Katalog

Ş A iir Atlası CEVAT ÇAPAN Aleksandır GEROV Şiirler / Çeviren: Ahmet Emin ATASOY ‘Özümde ne acı, ne de ağırlık... Doğrusu ben hiç doğmamış gibiyim’ leksandır Gerov (19191997), Sofya’da dünyaya geldi. Sofya Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi (1942). Ülke çapında yürütülen antifaşist mücadeleye katıldığı için 1944 yılında tutuklandı. Sofya Radyosu (1944 1952), Kinoizkustvo (Sinema Sanatı) dergisi (19531955), Kooperativno selo (Kooperatifleşen Köy) gazetesi (1963), Fokus dergisi ve uzun bir zaman Bılgarski pisatel (Bulgar Yazarı) yayınevinde çalıştı. Sofya’da öldü. Daha çocukluk yıllarında şiir yazmaya başlayan Aleksandır Gerov’un ilk ürünleri çocuklara yönelik gazete ve dergilerde yer aldı. Kısa sürede belirli bir yaratıcı profili kazanan şairin yapıtları Zarya (Tan Aydınlığı), Literaturen glas (Edebiyatın Sesi), Svetlostruy (Işık Fıskıyesi), Zlatorog (Altın Boynuz) başta olmak üzere çeşitli gazete ve dergilerde yayımlandı. Şiirlerinde, biçim kaygısından önce, duyguların derinliği ve düşüncelerin telkin gücüne önem verdi. Belli bir ölçüde egzistansiyalizmi (varoluşçuluk) anımsatan bir yol izledi. Yaşam gerçeklerini olanca açıklığıyla söylemekten sakınmadı ve bu özelliğiyle, bilinçli olarak, sanatın çok büyük bir toplumsal görevi olduğu görüşünü savundu. Sosyalist dünya görüşüne bağlılık duyan şair, totalitarizmin en baskıcı yıllarında (19561989) rejimin yozlaşmasını, despotik bir çizgiye kaymasını büyük bir şaşkınlıkla izledi. Bu durumda hiçbir şey yapamamanın umarsızlığı içinde kendi kabuğuna çekilmeyi yeğledi. Şiirlerinde bu kötümser havanın izlerine sıkça rastlanır. Aleksandır Gerov’un şiirleri şu kitaplarda toplandı: Biz İnsanlar (1942), İki Milyar (1947), Şiirler (1949), İmece (1949), Bizim Gücümüz (1953), Beğendiklerim (1958), Şiirler (1961), Dostlar (1965), Özgür Şiir (1967), Aşk Şiirleri (1983), Aniden Doğan Şiirler (1986) Tamara İçin Kitap (1991). SESLENİŞ Siz, maddede uyumaya devam edenler ve on bin yıl sonra açacak olanlar gözlerini, anımsayın beni. Ben ki şaşkındım, umarsızdım, derbeder. Hiçbir duygum evrenin boyutlarına uygun değildi, vücut veremedim elektrik denen o büyük sırra dönüşemedim istediğim yaratıklara ve anten yapıp kullanamadım belleği. Ölçülerini bilmiyordum mekânın, alabildiğine sonsuz, ve ölümsüzlüğe sevinmem için erkendi henüz. Öteki türlü size o kadar çok benziyordum ki ben yaratılmışlığımın tek anlamı da bu olmalı zaten. MADDE Cezbindeyim ölümün ve sürekli tutkunum ondaki yüce sükuta. Çünkü onun gizli, sihirli eli huzur verir sanki bir dokunuşta Güneşli sonsuz bir çöldeyim artık yanmışım, dağılmış kızgın küllerim. Özümde ne acı, ne de ağırlık… Doğrusu, ben hiç doğmamış gibiyim. MUAZZAM SESSİZLİK Uzayın derininden esiyor serin, bitik fısıltıya benzeyen bu muazzam sessizlik. Ruhları hiç durmadan didiyor didik didik: Fısıltıca çınlayan bu muazzam sessizlik. Dünyamız ki evrende parlayan tek zerrecik, tek korkusu belki de: bu muazzam sessizlik. Duy kalbini güm, güm, güm!.. Gülümse son kerecik! Seni de yutar bir gün bu muazzam sessizlik. HÜSRAN Sen sen ol, hüsrana fırsat tanıma, sinsi gelişine göz yumma sakın. Hayattan bir dilim kes, bak tadına, okşa onu ve tut başına yakın. Anlamlandır onu sonsuz sevginle birazcık müzik ve birazcık renk kat. Zor da olsa gül ve etrafı dinle, bak nasıl geçiyor dünyada hayat. MUCİZE Tüm mucizelerden koca dünyada şu sağ olmamız en inanılmazı. Burnumuz sürekli koku avında, şen sesler okşuyor kulağımızı. Cidden oyalayan gözlerimizi yüzler ve tablolar var çokboyutlu. Bir şey var coşturan, susturan bizi; önce acılıyız, sonra da mutlu. Ezik yüreklerde, albüm örneği, dizilmiş ne düşler var, ne hırslar. Ve zekâmız altüst edip evreni iniyor en derin sırlara kadar. Seyret yaşlıları, ölüm öncesi – acı ne, keder ne, bilmiyor onlar, sarılıp bu mucizeye, bak hepsi zor solurken bile gülümsüyorlar. 6 HAZİRAN 2013 ? SAYFA 19 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1216