Katalog

I4NİSAN 19%. SAYI525 SATRANÇ/BRİÇ/BULMACA 17 ARMAĞANLIBULMACA SEDAT YAŞAYAIN • 14 Nisan 1986 Simone de Beavior öldü. Binlerce yılın kurumsallaştırdığı "Kadınlaştırma"ya karşı çıktı. Evlilik, çocuk yapma vb aile ilişkilerınin dışında bir yaşamı Sartre ile paylaştı. "Kadının insan olduğuna" ilişkin yaklaşımları Pekin Kadın Zirvesi'nden sonra daha çok gündeme geldi. • 15 Nisan 1980 Jean Paul Sartre öldü. Özü, sözü ve yaşamı ile barışıklığı başardı. Insana saygı, sevgiyi ve özgürlüğü öne çıkardı. Ona göre "Yaşam ateş almış tiyatroda paniktir", Buyurmaya, egemenliğe karşı çıktı. Nobel dahil her türlü ödülü red etti. Haksızlığa uğrayanların en ateşli savunucusu oldu. Üç yaşında bir yaşlılığında diğer gözünü yitirdi. "Eşitlik" ilkesi ile yaşamını birleştırdiği Simone de Beavior'la her türlü körlüğü aştı. • 16 Nisan 1916 Behçet Necatigil doğdu. Yaşamından kaynaklanan içe dönüklüğü şiirlerine de yansıdı. Şiiri "kokunun, sürekli bir uyumsuzluğun ve tedirginliğın manifestosu" olarak gördü. Oyun ve çeviri çalışmaları yanında az bilinen bir yönü de arşivciliği idi. Edebiyatımızda isimler ve Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü hâlâ yeri doldurulmayan bir başvuru kaynağı. • 17 Nisan 1886 Halikarnas Balıkçısı doğdu. Babası Şakir Paşa'yı SOLDANSAĞA 1 Fotoğrafta gördüğünüz, ünlü Arjantinli devrimci... Atasözlerine dayanan didaktik Çin şiiri. 2Romamıtolojısındeavcılartanrıçası...Sakağı da denilen ölümcül bir hayvan hastalıöı... 21 Ekim 18O5'te Amıral Nelson'un Fransızlspanyol donanmasına karşı kazandığı deniz savaşı. 3 Ufak bir balık... Beyoğlu'nun eski adı... Doku teli... Maksim Gorki'nin tanınmış bir romanı. 4 Peru'nun plaka işareti... Yapılmasına izin verilmeyenşey... Birsorusözü... Değerlı birsüstaşı... Peygamberleri Hud'u dinlemediklerı ıçin Tanrı tarafından yok edilen kavim. 5 Vizon adıyla da anılan ve değerli kürkü için avlanıp yetiştirilen bir hayvan... Aktinyum elementinin simgesi... Tanrıtanımaz... Hayvanlara vurulan damga... Sahip. 6 Mert, kalender ve babacan kimse... Ölü yıkayıcısı... Çok ince çekılmiş kahveden su buharı geçırılerek yapılan sert içımlı Italyan kahvesı. 71914yılında doğmuş, Güzel SanatlarAkademisi'nde başladığı eğitimini Berlin Güzel Sanatlar Akademisi'nde tamamlamış, ilk dönem yapıtlarında Alman neoklasikçiliğinin etkisinde kalmış, sonradan soyut bir anlayışa yönelmiş, Türkiye'nin ilk kadın heykeltıraşı... "Fani bir birakmış burda yatmışsa kimler/ Aygın baygın maniler, açık saçık resimler" (Faruk Nafiz Çamlıbel)... llkçağda kendi yasalarıyla yönetilen bir ya da birkaç kentten oluşan devlet. 8 Eski Yunan mimarlığında, genellikle bir agora içinde yeralanrevak...Bulanıklığıolmayan,temiz... "Sâdıkları tahkîr ile red kâide oldu/ Hırsızlara ikrâm ü yeni çıktı" (Ziya Paşa)... Demet durumundaki ekinler. 9 Bir işi yaptırabilme gücü... Kıbrıs'ta bir kent... Bir mekânı örten kemerli yapı... Bizmut elementinin simgesi. 10 Geçenlerde Zaire'de görülen öldürücü virüs... ABD'nin bireyaleti... Alışverişte durgunluk. 11 Hayvanların ısırmaması için burunlarına takılan demir halka... Bir cetvel türü... Izgara... "Dost, metres" anlamında argo sözcük. 12Bir nota... Demir atmış bir gemininzincirinin su içindeki bölümü... Tıpdilinde, röntgen tekniğının en gehşmiş biçımı olan işlemin kısa yazılışı... Doğru sayılan birönermeden, belli bırtakım kurallar aracılığıyla ikinci bir önermeye geçme işlemi. 13 Yakanın göğse doğru inen devrik bölümü... Devinen bir nesnenin küçük bir zaman içinde hızında oluşan değişmenin bu zamana oranı... Yat limanı. 14 Gemide yelkenlerın açılması... Bir şeyın esas tutulan yüzü... Inanma duygusu. 15 Eski dilde köpek... Güneyden esen yel... Iran'ın plaka işareti. 16 Başlıklı bırsporceket... "Taşlaryedirdi yerıne bir zaman felek" (Ziya Paşa)... Büyük demiryoluduragı. 17 Demirin simgesi... Çobanların çaldığı ıshk. 18 Altınkökü de denilen kusturucu bir kök... Verme,ödeme...Moğollar'davergitoplamakla görevlı devlet memuru. 19Muğla'nınbirilçesi...Çirişlibirçeşitparlak bez. 20 Yabancı... 19151973 yılları arasındayaşamış, edebiyat tarihi ve halkbilım alanındakı araştırmalarıyla tanınmış Türk yazarı. YUKARIDANAŞAĞIYA 1 "İkinci Yeni" akımının önde gelen adlarından biri olup "Yerçekimli Karanfil", "Ben Ruhi Bey Nasılım", "Yeniden" gibi şiir kitaplarıyla tanınmış Türk şairi... Sinir hastalıklarıyla ilgili hekimlik dalı. 2Birilimiz...Bacağınaltbölümünüveayakkabının üstünü örten kumaş ya da köseleden yapılmış bir tür tozluk... Arkalıksız ıskemle... Bir cinsgüvercın. 3 " ü nişâne kalmadı faslı bahardan/ Düştü çemende berki diraht itibardan" (Baki)...Bİrçeşityumuşakkeçiderisi... Istanbul Rum Patrikhanesi'nin rahip olmayan sivil memuru. öldürmekten hapse girdi. Hapisten çıkınca Resimli Ay'da çalışmaya başladı. Bir öyküsünde "asker kaçaklarını koruduğu" görekçesi ile Bodrum'a sürgün edildi. Cezasının bitıminde içindeki ateş ve fırtınayı dindirecek yer olarak Bodrum ve Ege'yi seçti. Anadolu uygarlıklarına yelken açtı. Asıl adı Cevat Şakir Kabaağaçlı. • 18 Nisan 1935 12. Uluslararası Kadınlar Birliği Kongresi Istanbul'da toplandı. Uluslararası Kadınlar Birligi adına bir hafta sonra 30 kişilik bir heyet Ankara'ya gitti. Atatürk'le görüştü. Bu kongreye ev sahipliği yapan Türk Kadınlar Birliği kendi kendini kapattı. • 19 Nisan 1906 Flzikçi Pierre Curie 46 yaşında trafik kazasında öldü. Radyumu bulan Curie çamurlu kaldınmda yürürken, ayağının kayması sonucu bir kamyon altında öldü. Çalışmalarını Madam Curie sürdürdü. • 20 Nisan 1924 Cumhuriyet Anayasası kabul edildi. 23 maddelik TBMM'nin ilk anayasası 1921 yılında geçici nitelikte aceleyle yürürlüğe sokulmuştu. Lozan ile sağlanan uluslararası siyasal ve hukuksal varlık ise kapsamlı bir anayasayı gerekli kıldı. •1921 Anayasası, Devletin Dini maddesinin kaldırılması, Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı verilmesi, ve Altı Ok maddelerinin eklenmesi ile 1960 yılına kadar varlığını korudu. ^ Metin Göktepe'nın gözaltında öldürülmesinin üzerinden 99 gün geçti. Katilleri hâlâ yargı önüne çıkarılmadı. Hazırlayan: YAŞAR ÖZTÜRK 4Fazla bön, avanak... Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası... " odası ne olacak/ Bir masa iki sandalye" (Necati Cumalı)... Namazda bir kıyam, bir rüku ve iki secdeden oluşan bölüm. 5Hintmüziğindekullanılanyaylıbirçalgı... Brahmanizm'in ikinci derecedeki tanrıları... Geleneksel Kırkpınar güreşlerinin düzenlenmesini ve sorumluluğunu üzerine alan kişi. 6 Denizin derinliğini ölçme... Bir nota... Volga'nın başlıca kolu olan ırmak... llenme, beddua. 7 Yeniçeri ocağında tabur... Cisimlerin atmosfer içinde uzaklaştıkça aldıkları farklı görünümleri, renk ve ışıkta derece derece yapılan küçük değişiklikler yoluyla vermeye dayanan resim tekniği... Yanarken güzel koktuğu için tütsü olarak kullanılan bir ağaç... Büyük tepsi. 8Bakırın simgesi... Gemininbaşvekıç tarafında, asıl guverteden yuksek olan kısa güverte... 19081961 yılları arasında yaşamış, Anıtkabir'in yapımı için düzenlenen uluslararası yarışmada Orhan Arda ile birlıkte hazırladıkları proje birıncilık odulunu kazanmış unlü Türk mimarı. 9 Argoda bir içimlik afyon... Güçlü, zengin, lirik ve canlı sesiyle XX. yüzyıl başlarının en sevilen opera sanatçısı olan Italyan tenor... Tuzağa düşürülen şey... Dilenciye verilen para. 10 Agaç dıkmek ıçın açılan çukura halk arasında verilen ad... Lütesyum elementinin simgesi... Klavyelı bir çalgı... Bir soru ekı... Japon lirik dramı... Fenıke mitolojisınde en büyük tanrı. 11 Güney Amerika'da yaşayan, devekuşuna benzer kuş... Eskiden eczacılıkta kullanılan kırmızı renkli kil... Dar ve kalınca tahta. 12 Japon halk turküsü... Çayın etkin maddesi... Yuk hayvanı olarak kullanıldığı gibi, eti ve sütü için de beslenen bir zebu ırkı... Malatya'nın bir ilçesi. 13 Koca... Sabahattin Ali'nin biröykü kitabı... Mercanada... Manganez elementinin simgesi... Suyosunu. 14 El tezgâhlarında sıyah yün ipliğiyle dokunan kalınveensiz bir tür kumaş...Satrançtabirtaş... Karşısındakinı susturacak biçimde ve çok konuşan kimse. 151913'te doğmuş, Van bölgesinde yaptığı kazılarla Urartu uygarlığının bilinmeyen birçok yönünü aydınlatmış, Edirne'nin Enez ilçesindeki kazılarla da yörede MÖ 3000'e kadar inen bir yerleşmenin varlığını ortaya çıkarmış Türk arkeoloğu... "Söz, lakırdı" anlamında argo sözcük. 16 Arıtılmış, saf laştırılmış... Jokeylerin giydiğı kenarsızbaşlık... Birbağlaç. 17 "O gül endam birşâle bürünsün yürüsün/ Ucu gönlüm gibi ardınca sürünsün yürüsün" (Enderunlu Vasıf)... Nazi partisinin askeri polis örgütü... Eski dilde çaylak. 18 Galyum elementinin simgesi... Eski Mısır inanışındaanatanrıça... "Yilbik, tutarık" gibi adlar da verilen bir sinir hastalığı. 191924'te doğmuş, Istanbul Şehir Orkestrası'nda ve Istanbul Devlet Opera ve Balesi Orkestrası'nda uzun yıllar viyola grup şefi olarak çalışmış, aynı zamanda birçok edebiyat yapıtını Türkçe'den Yunanca'ya ya da Yunanca'dan Türkçe'ye çevirmiş Türk viyolacı, yayımcı ve çevirmen. 20 Bir şeyı yapıp yapmamaya karar verme gücü... Bir kitabın kısaltılmış biçimı ve ozellikle kısa tarihkitabı.^ 31.3.1996 tarihlibulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu kitap kazananlar: AFYON'DAN: Huseyın Kurcan ANKARA 'DAN: Ramazan Kılınçdemir, Evren Sönmez ANTALYA 'DAN: Emıne Sevınç Guney BAUKESİR'DEN: Burak Akdağ, Besıme Alkış BURSAVAN: Bayram Karataş ÇANAKKALE'DEN: Suleyman Gezgen ÇORUM'DAN: Nevzat Şahıngöz ESKİŞEHIR'DEN: Samı Coşkun GAZİANTEP'TEN: I. Mu/affer Baloğlu HA TA Y'DAN: Gunay Çelenk İSTANBUL'DAN: Kaan Sevsay İZMIR'DEN: Turhan Erkut, Osman Oktay Pekdemır, Ahmet Fikret Torun KASTAMONU'DAN: Reyhan Tukel KIRKLARELİDEN Hılmı Yakut KOCAEÜ'DEN: Nevzat UralMANİSA 'DAN: HalımeTezgel, YektaneönalMERSİN'DEN:Bakıye Bakır, Nukhet Eşsız SAMSUN 'DAN: Sefa Aralan ZONGULDAKTAN: Cemıl Ûzen.