Katalog

4 HAZİRAN 1995. SAYI480 17 5 HAZİRAN •1086Kutalmışoğlu Süleymanşah öldü. • 1819 Neptün'ü keşfeden Ingilız gökbılimci John Gourch Adams doğdu. •1898 Federico Garcia ' Lorca doğdu. •1909 Matematikçi Ratip Berker Istanbul'da doğdu. •1925 Terakkiperver Cumhuriyet Partisi kap>atıldı. •1926 Türkiye Musul'dan vazgeçti. •1947MarshallPlanı açıklandı. •1964 ABD Başkanı Johnson, Kıbns konusunda Inönü'ye bir mektup göndecdi. •1965 Araplsraıl Savaşı başladı. •1971 Cahit Irgat öldü. •1972BMÇevre Konferansı Stockholm'de başladı. 5 HAZİRAN DÜNYA ÇEVRE GÜNÜ OLDU. •1973 Ecevıt'in dokunulmazlıgırun kaldırılması istendi. •1974HllmiZiyaÜlken öldü. •1976 Lord Kinross öldü. OrduGençlik Günü toplantıları yapıldı. •1973 MBK üyesi Numan Esin Boğaz Köprüsü'ne sabotaı planlayıcısı olarak idamla yargılanmaya başlandı. •1982 Lızbon idari ataşemiz Erkut Akbay öldürüldü. •1985 Afetlnan öldü. sinema salonlan nasıl bir dağıtım ve lonlannda da filmler gösterilebilir. Gerek iç pazann, gerek dış pazann işlctme ise, tclevizyon kanallan da yerleşmesine ve kendi kendini dön aslında sinema için artık bu işlctmcdürmeye başlamasına kadar, bir dö ye eklenen yeni bir işletmedir. Telenem için, gene devlet desteğine gerek vizyon kanallan evlerdeki küçük ekranlann işletmeciliğini yapmaktadır. olabilir. (Çünkü devlet tanm ürünleri için destek alımlan nasıl yapıyorsa, Ekranınküçüklüğüyadabüyüklüğü, seyirolayının sokaktaki ticari salondış satımı özcndirmek için nasıl muda ya da evirt salonunda olması sineafiyetler, destekler sağlıyorsa, zor durumdaki sanayi kuruluşlannı, ban manın özünü değiştirmemektedir. Artık filmler hem evlerde, şimdilik kalan, vb., kurtarıyorsa örneğin). küçük olan ckranlarda, hem de dışaTürkiye'nin dış dünyada, özellikle Avrupa'da tanıtılmasında sinemamı ndaki büyük salonlann perdelerinde seyredilebilmektedir. Bu bakımdan zın çok önemli katkılan olabilir. Uluslararası film festivallcrinde ka televizyon kanallan da sinema (filmzanılan başanlann yanı sıra, filmlcri ler) için artık birerticari işletmedurumundadırlar ve böylc görülmcleri, mizin pazarda yer bulması için de böyleelealınmalan gerek ir. Sincmadevlet desteği gündeme gelebilir. özellikle "SanatveDeneme Sinema televizyon karşıtlığı aslında ve temelan" (Cinema d'art et d'essai) dağı lindcparasalçıkarolanbirişlctmeler tım zincirine, ticari beklenti olmadan çekişmesidirvesinemanınözüyleilgili değildir. Eğerolayı (bir döncm için) kopya böyle görccek olursak, sağlayarak Türk sinemasının belli bir, nitelik Türk Sineması sinema için (şimdiye kadar haksız olarak gaspeli, Avrupa kamuoyunda dilmiş) yeni parasal olatanınmasına ve •benim içinde naklar söz konusu olsenmesine çalışılabilir. mak gerekir. BirtelevizAynı şekilde kimi Avruyon kanahnca bir filmin pa TV kanallanna film fCTİzdett gösterilmesinde, en kölerimiz, gene ticari bektümser hcsapla, seyirci lentimiz (şimdilik) olsayısı milyonun üstünde madan verilebilir. Tabii olabilmeİctedir. Sinema bunlar yapılırken filmsalonu işletmesi 200 bin lerin yapımcılannın OU seyirciyle bir Türk filmağduriyetinin bir ölçümini amorti edebilecek de giderilmesine de çalıbir kaynağı geri döndüşılabilir. Üstelik bütün rürken, milyonun üstünbunlar deylete, "resmi Q,yQy(l}% de seyirciyc ulaşan teletanıtım"içinyaptığıhar* vizyon kanalı işletmelecamalardan çok daha az yQ rinin sinemaya döndürbir "yük" getinr. Bu şedügü paranın da seyirci kilde bir sinemayla dışa sayısıyla doğru olması açılma, resmi görünüm beklenir. Ama gerçek altındaolmadığı için dabunun tam tersidir. ha etkili ve inandıncı bir tanıtım etkinliğini ger açtı. Bir film, sinema sekcekleştirmiş olur. törünün ortak katkılariyla gerçekleştirilen bir Bir zamanlar filmler Yönetmenüründür. Bütün bir sekseyircilere sinema satör vardır her filmin arlonlanndan oluşan bir kasında. Bu bakımdan dağıtım ve gösterim zin £//* kÜltÜrsektörün yaşaması ve cirinde sunulurlardı. üretimi südürmesı için Dahasonrabunateleviz SİYKÎYnClSl televizyon işletmeleriyon göstericileriyle birlikte video dağıtımı ek ClClğltim ZlYlCiri ninfilminkarşılığı olan, lendive bir süre Türk si .. . seyirciyleorantılıparayı neması için bu video da OncrtyOK sektöre geri döndürmesi gerekir. Televizyon kağıtımı kurtancı oldu. Tenalı işletmeleri eski birçok Yeşilçam levizyon kanallarının çoğalmasıyla video dağıtımı çökerken sinema salo filminin negatiflerini de satın almışnu işletmeleri seyircisizlik sorunlan lardıryapımcılarından. yani filmlerin aynı anda yasaya göre yapımcısanı ABD kaynaklı yeni filmlerle aşabildiler ve bu şekilde kazançlannı ko hibi de olmuşlardır. Bu durumda o filmlerden elde ettikleri paralan da rudular, hatta arttırdılar. Bu arada Türkiye'deki 3 bin civanndaki sine yapımcı olarak sektöre geri döndürmelcri, en azından, ahlaksal olarak, ma salonu sayısı da 300'lere indi. Ve Türk filmleri seyircinin karşısına çık gerekir. mak için salon bulmakta zorlanmaTürk sineması gerek bugüne kadar ya başladılar, hatta çokluk bulamadı üretmiş olduklarıyla, gerekse üretelar, bulduklannda ise seyirci bulama cek olduklanyla çok zengin bir, hem dılar. Oysa tclevizyonlarda Türk parasal hem kültürel potansiyele filmleri izlenme oranı en yüksek sahiptir. Bunun degerlendirilmesi programlar olmayı gene de sürdüriçin birçok kişiye ve sektöre görevmekteler. Bu şekilde TV kanallan ler düşmektedir. Bizden çok daha film gösteriminde sinema salonlangüçlü ülkelerin yaptıklannı biz neynın karşısında ciddi birer rakip olarak imize güvenerek ve neden gözardı yerlerini almış oldular. Filmler için ediyoruz acaba?^ 9 HAZİRAN •680 Kerbelâ olayı. Hüseyin'in öldürülmesi. Aşure Günü. •1616Sultanahmet Camii'nin yapımı bitti. •1910 Gazeteci Ahmet Samim öldürüldü. Cenazesi kaçınldı. Gizlice gömüldü. •1948lnglltere bazı suçlarda idam cezasını kaldırdı. •1984 150.000 kişi nükleer silahsızlanma için Londra'da yürüdü. •1985 Vedat Nedim Tör öldü. Federico Garcia Lorca 10 HAZİRAN •1923 Pierre Loti öldü. •1924 Italyan sosyalist Giacomo Matteotti faşistlerce vuruldu. •1940 Mussolini, Hitler'in yandaşı olarak savaşa girdi. •1946 Italya'da kralhk sona erdı. •1949 Devlet Tıyatrolan'nın kuruluşunu sağlayan yasa çıktı. •1950 Stereo yayıncılıkta ilk adım Paris'te atıldı. •1960 27Mayıs'ın "özgürlük Şehltleri" Turan Emeksiz, AN Ihsan Kalmaz, Nedim özpolat, Eraan özay, Gültekin Sökmen Anrtkabir'de toprağa verildi. •1966 Hamdullah Suphi Tannöver Istanbul'da öldü. •1968 DTCF işgal edildi. 13 maddelık ıstemde bulunan öğrenciler "Atatürk'e saygılı olunmasım" istediler. 6 HAZİRAN •1799 Aleksandr Puşkin Moskova'da doğdu. •1915 Azra Erhat doğdu. •1944 Normandiya Çıkarması başladı. •1968 Robert Kennedy öldürüldü. •1983Erdallnönü başkanlığında SODEP kuruldu. •1984 Tunus'ta ekmek zammı ayaklanmasında 75 klşi öldü. Azra Erhat 7 HAZİRAN •1900 Ingillzlerin Güney Afrika'yı işgal etmesini protesto eden Tevfik Fikret'in evi basıldı. Hüseyin Siret Adıyaman'a, Ismail Safa Sıvas'a sürgün edildi. •1958 Kıbrıs için 300.000 kişi Beyazıt Meydanı'nda gösterı yaptı. •1980 Sexus, Plexus, Nexus'un yazan Henry Miller öldü. 11 HAZİRAN Vedat Nedim Târ •1864BesteciRichard Strauss Münlh'te doğdu. •1868 Kızılay kuruldu. •1903 Anarşıstler Sırp Kralı I. Alexander ve eşini sarayda sığındıkları dolapta öldürdülor. •1913MahmutŞevket Paşa ve yaveri, "Halaskâr Zabitan" grubunca öldürüldü. Olay üzerine 12 kişi Beyazıt Meydanı'nda asıldı. •1919 Mustafa Kemal, kendisinı Istanbul'a geri çağıran Vahdettin'e geri dönmeyeceğinı bıldırdi. •1934 Soyadı Yasası çıktı. •1965 Kızılay'da Dönüşüm ve Kuvayi Milliye dergisi satan Uğur Mumcu, Ataol Behramoğlu, Ümit Hassan'ın da aralarında yer aldığı 11 kişi gözaltına aldı. Muammer Aksoy ve avukat arkadaşlan polisi savcılığa şikayet etti. Hazırlayan: YAŞAR ÖZTÜRK 8 HAZİRAN •632 Islamiyetin kuaıcusu Hz. Muhammed öldü. •1632 4. Murat Yeniçerilere karşı "baskı" dönemini başlattı. •1810Bestecı Robert Schumann Saksonya'da doğdu. •1887 Izzet Melih Devrim doğdu. •1919 Vahdettin, Mustafa Kemal'i Istanbul'a geri çağırdı. •1960 Arjantin hukümeti Israil'den Nazi celladı Adolf Eichmann'ı geri istedi. •1960 Istanbul, Ankara'da Pierre Loti