Katalog

Tuncay Devecel, "Dunya kataloglannda, benim kuşların ismine ve resmine rastlanmıyor" diyor (solda). "Paçalılar"ın oğle yemeği buğday ve kendir tohumu (ustte). Tuncay Devecel'in "paçacsız"ı Miskı tummarifetlerini sergiliyor (sağda). 'Paçasız'lann son randevu Yazı ve fotoğraflar: ÜMİT OTAN îzmlr imi zaman bır camı avlusunda ayağınıza takılırlar Bazen, yem atan küçük çocuklarla sarmaş dolaş görürsünüz onları Savaşlarda öııemlı bır haberı yerıne ulaştırmak ıtın uçuştuklarını da dııymuşsunuzdur. Ağı/.larına tutuşturulan defne dalıy la özgürlüğün ve barışın sımgesı ol ma görevını de hıç kımse>e bırakmazlar Güvercınler Paçalısıyla, paçasısıyla, sıyahı, beyazı, beneklısı, yanıkarası ve Karyağdı'sıyla mavılıklerde uçuşan, bızlere doyumsuz göste rılcr sunan güvercınler Bır de yarışan güvercınler. Yanşırken doğayla savaşım veren, mavı gökyüzune kafa tutarcasına yüksel e n > hışımld ınen Avrupa'nın bazı ülkelerinde "Seks Dövüşü"ne sokulan güvercınler Bütün bahar ve yaz ayları boyunca güvercınlerını yarıştır maktan bıkmayan kuş yarışseverlerı Izmır'ın "Fastırma Sı cakları"ndan yararlanarak, mevsımın son yarışında bırlıkte oldular Güvercınlenn kışlık gıysılerını gıymeye ha/ırlandıkları günlerde yapılan yarışlar, "paçalı"ların son randevusuydu sankı Hıdayet Bey'ın "Berduş"u aşağıya doğru hızla dalışa ge çerken, "cıt" çıkmıyordu "Berduş", tıpkı uçağın hedefıne saldırması gıbı, kümesıne bır metre kalıncaya değın dalıyor, ters takla attıktan sonra zıpkın gıbı gökyüzune yukselıyordu "Berduş" yükselırken taklalarını da sürdüruyordu Son sıcakları yaşıyordu Izmır Güverun yarışseverlerı, kuşlaruıı, kışlık gıysılerıne bürünmeden son kez yarıştırıyorlardı. Tuncay Devecel'in "paçasız"ı Miski ıle Hıdayet Aydın'ın "Berduş"u ışın farkındaymışçasına tüm hünerlerını ortaya koyuyor ve gerek hakem hcyetıne gerekse ızleyenlere şırın görünmek ıçın ellerınden gelenı yapıyorlardı. Güvercın yarışseverleh, kuşları kışlık giysilerini giymeden son kez heyecanlı bir hafta sonu yaşadılar. "Soğuklar geliyor, bir yarışalım dedik," dıye söze gırıyor Hidayet Ajdın, 15 yılhk arkadaşı, ama o gıınluk hasmı Tuncay Devecel ıse, "Varışın sonucu belli, seııınkı 15 'baş' bile yapamaz, benim Mıski on »t 25 yapucak," dıye takılıyordu Bu ışte uzun deneyımı olaıı emeklı assubay trdogan Unal, konuşmalardan pek bır >ey anlamadığımızı çıkarmış olmalı kı, "Bakın, hem laklacıları izleyelim hem de ben size biraz bilgi aklarayım," dıyor ve anlatmaya başlıyordu "Pacasız dediğimiz guvercinlerin yarışında, bir guvercin kumesinden yakla^ık beş yuz melre mesafeden hula dalış yapması ve kumesc çarpacakmı^ gibi yakla^ügında ters takla atıp gökyüzune zıpkın gibi fırlamasına bız baş derız. Tabıı havaya hrlayan guvercin bu arada laklalarını surdurmeli. tşte bakın geliyor." Gerçekten yıldırım hızıyla aşağıya doğru gelen "Berduş" onbırıncı "baş"ı tamamlamak üzereydı Kümese yaklaştı, yaklaştı ve tekrar yukarıya fır lıyordu kı, "boş çıktı!" dıye bır bağrışma kopuyordu. "Berduş" hata yapıyor, takla atmadan döndüğü ıçın dört kışılık hakem heyetı oy bırlığı ıle puanını diışüruyordu "Seninkisi guvercin değil, karga!" dıye takılıyordu Tuncay Bey Hıdayet Aydın da bu ışın altında kalmıyor, "Seninkini de gorecegiz. Kn son kumesine değil de başka yere konarsa hıç şaşına!" dıye karşılık verıyordu "Başka yere konarsa ne olur?" sorumuzu hakem heyetınden Alı Uludağ, "Kendi kumesine takla atmadan inen ya da başka yere inen guvercin diskalifiye olur" dıye yanıthyor ve açıklamalannı surduruyordıı "Bu işin zevkı buyuk. Ama bırçok da ınceligi var. Muazzam bır dunyadır bu guvercinler. Mart ayında yumurtalayan guvercinin kuluçka donemi çok ılginçtir. Sabahtan oğlene kadar anne, oğleden sonra da baba guvercin yatar kuluçkaya. Yumurtadan çıkan yavru, anne ve babasının ağzından besle nir. 45 gıınluk yavru ilk uçıışıına da anne ve babasıyla birlikte çıkar. Bu gordugunuz tuın numaraları kendi içgudusuyie ogrenirler." "Berduş", on dörduncü seferınde artık "pes" dıyor ve nazlı nazlı kümesıne alçalıyor ve taklasını atıp konuyordu Ardından da Tuncay Devetel'ın bağrışı duyuluyordu "Ben vine eok soylemişim. Senınki 14'tc kaldı. Sen o kargayı bırak da gel sana iki damızlık vereyinı." Hıdayet Aydın da bıraz bozuk, ama altında kalmıyor, "Senin Mbki'nin ne miskin şey oldugunu gorccegız!" dıyordu. Hakem heyetı ardından yarışseverler Tuncay Devecel'in kümesıne doğru yola koyuluyorlardı Her kuş kendi kumesınde yarışıyor, hakem heyelı yarıştıların kümesıne gıdcrek kuşları ızlıyor ve sonuçları açıklıyorlardı Bır güvercın kümesıne ınmedığı sürece hakem heyetı beklemek zorunda kalıyordu Bazı zamanlar yarışma tamamlanamıyor, bır kuş ızlenıyor, dığer kuş ıse bır sonrakı hat'tanın tatıl günü ızlenıyor ve sonuçlar açıklanıyordu Bızım ıçın böyle bır sorun yoktu Hıdayet Aydın'ın "Berduş"u ışı berduşluğa vurup kısa kesınce, bız de kuşseverlerle bırlıkte Tuncay Bey'ın kümesının yolunu tutuyorduk Hakem heyetı, kümesı yaklaşık 50 metreden görebılecek şekılde yerlerını aldıktan sonra, Tuncay Devecel küçük bır taşı kümesın üzerıne atıyor, ardından da Mıskı yıldırım hızıyla dalışını yapıp taklasını attıktan sonra tekrar yukselmeye başlıyor ve ılk "baş"ı yuzünün akıyla tamamlıyordu Tuncay Devecel bır yandan güvercınını ızlerken, bır yandan da bıze laf yetıştırıyordu "Benim kuşa ışaret verdim. Bu işaretin adı pınltıdır. Pırıltıyı gbren guvercin hemen harekete gecer ve numaralarına baslar. Bugun ızledigimiz paçasızların son randevusu. Paçasızları gordunuz, ama bende bir de paçalılar var ki, gorseni? şaşarsınız. Unutmadan soyleyeyim, bendeki paçalıların dunya guvercin kataloglannda ismi ve resmi yok. Yarıştan sonra sıze de gostereyim isterseniz benim paçalıları." Bır tatıl günü, beyaz sıyah, beneklı beneksız güvercınlerle bırlıkte geçıyor, paçasızların son randevusunun ardından pavalılarla tanışmamızla noktalanıyordu Havalar soğuyordu Kışlıklarını gıymek ıçın tuylerını dökmeye başlayan güvercınlerın yenı randevularını görebılmek ıçın, baharı beklemek gerekıyordu D