Katalog

CUMHURİYET DERG Hüznün gül ü msediği an r NEVİN ÜNAL1N Ht üznü gülümsemeye benzetirim ben. Biri yürck sevincinin dudaklarda seğirmesi, diğeri yürek ağlamalarının gözbebeklerinde asılı kalmasıdır. Ikisindc de bir durağanlık söz konusudur. Sevinç de, acı da yorar insanı. Bclirgin bir dinami/mi içeren kahkaha ve gö/yaşınanadirenitibaredişimizdebelki bu yüzdendır. Ba/enlıü/nüngülümsediğinetanık olursunuz. llüzün gülümscr mi? Eğer onunla birlıkte yaşamaya ahşmışsanız gülümserpekala...Sürekliyüreğinizinbırköşesine yerlcşmiş bu konuğunuza hatta anlayışlıdavranmayabilcbaşlarsınızvebudavranış iarkında olmadan bir gülümsemeye döniisür dudaklarını/da. Dudaklar gülümserkcn,gözlerinizhüzünlübakarlar. Yüreğinizinsüreklikonuğugençkenaşktır,yaşlıykenölüm... Ikisindedebekleyişvardır,ikisindedeyalnı/lik... Umutköşekapmacaoynarbeyinle yürek arasında. Birinde kavuşma umudu, ötekınde kavuşmayı gcciktirme umudu... Hüzün belki dc bu umutlarla gülümser dünyaya... Amaölümüngülümsettiğihüzündaha derin, daha anlamlı gelir bana. Belki dc ondan kaçış noktamız olmadığı için! Belki de aşk gibi göreceli olmayıp, mutlak kesinliği ulduğu için mi bilmem daha yakın, daha derin, daha düşündürücü gelir... FotoğrafSanatçısıGücügürGörkay'ada öyle gelmiş olmah ki, Ankara Dost Sanat Galerisi'ndeki fotoğraf sergisinin konusunubutemaoluşturuyordu. Sergi davetiyesinin sunuş yazısında genç sanatçı şöylc scsleniyorduizleyicilere: "Darül Acezeçalışmalarınınanateması, yaşamlarının son döncmlerindeki kimscsiz, yalnız, terkcdilmiş insanların ya^adığı vc yüzlerine, davranışlarına hatta yaşadıkları mckânlarayansıyandramlardır. Bııinsanlar aynı hüzün içindc,a\ nı kaçınılma/gclcccğı; "ölümü" bekleyen yalnız kişilcrdir. Bu insanların hcpsinin aynı kaderi paylaşan, aynı insanlık durumunda olmalarının yanı sıra, çok değiijik topumsal sınıflardan da gelmiş olmaları dü^ündürücüdür. Aralarında son dcrecekiiltürlü vecğitimliki^ilerlebirlikte aynı zamanda sıradan ve hatta akli dengesi yerınde olmayan kişileriyle Darül Aceze, toplumunterkedilmişyaşlılanndanoluşmuş minyatürbirmozaiğinioluşturmaktadır." ülümü buncayıl allalmanın zaferini paylaşıyor üç ihtiyar delikanlu Hayut bu belli mi olur? Belki önlerinde yeni sürprizler var uzanun, belki üeyakın bir ölüm 100 yaşındaki Darül Aceze Evet, mckân 100. yaşını tamamlayan Darül Aceze. Tarihi binanınkoridorduvarlarına yaslanmıs, bastonuyla yürümeyc çalı^an, küçücükbirkadın. Yüzübelirgindeğil Kadınlığıdaayakbileğineinencntarisinden belli. Koridorunduvarınıyarıyanyakaplayanbeyazfayanslarakapkarasiluetininsiyahgölgesi vuruyor. Bu siyah siluetin yaşını ise ikı büklümolmuşvücudunun eğimindenanlıyoruz. Duvarınbirköşesinde terkedılmişliğin ezik, acımış duygulan bedeninin arkasından süzülen ohafif ışık huzmeleriyle bize doğrugeliyor. Gözümüzyüreğimizlebuluşuyor, dudağımız seyriyor, hüzünle gülümsüyoruz.Görkay'ınduygularıylaaynıpaylaşımı yaşıyoruz bir anlamda. Scrgidcn bir başka yaşam karesi. Yaşamını yatağabağlı geçirmektcolan fclçli birkadın bu. Yüzü flu çckilmiş. Basucundaki komodininü/erindesüslübirresimçerçevesi. Çerçevedckinetçekilmişfbtoğraftayandan ayrılmışdalgadalgasaçları.koyurenklirujla belırlenmiş dudaklan yarı aralanmıij gülümseyerek bir noktaya bakan genç bir kadın.Cınıbızlahilaledönüştürülmüşkaşlarve saçmodcli 1920'lcritarihliyorbize.Saçları arkaya doğru taranmış yatalak kadının gözlerinde hâlâ vakurlu bir eda var. O vakurlu bakışa neden olan geçmişindeki güzelliği belgeleyen gençlik fotoğrafı mı, yoksa Darül Aceze "deki yüzlerce yaşlı kadının arasındangcneobjektifekonuolmasımı bilmem, ama kesın olan bir şey var ki Görkay'ın bu bclgelendirmesiyle anlıyoruz ki, gcçmişte güzclliğimi/le veya başka yeteneklerimizle insanlarüzerindeyaptığımızetkiyaşlılığın en tcrkedilmiş günlerinde bizi terketmeyen, biziayaktatutangüçlübiranıyadönüşüyor... Başka bir fotoğrafta, clini başına yaslamış yaşlı bir adam "Şaştım ben bu dünyanın işi ne!" der gibisinden sorgu dolu bakışlann yolluyorbize. Hayatı sorgularken.birbekle yişinheyecanını dataşıyorsanki... Buyaş; gelişininöyküsünühızlıçekilmişbirfilmşe ridi gibi düşünürken, hayatın hâlâona sürp rizlerini sunabileccğigibibirümidideyüre ğininköşesindcsaklıyor belki..."Hayatbı belli mi olur?" umudunubizdcyüklenipbi başka fotoğrafa doğru yöneliyoruz. Üç ihtiyar delikanlı Üçihtiyardelıkanlıyıgöriiyoru7birbaı>k! fotoğrafta Aynı kaderi paylaşmanın getirdi ğibirrahatlamaylabakıyorlarobjektife. Du daklarının kcnarlarına yapışmış bir alay d; varbakışkırında. Alayınbelirginleştirdiğibi meydanokuyuşda... ölümü buncayıl atlat manın zat'crı belki debiranlamda... Daha d; atlatabiliriz gibi bir iddianın da ortak yoru munupaylaı>ıyorlarbelki.Hüznüdostluklarıylaörtmi'ışleradamakıllı. Görkay'ın vizöründen hayatın bu traji komiğine bizde alaylıbirgülüşsallıyoruz. Görkay'abugörüntülcriyakalarkensana] açısındanncgibizorluklaryaşadığınısoruyorum. Çiinkü sadece yoğunlaşmış duygunun izini sürmek pekala sanatçıyı yanlış, disiplinc olmayan bir yolagötürebilir. Kibuda izleyende,'duygusömürüsü' gibi bir izlenımc yol açar Bu dengeyi nasıl yakaladı? Şöylc yanıtlıyor sorunıu "Haklısınız böylesinc ekstrem ve etkileyici bir konuda kolayhkla