Katalog

siyle ve tasarımıyla da çocukların severek okuyacakları ve saklamak isteyecekleri bir kitap... Üstelik yalnızca Bıkkınkaya kasabasının sakinlerini değil, okurları da bekleyen sürprizler var sayfalarda. Neler olduğunu söylemeyeceğiz, kitabı alanlar öğrenecek… ? küsüyle olduğu kadar resimleme Madiba Büyüsü – Nelson Mandela’dan Masallar/ Derleyen: Nelson Mandela/ Çeviren: Avi Pardo /Aylak Kitap/ 162s./ 2012/ 9+ Nelson Mandela’dan Çocuklara En Güzel Afrika Masalları, alt başlığıyla yayımlanan külliyat, masal dağarcığımızı zenginleştirirken, muhteşem illüstrasyonlarıyla ruhumuzu da renklendiriyor. Ancak illüstrasyonların kime ait olduğu hakkında bilgi verilmiyor kitapta. Masalların kaynağı tam olarak belirlenemese de, yaklaşık bir harita çizilmiş girişte. Her masalın coğrafik dağılımla nereden geldiği hakkında fikir edinilebiliyor böylelikle. Önsözde, Mandela’nın sözcükleri ulaşıyor kulağımıza: “Masal masaldır ve onu hayal gücünüzün, benliğinizin ve ortamınızın belirlediği gibi anlatabilirsiniz; bu yüzden masalınız kanatlanıp başkalarının malı olduğunda onu geri tutamazsınız. Bir gün size geri dönecektir, yeni ayrıntılar ve yeni bir sesle zenginleşmiş olarak.” Mandela, bu kitabı hazırlama amacını şöyle anlatıyor: “Benim arzum Afrika’da masalcıların sesinin asla kesilmemesi, Afrika’nın bütün çocuklarının kitap mucizesini bilmeleri ve yaşadıkları yeri sihirli masallarla genişletme yeteneklerini asla yitirmemeleri.” Bu dileğinin gerçekleşebilmesi için, Kralın Yüzüğü, Kurnaz Yılan Oynatıcısı, Örümcek ve Kargalar, Natiki, Büyük Susuzluk, Nehir Kızı Kamiyo, Bulut Prenses, Kurt Kraliçe, Yedi Başlı Yılan, Sultanın Kızı, Asmodeus ve Cin Şişeleyicisi gibi birçok masal toplanmış kitapta. Sert cilt kapaklı, saklamalık bir külliyat. gibi mektupla değil, elektronik postayla yazışacaklardır. Deniz ve Doğan arasındaki mektuplaşmayı okurken farklı toplumsal katmanlardan gelen iki çocuğun dünyasına girip onların aile, okul ve çevrelerindeki yaşantılarını paylaşacaksınız. Çok eğlenceli, komik, aynı zamanda düşündürücü bir kitap. Macar yazar Erika Bartos’la çocuk edebiyatını konuştuk 31. Uluslararası TÜYAP Kitap Fuarı bu yıl özellikle çocuk ve gençlik edebiyatının önde gelen isimlerini ağırladı. Fuarın çocuk ve gençlik edebiyatı alanında konukları arasında, çocukların çok sevdiği Macar yazar/çizer Erika Bartos da vardı. YKY tarafından yayımlanan, Uğurböceği Sevecen ile Salyangoz Tomurcuk’un serüvenlerini anlattığı beş kitabı ve çocuk edebiyatını, Erika Bartos’la konuştuk. Kitapların çevirmeni Agi Judit Kirişoğlu da bize eşlik etti. Mavisel Yener ile Erika Bartos... Küçük Ressam ile Kral Salyangoz/ Yazan ve Resimleyen: Aysun Berktay Özman/ Yapı Kredi Yayınları/ 27s./ 2012/ 5+ Ayça resim yapmayı ve doğadan toplandığı objeleri boyamayı çok seviyor. Bir gün salyangoz kabuğu bulur ve onu rengârenk boyar. O kadar güzel ve görkemli bir kabuktur ki bu, onun “Kral Salyangoz” olduğunu düşünür Ayça. Ancak onu bir sürpriz beklemektedir, kabuk sandığı gibi boş değildir. Salyangoz uyanınca hareketlenir ve bahçeye doğru yol alır. Ona gören diğer salyangozların şaşkınlığını düşünün. Renkli kabuğuyla çok farklıdır ve diğerleri onun gerçekten Kralları olduğunu düşünür. Ancak, dış görünüş geçicidir. Neyse ki, Kral Salyangoz’un, onu renkli kabuğu yokken de seven arkadaşları vardır. Önemli olan da bu değil mi? Sert cilt kapağı ve hoş resimlemesiyle, severek okunacak bir kitap. Nasreddin Hoca ile Düşünmek – 2/ Necdet Neydim/ Kelime Yayınları/ Resimleyen: Başak Eralp Gür/ 48 s./ 2012/ 8+ Yunus, ilköğretim öğrencisidir. İlk bakışta arkadaşlarından pek farklı değildir. Ancak onu diğerlerinden ayıran bir özelliği vardır. Yunus, geçmişe gidebilmektedir. Hem de Nasreddin Hoca’nın yanına… Nasıl mı? Çok basit; dedesinin armağan ettiği guguklu saatin baykuşu sayesinde… Yunus ne zaman üstesinden gelemediği bir sorunla karşılaşsa bu baykuştan yardım ister. Sevgili baykuş da onu kırmaz ve doğruca Nasreddin Hoca’nın yanına götürür. Nasreddin Hoca, kıvrak zekâsı ve bilgeliği ile Yunus’a sorunun çözümünde ona yön verir. Yunus, Nasreddin Hoca’nın yardımı ile olaylara bakışını değiştirir, düşünmeyi ve en akılcı çözümleri bulmayı deneyimler. İyi okumalar… Kiralık Bir Ev/ Farideh KhalatbareeAli Mafakheri/ Çeviren: Fulya Alikoç/ Evrensel Çocuk Kitaplığı/ 32s./ 2012/ 5+ Ev çok üzgündü. Çünkü içinde yaşayanlar taşınacaktı. Bir gün orada başka aile yaşamaya başlayacaktı. Ev onu hiçbir zaman terk etmeyecek bir ailenin olmasını çok isterdi. Ev, dileğini gerçekleştirecek bir yol düşünmeye başladı, düşündü düşündü… Evin ne hınzırlıklar yaptığını okurken hem gülecek, hem düşünecek çocuklar. Başarılı çizimleri, okul öncesi yaş grubunun çok hoşuna gidecek. İyi eğlenceler…? 2012 ? Mavisel YENER izin ve okurlarınızın düş kapılarını açan, 16 kitaptan oluşan Sevecen ve Tomurcuk serisi Macaristan’da çocukların en sevdiği kitaplardan. Artık Türkiye’de de çocuklar bu kitaplarınızı okuyabilecek. Ayrıca, Anna, Peti ve Gergö adlı on bir kitaptan oluşan bir seriyle Macaristan’da “10 Yılın En Başarılı 50 Kitabı” yarışmasında birincilik ödülü aldınız. Şimdi de İstanbul Kitap Fuarı’nın konuğusunuz, neler hissediyorsunuz? Macaristan’da da benzeri kitap fuarları var mı? İstanbul’a ilk kez geliyorum; Kitap Fuarı’nda bulunmak beni heyecanlandırdı. Özellikle çocuğu, çocukluğu anlayan ressamların kitap kapakları dikkatimi çekti. Budapeşte’de yaz aylarında, bir hafta süreyle, Vörösmarty Meydanı’nda bir kitap fuarı düzenlenir, orada da okurlar kitap satın alabilirler. Bu meydan, adını şair Mihaly Vörösmarty’den almıştır. Açık havada düzenlenen bu kitap fuarında İstanbul Kitap Fuarı’ndaki kadar çok çocuk görmedim. Türkiye’de daha çok ilgi ve kalabalık gözlemledim. Çocuk okurların kitapları ellemesi, yazarlarla tanışması etkileyici. *İstanbul Kitap Fuarı’nda çocukların kitaplarınıza gösterdiği ilgiden memnun musunuz? Kitaplarınız başka hangi dillere çevrildi? İstanbul Kitap Fuarı’nda çocuklarla buluştuk, onlara kitaplarımı imzaladım. İlgilerinden çok memnun oldum. Türkçe dışında, Çekçe, Slovakça, Rumence, Çince, Portekizceye çevrildi. Pek yakında Kanada’da İngilizce olarak da basılacak. *Kitap Fuarı etkinlikleri çerçevesinde, çocuklarla atölye çalışması yaptınız. Ülkenizde hangi ortamlarda bu çalışmaları yapıyorsunuz, şartlarınız neler? Bu çalışmalar sırasında, Türkiye’deki çocuklarla Macaristan’daki çocukların tepkileri arasında fark var mı? Macaristan’da özellikle anaokullarına giderek çocuklarla söyleşi ve atölye çalışmaları yapıyorum. Eğer yoksul bölgede bir okulsa bunun için bir bedel almıyorum, sadece kitaplarımla buluşuyorlar. Yoksul bölgeler dışındakiler ödeme yapıyorlar. Yalnızca Macaristan’da değil, örneğin Japonya’da da çocuklarla buluştum. İster Türkiye’de, ister Japonya’da olsun, çocukların dili ortak. Onlarla, resimler aracılığı ile ortak bir dil bulabiliyoruz. Tepkileri de aynı oluyor. Öykülerin aynı yerlerinde gülüyor, aynı tepkileri veriyorlar. *Biraz da kitaplarınızdan söz edelim. *S Şimdiki Çocuklar Hâlâ Harika/ Zehra İpşiroğlu/ Resimleyen: Gözde Bitir/ Can Çocuk /150s./ 2012 /10+ İlk basımı Toroslu Kitaplığı’ndan yapılan kitabı artık Can Yayınları çocuklara ulaştıracak. Var mısın biz de birbirimizle elektronik posta yoluyla haberleşelim? Fethiye’yi ve İstanbul’u anlatalım. Her şeyi olduğu gibi hiç süsleyip püslemeden. Bakalım bizim yaşadıklarımız da onlarınkine benziyor mu?” Deniz’in anne ve babası on bir yaşında birbirleriyle mektuplaşmış ve aşkları bu mektuplarla filizlenmiştir. Hatta o mektuplardan esinlenen Aziz Amca, isimleri değiştirip mektupları kitap halinde yayımlamıştır. (Aziz Amca: Aziz Nesin) “İşte sana iş önerim. Ne dersin, aklına yattı mı? Yanıtı heyecanla bekliyorum. Babam yazışma düşüncemi çok tuttu. Dahası şimdilik kendi bilgisayarını kullanmama da izin veriyor.” Deniz, “iş önerisi” dediği bu teklifine olumlu yanıt alınca, sevinir. Taşınma nedeniyle ayrı şehirlere düşen Deniz ve Doğan, artık çevrelerini dikkatle gözlemleyerek, birbirlerine ayrıntılı iletiler yazacaktır. Ama onlar, Deniz’in anne babası SAYFA 26 ? 20 Uğurböceği Sevecen ile Salyangoz Tomurcuk dizisini yazarken niçin özellikle salyangoz ve uğurböceğini seçtiniz? Bu iki hayvan, dünyanın hemen hemen her bölgesinde görülebilen, çocukların iyi bildiği hayvanlardı. Çocukların dünyasına ayna tutabilmeleri için kitaptaki her hayvana farklı özellikler yükledim. Hareketli, uçan, sevimli, sevecen, güzel yanlarıyla uğurböceği tiplemesi kızları temsil etti, salyangoz da erkek çocuğu temsil etti kitapta. Ayrıca, Baltazar adlı arı, kelebek ve başka karakterler de var. Sevecen ve Salyangoz’un maceralarını yazarken, arkadaşlık, yaratıcılık, doğa, birbirimize yaptığımız şakalar, mevsimler gibi farklı konular üzerine 48 yaş grubundaki çocukların düşünmesini sağladım. *Uğurböceği Sevecen ile Salyangoz Tomurcuk dizisini hazırlarken özellikle ön plana aldığınız bir ereğiniz var mıydı? Özellikle okulöncesi çocuklara yönelik olduğu için, amacım onlara dünyayı göstermekti. Çocuklar ne kadar çok öykü dinlerse, ne kadar çok resim görürse dünyanın vahşiliğinden o kadar uzak dururlar. Kendilerini ve dünyayı tanımaları için yazıp resimledim. *Siz bir mimarsınız, mimarlıkla çocuk kitabı illüstrasyonu arasında nasıl bir bağ var? Aslında hayalim mimarlık değil anaokulu öğretmenliğiydi. Belki de kitaplar yazarak o hayalime dönmüş oluyorum. Mimarlık dikkat gerektiren bir meslek, kitap çizerken bana mutlaka yardımı oldu mesleğimin. Çizgi bilgimi de kullandım. Kitapta çok basit çizimler kullanmamın nedeni, çocukların onlara bakarak aynısını yapabilmelerini istememdi. Okulöncesi yaş grubunda bunun önemli olduğunu düşünüyorum. *Günümüz Macarcasına Türkçenin etkisini biliyoruz. Ortak masallarımız, efsanelerimiz de var mı dersiniz? İbrik, pabuç, çizme, elma gibi ortak sözcüklerimiz var evet. Ama ortak efsanelerimiz konusunu araştırmadım. Beni İstanbul’da etkileyen şey mimariydi. Bu açıdan ortaklıkları araştırmak gerektiğini düşünüyorum. Ortak masal ve efsane konusu belki birilerinin ilgisini çekmiştir. *Çocukların çok sevdiği kitapları yazıyorsunuz. Merak ettim, Macaristan’da çocuklar ve gençler ne tür kitaplara ilgi duyuyorlar? Okulöncesinde, dünyanın her yerinde olduğu gibi resimli kitaplar, masallar onların en sevdiği türler. Biraz daha büyüdüklerinde vampirli, perili, cadılı fantastik kitapları seviyorlar. Genel eğilim başka ülkelerdekinden çok farklı değil. Macar edebiyatının yarattığı, örneğin Harry Potter gibi, bir kahraman yok. Ama okulöncesi çocukların hepsi Sevecen ve Tomurcuk adlı kahramanları biliyor ve seviyorlar. Dilerim Türkiye’de de çok sevilirler. *Macaristan’da çocuk edebiyatı alanında eleştiri kurumu nasıl işliyor? Kimler eleştiri yazıyor, akademisyenler mi, yazarlar mı, gazeteciler mi? Üniversitelerde çocuk edebiyatı araştırmalarına yönelik kürsüler var mı? Bir çocuk kitabını eleştirebilecek tek eleştirmen çocuktur. Ben yazarken bir şeye takılırsam bunu güvendiğim başka bir yazar arkadaşıma okuturum. Ondan fikir alırım. Macaristan’da akademisyenlerin böyle yazılar yazdığını hiç görmedim; bu, onların işi değil. Neyi nasıl yazması gerektiğini çocuklar için kitap yazan biri zaten bilir. Türkiye’de insanlar eleştiri yapmayı çok seviyorlar galiba… Macar edebiyatı bölümlerinde çocuk edebiyatı da incelenir ama ayrıca bir kürsüsü yoktur. *Salyangoz ve uğurböceğinin kahraman olduğu bu kitaplarınız çizgi film haline de getirilmiş, Macaristan’da çocukların çok severek izlediği çizgi filmlerin başında geliyormuş. Çocukların televizyondan izleyip de kitabı okumaması gibi bir tehlike görüyor musunuz? Bu çizgi film üç senedir gösterimde, hiçbir olumsuz etkisini görmedim. Macaristan’da çocuklar yatmadan önce mutlaka onlara kitap okunur. Çizgi film ise eğlence amaçlı bir sakinleşme aracıdır. İkisinin amacı çok farklı olduğu için film, kitabın okunmasını engellemiyor. Tam tersi, çocuklar sevdikleri kahramanların masallarını her zaman dinler ve okurlar. *Macaristan’da çocuklara yönelik edebiyat dergileri var mı? Ne yazık ki, çocuklara yönelik dergilerin hemen hepsi çeviri dergiler. Onlardaki masallar ve diğer yazılar hep yabancı karakterler. Fakat benim en büyük hayalim Macaristan’da bir çocuk edebiyatı dergisi çıkarabilmek, orada kendi karakterlerimizle hikâyeler üretmek. *Edebiyatın farklı türlerinde yetişkinler için ürünler veren herkes çocuklar için de yazabilir mi? Hayır, çocuklara yazmak farklı bir birikim gerektirir. Yetişkinler için kitap yazan birinin oluşturacağı hikâye çocukların hoşuna gitmeyebilir. Çocukluktan anlamak farklı bir yetenek ve bakış gerektirir. Çocuk psikoloğu bir arkadaşım demişti ki; güzel bir masalla karşılaşan çocuğun duygusu, önüne çok lezzetli bir yemek koyulan aç birinin duygularıyla benzeşir. Önemli olan çocuğun önüne herhangi bir yemek koymak değil, lezzetli olanı koyabilmektir! *Türkiye’deki okurlarınıza söylemek istedikleriniz var mı? Sevecen ve Tomurcuk’un altı kitabı daha Türkçeye çevriliyor. Çeviriyi yine Agi Judit Kirişoğlu yapıyor. Pek yakında Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkacak. İsterim ki çocuklar bu kahramanları sevsin, onlarla tanıştıktan sonra çocuk kalplerinde onlara yer ayırsınlar. ? Mavisel Yener Ata Cad. Defne Sok. No: 1 D: 1 Balçovaİzmir www.maviselyener.com [email protected] ARALIK CUMHURİYET KİTAP SAYI 1192