Katalog

MART 1996. SAYI 519 jyükçoğunluğununtrafiğinyoğunolmadıbölgelerdeoturduğunu kanıtlıyor. Bu araı otomobile bağlı yaşamın, egzersiz yapma anağınısınırladığıdagözardıedilmemeli. dğlıklı olmak vesağlıklıkalmakadmaoluşırulan ve oldukça pahalıya malolan "zindeksanayif'ninaltındada otomobil bağımlığı yatıyor. Kent içinde oluşturulan otomobil lekânlannın y ürüyüş alanlarını kısıtlaması ızleriaerobikvediğerkondisyontekniklene yöneltiyor. Sağlıklı olmak için yürümek tiyorsanız, tstanbul'da nerelerdeyürüyebi•ceğinizi düşünün bir kez. Halaskârgazi, ağdatCaddesi, Sahil yolu... Egsoz vegürüli eşlik edecek size. Seçeneğiniz Belgrad Orlanlan'ysa bu kez nasıl gideceğinizi düşüeceksiniz. Otomobil kaçınılmaz değil mi? ieriye, aerobik ve diğer spor salonları kalıor. fşte, kentte, otomobile göre tasarlanmış ent mekânında yaşamanın yeni sloganı, Yaşasınzindcliksanayii." Arabadaki ben DERGI DEN • •• Merhaba, Korna sesi, egzos gazı, motor gürültüsü, fren gıcırtısı, trafik kargaşası, ölümüne sürat ve kan... Bunların hiçbiri olmadan yaşamak! Otomobilsiz bir hayat düşünebilir misiniz? Bir kent hayal edin ki otomobilleri dev bir müzeye kaldırılmış, kapısına sapasağlam bekçiler dikilmiş. Otomobil sanayiinin devleri kendılerine ayrümış kentlerde motorlu araç çılgınlarıyla birlikte yepyeni ama özgürlükleri sınırlanmış biryaşama zorlanmış. Üstelik de tüm bu kararlar demokratik bir biçimde yurttaşlann oylarıyla alınmış. Hayal değil mi bu, herşeyi düşünmek serbest. Nasıl mı gideceğiz bir yerden bir yere? Trenle, vapurla, bisikletle, kay kayla, ya da patenle. Bunlara burun kıvıranlar için de çözüm var. tnsanhğın doğuşundan bu yana elimizin altında duran ulaşım aracıyla, yani bacaklarımızla... Çevreye ve insana en çok zarar veren ulaşım aracını yavaşyavaş hayatımızdan çıkarıp atmanın zamanı gelmedi mi? Ara sıra, otomobillerle ilgili sayfalar yapmıyorsunuz diyen okurlarımız oldu. Belki de beklenti, otomobilleri ve özelliklerini tanıtan yazılardı. Amayine radikalliğimiz tuttu, "Otomobilin Ekolojisi" adlı kitabın da teşvikiyle bu canavarları markalarına ve renklerine aldırmaksızın yermeye karar verdik. Berat Günçıkan 'ın yazısım okuyunca otomobilsiz şehir hayallerimize ortak olmak isteyeceksiniz. lyi bir hafta sonu dileğiyle... tpek Çalışlar CUMHURİYETDERGİ İMTlYAZSAHlBhBERİNNADİlBASANVEYAYAN: YENİ GÜN HABER AJANSIBASIN VE YAYINCILIK A.Ş.BGENELYAYINYÖNETMENİ:ORHANERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRU: HİKMET ÇETİNKAYA BYAZIİŞLERİMUDURLERİ DİNÇTAYANÇ, İBRAHİMYILDIZ (SORUMLU) BYAYIN YÖNETMENİ: İPEK ÇALIŞLAR • GÖRSEL YÖNETMEN: AYNURÇOLAK • REKLAM.MEDYA C KAPAK FOTOĞRAFI: MUHAMMED ELBAZ'IN ISTANBUL BİENALİ'NDE YER ALAN ESERİ "İYİLEŞTİRİLEMEYENİ ONARMAK" Hürsem, otomobilimde ölürüm... Kanser ya da bel sırt ağrı ları bir yana, otoıobil aynı zamanda en öldürücü silah. DünaSağlıkörgütü'nün verilerinegöre.motorı araç kazalannda 1988 yılı içinde, kırk ülke 42.799 "şehit" verdi. Bu ülkeler arasında Dnüç ülke lsveç,NorveçveABD. llksırada .elspanyayeralıyor.Türkiyeise bu kırkülenindışındaveistatistiklerizorluyor.Türkie Trafik Canavannı Yoketme Vakfı'nın veriği bilgiye göre, son on yılda 120 bin kişi afik kazalannda öldü, yaklaşık 250 bin kişi e sakat kaldı. Sadece bu geçtiğimiz RamaanBayramı'ndameydanagelenkazasayısı 90. Bu kazalarda 176 kişi öldü. Kazalara kimler ve neler yol açıyor? Bu arununyanıtıcinsiyettearanırsa,erkekler, aşta aranırsa, on dört ile yirmi dört arası. ilmlerdeki kovalamaca sahneleri, reklamırdaki imajlar otomobil ve hızı erkeklere üklüyor. Yaştaisegençlik,toplumdandaalığı açık destekle gücünü otomobil üzerinde ınıyor. Kazalarda gösterilenbirçoknedene arşı üzerinde en fazla durulanı alkol. ıBD'de, toplam içinde alkollü sürücülerin olaçtığı kaza oranı y üzde yirmi beş. Hem bu lkede hem de Avrupa'da, sarhoş sürücülere arşı oluşturulan kampanyaların teşvikiyle ereksiz yere alkol testinden geçirilen insanırınkişilikhaklannınvemahremiyetlerinin edelendiği savunuluyor. Bu görüşü savuanlardan Ross ve Hughes' in şöyle bir açıkımaları var: "Yaşanan toplumsal sorunların varlığını ireylerinsorumsuzluğuylaaçıklamaktam azamanımızayakışanbirdavranışbiçimi. )tomobil ve alkollü içki sanayicilerinin zatmuhteremleri meydana gelen kazalann soumluluğunu ürünlerini suistimal etmekle uçladıklan bir avuç tüketicinin üzerine atnaya ve bu suistimallere karşı yürütülen « İster doktor, ister yargıç, ister Öğretmen Yalnızlığa tahammülsüzüzdür. olalım araba kullandığımızda hepimiz Otostopçuları yanımıza alıp, kendimizi biraz saldırgan, bazen evhamlı, çoğu kez anlatmak, yol değıştirıp onları ta evlerine de kesinlikle dar görüşlü ve küfürbaz kadar bırakmak, yanlarında ağlamak ya oluruz. da hemen bir cinsel ılışkı beklemek, her 0 an abartılı ve sabırsızızdır, kimseyi an yaptığımız ve yapabıleceğımiz hoşgörmez, kimseyle ilişki kurmaz, şeylerdir. kendimizi saklarız. Ara sıra başka arabaların içini tarar Egemenizdir. Arabadan indiğimizde ise bir gözlerimiz. Onların içındekı her kadın, iyı eksiklik sarar içimizi. Böyle bir anda her bir kışkırtıcıdır bizim için. Ona bir arabanın zaman yanlış konuşuruz. Ya fazladan bir içinde var olduğumuzu hatırlatır, onun merhaba der, ya da bir insanın elini eksik arabasının etrafında dans eder, neredeyse sıkarız. Arabadan ınmenin yarattığı onunla çarpışmak ısterız. eksilmenin verdiği güvensizlik Biz korkuyoruz. Günlük, karşılıklı ve eşit duygusunun izlerini taşırız. ılışkıde yapmamız gereken her şeyı, öfkelenır, her an kontrolü kaybedeceğimiz yaşamamız gereken her duyguyu, ancak dürtüsünü hısseder ve hissettiririz. kendimizi güvende hıssettığımız, Direksiyonda sık tamamen bızim olan, m n k ş e ei . ü a a a d rz ^ H H M• ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H hiç kimsenın bıze ses Arabadaki herkesin flP^^I^^^^^I^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H çıkarmasının mümkün ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H olmadığı ortamlarda yaşamını riske etme r j ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H şansını elde tutuyor • j r f ^ ^ ^ ^ ^ ^ l ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H yaşamayı seviyoruz. olmak, bize arabadaki' ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H B P ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H Reddedilmenin , öteki kişilere karşı, ^^^^^^^^^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H yenılmenın mümkün onların da kabul ettiği ^ ^ B L ~ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H olmadığı yerlere bir üstünlük sağlar. 0 ^ ^ ^ V ^ T " *•*W ^ B I ^ ^ ^ H taşıyoruz bütün nedenledaha ^ ^ ^ H ' ' ^ 9 ^^^M yaşayacaklarımızı. fütursuz, her durumda ^ ^ ^ H ~ ^ ^ ^ ^ H Çünkü reddedilmek, kendini haklı gören ve ^ ^ ^ ^ K , ^ ^ ^ ^ H yenılmek, toplumca başkalarının da haklı ^ ^ ^ ^ & ^ ^ ^ ^ ^ H düşürülmek, geriye görmesinı bekleyen ^^^^^k ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H bırakılmak demek. ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H Bunu hiçbırimız göze tarzda tartışırız. ^^^^^^^i Arabadaki öteki kişiler, ^^^^^^g A ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H alamıyoruz. Bizde şoförü haksız görüp, ^^S^^M ^ ^ ^ f l ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H toplum düşkünlüğü, göstermekte özel bir p * * ^ İ ^ ^ ^ ^ H ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H fetişizmi hatta köleliği çekince gösterirler. 1 ^ ^ ^ ^ ^ ^ H ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H var. Hiçbırimız hatta kendı [ J ^ ^ ^ ^ H ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H yalnızlığı bilmiyoruz. şoförlerinin küçük f ^^^^^^^^M ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ J Onun ıçın hiçbırimizın provokasyonları ^^^^^^^^^k ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H kendi içinde, sonunda başka [ ^ H B ^ ^ ^ ^ ^ |^ ^ | ^ ^ ^ m derıninde yolculuk arabadakilerle çatışır, tecrübesi yok. Onun çatışmayı ileri götürür ve şoförlerinin için kendimizi tanımıyoruz. Onun için etrafında sıradızı bırer asker olma görevini değışmiyoruz. Onun ıçın olumsuzluklar üstlenirler. Ya da kendilerini öyle karşısında toleransımız yok, göstermek zorunluluğunu duyarlar. depresyonumuz sık, korkularımız kuvvetli; Bunu bilen bız şoförler, ani çıkış ve olumlu şeyler karşısında da sevınçlerimız duygusal oynaklıklarla, başkalarının geri abartılı. Hep bir çocuğa benzıyoruz. Belki çekıldiği alanda çocuksu gösteriler de onun için bu kadar toplum tarafından yaparız. sarmalanmak, hiç onsuz kalamamak gibi bir temel zorunluluğumuz var. Belki de Bazen gizli intihar duygularımız depreşir, arabayı gerektiğınden süratli ve riskli onun için arabaya bu kadar düşkünüz. kullanmaya başlarız. Yaşadığımız onca Toplumun içinde bıze bulunduğumuzdan doyumsuzluk, bastırılmış öfke, daha üstte bir yer sağladığını söylenmemiş onca söz; bir an düşündüğümüz için. Arabaya, bir ulaşım aracmın sağladığı yarardan daha fazla bir direksiyonda başını kaldırıp, bulunduğu yerden kapağı aralar. Işte o noktada gaza muhtaçlığımız var. Bizım sosyal daha fazla basar kendimizi öldürme işini statümüzü belirleyen bir araç araba. Onun için, bazen ıçine binemesek bıle, arabaya yaptırırız. Kimi zaman, bu durum süregen bir özellik gösterir, her arabaya yakamızda rozet, elimızde anahtarlık bindiğimızde, irili ufakiı kazalarla olarak sımgelerini taşırız arabanın. ^ yerimizden inerız. Psikiyatrist Doç. Dr.TahirM. Ceylan muzık • dans • "kadınlar vardır" fılmı • palyaço • atış poligonu * halka alma • falcılar * balon laflar • nıyetçı • yarışmalar • en yaratıcı yalanlar • sessiz sınema • pamuk helva • macun • gozleme • sız hangı kadınsınız testı * kadın kahvesı * ıp cambazları • ateş yutanlar • uçan kadınlar • lek ayak uzennde duran erkekler • ve surprızler Teulonıa Galıp Dede f..ıddf>& No 65 I NUITESİ Itomobil tanıtımda kullanılan kadın, bir başınu trafiğe çıktığında bu kez erkek sürücünün şiddetiyle tanışacak. Yine şaşıracak... Gmş eıfı bin luadır