Katalog

Özgür çocuklar iş başında Kopenhag'da, Kraltyet Hastanesi'nin hemen karşmndaki mahallede iki binayı işgal eden BZ'ci gençler ve bir direğe çaktıklan simgeleri. Danimarka'da BZ fırtınası: Aydınlardan nefret eden, siyasi akımlara pek yüz vermeyen, çoğunluğu 1520 yaşındaki Kopenhaglı BZ'ci gençler "özgür" yaşamak için kafalarına göre takılıyorlar. laslar, kırık sandalyeler ve bulunabilecek her türlü malzemeyle desteklenmiş kapıların arkasında, polise karşı hazırlık yapılıyor. Polisin ustüne sıkılacak boya, taş, demir çubuklar, her şey hazır... * BZ'cilerin eylem haftası. Belediye meydanının önünde gösteri var. Polis çevrede sıkı glıvenlik önlemleri alrruş. Gösterinin bitimine yakın, konuşmacılardan biri, günün eylemini açıklıyor: "Hcrkes önüne çıkan ilk polisi öpecek!" Yüzlerce BZ'ci, "Allah, Allah" nidalanyla cenge atılan Yeniçeriler gibi, polislere doğru koşuyor. Polisler şaşkın, coplarını çekip bir temiz dayak mı çeksinler, yoksa Hz. Isa'yı hatırlayıp, öbür yanaklarını mı dönsünler... Bir türlü karar veremiyorlar. BZ hareketi, görüşmelerde önlerine konan kâğıt tomarları arasında yok olup gideceğe ya da kendilerine tanınacak kısmi haklarla yola geleceğe ve tövbekâr olacağa hiç benzemiyor. Polisten dayak yiye yiye, dayak atmayı da öğrenmiş durumdalar. Her ne kadar, sağ partilerin onları RaaderMeinhoff örgütüyle eşdeğerde bir teröıist örgüt olarak gösterme çabaları sürse de, protestoyu temsil eden havaya kalkık orta parmakları ve parlamento locasından politikacılara topluca gösterdikleri popolarıyla, henüz yaşayacak gibi BZ'ciIik. Kendi düzenini kurmuş iyi insan, iyi yurttaş Danimarkalılar, istese de istemese de... n FERRUH YILMAZ • Kopenhag ır pazartesi akşamı ya da cuma. Kopenhag'daki Kraliyer Hastanesi'nin hemen karşısındaki mahalle, barikatlarla kapatılmış caddeleriyle iç savaş yaşayan bir ülkenin herhangi bir mahallesini andınyor. Ryesgade Caddesi'nde giriş Içıkışı kontrol altına I alan barikatların heımen arkasında yüz' leri maskeli genç insanlar, yaktıkları ateşin başında oturmuş konuşuyorlar. Nc yapacaklannı tartışıyorlar. Barikatların öbüı tarafında mavi renkli "kavga" elbiselerini kuşanmış, başlarındaki miğferleriyle polislcr var. Çoğu henüz 2324 yaşlarında. Barikatın karşı yakasmdakilcrden bira7cık daha buyükler yanı... Barikatlara doğru saldırıya geçmek için tıstlerinin emirlerini bekliyorlar. Çoğunun canı, böyle bir işe bulaşmış olmaktan dolayı sıkkın. Pensylvania Üniversitesi'nin 124 ülke arasında, hayat standartları, ret'ah düzeyi açısından birinci seçtiği Danimarka KrallığVnda bir şeyler oluyor... Birçok sorunun, daha çatışma aşamasına gelmeden, uzlaşma yoluyla halledildiği bu "uzlaşmalar ülkesı"nde, ara sıra da olsa, uzlaşma yoluyla çö/umlenebilecek gibi görünmeyen sorunlar da çıkıyor... Barikatı kuranlar, kendilerine Danimarka dilinde, işgal sözcüğünü çağrıştıran "BZ" harflerini yakıştımıış ev işgalcileri. Uç yıldır işgal altında tuttukları evlerden polis zoruyla çıkarılmak üzereler. Barikatların öbür tarafındaki polisler de, sosyal demokrat gençlık kuruluşu Ungbo'nun isteği üzerine, BZ'ci gençlerin Ungbo'nıın sahibi olduğu bu evlerden atılmasinı sağlamak üzere orada bulunuyorlar. Çoğunluğu 1520 yaş arası BZ'ci gençler, Ryesgade'de yıllarca boş duran evleri, Kopenhag'ta neredeyse bir sosyal yara haline gelmiş olan konut sorununa kendilerine göre bir çözüm bulmak amacıyla işgal etmişlerdi. Ancak BZ'ciler, birçok insanın gözünden kaçan, bir kısmının da bilerek gözardı ettiği küçük bir cümleyle daha açık hale getiriyorlardı iste'cleCİni: "Bize hiç klmsenln karışmayacagı, kendi Istediğimiz gibi yaşayabilecegimiz gençlik komünleri oluşlurmak istiyoruz." Gençliğin konut sorununun büyük olduğunu kabul eden ve zaten kendisi de h r konut kurumu olan Ungbo, bu "zavalh" evsiz genclere ev bulmanın toplumsal bir göıev olduğunu kabul ediyor ve yaklaşık üç y.l önce işgal altındaki bu evleri, "gençlik evlrri" haline getirmek amacıyla satın alıyordı. Ancak ilk purüz burada çıkıyordu BZ'cilerle Ungbo arasında. Ungbo, bakımsızlıktan harabeye dönüşmüş bu evlerin, belediyenin standartları cerçevesinde uzmanlarca restore edildikten .sonra, evsiz gençlere dağıtılması gerektiğini savunuyor ve tabii ki, kendi deyimleriyle, "Tamamen ticari saiklerle hareket eden, lelevizyonman, videoınan bir (oplumda, kendilerine soluk alacak bir delik" isteyen BZ'ciler, bu öneriyi hemen geri çevirıyordu. lşte, iki hafta boyunca tüm Danimarka kamuoyunu meşgul eden çatışmaların başlangıç noktası buydu. BZ'ci gençlerin işgallerini sürdürmeleri üzerine, taraflar arasında "görüşmeler" başlatılıyordu. Görüşmelerde Ungbo ve Kopenhag Belediye Başkanı Egon VVeidekaınp'ın sabırları tükeniyordu. Bundan sonra İSJ tartışmatar, evsiz gençlere ev bulmaktarı çok, "yönetim biçimleri" üzerine sürüp «ıdiyor ve uzlaşmaz tavırlarıyla sosyal demokratların bile tepkisini çeken Kopenhag Belediye Başkanı Egon Weidekamp, BZ'cilere karşı "savaş" ilan ediyordu. ' Gelişmesini kısaca özetlediğimiz olaylar sonucunda, Kopcnhag'ın BZ'cileri, barikatlarını ve üç buçuk yıldır işgal altında bulundurdukları evlerini terk ettiler. Aına BZ'ciIik, yani ev işgalciliğı ideolojisi, işlevini tüketmeden, çatışmalar tamamen ortadan kalkacağa benzemiyor. Çünkü, Ryesgade'deki evlerin boşaltılmak istenmesi üzerine meydana gelen şiddetli çatışmalar, daha önce de aynı amaçla kendilerine bir "gençlik evi" kurmak isteyen gençlerin, Kopenhag'ta sağda solda boş duran binaları işgal etmeleriyle yaşanmıştı. BZ'ciIik, Danimarka'da 80'li yılların başında ortaya çıkan bir alt kültür. Uzun çatışmalar ve mücadeleler sonucu, istedikleri gençlik evıni elde eden gençler, daha sonra, başlarına musallat olan "asalak" unsurlar yüzünden, istedikleri yaşanı biçiminı, "herkese açık yerler" de gerçekleştiremeyeceklerini anlayıp, kendi yaşam tarzlarını, kendi oluşturacakları gençlik komünlerinde kurmayı amaçlıyorlar şimdilerde. Bu amaçla, Kopenhag'ın çeşitli semtlerinde çürümeye bırakılmış birçok ev "işgal" altında. Üstelik bu gençlerin çoğu, haJi vakti ye rinde orta sınıf ailelerden geliyorlar: ''Anne babamuın esareti altında yaşamak istcmiyonız. Bize kimse kanşınasın!" diyorlar. BZ hareketi, ilk başlarda, gençlerin basit bir ev işgali dalgası olarak algılanırken, giderek bir alt kültür olduğunu, belli değer yargıiarına sahip bir hareket olduğunu ortaya koydu. Gerçi, BZ'cilerin en büyük özellikleri, değer yar"gılarına karşı çıkmak; ama bu daha çok, var olan değer yargıiarına karşı çıkma biçiminde kendini gösteriyor. Kendi aralarındaki ilişkilerde, "sınırsız" olmak gibi bir değer yargısı geliştirmiş durumdalar... Evde, yan yana konmuş şiltelerin üzerinde oturan gençler, toplantı yapıyorlar. Her ev işgalinde karşılarına çıkan polise karşı, özel duygular geliştirmiş çoğu. Neredeyse nefret ediyorlar polisten. Birinin siyah deri ceketinin sırtında, "özgiir çocuklar daha iyi oynarlar" yazıh. "Cuma günii mii işgal edeceğiz?" diye soruyor birl. "Deli misin? Cuma günii Dallas var televizyonda!" "Pazar günii o zaman..." "Hop hop, işgal mi vapıyonız, oyun mu oynuyoruz..." "Tamam lamam, cuma günii olsun." Cumartesi günu işgal edilen evde, büyük ka BZ'ci gençler kurduklan barikatların gerisinde: Danimarka gibi, toplumsalçatışmalann değil, uılaşmanm geçerli olduğu bir iilkede, polis ilk kez göz yasartıcı bomba kuüandı BZ'ci gençlere karşı. .§, S < 14