Katalog

AZARIN •E PENCERESİNDEN Selçuk Erez Atıf Efendi Kütüphanesi sohbetleri A lıl Flendı, I Muhmul devrındc yaşamıs, 1742'dc başdtfterdarlığa atanmış oııeııılı malıyeulerımi7dendır 1741'dc yaplııdığı kulııphanc tck başına kıiaplık ola rak ınsa edılmıs onemlı nıınıarı escrlcıımı/ arasında yer alır Veta Boıacısı'nın sokağında yürüyerel' varılan bıı kutuphane bundan 20 25 yıl ftnce Is tanbul'urı oııcınlı kultur odaklarındandı Sa dece Yavu/ Sultan Selım'ın dıvanını, !?eyh Sadı'nın kullıyatını, Bâkı'nııı le/hıplı dıvanıi" ıierdıgınduı, 2SH6 ya/nıa, 287 bastna kıUbı nın.Iatın harllı 4971 T uık<,< cscrın bıılundu ğundan değıl, o taııhleıdc bu kıtaplığın mu dıııu olan Sabuhaltin üjfıır'un kutuphane de her lıafta dıı/uıledığı solıbet ve konferanslatdan da ılcıı gclırdı oneniı I97S'I ı/lcycn uv bes vıl n,mde surcklı olaıak ı/lcdığım Atıl I lcıulı tuplantılaıını hatırladığımda, bu toplanlıl.ııda lulluğunı not lara baktıgıında, Alıl t lcııdı kutuphanesı' ııın benıın Islaııbul'u bır kullıır kenlı olarak algılamanıa anlanılı bır k.ıtkıda bulundugu ııu kavııyoıuııı Ikı k.tlın defteı dolusıı ııol laıındaıı ka<, lancsı vaı kı bunları vcnıd<.n okumak bana o/el bır keyıl veııyı>r 28/2/1976 ııgtın Kenıal Hker'lc Aksaray'da Mııllıı kı r.iiilluıııcM'ııdc buluştuk Atıf I lendı Kutııp hanesıne gıllık kcmal Iky bana, "l)ı> I hoıııınc el de la lenırnı consıderes physıguemeııl d a n s l'elal dıı marıaue" baslıklı, ıit, ulllık bıı kılap lıcdıyc eıiı !77Vte I ılk'dc basılmıs, ya / a n M de I ıgnaı. aln)dı/yaklaı, analonıı, rııhs.ıl ve Kdeıısel ııvıiMiuının sıılaıı koıııı l.ııııul.ı ılgıııı, bolııınkıı vaı manının pencerelerınden süreklı olarak u?un bır durbunle denıze bakar ve lımana gırıp çıkan gemılerın tıpını, yapıldıgı lezgâhı, yapılış tanhını, tonılatosunu ezbere sayıp karısına kaydettırırmış 3/12/1977 B Ya/aı, "hınıcn" yanı "kı/lık /aıının" ku Alıl Efendi Kuluphanesı Istanbulda kıtaplık olarak ınşa edılmı^ onemtı bır mımarı yapıt Saraçhanede Vefa Bozacısı nın sokağı cıvarında bulunan kıtaplık bır zamanlar onemlı bır kultur odagı ıdı <,uk ya>ta olenltrde görulduğunu, ama ılcrı ya>la olcııkıdc >apılan otopsılerde pek rasi laıımudığını bclırierek bıı anatomık yapının >asla koıeldığı tt/ını savuııuyor 6/11/1976 L\\& hrkıns bunıııı Atıl Flondı Kuluphane sı ııdc lopkapı Sarayı koıi'ilu bır konterans vcrdı Dınlcyenlcrın aıasında Mımar Muulla Anheger, keınal Hkcr, /c>nep Atikkan (Bel (,ıka'da ga/oiCLilık okıınıııs vKcğı bumundu bıı kı/) vardı l ıkıııs, Iopkapı'yı pavyoıı pavyoıı dağııuklılıgı avısıııdaıı Avrııpa'nın dıger saravları ılc kaı^ılaslııdı Itıı tıır s.ııayı Avrupa'da bır tek vaılann ı.uı gıvnıek K,ııı kııllandıkları kremlın Sanı\ı andıııınu> Falıh, Istanbul'u aldı ğında Uınıık Sara> harabelcnnı ve Blaclırrnjfa Sa'.m'm ılgııiv bulnıamış ve Theudusııısalaııı v.ıkınıııdakı (bııgunkıı Beya/ıt Mev dam'ııa bakaıı) yerde, l4S4'ıe bır saıay yap tıııııava ba>laıııı> AiKdk I472 vılıııda eskı Bı /ans Akıopulısı'ııın ycrını d a h a ı\ı savunu Iıu bulup bıı alanda yenı bır saray yaptırmaya Saıava 1 aııh /anıanmda "Sara>" değıl "Kaleı SuUanî" deılcmıış Heya/ıt'takı saıay daha eskı oldıığundan bu yapıyı "Kaleı cedit" yanı "yenı kale' olarak anaıı da varmı^ llarcm ne vakıt eklenınii buraya 7 Başvekalet Ar>ıvı'ndc bulunan bır vesıkaya göre Pa nh olduğunde, Iitanbul'da bulunan bır Ingı lı/'ın ya/dığı nıcktuba gore tenazesı Eskı Sa uıv'ııı onunden ge(,ırılniıs ve oradakı kadın Iarııı lervadı dışatıdan dııvulmııs Deınek kı Harenı, lopkapı'va daha sonıadan ek lenınıs 30/4/1977 altaya hchne Mıılehassısı llikmet Be>ı (Bostdiıcı) /ıvaıet eınıcye karaı \eıdık Eıncklı bıı ıııulıasebtLi olan Ilıknıet Bev TophantdekıK.uınbara>.ılaı Vokıı>u'ndakı (4 6) apan H Yetnıışlı yıllarda Atıf Efendi Kutuphanesı nın Muduru Sa bilnttın Batııı ıdı Camisi kar^ısında bır evde otııran Mesııt Koman Baba'yı zıyarct ettık 75 yaşıııdakı bu zekı ve ho^sohbet Bektaşı babasından Atıf Efendi Kutüphanesı'nde bır konferans vermesını ıstcdık Engın dın bılgısı, kulturu ve zekâsı, her gun çok sayıda vok değışık ortamlardan zıyaretulerı bu eve vfkıyor Bızden önı.e Boğa/.ı^ı UnıversıteM'nden Prof Suheyla Arltmel gelıp Boğa/ıı,! Unıvcrsıtesı'nın arkasındakı Nafi Baba Şehıtlık Tekkesı konusunda bılgı ıstemış Evıne tanıdığı tdtumadığı o kadar çok kımse gırıp çıkıyor kı bır ^eylerın cksıleteğınden endışe duyuyor "Bakın," dcdı bır resım göstererek, "Bu Dskuplu Huseyin Sadettin'ın lek resmidir. Bu kımM.', Uskup'teki Rufaî TekkeNİ'nde Yahva kemal Beyallı'>ı yetı^tırmıslır. Ama Yahya Kemal, kadirşınasılık edip bu kımseden hiç bahsetmemı^lır." Yahya kemal'ın butuıı sııılennı e/btre bıldığındcn sevgısını ve ıtınıadını ka/anmış olan Asım adlı bırının şaıı tuvaltte, muttağa gı dıp gelırken fotoğıallaıını, mtktuplarını ı,alıp donuııa soktugunu anlattı Bııııu Meksıka'da u/uıı sure ahbaplık edıp guvenını kazandığı Trovkı'yı öldııren katılın yaptığına benzettı Mesut Koman Baba, kultuı tarıhımi7i ?en gınle^tıren onemlı eserleı urttnııs bır kımse dır "Fındıkoğlu'nıın vıkardığı "İş" (Aksıyon) Dergısı'nde Kâlıp Çelebı'nın tanınnıayan bır eserını ırdelenıı>tır Bu eserden kâlıp Çrlebının "deınokratiya" vc "arıslokrasıya" kclımelennı kullandığını oğrenmii bulunuyoruz Mesut Koman, Orhan !juık dokyay'ın bu yazıyı ısteyıp Tarih Kıırıımu Dergısı'ndc bastırdığını söyledı Mesut koman Baba'dan Bektası tarıhıne daır ılgınv bılgıler de edındık Ycniverı ocak ları kaldnıldığında Sullan Mahmııl, Bekiası babalaıını soıguya v<'^"rmıs Şe>hul Islaın Tahır Efendi, kadın ımış O Bekta^ı babalarını soıguya vckcrken, padışah bıı perde ardıııdan dııılermıs Bırı IMııavi>e'y kufıeımıs Padısah ı^aret etnıış, asmıslaı Sır babaların eıı ıınlusu, padışahın adası Mahmııl Baba'sa gelını.e, o duıunıu anlamış, "Ben (.ahılım Bana sadece 11/. \ bubekır'ı ve H/. Alı'yı ogretlıler," demıs Padışah onu at tedıp Bırgı'ye surmekle yetınmıs Surgune yollanan Bektaşı babalan, Sultan Mahmut oluiKe Istanbul'a donebılmısler Mesut koman Baba, bı/ a>ı ılırkcıı Istıklal Savaşı sırasında >a/ını^ oldu(>u bır dorllugu okııdu: Bol>evıklık şu bı/ıın dıne u\ar mı dıyene F>le alıdekı le(vaı serıfı ılam İngili7i Yıınanı kahrc medar uldukça Bolşevıklık bı/e a>nı>le şi'rıaltır ınan'" Bugün (cumartesı) Sabahattin Batur'la Bakırköy'e gıttık, Zuhurat Baba'da konyalılar 14