Katalog

ÖZEN YULA’DAN ‘HER ZERRE KARA’ Günümüz insanının gerçeği! Özen Yula on iki yıl aradan sonra yayımladığı romanı Her Zerre Kara’da (Doğan Kitap), İstanbul’un değişen toplumsal yapısını, yaşadığımız çağın gerçeklerini ve insanın anlam arayışını nasıl yitirdiğini güncel bir bakış açısı ve kendine özgü yenilikçi bir biçemle kaleme almış. Roman, başından sonuna kadar bir gözlem ve bir sistem eleştirisi. Özen Yula adeta eline bir fotoğraf makinesi almış ve bugün İstanbul’da yaşayanların bir fotoğrafını çekmiş, sonra da bir bir romanında anlatmış. Gelecek nesillere bugünü göstereceği için tarihi bir değer de taşıyor. Zengin içeriği ve İstanbul ekseninde günümüz insanının gerçeğini anlattığı için okunmayı hak ediyor. yüzük parmağına taktığı iri kehribar taş- bu kafelerde. Bu ‘şimdi’ ile ‘an’ı bir- A. ŞEBNEM BİRKAN lı, nakışlı gümüş yüzüğü çeviriyor parma- birinden ayırmak gerekiyor. Zira ‘an’ ğında. Az sonra da bileğine taktığı kaplan kıymet bilmek ve farkındalık üzerine; gözlü taşlardan dizilmiş bilekliği çıka- ‘şimdi’ ise bütün zamanları kapsayan İSTANBUL’UN YENİ KİTLESİ rıp tespih gibi çevirmeye başlıyor elinde. garip bir kayıtsızlık hali. İstanbul’un ekonomik koşulları (...) Garson kız (...) Kızarmış kepek ek- Bütün sevmelerin, kabul edişlerin ve ve göçler nedeniyle demografik yapısı mek, sütsüz sert Americano (...) getiriyor. reddedişlerin, inkârların ve isyanların değişti. Özen Yula, iyi bir gözlemci (...) Sen efsosun bro! Şimdi nereden çıka- ötesinde sürdürülebilir bir ‘kayıtsızlık ve Her Zerre Kara’daki (Doğan Kitap) rıyorsun rap söylemeyi ya?” hâli’ çağ fırtınasında garip ve yarı ge- odak noktası da çeşitli sebeplerle Romanda yabancı kelimelerle harman- çirgen bir yağmurluk gibi tam oturu- İstanbul’a yerleşen yeni insan kitlesi. yor insanların üzerine.” lanmış yeni bir Türkçe kullanılmış. Yazar, Her Zerre Kara’nın başarısı, gerçek roman boyunca birçok karakteri birbirinin Roman on üç bölüm, ancak sıra dışı bir dizilimi var: B1R, 2Kİ, Ü3, DÖR4, olay ve kişileri Yula’nın kendi bakış hayatına dokundurmayı ustalıkla başarıyor. BE5 gibi hem harf hem de sayıdan olu- açısından bizlere aktarmasında yatıyor. şuyor. Yeni dünya düzeninde kelimeler ŞİDDET, YOKLUK, AŞAĞILANMA! Roman, muhafazakâr kesimden Büşra Her Zerre Kara’da en belirgin özellik, artık tek başına değil, sayılar ve sim- ve Sena’nın babalarıyla bir kafede buluş- gelerle, sanal dünyanın içinde duygu- evrensel doğruların nasıl çarpıtılıp para, masıyla başlıyor. Onlara Muhammet-Ma- başarı, kabul görmek uğruna feda edildi- ların da maddiyatın da harmanlandı- mi adlı bir barista (çeşitli kahveler hazır- ğını sezdiriyor. ği. Her bir ferdin, olduğu gibi olamaması layan kişi) servis yapıyor. ama kendini olması gereken kişi gibi gös- Romanın imgeleri oldukça özgün Mami, geceleri de internette sosyal ve ilginç. Yazar, toz metaforunu, et- tererek yaşamda yer bulabilmesi. medya “trol”lüğü yaparak para kazanan İnsanların bu acımasız sistemde, onay- rafta bir tür kirlilik olduğu zaman sık- biri. Diğer bir karakter Suriyeli dilenci lıkla kullanıyor; her karakter sıkıntılı lanmak adına kendini nasıl bozup, amorf Saya, bir başkası personel işleri müdürü bir yaşam sürmek zorunda kaldığını bir olay yaşadığında da bir cızırtı se- İlayda Hanım, sonra televizyon yapımcısı si duyuluyor ve kahramanlar yavaş yavaş gösteriyor. Özümüzdeki iyilik, şefkat, Günümüzde medya gibi birçok uyaran, Aybüke İlgin, eski İstanbul’u temsil merhamet, güven, dürüstlük, vicdan gibi şeffaflaşıp ortadan kayboluyor. yaşamak için kişiyi hak yemeye, var olmak eden Alzheimerlı Ermeni Agavni, astro- Özümüzden uzaklaştığımızda insan baş- temel değerleri kaybedip ruhumuzun şe- için de önündekini ezmeye teşvik ediyor. log ve falcı Sitare, yaşam koçu Coşkun kil değiştirişini anlatıyor. ka bir varlığa dönüşmeye başlıyor ve meta- Özen Yula, romanındaki her karakte- Ermiş ve daha birçokları. forlar, sistemin içinde nasıl eriyip yok ol- Dünya nüfusu arttıkça, toplumda ken- ri özenle seçmiş ve onun kimliğine uygun dine bir yer arayan her birey, uyum sağla- duğumuzu bize göstermek istiyor. bir şekilde işlemiş. Bu duruma düşen in- ÖZGÜN DİLLER, ETNİK SINIFLAR mak ve dışlanmamak için, içindeki olum- sanın her zerresinin kapkara olduğunu gö- Romanda iki önemli faktör var: İlki, lu içgüdüleri ve duyguları eğip büküyor SİSTEM ELEŞTİRİSİ rüp kitabın adının neden Her Zerre Kara çok çeşitli ve kalabalık roman karakter- Roman, başından sonuna kadar bir ve çarpıtarak doğallıktan uzaklaşıyor. Ro- olduğunun farkına varıyoruz. lerinin olması, ikincisi de her karakterin mandaki hemen her karakterin geçmişin- gözlem ve bir sistem eleştirisi. Doğaya aykırı yaşamak zorunda kalıp kendine özgü bir dili ve bulunduğu etnik Özen Yula adeta eline bir fotoğraf ma- de şiddet, yokluk, aşağılanma vs. var ve var olma savaşı veren 21. yüzyıl İstanbul- sınıfa uygun bir isminin olması. etkileri çok derin. kinesi almış ve bugün İstanbul’da yaşa- lu insanın panoraması. Gelecek nesillere Roman boyunca karakterlerin kültürel yanların bir fotoğrafını çekmiş, sonra da ve duygusal durumunu zihnimizde can- bugünü göstereceği için de tarihi bir de- ROMANIN ZAMANI HEP ŞİMDİDE! bir bir romanında anlatmış. landırabiliyoruz çünkü her karakterin, bu- Roman boyunca gerilim ve heyecan var. İki ğer taşıyor. Zengin içeriği ve İstanbul ek- Romanın zamanı hep şimdide: “Geçmiş lunduğu sosyal sınıfa ve yaptığı mesle- ve gelecek sadece eski öykülerde. Artık sa- yüzlü yaşamları anlatırken aslında hepsinin seninde günümüz insanının gerçeğini an- geçerli bir nedeninin olduğunu görüyoruz. ğe özgü bir dili var: “DJ İdris sağ elinin dece sınırsız ve sonsuz bir şimdi yaşanıyor lattığı için okunmayı hak ediyor. n LORI GOTTLIEB’DEN ‘BELKİ DE BİRİYLE KONUŞMALISIN’ onusunda uzman bir psikoterapist ve Aldığı sıkı eğitime ve deneyime karşın yaşa- ve arzu, anlam ve ölümlülük, suçluluk ve kurtu- yazar olan Lori Gottlieb, kırklı yaşla- mındaki bu beklenmedik krizi aşmaya çalışan luş, korku ve cesaret, umut ve değişim arasında- Krında beklenmedik bir ayrılık yaşıyor. Lori Gottlieb, eşzamanlı olarak danışan yaşamla- ki gergin ipte yol alırken kendimize ve başkala- İyileşme sürecinin bir parçası olarak kendisi rının mahrem odalarında dolaşıyor: rına söylediğimiz gerçekleri ve kurguları incele- de terapiye gitmeye karar veren Lori’nin ha- Bencil bir Hollywood yapımcısı, kanser teşhisi yerek kör noktalarımızı işaret ediyor. yatına deneyimli ama ilginç bir terapist giri- konan yeni evli bir kadın, yaşamında hiçbir şey Belki de Biriyle Konuşmalısın (Hep Ki- yor: Wendell. düzelmezse doğum gününde intihar edeceğini tap / Çev. Cemre Ömürsuyu Seyis), geçmiş Tuhaf hırkası ve pantolonuyla, meslektaşlarının söyleyen yaşlı bir kadın ve yanlış adamlarla ta- hikâyelerimizi gözden geçirmenin ilerlememize pek de tercih etmeyeceği terapi odası dekorasyo- kılmaktan vazgeçemeyen genç bir kadın… ve iyileşmemize nasıl yardımcı olduğuna ilişkin nuyla bir TV dizisinden fırlamış gibi görünüyor. Şaşırtıcı bir bilgelik ve mizahla Gottlieb, aşk derin, eğlenceli ve evrensel bir tura çıkarıyor. n 28 17 Haziran 2021