Katalog

S ATR A A R Y A L Ç I N IM. S U A T A T A L I K bu özellıklerını bırlıkte çalıştığı antrenorlerden almıştır İlk antrenöru olan Zak'tan bir oyuncunun partı esnasında nasıl hesap yapması gerektığını çeşıtlı açılışlar hakkında lıkırler ve en onemlısı de satrançta psıkolojının önemını öğrendı 2 Antrenoru GM Toluş tan oyunortası ve nasıl hucum edıleceginı, Rejkjavık'te Fıscher'le yaptığı maç harıç hemen hemen hep yanında olan GM Bondarevskı'den bılhassa fınal bılgısı ve pozısyonel oyunun sırlarını edındı Şımdı Spaskı'nın llginç bir oyununu ınceleyelım SPASKIGELLER. Suhumı 1968, Adaylar Maçı, 6 oyun, Kapalı Sıcılya 1 e4 c5 2 Ac3 d6 3 g3 (Kapalı Sıcılya beyaza tanıdığı taktlk olanaklardan dolayı Spaskı'nın hep repertuarında olmuştur) Ac6 4 Fg2 g6 5 d3 Fg7 614 Af6 7 Af3 00 8 00 Kb8 (d4 kareslnln hakımıyetı ıçin 8 Fg4 de ılgınçtı) 9 h3 (Beyazların planı 10 Fe3, 11 g4, 12 Ve1 ve 13 Vh4 ıle şah kanadı atağı uzerıne kurulu ) b5 10 a3 (a hattının açılmasının kımın ıçın faydalı olduğunu anlamak zor) a5 11 Fe3 b4 12 ab4 ab4 13 Ae2 Fb7 14 b3l (Bu hamle gereksız gıbı gozukebılır, fakat beyazlar vezır kanadını bloke edıp, şah kanadından oynamayı hedeflıyorlar) Ka8 15Kc1 Ka2 16 g4 Va8?ı (Bu plan çok yavaş olduğu ve vezırı zayıf olan şah kanadından ayırdığı ıçın çok eleştırıldı 16 e6'nın daha lyı olduğu kanaatı otorıteler arasında yaygın ) 17 Ve1 Va6 (Bu hamle beyazın 18 Vh4 oynamasını engellıyor 18 Vh4 Ae4 Fakat 3 tempo kaybetmek yerine Vd8'l yerınde tutup Fa6 ıle ılgılı bir plan kurulabılırdı) 18 Vf2 Aa7 19 f5 Ab5 20 fg6 (llginç bir karar 20 af4 ve 21 g5 doğal gözukuyor. Fakat konumu lyı ıncelersek beyazın atagının son aşamaya geldiğını goruyoruz, bu hamle sıyahı 2 tercıh arasında bırakıyor Sıyahlar ya 20 fg6 21.Vh4 sonrası pozısyonel olarak kayıp bir konumu savunmaya çalışacak, ya da 20 hg6 sonrası şah kanadını umursamayıp tum gucunu vezir kanadına sevkedecek Geller bu 2 planı terclh edlyor) 20 hg6 21 Ag5 Aa3 22 Vh4 Kc8 23 Kf6 (Bu kalıte fedası h7 karesını 1068 Mabmud Zlya if bışrnda 4 ¥ • • A753 8 AV874 AV1O 4 10986 »3 • 53 • RD9865 4 D42 K ¥ R D V 109752 B D •6 G • 2 • ¥ • • RV A64 RDI092 743 Batı Kuzey Güney Doğu Karo 4Kör Kontr Pas6 Batı trefl ikilısinı çıkar. Ziya Mahmud her savunmaya karşı bu pötişlemi yapmak için nasıl oynadı? Cevap: lki trefl kaybını nasıl önlemelı? Bir olanak pik damına empas yapmak ve pık asına elden bir trefl kaçmaktır. Ama empas tutmazsa oyun batar (Batı trefl dönemese bile bir yere kaçamayacağınız bir de trefl kaybınız kalır). Oysa, Ziya pik damının yerine bağlı olmayan bir çözüm buldu: Diğer renkle'ri elimine ettikten sonra Batıyı körle yatırmak! Ziya ilk eli trefl asıyla aldı, karo ruasını ve karo asını çekti, iki metr pikini oynayıp üçüncü pıki elden çaktı, kör asını çekti, yerden bir kör kupu yaptı. 1kinci bir pik kupuyla ele geçti ve (yerden bir trefl atarak) körle elden çıktı! Iştc durum: ¥ • V8 V(IO) Kuze 2 Pik 4 Kör 5 Trefl Pas 2 Pik cevabı "modern" Albarran'da bir SİYAH as gösterir. 4 SA rua sorusudur. Granşlem yapmak için ortakta bir karo ruası ycterll görünmektedir. Pik RD da aym ışj görcbilir. Ama Kuzey 0 as cevabını verince Güney 6 Körde durmuştur. Batı pik ruasını çıkar. (1) Kontratınızı % 100 garantileyebilir misiniz? (2) Nasıl oynamanı/ gerekir? (2) Pik ası, yerdc kalmak ü/ere yeteri kadar ko/, pık kupu, ycrde kalmak üzere üç trefl ve... pik valesi ve elden küçük karo defosu! Batının pik ruasını damın yanında çıkmış olması pratikte kesin gibidir ve cğcr gerçekten öyle ise kontratını/ın batan yoktur. Ama eksantrik bir Batı desteksiz atış yapmışsa, eli Doğu alıp karo döner ve artık kontratın oluru karo ruasının yerine bağlı kalır. Oysa, kartlarda küçük bir değişiklik yaparak Ku/£ye karo altılısı yerine karo yedilısini verirsek (ya da karo onlusunu Kuzeyin elinden Güneyin elıne geçirirsek), oyunun garantisi % 100 olur. O zaman artık pik damının Batıda çıkacağına güvenmenize gerek yoktur. Rahatça bütün renkleri elimine ettikten sonra (kozlar 30 bile olsa eliniz buna müsaittir), yerden karo onlusunu oynarsınız. Gerisini anlatmaya ve altılı yerine yedılinın fonksiyonunu belirtmeye herhalde gerek yoktur. Bana boşuna ncfes (ya da kâğıt) lükettirmeyin! tşte Batı ile Dqğunun cllcri: BATI 4 RDxxx B D G K Güney 2 Trefl 3 Kör 4SA 6 Kör K ¥ RDV(IO) B D G • DOĞU 4 xxxx V XX • ¥ (6) •D 74 • V974 • R32 • XXX • xxxx Batıyı "kayba kayıp" manevrasıyla değil de karoyla yatırmaya kalksaydtnı/ baş,ım/a ne gelmış olacağını gördünü/, değıl nıı'' Ah o karo altılısı... Batının mecburî kör dönüşüne deklaran ycrin son treflini kaçarak elden çakar ve son ıkı eli yerın kozlarıyla alır. 10B0 Temmıız probleml • ¥ • • 4 ¥ • • V10 R8765432 864 R AR87432 AD10 AR K B D G 4 AD982 ¥65 • V9 • D753 Kontrat: 6 SA. Atak: Pik valesi. 4 76543 ¥ DV109 • • V1092 1059Markalaradikkatl 4V53 ¥DI075 • 1086 •AV7 K B D G ¥ ARV632 • AD5 • RD6 SPASKI 10 Dunya Satranç Şamplyonu Borıs Spaskı'dır 1937de Lenıngrad'da doğan Spaskı çok kuçuk yaşlarda satranca başladı ve olağanustu kabılıyetlyle dıkkatı çektı 16 yaşında uluslararasıusla, 19 yaşında da buyukusta olan Spaskı 1955 yılında Dunya Gençler Şampıyonu da oldu 1956da SSCB Bırıncılığı'nde 13 olan Spaski Adaylar Turnuvası'nda, 37 olurken 1 olan Smıslovu da 1 1/21/2 mağlup edıyordu Bundan sonra Spaskı yaklaşık bir 10 yıl boyunca dunya şampıyonluğuna gıden yolun uzağında kaldı 1958 yılında 1/2 puan kendısıne Interzonal kapısını açarken o turnuvayı kazanmak İçin Tal'ın beraberlık önerısını reddettı ve kaybedıp ancak 56 oldu, 1961 SSCB Bırıncılığı'nde bu kez son 2 turda 1/2 puan Interzonal'e katılabılmesı İçin gereklıydı Spaskı bu kez de başaramadı ve yıne 56oldu 1964te Moskova'da yapılan zonal turnuvayı kazanan Spaskı, Amsterdam Interzonalı'nde de 1 lığı paylaştı ve 1965te başlayacak Adaylar Maçlarına katıldı Daha evvel hıç wettkompf yapmamış olan Spaskı Keres'ı 64, yarı linalde Geller'ı 5 1/22 1/2 fınalde de Tal'ı 6 1/23 1/ 2 yendı 1966da Moskova'da Petrosyan'la yaptıgı Dunya Şampiyonluğu maçını 12 1/211 1/2 kaybeden Spaskı bir sonraki Aday Maçlan'na dlrekt olarak katılıyordu İlk turda Geller'ı yıne 5 1/22 1/2 yarı linalde Larsen'l 5 1/22 1/2 fınalde de Korçnoy'u 6 1/23 1/2 yenen Spaskı bu kez daha lyl hazırlanmıştı va 1969da Petrosyan'ı 12 1/210 1/2yenerek Dunya Şampıyonu oldu 1972de Fischer'e 13 1/29 1/2 yenilınce SSCB'de buyuk eleştırılere uğradı, hem yıldızı söndu hem de ulkesıyle olan bağları zayıfladı Zaten bu yenı bir durum değıldı 1960 yılında Dunya Unıversıtelerarası Takımlar Bınncılığl'nde Lombardy'ye karşı beyazla 29 hamlede anahtar partlyı kaybedınce otorıtelerı kızdırmış ve yaklaşık 2 yıl dışarıdan gelen davetlyeleri SSCB Federasyonu reddederek ona çalışması gerektığını, ancak hazır olduğuna ınanılınca turnuvalara gönderıleceğinı açıkladı 1972de unvantnı kaybettıkten sonra Spaskı 1974 Aday Maçlan'na katıldı Robert Byrne'u 4 1/21 1/2 yenen Spaskı, genç Karpov'a 74 yenılerek elenıyordu Spaskı 1977 Aday Maçları'nda da yer aldı Hort'u Re|kjavıkte 8 1/27 1/2 yenen Spaskı, Cenevre'de Portısch'ı de 8 1/26 1/2 yenınce Dunya Şampıyonu Karpov'la arasında sadece Korçnoy kalıyordu 1977 sonu ve 1978ın ilk aylarında Belgrad'da yapılan maçı 10 1/27 1/2 kaybeden Spaskı bir kez daha umduğunu bulamıyordu 1980 Aday Maçları'nda Portıschle 77 berabere kalmasına rağmen sıyahla ilk oyunu Portısch kazandığı ıçın Spaskı bir kez daha elenıyordu 1982 Toluca Interzonalı'nde bırıncılığı paylaşan Portısch ve Tore'ın 1/2 puan ardından 3 olan Spaskı bu yıldan ıtıbaren eskı hırsını kaybettı 1984ten berı Spaskı Fransa Mıllı Takımında oynuyor ve Rusya'yla ılışkıslnı koparmış durumda Geçen yıl Yugoslavya'da Fıscherle yaptığı maçı 17 1/212 1/2 kaybetmesıne rağmen 1 5 mılyon dolar kazandı Bu yıl dunyanın en guçlu bayan oyuncusu olarak kabul edılen Judıt Polgara da 5 1/24 1/2 yenıldı Spaskı'nın karıyerı 46 yıla ulaştı, fakat o hâlâ maç önerılerını gerı çevırmıyor ve hâlâ eskısı kadar sık olmasa da uluslararası turnuvalara katılıyor Spaskı'nın stılıne gelınce onun taktığının çok gelışmış olduğunu ve oyun sırasında ortaya çıkan problemlere keskın ve genelde hesaba dayalı çözumler getırdığını goruyoruz Kombınezonlarla dolu oyunu yuzunden onu Steınıtz oncesı devırlerın oyuncuları gibı romantık olarak adlandıranlar çoğunluktadır Spaski'nın açılışlarının her zaman keskın varyantlar arasından seçılmlş olduğunu goruyoruz Oyun ortasının kombınatif, hesaba dayalı ve enerjık, oyun sonunun ıse her zaman çok lyı ve mucadelecı olduğunu söyleyebılırız Spaskı beyaz vezire açıyor) 23 ef6 24 Vh7 Şf8 (Dıyagram) 24Af7i (Aslında dıkkat edersenız beyazın tum bu hamlelerının meLburî olduğunu gorursu nuz Vezır kanadını parçalanmak noktasına gelı ren Spaskı gerı donulmez bir yolda) 25 Kr? (25 Ş«7 26Fh6 Kg8 27 AM Kc2 28KfV) 26 FhB Kc1 (a) 26 Fh6 27 Ah6 Şe8 28 Ag8 Şf8 29 Ae7 Şe8 30 Ag6, b) 26 Vd3 27 Vg7 Şe8 28 Kc2 Ac2 29 AM Vd1 30 Şh2 Kc7 31 Vd8 Şc6 32 e5 c) 26 Ke? 27Vg7 Şe8 28Ag5" fg5 29 Fg5 Kg2 30ŞhV) 27 Aci Şf7 28 Vg7 Şe8 (Dığer seçenek de sıyahları kurtarmıyor 28 Şe6 29 g5 fg5 30 Fg5 Ke8 31 h4") 29 g5 (Az zamanı kalan Spaskı daha basıt bir kazancı kaçırıyor 29 e5 Fg2 30 e6i) 29 15 30 Vg6 Şd7 (30 Şd8 31 Vf7 Kc7 32Vf8 Şd7 33 g6 Kc8 34 g7 Va8 35 g8V) 31 Vf7 Sc6 32 ef5 terk (32 Şb6 33 Vt)7 Vb7 34 Fb7 Şb7 35 (6 ve I erı vezır çıkar) 10 •* C U M H U R İ Y E T DEROİ 11 T E M M U Z 199 3 S A Y I 381 21