Katalog

MART 1996. SAYI 519 Eşinizin bir Tibetii ve üstelik Yahudi olmasını yeren broşürier dolaştığını duyuyoruz. Onun Yahudi olduğunu mu söylemişler? Bazen de Müslüman bir kocam olduğunu söylüyorlar. Galiba, bazen birkaç ayalıyasalarbuhınduğunu buldu, DürtİSİ kocam oldugundan söz ediyorlerakediyor. lar! Bu sayt dörde kadar çıkabi#> â liyor. Haklısınız. Kendilerini BuÜStÜYldekİ Bufma köylerinden birinde ıstolaraktamtanhükümetle. yaşayan çok hoş, yaşlı bir han böylesi şiddete dayalı kuyaSClklcir nımefendi vardı. Bu söylenenıllar koymalannı açıklamak lerin hiçbirine inanmıyordu. )r. Burada yeterince uzun zaBenim dört kocam birden oldulan kalmış olsaydmız ve teleğunu duyduğunda, "iyi," deizyon izleseydiniz, o zaman miş, "onun avantaj larına ben de enerallerin rahipleri nasıt arsahip olsaydım, benim de dört lağanlaraboğduklarını.tapı SdVCtŞ kocam olurdu." (Kahkahalar.) îklardanasılibadetettiklerini \T i i ••*••//•• s nastl iyi Budistlergibi dav NOOel OCtUUU Burma'da pek çok insan siındıklannı görürdünüz. zi tek umut olarak görüyor. Ordunun sizi kadın olduBir suikasttan korkmuyor unuziçinbertarafettiğini musunuz? üşünüyormusunuz? Hayır, korkmuyorum. Bu, Onlannbenibertarafettiklebir olasılık olarak gözönünde nidüşünmüyorum.Öyleyabulundurmam gereken bir şey. ar gibi göründüler. Ama buÜzerinde çok endişe edilmesi un kadın olduğumiçin yapılgereken bir şey değil. Nasılolsa ığını sanmıyorum. Ben onlabirgünöleceğim. ın yaptıklanna şiddetle muhaBurma gözlemcilerinin ço:fetettiğim içinbudavranışla ğu, sizin generallerce yeniden arşılaşıyorutn. Kendilerine tutuklanacağınızı söylüyor. arşı çıkan hiç kimseyi istemiYaptıklanmı cngellememeorlar. lerine karşın bu bir olasılık. Böyle bir şey olursa ne yaTiim bu diktatörlük yıllaparsınızyeni bir sıkıyönetim ından sonra Burmalılar birgetirilirmi? lirlerine güven duygusunu itirdilermi? Benim ev hapsinde mi yoksa hapishanede mi tutulacağıma Evet, korkarım öyle. Tatn bağlı. Hapishaneyenibirdeneılarak değil ama... Hükümet yimolabilir. Budabanailginç lalkın demokrasi hareketine gelebilir. ımuz vermesini engellemek Birleşik Devletler'deki insanların sizinçin onları politikadan uzak tutmaya ve köşe le ilgili neyi bümelerini istersiniz? lönücülüğeözendirmeyeçalışıyor. Buyüzlcn rüşvet vc yolsuzluk gırla gidiyor. Halk Demokrasininkıyısındabiledeğilizhenüz lemokrasiye destek vermey i rüşvet vermekve ufukta böyle bir ilerleme de görünmüyor. cndahatehlikeli görüyor. Ulusal Kongreböylekaldıkça göriinmeyecekde.ÖzgürAmerikanvatandaşlarından, Eşiniz 20. yüzyılın cn büyiik azizlerinlenbiri olarak görülüyor.Çocuklarınıln kendilerini bizim yerimize koymalarını ve buncasıkıntıyakatlanıpkatlanamayacakla[iltere'de tek başına yetiştiriyur. rını sormak isterdim. O bir aziz değil. O çok iyı birkoca. Babanızın yaptıklarınızla gurur duyEvliliğinizin normal bir evlilik sayıladuğunu düşünüyor musunuz? nayacağını söylemiştiniz bir keresinde. Bunu söylemek için henüz erken. Ancak ^c demek istediniz? demokrasiye geçtiğimizde benimle gurur Çünküayrıyaşıyoruz.Buyüzden normal duyabilir. <^ )irevliliksayılmaz.Okyanusaşınbirevlilik Çeviren: NESRİNARMAN ıasılolursaöyleişte. ;," Yapmaya devam et... yapaya devam et...", diyemezsiz. Pek çok Batılı, nüfusunun üyük bölümünü BudistKvİ'nİtl r'in oluşturduğu Kamboç^ ı, Burma, Tibet gibi ülke hüDSİ SOTl rdenedenböylesineşiddete Burmalı kadın lider Suu PAZARIN PENCERESINDEN Çözümler kitaplardadır* SELÇUK EREZ ürkiye gelişebilmek, kalkınmış ülkelerle bir hizaya gelmek, onlarla başa çıkabilmek için, 'çözümün Arap Yarımadası'nda petrol parasıyla, kelle uçurmalarla ayakta tutulan formüllerde olduğunu' savunan görüşlerin boyunduruğundan sıyrılmalıdır. Niçin sıyrılamıyor? Niçın bunca aydır yerli ve yabancı basın Türkiye bahis konusu olduğunda bir uçuruma doğru geri sayılan bir ülkenin tanımlamalarıyle ıç bunaltıyor? Cevaplar en yakın kütüphanede ya da kitapevlerinin raflarında, açıkhavalarda kaldırımlara dizili yayınlaaia bızleri beklemektedir. önce bunlardan birkaçını okuyalım: ' Birıncisı, Mahmut Makal'ın "Karanlığı Zorlayanlar"ı (Doğru Yayınlan, Ankara 3. baskı 1994): "Ben 1947'nin Eylül ayında Aksaray'ın Nurgöz Köyünde öğretmenliğe başladığım zaman yazmaya da başladım... 'Bizim Köy' kitabım, 14 Mayıs Seçımleri yapılmadan ocak ayı başlannda yayınlandı. Tek partinin dikkatini ve antipatlsini çekti. Aksaray hapishanesini boyladık... Hapishanede mahkumlarta sıkıntım olmadı...Onlara kıtap okurdum. 'Bizim Köy' merak ettiler. Böylece kendi yazılarımı da okudum. Yaşlı başlı köylüler hepsi.. Bana dediler ki, 'Oglum, acemilık etmişsin. Köylü ısterse kendl koşsun Kurtuluş, çiftine. Sana ne? Bu devlet, gecekondunun senin başına iş açar. Devlet tepiği, deve tepiğine benzer, öğrenilmesinde... ezer insanı." * Ikincisi de Mahmut Makal'dan, hem de aynı eserınden: "Çevremdeki avukatlar davamı almak ıstememişlerdi. Hatta sonradan Adalet Partısi'nden milletvekillığı yapan Yaşar Arıbaş davamı aldığı halde, baskıyla gerı bırakmıştı. Öyle kı, maaşımı alan mutemet korkusundan bana maaşımı getıremıyordu. öğretmenler, hapıshanenın yanından geçemıyorlardı, benimle ılgılerı var sanılır dıye." * Uçüncüsü de Makal'dan, "Karanlığı Zorlayanlar"ın bir yerınde şunları da söylüyor: "Bızler köy enstıtülerinde iyi eğitım almıştık. 12 yaşında ayrıldığımız köylere 17 yaşımızda dönünce ... köy sorunlarına alıcı gözle baktık...(Yazı yazdığımızda) köyden başladık anlatmaya.. Geçtiğimiz yıllarda bıze, bu köyden yazanlara karşı bir hava başlatıldı.. "Bagırsak gurultusundan usandık" dediler.. Yani, köylülerin açlığının, sefaletinin anlatılmasından usandık olduğunu savunan Marksistlerimiz bile demeye getirdiler... Bu arkadaşlar da tanımıyorlardı. Bu çok dinamık halkla ilgili siyasılerimiz gıbiler. Demek istiyorlar ki, zaten gözlemimiz de, bılimsel değerlendirmelerimlz büyük çoğunluk eğitimsiz bırakılmış, sözden, de pek azdır. yazıdan anlamaz, bizim sözler de geçer. Bugün vardığımız nısbi demokrasi ortamında Edebiyatta yoksuluk yazılmaz. Yine öye bu halk Mahmut Makal'ın Bızım Köy'ü yazdığı Boğaz'dakı aşk öykulerinden bahsedelim... günlerdekinden biraz değışti: Artık tepki Bilemedinız sonuçta Aşiyan'a çıkalım. Yanlış gösteriyor, demokratık ısteklerinı açıklayıp dışa yoldalar, çıkmazdalar!" vurmaktan çekinmiyor. Bu evrede dünyanın * Dördüncüsü Sıddık Tümerkan'ın "Kaymakam her demokrasisınde geçerli kurallar yürürlüğe Sami'den öyküler". (Yaylacık Matbaası, Ist. girer: Insanlar, sorunlarıyla sürekli ilgılenerek 1976): "Ekın ektim, gül bittiDalında bülbül onlara güven verenlere rağbet ederler. Son öttü" diye türkü yakanlar, ola kı, başka cennet seçimlerde öyle yaptılar. Ancak, son seçimlerin ülkelerin mutuları idiler. Anadolu yaylasının sonuçlarından mutsuz olanlarımızın önemli bir bozkırında ekin, ekılmesıne ekilirdi, ama gel bölümü, hâlâ Bizim Köy'ün yazıldığı yıllardaki gör ki gül yerıne çavdar biterdi. O bozkırda aydınlarımızın, yönetici sınıfın niteliklerini bülbül ne gezer, saksağan bıle ötmezdi." sürdürüyor, gecekonduyu uzaktan, E5 * Beşincisi, ömer Faruk Ciravoğlu'nun Titrek Karayolu'ndan geçerken görmeyi yeğliyorlar. Hamsi örgütü'nden (Pencere Yayınlan, Ist. Oysa, oylarını istediklerini sadece seçimden 1975): "K.Maraşta AleviSünnı çatışması seçime zıyaret ederek aydınlatabileceklerini birdenbire çıkmadı... Belki de prova sanan, seçimlerin yapılmadığı yıllarda bu halkı sayılabilecek ilk çatışma Pazarcık'ta kaderlen ve olumsuz etkılerle başbaşa bırakan olduğunda Ankara'daydım... Bize sempatizan ulusal partilerimizin yanıldıklarını kavramaları, olan köylü Mustafa Şenpınar öldürülmüş. sonucun seçimden seçime değil sürekli Dehlız Köyü'nde düzenlenen anma törenine 'markaj'la, aralarına katılıp devamlı onlarla katılacağım. Bir ıkı gün önceden gıdiyorum... beraber çalışarak alınacağını anlamaları Koyde mısafir olduğum evın sahibinın ikı karısı gerekir. Bu partilerin yandaşı ve demokratık var. İlk defa yüzyüze geldığım bir durum... sivil örgütlerımizin üyesı yurttaşlarımız da Benim açımdan oldukça yadırgatıcı oluyor kurtuluşun Iç Anadolu'nun ve gecekondunun bu..." öğrenilmesınden geçtığinı artık Şımdı bu birbiriyle ılgısiz ama önemlı ve güzel anlamalıdırlar.^ ipuçlarından sonuç çıkaralım: önce, son seçimlerde kendini dıni bütünlerin partisi olarak * Bu kltaplann çoğu karakaplı değildir. tanımlayan RP'nin nerelerde ağır bastığını anımsayalım: Bu partl kıyılardan, Trakya'dan çok, Anadolu'nun iç bölgelerinden, bir de bu bölgelerden en fazla göç almış kentlerinde bol oy almıştır. Gaziantep gibi, Istanbul gibi sanayisl, ticareti yani ışverme Imkanı büyük kentlere birkaç Iç Anadolu kentı yamanmış sonuçta bu eklentiler ağır basmışlardır. Bu sonucun doğmasında Iç Anadolu'da yaşayan, sonra kentlerdeki gecekondu alanlarına göçeden vatandaşlar rol oynamışlarsa, kendlnl Türkıye'de devrimlerin bekçisi, Batılılaşmanın, gelışmenın simgesi sayan partilerimizin bu insanlarta ciddi bir şekilde ilgilenmesi, bu Insanlarla içlldışlı olması gerekmez miydi? ötedenberı uzaktan bakmakla yetındiğimiz bu insanlara, artık gelıp kentlerimizde gecekondular oluşturduklarında da yaklaşmadık. Bir zamanlar demokrasi yokken, sorunlarını benimsemek şöyle dursun, onları bize anlatmaya kalkanlarm buaınlarından getirirdik. Köy de, sefaletlnı anlatanlar da bizde tiksintl yaratırdı. Şlmdi de gecekondulara aynı mide burukluğu ile bakıyoruz. Son zamanlara gelinceya dek halk, kendi durumunu anlattığı için başı derde girene teşekkür etmlyor, "akılsızlığına" şaşıyordu. Bu halkı, aslında çözümün halkı uyandırmak kalktı. Generallere Suu Kyi kendisine gelen mektuplan her hafta sonıı mikrofonla yanıtlıyor.