Katalog

H AFTAN I N KO N U Ğ U 'Yasakları koyan utansın Eski Dışişleri Bakanlarından İhsan Sabri Çağlayangil, yasakların eski siyasiler için öğretici olduğunu söylerken, kendisine verilen 5 yıllık siyaset yasağı cezasını şöyle değerlendiriyor: "Bilmediğiniz bir sebepten, anlaşılmayan, anlatılmayan bir sebepten konan cezaları çekmek güç." Hakkı Erdem IANKARA Ihsan Sabri Çağlayangil ile "referandum günü" söyleşisi 7 G eçcn pazar günü yapılan halkoylaması ile yasakübğı kılpayı kalkan eski Dışişleri Bakanı ve DYP'nin kurmaylanndan Ihsan Sabri Çaglayangil, "yasaklüık dönemJ"ni anlattı. Yasaklıüğın isyan duygusuna neden olduğunu söyleyen Çağlayangil, yasakların siyasetçilere "çok şey ögrettlgi" görüşünde. 5 yıllık yasaklılar arasında yer alan ve bu nedenle bir siyasi partinin merkez yönetim organlarında göreve gelmesi engellenen Çağlayangil ile söyleşimizi, halkoylaması sürerken yaptık. Söyleşi, Çağlayangil'in tatilini geçirdiği Yalova'dan oyunu kullanmak için geldiği Ankara'daki evinde çalışma odasında gerçekleşti. Duvarını, eşinin yaptığı pek çok tablonun süslediği, Çağlayangil'in bir süre Cumhurbaşkanı Vekili olarak bulunduğu Çankaya Köşkü'nün bahçesine ve Başbakanlık Konutu'na bakan çalışma odasındaki söyleşinin bir başka konuğu da kaniş cinsi sevimli köpeği Rudi oldu. Kapıyı çaJdığımızda karşımızda görünüp "Hoş geldiniz" diyen Rudi, ayrılırken de bize eşlik etti. Halkoylamasının kendisini hiç heyecanlandırmadığını, bunun nedenini de kendisini "tab'en sürprizlere alışık bir insan" olarak gösteren Çağlayangil, DYP'de görev alıp almayacağı konusunda "Görev almak mukadderse alıru. Sonra görev alınmaz kl verilir" diye konuşuyor. "Sosyalist tarafı olmayan bir demokrasinln topal olacagını" belirten ve "bir inancın lideri" olarak tanımladığı Suleyman Demirelin yasaklar sonucu "daha temkinli, hoşgöriilii, tahammüllu" olduğunu söyleyen Çağlayangil'in sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle: • Yasaklı politikacılığın nasıl bir şey olduğunu bize anlatır mısımz? Insanın duygulan nasıl oluyoı? • Hayatımızda izah edilmesi mumkun olmayan pek çok olay geçti. Mesela 27 Mayıs'ta Yassıada'ya gittim. sonra Cumhurbaşkanı Vekilliği yaptım. 1982'de de 5 yıllık yasaklılar kapsamına girdim. Suç yok, ceza var. Yasaklıdan yasakhya fark var. Bir fiili işlerseniz, cezanızı çekersiniz. Ama bilmediğiniz sebepten, anlaşılmayan, anlatılmayan, izah edilmeyen bir sebepten konan cezalan çekmek güç. Gülmek mi ağlamak mı lazım, şaşırıyorum. Ihtilal tasarruflarına katlanmak mUmkün ama, anlatmak kolay değil. • Ben kendimi pek yasaklı saymadım. Politikaya giriliyor ama çıkılmıyor. "Ben siyaseti terkettim" lafı kullanılsa bile gerçek değil. Kısıtlamadan ötürü yapabileceğıniz bir şey de yok. Sadece isyan duygusu. Koyan utansın. %Saym Demirel'in DYP'nin geçmesi Türkiye'deki siyasi nasıl etkiler? başına hayatı olanlar hesapların UstUne çıkıyor. Bu hadiseden de gerekli dcrsleri almışlardır. • Bu dersler sizce nelerdir? • Memlekette siyasi istikrar ve huzur şart. Siyasi istikrar ve huzunın bozulmaması lazım. Biz kusuru, bozanlarda anyoruz. Bozma ortamını yaratmak da bir kusur. Aslında ortam ne olursa olsun ceza verme hakkı milletindir. Bu millet oylarıyla iktidar yaptı da, oylanyla iktidardan düşUremedi hiç. Millet bindirdi, başka bir güç indirdi. Mesele indirenin de, bindirenin de millet olmasıdır. Müdahaleleri yapanlar, "Politisyenler, poUtlkacüar memleketi uçurumun kenanna gctirdüer, başka çare bırakmadılar, blz istemedigimiz halde müdahaleyc mecbur kaldık" diyorlar. Bu ne biçim uçurumdur ki, 110 defa kenanna geliyorsunuz, düşemiyorsunuz. Bu ne biçim derde devadır ki, 110 defa tatbik ediyorsunuz, başarılı olmuyor. • S/z Sayın Demirel'i en yakından tamyanlardan birisiniz, Demirel'de bu yasaklı dönem ne gibi değişiklikler yaptı? • Demirel kendini yenileyen insandır. Demirel dalkavuğu değilim. Demirel'i Su Işleri MUdürlüğü'nden tanıyorum vali olarak. Siyasetten tanıyorum lider olarak. Demirel olmasaydı, Demirel gibi düşünen bir adam icat edip yaratmak lazımdı. Demirel bir semboldür. Halkın Demirel'e bağlanışı kendine, kendi inançlanna bağlanışı şeklinde ifade edilir. Demirel bunu temsil ediyor. Demokrasiye inananları sembolize ediyor. %Sayın Demirel'deki değişiklikler ve yenilikler nedir? • Daha sabırlı, daha tahammüllu, daha hoşgörülü, daha temkinli, daha az teorisyen. Eskiden "Kalde böyledir" derdi, şimdi kaideleri bozan ıınsurlan hesaplamakta, daha ma • Suleyman Bey bir partinin değil, bir fikrin, bir inancın başındadır. Bir semboldür. Bu memlekette öteden beri devlet tarafı ağır basan bir mücadele cereyan etmistir. •S/z politika hayatımzda hapis de oldunuz. Sizce hapislik mi, yasaklılık mı zor? Bu yasaklar sizce eski siyasilere bir şeyler kazandırdı mı? öğretici oldu mu? • Her hadise bir uyarmadır. "Neler olabilir" diye insan fikri ihtimalleri dUşunebiliyor, ama 6