Katalog

Avrupa Konseyi nedir? D Avrupa Konseyi Parlamenterler Assamlesi, yılda 3 kez Strasbourg'da, blr defa da "Mlni Session" halinde (Mlni Büro), herhangi bir üye ülkede toplanır. Temmuz 1986 toplantısımn htanbul'da yapılması, Assamble'deki sol muhalefete rağmen, mayıs 1985'tekabul edümiştL İstanbuFda Avrupalı parlamenter bolluğu 12 Avrupa Konseyi ilişkilerinin kopma noktasına geldiği günlerde konseyin parlamento kanadırun 1986 haziran ayında Istanbul'da toplanacağını dUşünmek çok uzak bir düştü. Bir kcre, TBMM feshedüdiği için Türk parlamcnterlerin Parlamenterler Asamblcsi'ndc tcmsılı sorıa ermıştı. Fürkiye'nin Avrupa Konseyı'ne üyelıği pamuk ipliğinc bağlanmıştı. Asamblenin Türkiyc'deki durumu göııişeceği her toplantısından önce heyecan doruk noktasına varıyor, ancak üyeliğin devam etmesıyle derin bir nefes alınıyordu. Türkiye, Parlamenterler Asamblesi'nde sert, hatta acımasu bir şekilde deştiriliyordu. Demokrasi yoktu, insan haklanna saygı gösterilmemekteydi, işkence yapılmaktaydı, temel hak ve özgürlükler askıya alınmıştı... Parlamenterler Asamblesi'nde alınan ve bu eleştirileri içeren kararlarla, Avrupa Konseyi, Turkiye'deki askeri yonetimin şimşeklerini uzerine çekmekteydi. Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesı, FürkıyeAvrupa ilişkilerinin barometresı halıne gelmiştı. Diğer Avrupa kuruluşları ve hukıımetler de Turkiye karşısındaki tavırlarını belirlerken, Parlamenterler Asamblesi'nden çıkacak sonuca göre davranmaktaydılar. Kasım 1983 seçimlerinden sonra göreve gelcn özal hükümeti Avrupa ile ilişkilerdeki ilk ciddi sınavı Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi'nin 1984 ilkbahar toplantısında verdi. Dört yıllık bir aradan sonra asambieye katılan Türk parlamcnterlerin yetki belgelerinin onaylanması uzun ve krıtık tartışmalardan sonra kabul ediîdi. Alınan bu sonuç TürkiyeAvrupa ilişkilerındeki olumlu etkisini göstermekte gecikmedi. Yavaş ve sancılı bir süreç ıçınde TürkiyeAvrupa ilişkilerındeki düğümler teker teker çözülmeye başlandı. Parlamenterler Asamblesi'nde Turkiye gündemden çıkanlırken, Avrupa İnsan Haklan Komisyonu'nda açılan davaya "dostane çöziim" bulunması TurkiyeAvrııpa ilişkilerındeki canlanmayı pekiştirdi. Asamblenin Mini Büro'sunun Istanbul'da toplanması TürkiyeAvrupa ilişkilerindeki normalizasyon sürecinin ulaştığı son aşamayı gösteriyor. Toplantının anlanıı bir dönem demokrasi rafa kaldırıldığı için Turkiye'yi kara listeye alan bir kuruluşun, bugün olağan bir toplantısını yapmak için Türkiye'ye gelmesi noktasında doğuyor. Ankara, Turkiye'deki demokratikleşme sürecinin Avrupa tarafından tescil cdildiğini göstermesi bakımından Mini Büro toplantısına özel bir önem atfediyor. Asamblenin 170 kadar üyesi, çoğu ilk kez olmak üzere, Türkiyeye gelerek gelışmeleri yerinde görmek ve birınci elden bilgi toplamak imkânına sahip olacaklar. Böylelikle uzun bir süreden sonra ilk kez Türkiye ile Avrupa Konseyi Parlamenterler Asatnblesi arasında geniş tabanlı bir diyalog gerçekleştirilmiş olacak. Türkiye, bu toplantıya ev sahipliği yaparak Avrupa Konseyi'ne verdiğı önemi gösterirken, asamble üyeleri de Türkiye'ye gelerek bir anlamda Türkiye'deki demokratikleşme sürecini "taclandırmış" olacaklar. Bununla bırlikte, Mini Büro toplantısı, Avrupa'nın, demokratikleşme süreci ve insan haklan alanında Türkiye'ye dönük beklentilerinin bir kcı daha altının çizilmesine zcmin oluşturacak. Katılıp katılmamak konusunda uzun sure tereddüt eden sosyalist grup, Istanbul'daki toplantıyı özellikle demokratikleşme süreci ve insan haklan alanında Türk yöneticileri ve Türk kamuoyuna mesaj göndermek bakımından değerlendirecek. D Mini Bürtfnun gündeminde ne var? vrupa Konseyi Parlamenler Asamblesi'nin Mini Bürosu, uzmanlık komitelerl ıle daimi komite faaliyetlerin tümünü kapsıyor. Bu çerçevode uzmanlık komiteleri kendi konularını görüşmek için toplanırlarken, daraltılmış genel kurul toplantısı şeklınde yapılan daımı komito de asamble gündemindeki raporları gözden geçlrecek. istarıbul'dakı Sheraton Oteli'nde düzenlenecek uzman komite toplantılarında şu konular ele alınacak: Kültür ve Eğitım Komitesi: Haliç ve çevresinin korunması ve planlama politikası. Bu toplantıda Istanbul Belediye Başkanı Bedrettin Dalan bir konuşma yapacak. Ekonomlk İşler Komitesi; Kuzeygüney karşılıkiı bağımlılığı konusunda Avrupa kamu kampanyası, Siyasi işler Komitesi: Uluslararası terorizmle mücadelede Avrupa, Sosyal ve Sağlık işleri Komitesi: Bilimsel araştırmalarda cenin kullanılması, A Tarım Komitesi: Türk tarımının durumu ve Güney Avrupa'da orman yangınları, Hukuk İşleri Komitesi: Türkiye'de sendikalar(Türk sendikacıların katılımıyla), Parlamento ve Halkla İlişkiler Komitesi: Televizyon ve seçimler. Uzmanlık komiteleri çalışmalarını sürdürürken, parlamenter asamblenin daimi komitesi de 3 Temmuz Çarşamba günü yapacağı toplantıda şu raporları görüşecek: 1. Bilgi korunması've basın özgürlüğü 2 Boks maçları, 3. Akdeniz havzasında doğal afetlere karşı önleyici ve koruyucu önlemler,(Raportör Cahit Karakaş, SHP Milletvekili) 4. Afetler ve külturel miras, 5. Tarımda "biyolgenetik" devrlm, 6. Sosyal yasa, 7. Avrupa ödulünün 30'uncu yılı... oğu Bloku ülkeleri dışında aralannda Kıbrıs ve Türkiye'nin de bulunduğu 21 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Konseyi, 5 Mayıs 1949'da kurulmuştur. Kurucu üyeler, Belçika, Danimarka, Fransa, irlanda, italya, Lüksemburg, Norveç, Hollanda, ingiltere ve isveç'tir. Bütün üye ülkeler 400 milyon kişilik bir nüfusu oluşturmaktadır. Avrupa Konseyi'nin üç ana ilkesi şunlardır: 1. Daha sıkı bir Avrupa birliği oluşturmak. 2. Parlamenter demokrasi ilkelerini ve ins.an haklarını savunmak. 3. insanların hayat şartlarını iyileştirmek ve insani değerleri pekiştirmek. Avrupa Konseyi'nin özelliği, AET üyesi olmayan Batı devletlerini ve bu arada "tarafsız" ülkeleri de kapsamasıdır. Avrupa Konseyi, Türkiye'nin üyesi olduğu tek Avrupa kuruluşudur. Konsey'in üyesi olmak için çoğulcu parlamenter demokrasi ile yönetilmek ve Avrupa insan Haklan sözleşmesini imzalamış olmak gerekmektedır. Avrupa Konseyi üç ana organdan oluşur. Bunlardan birincisi, Bakanlar Komitesi'dir. Karar organı durumundaki bu komite, yılda iki defa bakanlar sevıyesinde toplanır ve 21 üye ülkenin temsilcısi yer alır. "Parlamenterler Assamblesi" 170 milletvekilinden oluşmaktadır. Üye dağılımı ülkelere göre şu şekildedir: Avusturya (6), Belçika (7), Kıbrıs (3), Danimarka (5), Fransa (18), Federal Almanya (18), Yunanistan (7), İzlanda (3), İrlanda (4). İtalya (18), Lıechtenstein (2), Lüksemburg (3), Malta (3), Hollanda (7), Norveç (5), Portekiz (7), ispanya (12), İsveç (6), İsviçre (6), Türkiye (12), İngiltere (18). Parlamenterler Assamblesi'nl de, değişik siyasi eğilimler, çok ulusiu siyasi gruplar oluşturmaktadır Şu anda ağıriık, sağ ve muhafazakâr kanatlarda bulunmaktadır. Parlamenterler Assamblesi yılda üç kez Strasbourg'da, bir defa da "Mlni Sesslon" (Mini Büro) halinde, herhangi bir üye ülkede toplanmaktadır Parlamenterler Assamblesı'nde onaylanan kararlar "Bakanlar Komitesi''ne gitmekte ve burada kabul edildiği takdirde kesinleşmektedir Parlamenteler Assamblesi'ne bağlı on üç komisyon bulunmaktadır. Bu komisyonlann başlıcaları şunlardır: İnsan haklan, eğitim kültür spor, sağlık, bölgosel yönetimler, sosyal sorunlar, gençlik, çevre korunması, hukuk işleri komisyonları. Avrupa Konseyi'nin sürekli işleyen kurumu ise, "Dalrni Temsilcller Komltesl"dir. Bunların dışında, Avrupa Konseyi'nin işleyişini sağlayan bir "Sekretarya" mevcuttur. Söz konusu sekretarya, çok ulusludur ve değışık ülke dıplomat ve ıTiemurlarından oluşmuştur. Kurulduğu yıllarda göreceli bir Öneme sahip olan Avrupa Konseyi, bu önemini zaman içinde yitirmiştir. Bunun nedeni de, esas olarak daha kısıtlı ancak çok daha kapsamlı bir kuruluş olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun (Ortak Pazar) birind plana çıkmasıdır. Avrupa Konseyi Sekretaryası, kurumun ağırlığını yeniden kazanması için çeşitli glrişimler yapmakta, ancak bu Avrupa basınında etkisiz kalmaktadır. 10