Katalog

Bir mor tebeşirim olsaydı… Can Çocuk, yetişkinlikle törpülenen zihinlerimize, dikkat çeken ve hayal gücünün sınırlılığını sorgulatan çeviri bir seriyle sesleniyor. Yirminin üzerinde kitabı, yazmış veya resimlemiş Crockett Johnson’ın “Harold” serisi, 1983’te eşi Ruth Krauss tarafından yenilenmiş şekliyle okurla buluşmaya devam ediyor. ulaşabiliyoruz. Tam da burada söz EMEK YURDAKUL ettiğimiz konuyu ve seviyeyi kim belirliyor? Bir şey veya bir seviye için yeterli / yetersiz olduğumuza ihninizden geçenle- nasıl karar verdik biz? ri “can”landırabileceğiniz mor bir tebeşiriniz olsay- HAROLD’IN ZİHNİ VE... dı, siz neler çizerdiniz? Harold’ın aklına gelen ve canının Z Uzaklaşmak istediği- yapmak istediği şeylerin herhangi niz ortamdan gizlice kaçmak için birine yapabilir miyim diye bir yak- bir kapı, çocuk büyütenler için her laşımı olmuyor hiç. O, sadece “Na- öğün yemek, gürültüde ihtiyaç du- sıl?” diyor ara sıra. Düşünüyor, ka- yulan kulaklık, kaçırdığımız otobüs, rar veriyor ve çiziyor (yapıyor). yanımıza almayı unuttuğumuz bir Serinin ikincisi Harold’ın belge, marketten alınacaklar, ona- Masalı’nda kaleye inip kalkan bir rılacak su borularının sağlam hali, kapı çiziyor. Ama dışarıda kalıyor patlamış ampulün yenisi… kapalı çizdiği için. Endişe içinde Liste uzadıkça gülmeye başla- liyor süreç: “Gökte ay yoktu. Ve van sendromlarına ilişkin uyandırıcı sak da Harold’ınki gibi mor bir değil, korku içinde değil, çaresizlik Harold’ın ay ışığında yürüyüş yapa- pek çok saptama, eleştiri yazıldı. tebeşirimiz olsaydı yetişkinler içinde değil… bilmesi için ay gerekliydi. Ve üze- İş ilanlarına, aranılan niteliklerin evreninde, öncelikle çizeceklerimiz Kale duvarı boyunca yürüyor, rinde yürüyüş yapılacak bir yer.” çoğunu taşımasalar da erkekler ra- yaşamı kolaylamak üzerinden sonra bir fare çiziyor kendi boyun- İşte, bu kadar basit. Bir ay çizdi hatça başvururken kadınlarda oran şekillenirdi. da ve bir fare deliği. Kendini koca- ve kaybolmadan yürünecek düz, hayli düşük. man kalede küçücük hissedince de uzun bir yol. Bu yetersizlik hissi “kadın” ol- CAM TAVANA ÇARPAN çözüm olarak basamaklar çiziyor maktan gelen fazlalıkla yansısa HAYAL GÜCÜMÜZ ve ilerliyor masalında. İKNA OLMAK ÖNEMLİ da hemcinslerime, cam tavan Crockett Johnson’ın serisininn il- Harold evreninde yani Harold’ın Yoldan sıkılınca kestirmeye sap- sendromu tüm insanlığa bu- ki Harold ve Mor Tebeşir, bu ikiliy- zihninde, hiçbir düşüncede ya da tı, çünkü bu kadar basitti. “Kestirme laşmış bir virüs gibi. le tanışma kitabımız. İstediği yerlere yol, Harold’ın tam da orman olma- duyguda sıkışma yok. Kendi yarat- Dünya için de kendimiz bir tebeşirle nasıl ulaştığını gülüm- sı gerektiğini düşündüğü yere çı- tığı canavardan o da korkuyor ama için de hayal etme kapasite- seyerek okuyoruz. Kitabın sıcak kıyordu.” Kaybolmak istemediği korkusunda durmuyor. mizi aşağı çekme görevini dili, bizi içeride tutuyor. Metin de için tek ağaçlı orman çizdi çün- Duvarda yanlışlıkla açtığı delikten üstlenmiş durumda cam resimler de eksiltme açısından son kü, bu kadar basitti. ötürü utanıyor ama o duyguda da tavanlarımız. derece başarılı. Harold’ın “Tabula Rasa” tadın- kaybolmuyor ve onu saate dönüş- Bugün içinde yaşadığı- Bu kadar az sözcük ve yalın çi- daki bembeyaz zihnine istediği her türüyor, çözüyor… mız sistemin devamlılığı için zimle ilk kitap bittiğinde Harold’ı ta- şeyi sınırsızca çizerek gerçekleştir- Harold’ın zihinsel kayboluşa düş- de insanın, kendi kapasitesin- nıyoruz. Nazik, özgüvenli, eğlen- diği evreniyle karşılaşınca meyişi, iki idrakine dayanıyor di- den aşağıda tutulması, kendi- celi ve meraklı bir bebek var karşı- bir onun sınırsızlığına bir de kendi yebilir miyiz: “Yaratım gücüne olan mızda. Arada sırada başına iş açı- ne ve yaratıcı gücüne inancının sınırlılığımıza baka- inancına” ve “Olanı olduğu gibi ka- yor; neyse ki korkuya kapılmadan düşük bir seviyeye indirgenme- kalıyoruz. bullenme haline”. çıkıyor işin içinden. Kaygılanmıyor, si gerekli. Son yıllarda Yetişkin olma yolculuğumuzda çünkü o bir bebek. Tüm macera da Çünkü insanlık, yaşama şek- toplumsal cinsi- Harold, evrenimizi yitirdiğimiz yer, bu noktadan açılıyor… lini değiştirebilmesinin mümkün yetin kadınlarda kontrol hastalığına tutulduğumuz Harold’ın dünyasında şöyle iş- olduğuna ikna olduğunda her- yarattığı cam ta- ve yetersizlik hissine kapıldığımız hangi bir organizmanın varlığı duraklar olabilir mi? ona engel olamaz. Bu haftanın soruları için teşek- İkna, buradaki kilit kavram ben- kürler Crockett Johnson ve başarılı ce. Zihnimizden geçirdiğimiz yüz- çeviri için Mahir Ünsal Eriş. n lerce düşüncenin hangilerine ikna olmuşsak onları gerçekleştirebili- Harold ve Mor Tebeşir / yoruz gözlemlediğim kadarıyla. Harold’ın Masalı / Harold’ın Göğe Yani kendimize inancımız ne Yolculuğu / Crockett Johnson / konuda ve ne seviyedeyse, o Çeviren: Mahir Ünsal Eriş / Can Desen: CROCKETT JOHNSON alanda o seviyeye kaygılanmadan Çocuk / 64 sayfa / 4+ / 2021. 11 Kasım 2021 24