Katalog

ııu Kııkelluîj Medresesı var Daha çok bır ka leye ben/eyen kunl yapısıyla ılgınç bır bına bu Çevresındekı pa/ar ycrını gezıyor ve ge lencksel, çok renklı bu özbek kumaşına bü lunmus, alış veıış yapan soydaşlarımm sey redıyoruz Ve Buhara... Ve ıştc beklcncn Buhara gezısı Her şen lıkte çevreye bır gezı duzcnlcnıyor, bu ya Bu hara ya Semerkand oluyormuş Ikısını bırden gormek ıstedık, ama buna olanak yoktu Buhara, gerçekten de görmelere seza bır kent Her yerı tarıh t!olu 4 saaie yakın ge?ı sııasıı da başlıca tarıhsel yapıları ve zıyaret nıukezlerını gezıyoruz "Buharayı Şerıf" de nuı kcntın bınleae yıllık bır geçmışı vat Ta rıhı, bdlgenın ve Taşkent'ın tarıhıyle kosut Ama daha ıyı korunmuş, özgun yapısını da ha ıyı korumuş bu tarıh ve gi7em kentı bura sı Çeptçevre ortaçağ duvarlarıyla çevrılmış, cskı Buhaıa 2000 yıldır ınsanların oturduğu, ama şımdıkı halı 17 yu/yıldan kalma olan Ark Kalesı, gcrçekten de göıkemlı, etkıleyıu bır ya pı ö/cllıkle çıft kuleyle çevrılı gırış kapısıyla Yu/yıllar boyu Buhara enıırleıı burada oturmuş İnce ahşap sütunlarla çevrılı genış ana ınekanın dıbınde, bır zamanlar idhtın bu lunduğu, fayansları yer yer dökulmüş, kapı ya beıueyen bır yer var Kaleyı çevreleyen du varlar onaıım halınde Türkçe konuşan reh berımi7 "devlel tarafından" dıye altını çızı yor Sankı başka turlu olıııası mumkunmuş gı bı Aıuak Sovyetler'ın, ozellıkle Musluman Turk halkm yaşadığı bolgelerdekı tarıhsel eser lerın rcstorasyonuna onem vcrdıklerını ve bu nu, altını çı/erek yabancılara belırttıklcıını gözlcmlıyotuz Ark Kalesı ınıı hemen karşısında ınanılma/ gıi7ellık ve zarafettekı Bolokauz t a m i ı var Bır su kenarındd ııııeuk ahşap sııtunlardan oluşan levak kısınınm tavanları, çok renklı, zengın süslemelerle bezcnmış Içten yıne çok renklı, goz alıcı oır mıhrabı var Orta Asya Türk yapılarında, sonradan Anadolu belçuk lularında da görulen, suslemenın çok dnemlı olması ve mımarlıkla atbaşı gıtmesı olayı açıkça görülüyor Mekân sorunlanndan çok sus lemeye, ıç mekândan çok cepheye onem ve ren bu anlayıs, her yerde zarıf, estetık, göz alı 11 yapılara yol açmış Bolukau? C amu'nın 12 yuzyıldan kalma, ana yapıdan ayrı duran ve Bako Usta ımzasını taşıyan mınaresı de ıl gınç Sonra, 9 /10 yuzyıllarda burada egemen olan Samanı'lctc aıt bır "morole" gdrüyoruz İsmaıl Samanı'nın mezaı ı Taş ve tuğld ışçı lığının görkemlı bır örneğı olan ve 4 ayrı renk tıığladan örulu bu kuçuk yapı, sadclığı ıçınde bır kuçük başyapıt Rehberımi7, bu 10 yüz yıl yapısının tuğlalannı bırbırıne tutturmak ıçın deve sütu ve yumurtddan oluşan bır harç kullanıldığını anlatıyor Sonra unlu Kalian Camiı'ne gıdıyoruz Dı ğer adı, Buyuk Camı Üç bölümden oluşan pörkcmlı bır kullıye bu Buyuk Camı (lo yüz yılda bıtırıİLbılmı^), MırıArab Medresesı ve 12 yuzyıla an, yıne ayrı duran Kalıan Minaresı Medresenın görkemlı bır kapısı var, ıçer de dın eğıtımı gören çocuklar var, tum Mus lılman halkın dın adamı gereksınmesınc kar ylık verecek Burda en az 7 yıl okunuyor hoca olabılmek ıçın tçerdekı öğrentıleılt ko nuşmak ıstıyoruz, ama gırmc I7nı alamıyoruz Camı çok gcnı$ bır mekândan oluşuyor çc peçevre kemerlı duvarlarla çevrılı Bu açık ha va camıı, 10 400 metrekart, 12 bın kışıyı ala bılıyor, 288 kııbbeyle çevrılı Camıylc mcdreSL arasında yukselen Kalian Minaresi, 11 çe• ı tuğla ışçılığınden ftrülmüş Aradakı bır ku > i şakta, yaptıran emır hakkında bılgıler yazılı Buna "Olum Kulesı" de denırmış Söylence ye gort, kotalarına ıhanet eden kadınlar, bu radan atılırmış aşağıya Ama yıne soylenceye gore bunlardan bırının ustuste gıydığı etek leı havadd açılıp paraşut görevı görmüş ve ka dın sağ salıııı aşağıya ınmış Bıınu "ilahi bir ışaret" saymışlar ve bu zalım uygulamadan vazgeçmışler1 20 Taskent ve Buhara gezılerımı/deıı başlıca şu sonutu çıkardık Dunyanın bu bolgesınde ger Nadir Divan Medresesı, 1 tabı havu/unun çekten paha bıçılmez değerde Turk eserlerı, yanıbaşında bır 17 yüzyıl yapısı Faydnslarla dıllerı ve kulturlerıyle bıze çok yakın soydaş suslu kapısının üstündekı kuş motıflerı ılgınç larımız var Onlarla ılgılenmck, daha sıkı bır Bunlar, bır Doğu efsanesıne göre, "Kuşlar Kı kültür alışverışı ıçırıe gırmek, bu eserlerı ve ralı Sımurg"u gösterıyor Havuz başı, Buha bu ınsanları daha ıyı tanımak zorundayız ralıların başlıca serınleme, dınlcnme yerı Upu Geçmışte bu tur yaklaşımlar, gereksız ve olazun masalar boyunca, yıne o tarıfsız yaşlılara naksız Turantıhk veya Pan Turkızm, Pan raslıyoıu/ hllerındekı küçuk bardaklara çay Islamızm hayallerıyle atbaşı gıderdı Bu aşıdolduran, dalgın gözlcrle uzaklara, kuskusıız rılıklara, bu çağdışı sıyasetlere kapılmadan, get,mıştekı bınbır anıya dalıp gıden, yaşı be ama başka bır aşırılık olan bu ınsanlaıı, bu lırsız ıhtıyarlar Bu uzun sotralardd çoğu bı yördcrı tümuyle unutmdk, tümuyle bılmt/den zım gıbı bağdaş kurarak oturmuş genç ıhtıyar gelmek durumuna da duşmcdcn, bu yorclcrınsanlar, ya çay îçıyor ya dd büyük tepsıler de var olan Turkler ve Turk eserlerı üstüne bılden unlu Buhara pılavı kaşıklıyor Öylesıne sı gılenme gereğı var derız Onlar, kulturumücak, öylesıne ıçten bır gorunum bu Buha zün, geçınışımızın bır paıçası, bızım bıı par ra'nın yureğı sankı burda atıyor Ve hemen çamız Bunu unutmamak ve çağdaş bır uluötede bır heykel, bu "bı/denlıgı" tamamlıyor sal bılıneı gelıştırmeye çalışmak gerekıyor sa(, ıınkıı bu, Nasreddın Hoca'nın heykelı Bun Yıllar sonra Raj Kapoor ve "Avare"... haralılar, hıkdyelerını çok ıyı bıldıklerı hota nın Buhara doğumlu olduğuna ınanıyorlar Gerçek, kımbılır nerde gızlı7 Sonra, 1920 yılında tum zengınlıklerını gerıde bırakarak Kâbıl'e kaçan son Buhara emırının bugıın müze olan görkemlı alabıldığınc süslu evını ge/ıyo ruz Buhara'da daha gezecek, goretck vok ^ey var Ama o sıcdktd kımsede hal kalmamıs vakıt de ılerlemış Saat 1 cıvarında görkemlı olmasınd çdlısılmib bır açıkhava ycmtğınde ağırlanıyoruz Çayırda yıne bmbır gösterı, şaıkı, dans gırla Bu arada senlıkte konuk olarak bulunan bır zamanların unlu Hını oyun tusu, günumü7ün ıse çok, çok zengın yapım fct yönetmenı Raj Kapoor, mıkroloıid geçe rek "Avare" şarkısını söyluyor Bu sıcak Buhara öğleden sonrasında Raj Kapoor'dan "Avare"yı dınlerken, sankı düş göruyormuşum gıbı gelıyor bana 1 Bır saatlık kadar bır dınlenme zamamndan sonra, saat * eıvarın > da bu kez "akşam \emegı"ne çağrılıyoruz Buhaıalılar bızı yemekten öldurnıek nıyttın de galıba' Taşkent'e dönılş trenınııı akşam 7'de olduğunu dusunup, bi7i akşam yemeksır yollamak ıstemıyorlaı anlaşılan Cıönülsuz bıçımde, bu /amansız saatte sunulan Bu hara pılavından tadıyor ve sonra, bu gerçekten guzel, görkemlı, geçmıs /eııgınlığını hâlâ bağrında koruyan kcntten asıılıyoru/