Katalog

B AŞKENT GÜNLERİ Müşerref Hekimoğlu Müzik ve şarap ilişkileri üzerine ankaya tepelerinde, Dikmen'de, Keçlören'de uzanan bağları kaç başkentli anımsar acaba? O bağlarda şarap evleriflevardı vaktiyle; bağlar dağa dönüşüyor, \ şarapçılık unutuluyor giderek. Ama şarap unutulmuyor. Cumhuriyetin ilk yıllannda Orta Avrupa'dan Ankanı'ya gelen yapı ustaları arasında bir de Balaj usta var. Bu Macar usta, şarabı çok seviyor, ancak başkent Ankara'da şarap bulmak güç. Şarap Istanbul'dan geliyor, hemen bitiyor. Balaj usta, sorunu çözüyor sonunda. Çalıştığı Merkez Bankası'nın bodrumunda şarap üretiyor, içiyor da satıyor da. Bu Macar usta, genç bir bankacıya rastlıyor bir gün. O bankacı Cenap And. FUibe kökenli bir aileden geliyor. Parasal durumu çok iyi. Kavaklıdere'de büyük bir arsa alıyor, kocaman bir bağ yetiştiriyor. O bağda bir fabrika yükseliyor çok geçmeden. Kavaklıdere Şarapları'nın tarihi başlıyor. Yıl 1929. Almanya'dan uzmarüar, araçlar, gereçler geliyor, fabrika gelişiyor. Cenap And, o fabrikayı kurduğu zaman 1990'larda varacağı düzeyi düşündü mü acaba? Kavakhdere'deki bağda Sheraton Oteli yükseliyor şimdi. Fabrika Ankara dışına taşındı. Fransa'dan uzmanlar geldi. Şarap türleri çoğaldı, taze şaraplarla şenlikler düzenlendi, şampanyalar köpürdü, belleklere de damaklara da yerleşti şaraplar, ayrıca kulaklara... Çünkü şarap ve müzik ilişkileri de gelişti yıllar boyunca. Ne ilgisi var derseniz, Cenap And da ilk eşi Sevda And da müziksever kişiler. Sevda And, şimdi başkeııtin kocaman bir caddesine adını veren Tunalı Hilmi Bey'in kızı. Çok hoş bir kadın. Ben ikisini de tanıdım 195O'li yıllarda. Kavaklıdere'deki güzel evlerinde konserler düzenlenirdi. Ses ve Tel Dernegi'nin tüm çalışmalarına sahne olurdu o ev. Başkent sosyetesi, o evde buluşur, müziksel saatler yaşarlardı. Ses ve Tel Derneği kapandı; ama müziksel çalışmalar sürüyor. 3 nisan akşamı, Elif ve Bedil Aran da güzel bir konser verdiler. O konserin konuğu yabancı diplomatlar, evin öyküsünü de vakfın öyküsünü de ilgiyle dinlediler. Sevda And çok güzel ve zarif bir kadın, And çifti çok mutlu, başkentte sevilen bir karı koca, Kavaklıdere'deki ev bir mUzik merkezi gibi; ama her şey değişti birden. Inanılmaz bir otomobil kazasıyla Sevda And yaşamını yitirdi, Cenap And, tarifsiz kederlere ve yalnızlığa gömüldü yıllarca. Sonra ikinci eşi Cevza Basman'la güzel bir dostluk başladı aralarında. O dostluk sevgiye, evliliğe dönüştü giderek. 1968 yılında evlendiler. Cevza And, eski eğitimcilerden Avni Başman'ın kızı, Demokrat Parti döneminde Milli Egitim Bakanlıgı var. tstifa ederek ayrıldı görcvinden, Akis dergisinde yazarlığı var uzun yıllar... Cevza And da çok zarif bir kadın, Cenap Bey'e iyi bir dost oldu, Sevda And'ı da yüceltti her zaman. Bir kadının, kocasının eski eşini yüceltmesi güzel ve soylu bir olay değil mi? Cevza And, onun hisseleriyle kurulan Sevda ve Cenap And Müzik Vakfı'nı geliştirmek, yaşatmak için son soluğuna kadar çaba gösterdi. Çok yakından tanık oldum bu çabalara. Vakfın bir damşma kurulu, bir de yönetim kurulu var. Adnan Saygun, Suna Kan, İdil Biret, Giirer Aykal da damşma kurulundalar. Bu kuruldan gelen önerileri, yönetim kurulu, olanaklar ölçüsünde destekliyor. Çağdaş mUziğe yönelik çalışmalar yapılıyor. Çağdaş bestecilerin yapıtları yazılıyor, partisyonları yazılıyor. örneğin bu dönemde değerli bestecimiz Ulvi Cemal Erkin'in yapıtları değerlendiriliyor. Vakıf, Ankara Müzik Festivaline büyük destek sağlıyor, bu yıl beşinci kez yapılıyor bu festival ve artık Uluslararası Festival Dernegi'ne giriyor. Başkentli müzikseverler, başta ünlü orkestra yöneticisi Zubin Mehta'yı, dünyaca tanınmış orkestraları, solistleri, üçlüleri, beşlileri, korolan, örneğin Kızü Ordu Korosu'nu ya da ünlü bale gruplannı bu festivallerde dinlemek ve seyretmek olanağını buldular. Bundan sonra da dinleyecekler. Vakıf kararlı, çalışmalarını sürdürecek. Çalışmalara yeni boyutlar da katılıyor. Plak basımında eski plakların da yeniden basılması öngörülüyor. Ayrıca bir müzik dükkânı açılıyor yakında, Tunus Caddesi'nde. Başkent için büyük yenilik. Bu dükkân müzikle ilgili tüm istekleri yanıtlayacak. Müzik araç ve gereçleri, plaklar dışında elindeki araçları satmak ya da almak isteyenlere de aracılık yapacak. KochSchwann Verlak ve Mdodia firmalarıyla yapılan sözleşmeler doğrultusunda müzikseverler, en yeni plak yayınlarını izlemek olanağını da bulacaklar. Vakıftan burs alan öğrenci sayısında da artış var bu yıl; 25 öğrenci burs alacak. ölüm yıldönümlerini de güzel olaylarla yaşıyor bu müzik vakfı. Konserler ve ödül törenleriyle. ölülere en gözel saygı bu bence Bir çalışmayı ölümün geriletmediğini kanıtlamak... Çimento nerede, şarap ve müzik nerede, ama Mehmet Başman iyi bir işadamı, üstlendiği görevi başarmak için vargücüyle çalışıyor. Ekonomi öğrenimi yapan oğulları şarapçılıkta, eşi Sevgi Başman da vakıf çahşmalarında destekliyor onu. Sevgi Başman, öğrencilik yıllarını Ankara'da geçirmiş, çok hoş bir kadın. Şarap ve müzik ilişkilerini de güzel düzenliyor. Başman çifti, festival öncesinde uykusuz geceler geçirdi sanırım. öngörülen programın iyi yürüyeceğine güvenmeden, güçlükleri aşmadan rahai uyumak kolay değil. Ancak umutsuz değiller; başkentli müzikseverlerin desteğine guveniyorlar. Güzel bir festivalin ilgi göreceğine inanıyorlar. Bu yıl Ziilfii Livaneli de var festivalde. Bamberg Korosu, Leningrad Senfoni, Fransız Vokal Toplulugu, Haydn Kuvarteti yanında bir de Zulfü Livaneli. Kimi çevreler hayli tepki gösterdi; ama Anaken't Belediye Başkanı Murat Karayalçın, buz pateni salonunu açtı ZülfU Livaneli'ye. Türküleriyle o çevrelerin buzunu da eritir belki! Bu festivalde biraz da başı dönecek başkentlilerin. Hilton salonlarında, bir "Festival Balosu" düzenleniyor. Salonlar Strausz'un valsleriyle çınlayacak. Şarap ve müzik ilişkileri de dansa dönüşecek. Vals güzel, ama güç bir dans. MUziğin sarhoşluğu, iktidar sarhoşluğuna benzemiyor. Müzikle uçmak için başka bir denge istiyor bacaklar. D Ankara Müzik Festıvalı, 1973'te kurulan "SevdaCenap And Muzık Vakfı"nın çalışmalanndan doflmuştu Fotoğrafta, soldan sağa doflru, Cevza And, vakfın parasal desteğını oluşturan Kavaklıdere Şarapları nın yönetıcısı Mehmet Başman ve vakfın çalışmalarını destekleyen eşi Sevgı Başman.. SevdaCenap And Mttzik Vakfı 1973'te kuruluyor, Cenap And 1982'de ölüyor; ama vakıf çalışmalan sürüyor, Cevza And'ın ölümü de etkilemiyor çalışmalan. Çimentodan şarap sanayllne Ankara Müzik Festivali de o çalışmaların ürünü. Vakfın parasal olanağını Kavaklıdere Şarapları sağlıyor; ama bir müzik vakfını yaşatmak, uluslararası festivaller düzenlemek, başkentin ve tüm Ulkenin müzik yaşamında etkinlikler Uretmek kolay değil. Bu çabalara kişisel ve kurumsal katkılar da gerekiyor. Her şeyden önce, Alatürk'ün öngördüğü bir başkent olnıası, bir kültür merkezine dönuşmesi, arabesk eylemlerden korunması için... Bir yaşam çizgisini rastlantılar da yönlendiriyor kimi zaman. Kavaklıdere Şarapları nın ve de SevdaCenap And Müzik Vakfı'nın yöneticisi Mehmet Başman da Galatasaray Lisesi'nden sonra muhendis oluyor, çimento sanayii dalında uzmanlaşıyor, yıllarca Yunus Çimento Fabrikası'nda çalışıyor, Viyana'ya gidiyor, UNIDO'da, Dünya Bankası'nda danışmanlık yapıyor. Bir buçuk yıl Amman'da kalıyor. Ama çimentodan şaraba yöneliyor birden, eniştcsi Cenap And'ın isteği doğrultusunda 1985 yılında Ankara'ya gelip ablasının çalışmalarını destekliyor. Bu destek güzel Urünler veriyor çok geçmeden, şarap üretimi gelişiyor, rekor duzeye ulaşıyor. Vakıf çalışmalarında da yeni bir dönem başlıyor. Elbet özlenen düzey değil: ama nedenleri yalnız vakıf yönetiminden kaynaklanmıyor. Mehmet Başman da eşi Sevgi Başman da en iyi niyetlerle çalışıyorlar. Ancak çoksesli müzik çalışmalan yeteri kadar desteklenmiyor artık. 9