Katalog

M EKTUPLARDAN Osman Senemoğlu Kundera ve çevirmeni Yerguz Milan Kundera'dan İsmail Yerguz'a Kundera 10, Rue Littre Paris 6 Paris, 20 Nisan 90 {Sayın Bayım, Birkaç gun once aldığım mektubunuz için teşekkür ederim; bana verdiğiniz telefon numarasından (330 .. ..) sizi bulmaya çalıştım, ama bir işyeri çıkıyordu ve orada sizi tanıyan kimse yoktu. Bu nedenle size yazıyorum. Sizin elinizde hangi baskı var bilmiyorum. Gerçekten her yeniden basımda çeşitli duzeltmeler yaptım. Birinci baskıdan beri yaptığım tüm düzeltmeleri yolluyorum. Belki elinizdeki baskıda duzeltilmiş böUımler bulacaksınız, ama sizdeki kitapta ta yanlış bolumler kalmıştır (örneğin Karlsbad). Bana telefon etmek guç, buna karsılık faks yollamak çok kolay (45 ). Çok sık yolculuk yapıyorum, belki faks (ya da mektup) bıraz bekler, ama sonunda eiime geçer. Sayın Bayım, çalışmanı/ için size teşekkurler ve bana yazmak için duraksamayın. Dostça } (Tarihsiz) 4 Değerli Dostum, "soualgement"(l) için teşekkurler, aylar boyunca herkesin gözünden kaçmış./Karlsbad konusuna gelince: Çok kaba bir yanılgıya duşmuşum: Onlar (Beethoven ve Goethe) Karlsbad'da değil Teplitz'de karşılaşmışlardı. Sizden rica ederim bu yanlışı düzeltin (söz konusu olan, 251 ve 253. sayfalar). Tüm sevgilerimle Kundera Not: 79 ve 82. sayfalara gelince: onlar tanıam: Goethe ve Bettina (2) Teplitz'de de karşılaşmışlardır. « Paris, 14 Temmuz 1990 ( Değerli Dostum, leşekkurler! Gozumden kaçan bir yanlışı ortaya çıkardınu. Doğal olarak: Sayfa 33O'da: mutismc (suskunluk) (3) Savfa 369'da: atlctik suskunluk, ama "atletik" sözcuğu... tçtenlikle • (1) Fransızca soulagement (rahatlama) sozcuğu, dızgı yanlışı sonucu sbualgement" olarak yazılmış (2) Bettina Brentano, Alman yazınının kadın şaırlerınden 1810 yılında Beethoven la tanışmış. yakın dostu Goethe'ye unlu bestecıyı ovgu dolu sozlorle anlatan mektuplar yazmıştır (3) Kundera, romandakı "athletlsme taciturne" deyışın, "mutisme athletique" olarak değıştırmış Söz konusu sayfalarda (330 ve 369) bu değışıklığı yapmayı unutmuş ı \y\ ~ v Milan Kundera'nm (1929) bu mektuplarını bir tur "korsanlık"la ele geçirdik! Çevirmen tsmail Yerguz 'la (1948) yaptığımız bir söyleşidel Kundera 'nm L 'lmmortalitei (ölumsüzltik) adlı romanım çevirmekte olduğunu ve yazarın romanındaki kimi aynntılara ilişkin açıklama ve değişiklikleri içeren mektuplar yolladığını öğrendik. Ancak bu mektupları yayımlamayı önerdiğimizde çevirmen arkadaşımız pek ıstekli görünmedi. Kundera'nın titizliğinden, mektuplarm kişiye yönelik, "özel" nitelik taşıdıklarından dem vurdu. Ama insanları incitmemeye özen gösteren yaradılışı nedeniyle 1. Yerguz, günler süren üstelemelerimiz sonunda pes etti ve kendisinin bulunmadığı bir gun mektupları çalışma masasının üstünde "unutmaya" razı oldu... Evet, bay Varolmamn Dayamlmaz Hafifliği Milan Kundera, ülkemizde ve dünyada son yıllarda adından çok söz edilen Çekoslovakya kökenli bir yazar. Sanata müzik eğitimiyle "merhaba" dedikten sonra yazmsal etkinliklere yönelen M. Kundera, bu alanda önce şiiri deneyip ardmdan öykü, oyun ve romana geçmiştir. llk romanı Şaka'yla (1969) evrensel bir une kavuşmuş, ancak yine 1969'da yayımladığı Yaşam Başka Yerde ad/ı yapıtı tilke yöneticilerimn hoşuna gitmeyince sıkmtılı bir dbneme gırmiştir: Prag Sinema Okulu'ndaki öğretim üyeliğinden "1402'lik" olmuş, tüm yapıtlan da yasaklanmıştır. 1975 'te Çekoslovakya 'dan ayrılmasına izin verilen M. Kundera, 1979 'da da yurttaşlıktan çıkartılmıştır. Şimdi Fransız yurttaşı olan yazar, Paris'te yaşıyor ve yapıtlarını hem Çekçe hem de Fransızca yazıyor. ismail Yerguz 'uysa dikkatli okurlar, son yıllarda yaptığı çevirilerden anımsayabilir: Dostoyevski'den Balzac'a, Garcia Marquez'den Vasquez Figueroa'ya, Kundera'dan (Roman Sanatı) S'eguâla'ya, birçok yazarın yapıtını Fransızcadan dilimize aktarmıştır. Yayımladığımız mektuplar, M. Kundera'nın yapıtlarına verdiği önemı vurgulaması, çevıri aşamasmda bile çevirmenle ışbirliği yaptığım göstermesı nedeniyle ilginç belgeler. Ayrıca bunların bir yabancı yazardan bir Turke gönderilmiş olması da, bugune dek yayımladığımız mektup örneklerı ıçinde özel bir yer almalarını sağlamaktadır. 26