Katalog

ENERJİ 18 ise iletim, dağıtım ve perakende hizmet 19.42 YTL oldu. DUY sistemindeki uygulanan TRT payı ile yüzde 5 olan Çıplak elektrik fiyatı 10 ayda bedelleri dahil olmak üzere 19.57 Ykr’ye Belediye Tüketim Vergisi’nin fiyat artışlarının düşük kalmasında yüzde 65 zamlandı çıkarıldığı açıklandı. Bu durumda iletim, kesilmesinde dağıtım, iletim ve elektrik fiyatlarına yapılan zam dağıtım ve perakende hizmet nedeniyle yurttaşlara yaşam perakende hizmet bedellerinin hariç Hükümet seçimlerin ardından bedellerinde artış yapılmamış olduğu standartlarını düşürmek pahasına tutulmasıdır. Ancak aynı dönemde IMF’yle de yapılan uzlaşma ile Ocak dikkate alınırsa, çıplak elektrik fiyatının zorunlu tasarruf dayatması etkili oldu. yüksek oranda çıplak elektrik fiyatına 2008’de meskenler için çıplak elektrik yüzde 10.7 zam yapılarak, 15.22 Nitekim yapılan zamların faturalara karaborsa maliyetlerinin yansıtılması fiyatını önce yüzde 18.2 oranında Ykr’den 16.85 Ykr’ye çıkarıldığı yansımasıyla birlikte özellikle yaz nedeniyle zam yapılmış olması bu zamlandırmış, ardından Yüksek aylarında üretim artışının hız kestiği düşüşün tüketicinin cebine 20072008 Üretim Karşılaştırması saptandı. yansımasına engel oldu. Fatura örneklerinde yüzde 1’lik Enerji 2007 FİİLİ 2008 FİİLİ 2007' ye GÖRE ARTIŞ Yazın üretim artışı hız kesti AYLAR Fonu’nun hesaplanmasında da iletim, AYLIK YIĞIM AYLIK YIĞIM AYLIK YIĞIM dağıtım ve perakende hizmet TEİAŞ Yük Tevzi raporlarına MWh MWh MWh MWh % % bedellerinin hariç tutulmaya 15,873.9 15,873.9 17,887.8 17,887.8 12.7 12.7 göre bu yılın ocak ve şubat aylarında OCAK tespit edildi. Bu başlandığı ŞUBAT 14,669.6 30,543.5 16,589.9 34,477.7 13.1 12.9 üretim miktarları 2008 yılı uygulamalar nedeniyle çıplak 15,800.9 46,344.4 16,519.0 50,996.8 4.5 10.0 MART programının üzerinde NİSAN 14,929.3 61,273.7 15,699.8 66,696.6 5.2 8.9 elektrik fiyatına 1 Ekim’den itibaren gerçekleşirken, marttan itibaren MAYIS 15,245.8 76,519.5 16,217.3 82,914.0 6.4 8.4 geçerli olmak üzere yapılan yüzde ağustos ayı da dahil olmak üzere HAZİRAN 15,741.2 92,260.7 16,542.7 99,456.6 5.1 7.8 10.7’lik zam; tüm bedeller, vergi ve üretim gerçekleşme oranları TEMMUZ 17,585.1 109,845.8 18,281.9 117,738.5 4.0 7.2 fonlar dahil olmak üzere yüzde 7.9 programın altında kaldı. Ayrıca 17,791.1 127,636.8 18,421.9 136,160.3 3.5 6.7 AĞUSTOS olarak yansıyacak. Böylece elektrik üretim artışı hızı da ocak yılbaşından bu yana çıplak elektriğe ayında yüzde 12.7, şubat ayında yapılmış olan yüzde 64.5’lik zam da yüzde 13.1 düzeyinde bulunurken; yüzde 56.1 olarak faturalarda görülecek. mart ayında yüzde 4.5, nisan ayında Sonuç olarak 2007 yılsonunda faturada yüzde 5.2, mayıs ayında yüzde 6.4, kilovat saat başına 15.81 Ykr ödeyen haziran ayında yüzde 5.1, temmuz mesken abonesi, 1 Ekim’den itibaren ayında yüzde 4 oldu, ağustos ayında 24.68 Ykr ödemek zorunda kalacak. ise yüzde 3.5’e kadar düştü. Böylece yılın 8 aylık dönemindeki üretim artışı Hazine’ye 4 milyar YTL yüzde 6.7 oldu. Serbest tüketiciler TEDAŞ’a kaldı Enerji kurumlarının raporlarından elektrik üretiminin bütününü bir parça yakalayabildikten sonra tüketime bakılacak olursa; TEDAŞ bünyesinde 2007 yılında net 126 milyar kilovat saat, Kayseri Elektrik bünyesinde 2.2 milyar kilovat saat elektrik tüketimi gerçekleştirilirken, otoprodüktörler tarafından 14.4 milyar kilovat saat, diğer kapsamında da 11.1 milyar kilovat saati serbest tüketicilere ait olmak üzere 12.4 milyar kilovat saat elektrik tüketildi. Serbest üretici ve otoprodüktör santrallarının, DUY sistemiyle birlikte çalışma anlayışında değişikliğe giderek; 4628 sayılı yasa ile getirilen serbest tüketici tanımlamasıyla kamu şirketi dışında elektrik satın almalarının önü açılan tüketicilere satış yapmak yerine daha karlı olduğu için sisteme satış yapmalarının ardından TEDAŞ’ın bu durumdaki tüketicilere de satış yapmak zorunda kalması ayrıca yük yarattı. Yine sistemde ikili anlaşmalar kapsamında öngörülen üretimlerin gerçekleştirilmemesi nedeniyle de artı maliyetler ortaya çıktı. aydınlatma faturası Piyasanın maliyeti tüketiciye Bu maliyetler nihai olarak TEDAŞ üzerinden bu yılbaşından itibaren tüketicilere yansıtılmaya başlandı. Bugüne kadar seçim gibi siyasi nedenlerle enerji KİT’lerinin borç zinciri içerisinde Hazine üzerinden dolaylı olarak üstlenilen külfetin doğrudan tüketicilere yansıtılmasını sağlayacak Maliyet Bazlı Fiyatlandırma mekanizmasının devreye alınması da dağıtım özelleştirme ihalelerinin gündeme alınmış olmasından kaynaklandı. Otomatik fiyatlandırma olarak adlandırılan bu sistemin ilk yansıması, yarın çıplak elektrik fiyatına meskenler için yüzde 10.7’lik zamla uygulamaya konuluyor. ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ TEİAŞ Yük Tevzi raporlarına göre bu yılın ocak ve şubat aylarında üretim miktarları 2008 yılı programının üzerinde gerçekleşirken, marttan itibaren ağustos ayı da dahil olmak üzere üretim gerçekleşme oranları programın altında kaldı. Ayrıca elektrik üretim artışı hızı da ocak ayında yüzde 12.7, şubat ayında yüzde 13.1 düzeyinde bulunurken; mart ayında yüzde 4.5, nisan ayında yüzde 5.2, mayıs ayında yüzde 6.4, haziran ayında yüzde 5.1, temmuz ayında yüzde 4 oldu, ağustos ayında ise yüzde 3.5’e kadar düştü. Böylece yılın 8 aylık dönemindeki üretim artışı yüzde 6.7 oldu. Planlama Kurulu (YPK) kararı çerçevesinde otomatik fiyatlandırmanın devreye alındığı 1 Temmuz 2008 tarihinde de PMUM denilen borsa maliyetlerini fiyata yansıtarak yüzde 25.7 zam yapmıştı. Böylece kilovat saat başına çıplak elektrik fiyatı bu yıl içinde 10.24 Ykr’den yüzde 48.6 artışla 15.22 Ykr’ye ulaşmıştı. Otomatik fiyatlandırma çerçevesinde 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren geçerli olacak fiyatın ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ hesaplanmaktadır. Böylece yılbaşından bu yana çıplak elektrik fiyatına yapılan zam oranı yüzde 64.5’e ulaşmış oluyor. Zam faturalara nasıl yansıyor? TBMM’de 9 Temmuz 2008 tarihinde kabul edilen 5784 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda değişiklik yapan yasa ile fatura hesaplamasında küçük düşüşlere neden olacak uygulamalar devreye sokuldu. Bu uygulamalar, yüzde 2 olarak ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ Hükümetin 5784 sayılı Yasa ile getirdiği uygulamalar bu küçük düşüşlerin yanında vatandaşın faturasını önemli miktarda arttırmaya yönelik uygulamalar da içeriyor. Yapılan düzenlemeye göre temel bir kamu hizmeti olan sokak aydınlatmalarının bedeli 7 yıllık geçiş süresi boyunca Hazine’ye bırakıldı. Yani vatandaşın elektrik faturası aracılığıyla ödediği yüzde 5’lik Belediye Tüketim Vergisi dışında diğer vergileri kanalıyla ikinci kez sokak aydınlatmalarının bedelini Hazine üzerinden ödemeleri söz konusu olacak. Zaten geçiş döneminin sonunda da söz konusu aydınlatma bedelleri tüketicilerin kullanımları oranında faturalarına ayrıca yansıtılacak. TEDAŞ’ın 2007 yılı tüketim verilerine bakıldığında yıllık sokak aydınlatması için harcanan elektriğin 3.5 milyar kilovat saat olduğu ve bunun da yıllık 600 milyon YTL’yi aşkın bir parasal tutara karşılık geldiği dikkate alındığında 7 yıllık dönem boyunca Hazine üzerinden halkın sırtına yıkılan aydınlatma bedelinin 4 milyar YTL’yi aşacağı görülüyor. Hükümet tüm bu uygulamalarla dağıtım özelleştirmeleri öncesinde alıcı şirketlere tahsilat garantisi sağlamış oluyor. Bir taraftan yoğunluklu olarak AKP’li belediyeler aydınlatma bedeli ödemekten kurtarılıp, Belediye Tüketim Vergisi’nin bütçelerine gelir getirmeye devam etmesi sağlanırken, diğer taraftan dağıtım bölgelerini özelleştirme yoluyla devralacak olan şirketlere tahsilat güvencesi veriliyor. Üstelik bu güvence, belediyelerin hizmet alanı kapsamında sayılan park, ören yerleri gibi alanların aydınlatılmasında kullanılan enerji bedellerinin tahsilatı için de halktan tahsil edilen Belediye Tüketim Vergisi’ne haciz konulması olanağıyla da genişletildi. Bu uygulamaları içeren aydınlatma düzenlemesi EPDK’nın hazırladığı yönetmelik taslağına göre 1 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe girecek. ? ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ