Katalog

ENERJİ 16 Enerjide altyapı uyarısı Kahraman YAPICI MO Basın Avrupa Birliği (AB), İlerleme Raporu’nda Türkiye’yi enerji alanında genel olarak yetersiz buldu. İlerleme Raporu’nda AKP Hükümeti elektrik ve doğalgaza yaptığı zamlar ve özelleştirme uygulamalarından tam not alırken, rekabetin ve arz güvenliğinin sağlanması gibi konularda ise sınıfta kaldı. Enerji alanında, “bir miktar ancak düzensiz ilerleme” sağlandığı belirtilen raporda, rekabetin sınırlı olması, yenilenebilir ve enerji verimliliği konusunda hedeflerin belirlenmemiş olması eleştirildi. Türkiye’de kamu maliyesinin güçlendirilmesi ve düşük öncelikli harcamaların kısılmaması nedeniyle uzun yıllar altyapı yatırımlarının engellendiği, altyapı yetersizliğinin genel ekonomiyi giderek artan bir biçimde etkilemeye başladığı kaydedilen raporda, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın (EBRD) altyapı yatırımları konusunda özelleştirme programını destekleyici şekilde Türkiye’de faaliyet gösterme kararı aldığı bildirildi. Avrupa Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğü Türkiye’nin AB’ye uyum sürecinde son bir yıllık ilerlemesi ile ilgili raporunu 5 Kasım 2008 tarihinde açıkladı. İlerleme Raporu’nun “Enerji” başlıklı bölümünde Türkiye’de enerjide arz güvenliğinin sağlanması için yeni bir mevzuat değişikliği yapıldığı belirtilerek, “Yeni Kanun’a göre, Devlet, gerekli durumlarda, özel sektörün yanısıra elektrik üretimi yapabilir” denildi. “Arz güvenliği alanında sınırlı ilerleme kaydedilmiştir” saptamasına yer verilen raporda, iç enerji piyasası alanında bir miktar ilerlemeden söz edilebileceği ifade edilerek, “Serbest tüketici sınırı 1.2 gigavat saate düşürülmüştür. Bu yaklaşık yüzde ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ AB’den enerji zamlarına ve özelleştirmelere tam not bulunacaktır. EBRD, küçük işletmelerin gelişmesini teşvik etmek, Türk Hükümeti’nin özelleştirme programını desteklemek ve kamu hizmetlerini özel sektör finansmanından ve bilgisinden faydalandırmak suretiyle, daha açık ve girişimci bir ekonominin gelişmesine destek olabilecektir.” İlerleme Raporu’nda kamu alımlarının değerlendirildiği bölümde ise Elektrik Piyasası Kanunu’nda yapılan değişikliklere dikkat çekilerek, “Bu tür düzenlemeler kamu ihalelerinde rekabetçiliği ve etkinliği azaltmaktadır” eleştirisi yapıldı. Özelleştirmelerin milli gelire katkısı yok Rapor’un “Piyasa Güçlerinin Etkileşimi” başlıklı bölümünde, elektrik alanındaki özelleştirmeler anlatılırken, özelleştirmelerin milli gelire katkı sağlamadığı şöyle ortaya konuldu: “Özelleştirme yapılan önemli sayıdaki operasyonla devam etmekle birlikte, özel sektörün Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’daki (GSYİH) payı 2008 ortası itibarıyla yaklaşık yüzde 89 ile fazla değişmemiştir.” 20052006 yıllarındaki özelleştirmelerin hız kazandığı ve bu hızın 20072008 yıllarında çok düşük oranda azaldığı kaydedilen raporda, “Sonuç olarak, özelleştirme alanında önemli ilerleme kaydedilmiştir” denildi. E İlerleme Raporu’nun “Enerji” başlıklı bölümünde Türkiye’de enerjide arz güvenliğinin sağlanması için yeni bir mevzuat değişikliği yapıldığı ve arz güvenliği alanında sınırlı ilerleme kaydedildiği, iç enerji piyasası alanında da bir miktar ilerlemeden söz edilebileceği ifade edilerek, “Serbest tüketici sınırı 1.2 gigavat saate düşürülmüştür. Bu yaklaşık yüzde 41 oranında piyasa açılımına denktir” denildi. 41 oranında piyasa açılımına denktir” denildi. ‘Altyapı yatırımları ihmal edildi’ Uzun yıllar altyapı yatırımlarının, kamu maliyesinin güçlendirilmesi gibi düşük öncelikli harcamaların kısılamaması nedeniyle engellendiği kaydedildiği raporda şöyle denildi: “Yetersiz altyapı ekonomik faaliyetleri artan oranda etkilemektedir. Bu nedenle Hükümet, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 20082012 yılları arasında altyapı yatırımları için 17 milyar YTL’yi (8.7 milyar Avro) serbest bırakmayı hedefleyen bir harcama programı kabul etmiştir. Buna ek olarak, hızla artan elektrik tüketimine (geçen beş yılda yıllık ortalama yüzde 7) yetişebilmek amacıyla ilave enerji üretim kapasitesi planlanmaktadır.” AKP Hükümeti’nin altyapı yatırımlarını artırmayı hedeflediği belirtilen raporda, EBRD’nin altyapı yatırımları konusunda Türkiye’de faaliyet gösterme kararı aldığı bildirildi. EBRD’nin Türkiye’deki faaliyetlerinin amacı raporda şöyle ifade edildi: “EBRD’nin desteği, Türkiye’nin daha ileri düzeyde kalkınmasına ve reform programına katkıda AB’den zam övgüsü İlerleme Raporu’nda halkın genelini olumsuz etkileyen otomatik elektrik ve doğalgaz zamlarına neden olan maliyete dayalı fiyatlandırma mekanizması şöyle övüldü: “Bu mekanizma, enerji alanında faaliyet gösteren Kamu İktisadi Teşebbüslerinin (KİT) üretimgirdi maliyetlerindeki değişiklikleri satış fiyatlarına yansıtmalarına imkan sağlamaktadır. Mekanizmanın enerji piyasaları üzerinde daha iyi ve sürdürülebilir fiyatlandırmaya ve ilgili KİT’lerin mali durumlarının geliştirilmesine katkıda bulunması beklenmektedir. Ancak, elektrik sektöründe çapraz sübvansiyonlar devam etmekte ve TRT payı gibi maliyet dışı unsurlar elektrik faturalarında yer almaya devam etmektedir. Yıllardan beri ilk defa, özellikle fiyat serbestisi alanında kayda değer ilerleme sağlanmıştır. Elektrik ve gaz fiyatları sırasıyla Ocak ve Haziran 2008 aylarında, esas maliyetlerin daha iyi yansıtılmasını teminen arttırılmıştır. Temmuz 2008’den bu yana, elektrik fiyatları otomatik endekslemeye tabidir. Fiyat sübvansiyonları, 2008 sonuna kadar kamuya ait bazı elektrik şirketlerinin özelleştirilmesi kapsamında azar azar kaldırılmaktadır. Kontrollü fiyatlar tüketici fiyatı endeksinin toplam ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ