Katalog

OKURLA R A Gencecik oğlu elinden alınan bir babanın yıllarca beklediği adaleti hukuk sistemi sağlayamazsa ve bir gün oğlunu öldürten kişi o babanın eline düşerse ne olur? İntikam duygusunun karşısında insani değerlerin gücü nedir? Ya bu intikam duygusu bir başka büyük acıyı doğurursa vicdan kendini nasıl cezalandırır? Mehmet Zaman Saçlıoğlu, “General Uçtu” adlı yeri romanında Köy Enstitülü bir öğretmen ve ailesinin askeri darbeyle aldığı yaraları, yaşamı kutsal bilen insanların bile intikam duygularıyla nasıl değişebileceklerini, oyunlu, dinamik bir anlatımla ve 1970’lere geri dönüşlerle ele alıyor. Saçlıoğlu’yla romanı üzerine söyleştik. Türkiye’de, ekonomik gelişme ve büyümeyi sağlamak için en büyük koz olarak inşaat sektörü görüldü. Ancak bu sektörün sağlıklı ve kalıcı bir ekonomik büyüme yaratamadığına dair pek çok araştırma ve inceleme daima görmezden gelindi. Şehirler inşaat projelerinin “arazisi” haline getirildi. “Bir Şehri Yok Etmek: İstanbul’da Kazanmak ya da Kaybetmek” adlı yeni kitabında yurttaşları mücadeleye ve şehirlerine sahip çıkmaya çağrıda bulunan gazeteci, yazar Emine Uşaklıgil, bu durumu İstanbul üzerinden ele alıyor. İnsanlar, mahalleler, sokaklar, çarşılar, pazarlar, kentin tarihi tanığı binalar, dereler, ormanlar, anılar ve hikâyelerden oluşan kentin nasıl bir rant kaynağı ve merkezi olduğunu gözler önüne seriyor. Yurttaşların kentlerine sahip çıkmasını, mücadeleden vazgeçmeyişini imliyor. Emine Uşaklıgil ile kitabını konuştuk. Hüseyin Yurttaş Tekin Yayınevi’yle anlaştıktan sonra yeni ve eski kitaplarını hızla yayımlamaya başladı. Yurttaş kitaplarını anlattı. “Pala Hayriye”, Figen Şakacı’nın bir üçleme olarak tasarladığı, “Bitirgen”le başlayan büyüme hikâyesinin devamı. Tüm neşesiyle yaşama tutunan, tüm öfkesiyle meydan okuyan, tüm kadınlığıyla direnen ve tüm yaşadıklarıyla kendi olan bir Hayriye’nin mücadelesini anlatıyor Figen Şakacı bu romanında. Bol kitaplı günler... eposta: P ervasız Pertavsız ENİS BATUR Yarı yitik kuşak David Bowie TURHAN GÜNAY turhangunay@cumhuriyet.com.tr cumkitap@cumhuriyet.com.tr twitter: www.twitter.com/CumKitap enim kuşağım 1960’lı yıllarda yetiştirildi. 1970’li yıllarda kendimizi ele alabildik, o da bir bölüğümüzün yazgısı ya da talihi oldu, yaşıtlarımızın çoğu dönemin Zeitgeist’ını kavrayamayacak ölçüde dünyaya kapalı, kıskıvrak tıkanık koşulların ipleriyle bağlı kaldı. Dün gece, David Bowie’yle ilgili bir belgesel izliyorduk, FT konuyu açtı. 1970’lerin hiç değilse bir bölümünü Türkiye dışında geçirememiş olduğu için (iki uzun ‘ziyaret’ dışında), öteden beri pişmanlık duymakta haklı. Bizimkisi hem çok gergin, hem çok mutaassıp ülkeydi. Bugünkü iletişim ve dolaşım olanaklarından hepten mahrum yaşanıyordu. Buna karşılık, Batı Avrupa B ülkelerinin gençliği, 1968 sonrası, görülmemiş bir açılım içindeydi: Cinsel devrimden okul’un başkalaşımına, derin kültürden pop kültüre, koyu eleştirel yaklaşımlardan yakası açılmadık mizaha bütün cephelerde dönüşüm kipi egemendi. Ben, kendi yakamda, Paris yıllarıma o gün bugün aynı etiketi yapıştırmışımdır: Özgürlük. Hayatıma ve işime mührünü vurmuştur. Son otuz yıl içinde Avrupa’da bile, özgürlükler alanında, kimi açılımların yanında gözle görülür daralmalar yaşandığı görüşündeyim. Altı yıldır yeniden yarı yarıya Paris’te oldum, içeriden gözlemledim negatif gelişmeyi. Gelgelelim, aynı zaman dilimi içinde, 1980’den günümüze, Türkiye’de yaşanan daralmayla kıyaslanamaz orada başgösteren: Türkiye, bütün olası devrimci gizilgücünü kökünden törpüledi insanlarının, hayatın her kesitine muhafazakâr ölçülerin her türlüsünün damgasını vurdu. Şimdi, teknolojilerin doğurduğu sözde “özgürlük”lerle avunuluyor, onların yeni tutuculuk araçları olarak bireyi tutsaklaştırdığı algılanamıyor: Kafası özgürleştirilmeyen, bireysel gelişme damarları yetke(ler) tarafından tıkanmış kişinin hiçbir teknoloji, araç, aygıt varoluş kilidini çözemez. Tarih asansör gibi: İniyor, çıkıyor. Şu var, asansörün birkaç dakikada yaptığı iş için Tarih onyılları söküp alıyor insan yaşamından. Doğuya giden gemide Batı yönünde yürüyen adam semptomu, Sakallı Celâl’in o müthiş metaforu dağlayıcıdır. Ama inen bir asansörün içinde yukarı tırmanamayız, olsa olsa durduğumuz yerde zıplayabiliriz patetiktir. David Bowie yaşıtımız sayılır. Güney Londralı genç çocuk gecikmeden New York’a gidip Warhol & Co’yu bulmuş, kendine epey rizikolu ve çetin bir yol seçmiş açılmak için. Geçirdiği evrimi derin, duru bir dille anlatıyor: Sahneden Ekrana müzik, sinema, tiyatro, resim, yazı derken nasıl genişlediğini görüyoruz. Biz, Erkin Koray’a razı olmuştuk. Gençlik, ne kadar sürerse, o kadar yaşamsaldır. Uygarlık düzeyi yükseldiğinde, gençlik süresi uzadıkça uzuyor. 90’ını aşan Morin’i, 100’üne basan Muazzez Hanımı gözünün önüne getirenler ne dediğimi anlayacaklardır. Jaspers Johns, bir söyleşisinde “gençken insan kendisine katı sınırlar çizer” diyordu: “Bunun nedeni, kendisiyle “exact” olmak istemesidir”. Sıfatı çevirmeden bıraktımsa, hem “kesin”, hem “tam”la karşılanabileceği için. Biri ve öbürü bence. Bu ölçü köktencidir: Aile’ye, Okul’a, Çevre’ye, Toplum’a karşı dikilmiştir. Yolda ne yazık ki iltihak olunur genellikle, çözülme gecikmeden varlığını dayatır, “kesin” ve “tam”ın yerini önce “yaklaşık” ve “eksik” alır sonrasına hiç gitmiyorum. Kişinin yaşamına geçmişle uzlaşmamış “ata”ları eşlik etmeli. n İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç t Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız t Yayın Yönetmeni: Turhan Günay t Sorumlu Müdür: Aykut Küçükkaya t Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı t Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. t İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 t Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL. t Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden t Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü t Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya t Reklam Müdürü: Ayla Atamer t Tel: 0 (212) 251 98 74750 (212) 343 72 74 t Yerel süreli yayın t Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1262 24 NİSAN 2014 n S A Y F A 3