneteyakla!>maktır." Fazlayaklas,mamaktayararvar. Uçan insanların aralarında kııllandıkları, ortak tutkuları veortak tehlikelcri anlatan ikı cümlevar: " Yukandabasjka bir yas,anı var" ve"' Pilot. cennetedahayakındır." Buikieiimlearasındagidipgclen"uçueular", tutkularıy la korkuları arasında incc bir ipüzerindeyürüyorlar. Uçmasalaıbirtürlü, kanatlarını takıp gökyüzünc çıksalar baijka tiirlü... Belki de havacılığın atasözü halinc gelen "Pilot,cennetedahayakındır" cümlesini.Türkiyeiçin "Pilotlar, Türkiye'decennetedahayakındır" diycdeğiijtirnıekgerckiyor. Çünkü, Türkiye'de amatör uçu^lar için nealtyapıyeterli.nedediğerolanaklar. Uçuş eğitimi veren bir lıavacılık ijirketinin ortağı olan Cem Melekoğlu ile "kanatlıların" sorunlarını konuşuyoruz. Melekoğlu, cn çok, busporunyeterli şekildetanınnıamasından yakınıyor. Buna karsın uçanlara katılmak içinkendilerineba^vuranlarınsayısınınhergün artığını söylüyor. Verdiği bilgilcrebakılırsa, Türkiye'de busporlailgilenenyaklas.ık binki^i var. Mclckoğlu, "UçanTürklcr'in" çoğalmasıiçinbazıdüzcnlemeleryapılması gcrcktiğini söylüyor. Türkiye'de hcniiz, uçuş eğitimlcrini kurallara bağlayan yönetmelik vclisanssistcmiolmadıgınıanlatıyor. Insanlar. güvenlikaradıkları içinbirazçekınıyor, bu yüzdcn uçmuyorlarmı.ş. Melekoğlu. lisans sistenıinin. özel uçıiij şirketlerinin uznıanlaşması vcdalıagüvcnlihizmetvcrmcsi için/orunluolduğunusöylesedebizimaklınııza. "Artık, Yüzbaşı Volkan gibisi yok" dcmek geliyor. Havaturistleri (,'i/gi roman kahramanı Yüzbaşı Volkan'ı anımsami!»ken. "tandempılotu"olanSerkan Rras alıyor sö/ü. Tandem pılotu ne yapar? Uçmak ısteycn.amauçmayı bilnıcyen "hava turistlerını"gezdiriyortras. Korkanlar. kusanlar, çığlıkatanlarondansoruluyor. Eras, YAMAÇ PARAŞÜTÇÜLÜĞÜ Yamaç paraşütününün icadı, dağcıların zevkli tırmanışlarının ardında sıkıcı inişleri zevkli hale getirme çabaları sırasında gerçekleşti. llk denemeler, 1980 yılının ikinci yarısında, Fransa, Isviçre ve Almanya'da yapıldı. Uçuş zevki, kolay öğrenilebilırliği ve pratik olması sayesinde hızlı bir gelişme gösterdi ve büyuk ilgi g'ördü. Bugün dünyada 100 binin üzerinde yamaç paraşütü pilotu var. Her yıl Ulustararası Havacılık Federasyonu (FAI) tarafından düzenlenen yamaç paraşütçülüğü yarışmalarına, çeşitli ülkelerden milli takımlara seçilerek gönderılen 150 dolayında usta pilot katıhyor. Türkiye'de de hızlı bir gelişme gösteren yamaç paraşütçülüğünün, bugün hâlâ az sayıdaki özel şirket, kulüp ve bazı üniversite havacılık toplulukları tarafından sınırlı olanaklarla sürdürülmesi, bu sporun gelişmesini engelleyen etkenler arasında.^ Not: Yazıda geçen tüm Jözsef Attila şiirleri EditTasnadiKemal Özer'in "Temiz Yürekle" kitabındanalınmıştır. beşyıllık pilot. Tandem pılotluğunu bir yı Idıı yapıyor. Eras, coğrafya dersine lıav adan bakıyor. Uçarkenensevdiğişeyin.altındankayıp giden coğrafyunmdokusunuizlcınekolduğunıı söylüyor. Turistleri ge/dirmekse başka türlü birşey. llkkc/uçanların.korkuyla kaıışık yeni heyecanlar tadanların bu acemiliğini izlcmekonumutluediyor. Uçmayı ve uçmayı anlatmayı sevmelcri bir yana.onlarınaklıba^kayerdc.Buyılyapılacak.ancak tarıhi kcsinleşmemisolan Yamaç Paraijütü Tcst Yarışmasrndan söz ediyorlar. Denizli'deyalni7yamaçpara^ütçüleriyan.şmayacak.deltakanatçılar, uçakparasütçüleri. planörcüler, bütün takım orada olaeak. Denizli'dc Honaz Dağı'nda uçan uçana! Anıa yinedcdertlcri büyük. Yarışmayapılmadan öncealtyapı.sorunlarıçözülmeli.Uçuşların yapıldığıyerlerdeçoğunlukla.dağyollarıdüzeltilmemiş.atlayışpistleri olması gercktiği gibi çim ya da halı kaplı değil, ilk yardım tesisi, sağlık ocağı, düşen pilotları araınak için helikopteryok. Bunlaryapılmadan. "cennetcyakla!>niak"gerçektcntehlikeli. Buna karşı lık. Türkiye'de yapılanuçuijlar. uçusunyapıldığıyöreyevefürkiyc'ycyüksek düzcydegclirsağlıyor. Örneğin, yamaç paraşütçülüğünün yapıldığı Ölüdeniz'deki Baba Dağı'nda sezonda4bin uçuş gerçekleşiyor. Bu uçuşlar,yörehalkı için45 milyarliralıkbirgclirianlatıyor. Eras ve Mclekoğlu'ndan sonra Orta Doğu Teknik Ünivcrsitesi Havacılık Topluluğu Yönetim Kurulu Üyesi ve Eğitim Kurulu sorumlularından Dilek Dönmezdc.bcnzerşeyler söylüyor. Son iki yıldır, ünivcrsitclerin, spor vckültürtopluluklarına verdiği paraları kısıtlamasından yakınıyor. Uçuşlar pahalı. Bu sporun cn iyi yollarından biri ünivcrsitedcn geçiyor. Dönmez, üniversiteli kadınlann bu spora ilgisinin yoğun olduğunu söylüyor. Ancak destek olunmaması, ba