Katalog

14 • duyguyu verir? düsünmek size bangl Çocuklugunuzu a) Tekrar yaşamak b) Unutmak c) Başkasına armagan etmek d) Değiştirmck e) O günleri kaleme almak. günüdür. Ama o cuma, yaşadığım günlerin en uzunuydu. d) Beni 7 tnayıs günü bulup Çocuk Esirgeme'yc vermişlcr. Bu yüzden soyadım Hızır; adımsa Osman. e) Sokaklar yağmurdan sırılsıklamdı. Bir iki neonun belli belirsiz aydınlattığı asfalt, tıpkı bir rüyadaki gibi parlıyordu. b) Uyancı c) Oizemli d) Gem vurucu e) Ayna gibi Gıdıklanmadan gülümseyebilmek Gülümseme kampanyası açma çabalan var... Gülümsemeyi yaratan Zygomaticus adalesine ANAP el atmak mı istiyor?.. TURGUT ALPAGUT. ekonomik eziklikler, sömürUlme, özgürluk kısıılamalan. sınıfsal dengcsizlikler yUzlerden gülümsemeyi kaldırır. Yerine yüz halları sertlesmıs, hüzün dolıı donuk bakıslı bir görünüm ortaya \iknr PSİKOLOJIK UI.ARAK Biriylc yeni tanıştıgımız zaman gülumseyerck selamlanz. İkbagunıza konan yemeği gUlümseyerek ve tesekkUrlc alın/. Ya da aynı hallerle yani gülümseyerek "rtfUze" ederiz. Dışa vurulan tinsel bclirtiler toplum yasamı içinde Uremektedir. Ho^nutsu/luk bazı hallerde acı bir gülümsemeye dönüşebilmektedir. Gıdıklanan kimscnin memnun bir hali vardır, güler. Gıdıklama sürekli hale gelme>c başlayınca gülme ıstırap vermeye halla bağırıp aglamaya kadar gı der. GUIme bir heyecandır ve de geçicıdir yani bulaşıcıdır. Doğusun kör olanlar gülmeyi bilmezler, toplumlarda böyledir. Gözü kapalı toplumlarda bu yüzdcn gülme yoktur. Azgclişmiş toplumların gUlümsemesinde çaresizlik vc ıstırap görüntüsü vardır. Idare edenler böyle toplumlarda her şeye gülmenin baş lamasını pek hayra yormazlar. Asırı gülmeler azıcık dellenme belirtileridir. GÜLÜMSEME TÜRLERİ Hileci, aJaycı, hakâret edici, meydan okuyucu, acı, leyekkül (her seyi Allah'a bırakma), yapmacık, komik gülümsemeler gibi... Hileci gülümseme bireylcrı ve topluınu kandırmalarda kullarulır, genellikle kuşku yaratır "Bu işin altındı ne yaiıyor?" Böyle gülumsemeler politikacılarla, işvcrenlerde ve para babalarında görunür. Alaycı gUlümsemede küçük görme ve UstUnlük taslaıııa çabası se/ılır Siyası partilerin hejı bir araya gelse bir ANAP etmez gibi. Hakarct cdici gülUmseme taarruz ve savunma kapsamında kullamlır. Şayet Sayın özal, TRT Haber Dairesi Başkanıyla karşılaşacak olsa Demirel'in ekrana çıkışı ncdc niyle bu biçim gülumseyecektir. Meydan okuma, alaycı ve asagılayıcı gUIUmsemenin karması gibidir. Belirli basarılardan sonra vok kullamlır. örnegin parlamcnıoda sahur vasalarından sonra verilen demeclerde bu hava vardır. Muhalefet liderlerinin gülümsemeleri daha anlamlı olup çok kere acı tebessüme kaçmakıadır. Zaten iktidar gUlümsemesiyle muhalefet gUlümsemesi arasında yapı farkı olması olagandır Iklıdar, meydan okuma gülümsemesi türünü belirli iç ve dış desteklere dayadığmdan tercih etmektedir. Meydan okumada asırı üstünluk duygusu, gülümscrııe halınde üst dudagmdan köpek dıslerını meydana çıkaracak kadar yukan kalkmasıyla baslar Eski yarı hayvan ccdadımıza özgü bir görünüş "du;manını yemek ve ortadan kaldırma", alaycı gUIUmseme, kendi üstünlüğUmUzden haz duyma belirtisi olarak da tanımlanır. Komiklik karsısında gülümseme veya gülme hu isin ustalarına göre degı>nıek(edır. Toplum gereksınimden ötürü güldürme usıalarına çabuk gönül verir. Hatta onlar gUldürü eylemine baslamasalar bile görüntüleri gülmeye neden olabilir. A.slında gülümseme insanlann bırlikte kullandıklaıı bu dildır. Bu da her dil gibi kendisinden evvelkilerden ögre nilir. sonrakilere bırakılır. Büyüklük kompleksi, aşırı hürmet isteklerı, ajagılık duygusu çok kez gülmeyi kısıtlamış, dinı elkıler gülmeyı göstermez hallere dönüştUrmUştUr. Kara çarşaflar içinde şeriat dUzcninin kadını ancak cvindc gulcbilmiştir. ö(üme giderken de gUlümseyen insanlar vardır. Uu konu psikiyatri ile ilgilidir. Propagandistler gUIUmsemeyi unutan tophımun karşısına lelevizyon ekranlarına her akşam gülümseyen politikacılann çıkarılmasının etkilerini iyi degerlendirmclidirler.ÇünkU gülümseme sosyal gerçek ve alışkanlıgın ürünüdUr. Bu gerçek ve ahskanlıktan yoksun toplumun karsı sına rahatça gUlenleri çıkarmak onlarla alay etmek deınektir. Son olarak, ölünün çogu defa yüzUndeki gUIUmscmc halini anımsatmak yerinde olur mu? Buna ölüm değil de ölünün gülUmsemcsi desek daha dogru olmaz mı? Toplumu sosyal ve ekonomik yönden gıı lümsetemeyenleı lesıııı leklamlarda bıle güldilrıuu kullanarak halkı gıdıklamaya çalışmaktadırlar. Ayrıca gUIUmseme kampanyası açma çabalan vardıı. Bu da gösteriyor kı gülümsemeyi yaratan zygomıtllcus adalesine ANAI' el atmak istcmektcdir. Havdi hayırlısı. Dilegimiz toplumun bilinçli olarak, gıdıklanııu dan gülUmseyebılecek duruma gelmesıdir 17. lıga gömülmiiş bir koridorun sonunKflbus görttyorsunuz: İniltller. Karan Yasamınızı zehir 15• lılüann hangisineeden kiiçiik rahatsızen zor (ahammiil ediyorsunuz? a) Baş ağnsı b) Hazımsızlık c) Sıcak basması d) Nefes darlığı e) Diş ağrısı daki kapıyı açıyorsunuz... Karşuuza ne çıkıyor? a) Beşiğinde yatan bir bebek. b) Tekerlekli sandalyesinde oturan bir yaşlı c) Bağlı ve tasmalı bir köpek. d) Çıplak ve bayılmış bir kadın. e) Siyahlar giyinmiş silahlı bir adam. Acı, 18 • a) Biraynı zamanda: cezadır. b) c) d) e) 19. Sözlükten hangi kelimeyi çıkanrsınız? a) Son b) Açlık c) Kayıtsızlık d)Şiddet e) Ben. Çılgınlıklardan korur insanı. Bir hastalık belirtisidir. Bir haksızlıktır. tşin tuzu biberidir. G enellikle tinsel yaşamımızın en ınce ve şahane görUnümU olan gülümsemeyi ve onun çok yönlü mekanizmasının nasıl oluşlugunu dUşUnmemişizdir. GUlUmseme olayı bırcyscl ve loplumsal yönden ıncelenecek bir olaydır. Biliınsel olarak gülmeyi meydana getiren, tıeşeli görUnümU varatan yüzdeki on üç kaslan biri olan zygomaUcus kasının yüzü kulaklara dogru çekme halidir Yani gUlümsemeyi Anaıomi açısında sinir ve kaslar oluşlurmaktadır. Bu kaslar bazı toplumlarda gelişmis, bazı toplumlarda da yönetenler tarafından dumura uğraiılmısıır. GUImeyi unutan toplumlann yönelicileri genellikle televizyon ckranlannda, rcnkli basında, dergi kapaklannda hep gülümseyerek boy göstermektcdirler. Buna karşın loplum yüz ifadeleri, sert ve gülümsemenin karşılı olan hüzün vencı görüntü vermekledir. GUlumsemenin anatomik, fizyolojik ve palülüjık anlaıım biçimleri vardır. Ünlü bilgin Danvin gülümsemeyi dönemlere bölcr. Gülümseme, tebessüm, hafif gülüş, kahkaha, ilcri derecede gülmek. Bu dönemler içinde memnunluk ve haz belirtisi olan gulümsemc ıle komik olaylara karşı özel reaksıyonlarda gülumseme de dahildir. GUIümsemeye dudaklar başıa olmak Uzere, yanaklar, burun, gözlcr, alın ve kulaklarda kalılırlar. Zygomalicus kası Ust dudagı geriye çeker, buııııı kanaılaıını harekete gelirerek gülUmsemenin en zarıf şeklım verir. Şımdılerde ANAP bu kaslara da el atarak işbiliriciligi yanında gülüınsemeyi de bı/ yaptırırız diye gUlümscmc kampanyası başlaımak istemekıedir. Yalnız unutmamak gcrekir ki zoraki gülümsemeleı sırıtmaya dönüşmektedir. Gö/lenn gUlUmsemesi en önemlisidir, bakışUır parlar "lenssiz göılerde" gö? (oparlağınm görünü$D küçülür. göz kapakları yarı kapanır, yanaklarda yukan doğru kalkar, gülümseme yüzün orla kısınında yayılıp genışler vc tatlı bir görünUme bürünerek yüzü süsler. GUlUmseme âm şişmaıılarla zayıflarda ayrı ayrı görUnlüler verir. Şışmanlarda yıi/ kasları yağ tabakası allında oldugundan genellikle yanaklar sarkar, eger alın darsa yuz anlamsızlajır, gözleıi iyice yumuk hale gelir, ganueler meydana çıkar eger varsa çene çukuru müslehcenleşir. Genelu'kle gıdık daha da sarkar, gülümseme gülmeye dönüşmeye başlayın ca göbek de hoplamalarla bu şölene kalılır. Şısmanlardakı yüz ifadesizliği ve sarkma halk deyimiyle tontonlaşmadır. Zayıflarda gülümseme daha anlamlıdır. Genellikle yüzde anlamlı çizgiler oluşur, kulaklaı meydana çıkarak hafif hafif oynartar, gozler kı sılır, burun aşağı doğru sarkar, kök bölgesinde dikey buruşmalar veya çizgiler oluşur. Kahkahaya dönüşen gülmelerde eller de bu işe katılarak gulmeyi bedcnc yayar. Kimileri gUlmc anındaböğürkrinı lutar, kimileri dOgünmeye baslar ve kendini ycrlcrc aıar. Kadınlarda kasıkİarım tutma haıta fazla gülmeden kaçırma olayı meydana gelebilir. GülUmscme anında yüzde belireıı mımiklere gore gülümseme anlamlaşır. Bu yüzden zoraki gUIUmseme ile neşeli gülümseme arasındaki fark hcmcn hissedilir. Genelde fizik zevklerin psikolojik anlama dönüşmesi gülümsemeyi ortaya v'ikarmaktadır. Ekrana çıkarken veya resim çcktirirken gülümseyin denmesi ba/en yıi/ ıfadelerinde sunilik yaratır. Televı/yonda sürekli gülümseyenlere dıkkallı hakın; bu zorakilıgı he mcn sezmck olasıdır. Zaıen gülmeyen toplum durmadan gülerek resim vercnlere, bu adam nc gOrdu ki boyuna gülmektedir diye kendi kendine sorınakladır. Güzel ve hafif bir lat, kokıı, güzel ses, manzara, iyi haber, güzel bir kadın veya erkek, ka/.ını,1, özcllikle hayali ihracat, gülümsemeyi yaratan etkcnlerdendir. Kişilıgi antıpaıik olaıılarda gülümsemeyı yaratırlarsa da buna bıyık altı gülUmscmc dcmr. Hayvanlarda dudak mukazosu olmadıjından gülunıscınc ytntne memnunluk il'ade eden kuyruk sallama vardır Bu yıl/dcn büyükler önünde bükülüp ikı kat olanlara kuyruk sallayıcı denır çünkü bunların büyükler yanında gülumsemclcri dahı hos karşılanmarnaktadır. Hepımızin v; dünyasında, lııucl yapımı/dan kaynaklanan gülümseme veya karsıtı hüzün belirtileri vardır. Genellikle azgelısmis toplumlarda sosyo 20. a) Genç istersiniz? Nasıl ölmek Size göre "karsınızdakinin" bakısı nedir? a) Mütecaviz b) Yaşu c) Bir kaza sonucu e) Yalnız başıma e) Ailemin yanında DEĞERLENDİRME 1ABLOSU a 1 TİNTİN 2 AŞK 3 ANNE 4 UYKU İLACI b c d e •• •• • o o • •• o • •• o 5 YABANCI •• • o 6 DURMAK o • o •• 7 H.FELSEFESl o • •o • 8ÂŞIK •• • 0 9 ŞEVlYORUM o o • •• 10 KAYGI • o •• 11OLAĞANÜSTÜ •• • o 12 YAPAMAM o •• 13 ROMAN o • •• 14 ÇOCUKLUK •• o • 15 RAHATSIZLIKj • •• o 16 BAKIŞ ••o • 17 KÂBUS o 18 ACI •• o • •• 19 SÖZLÜK •• • o 20 ÖLMEK •• • o için bulduğunuz siyah kareleri ve beyaz daireleri toplayın. 2. Kaygı derecenizi, siyah kareleri toplayarak bulduğunuz skorla hesaplayacaksınız. 3. Kaygınızı ne derece engelieyebildiğinizi beyaz daireleri toplayarak hesaplayacaksınız. Insan çok kaygılı olabilir ama kaygıya egemen olma yeteneği de vardır. Ya da bakarsınız sıkıntılar ağır basar, kontrolünU kaybedersiniz. Yasam böyledir işte, bir o tarafa, bir bu tarafa... 5'ten az O: Kaygınıza egemen olma yeteneğiniz az. 57 arası O: Kaygınızın Ustesinden oldukça iyi geliyorsunuz. 812 arası O: Kaygınızı çok iyi kontrol ediyorsunuz. 12'den çok O: Kaygınıza egemen olmakta eşsiz bir UstUnlük gösteriyorsunuz. 5'ten az • : STRESİN ZERRESİ YOK SlZDE! Hiç, ama hiç kaygılı değilsiniz. Yaşamınızı gölgeleyen ufak bir bulut olduğunda, kendi kendinizi çok iyi kontrol etme yeteneğine sahipsiniz. 59 • arası: TEDİRGİNSİNİZ... Ciddi bir durum yok ortada! Çoğu kez haklı olarak tedirginlikler yaşıyorsunuz. 1012 • arası: SIK1NTILISINIZ... Evet... Tasa diye bir şey varmış dUnyada. Gözyaşlarınız ve başarısızhklarınız pahasına öğrendiniz bunu. Çocukken sıkıntınızın geçmesi için kovboyculuk oynardınız. Yeniden oynamak için ne bekliyorsunuz Allahaşkına? 1315 • arası: KAYGILISINIZ.... Kaygı denen dert korkuya hiç de benzemiyor. Eğer dikkat etmezseniz bir hastalık haline gelebilir. Yani nevroz. 1618 • arası: ÇOK KAYGILISINIZ... Ruh doktorunuzun muayenehanesiyle eczane arasında gidip geliyorsunuz. 18*den fazla • : SON DERECE KAYGILISINIZ... Freud'un "kaygı histcrisi" dediği hastalığa yakalanmışsınız. KAYÇILARINIZI ÖLÇÜNÜZ! Testin Sonuçlan: 1. Skorunuzu belirlemek için yapılacak iş: Aşağıdaki değerlendirme tablosuna bakınız. Yanıtlanıuzın her biri (a, b, c, d ve e) siyah kareler veya bir beyaz daire ile değerlendirilmiştir. Ya da bazen hiçbir şey... Soruların tümü 25