Katalog

İşçilerin dünyasında bir yazar ? metis'ten, meraklı çocuklar için: Orhan Kemal ve Maksim Gorki Orhan Kemal de tıpkı Gorki gibi çeşitli işlerde çalışarak hayatını kazandı. Tıpkı Gorki gibi insanlığın ortak sorunlarına, sıkıntılarına, umutsuzluklarına değindi, o yüzden hem kendileri hem kahramanları birbirine benzeşti. ? Umran Sölez TAN alnız işçiler, o, dünyanın her tarafında, herkesten az uyuyan, kadınlı erkekli, çoluklu çocuklu kalabalık, onlar kümeler halinde ve yollarda olurlardı. Aralarına katılırdık... Tıpkı onlar gibi, insanlardık.” “Herkesten evvel işbaşı yapıyor, makinenin bir kenarına ilişiyor, evden getirdiğim esmer somunumu birkaç zeytinle yiyordum. Çok geçmeden öteki işçilerle mürettipler de geliyorlardı ve derhal iş başlıyordu.” O, Beyrut’lu günlerini böyle anlatır. Orhan Kemal’in kendini anlattığı bu satırları ya da kitaplarını ne zaman okusam hep bir Gorki okuyormuşum duygusuna kapılırım. Ya da Gorki’nin öykülerinden birinde kesin bir Orhan Kemal okumuş olabileceğim duygusunu yaşarım. Ustanın, Gorki’yi bu denli anımsatması, ya da onun kahramanlarıyla bu denli benzeşir olması beni her zaman coşkulandırır. O da tıpkı Gorki gibi işler yaparak hayatını kazandı. Tıpkı Gorki gibi insanlığın ortak sorunlarına, sıkıntılarına, umutsuzluklarına değindi, o yüzden hem kendileri hem kahramanları birbirine benzeşti. Orhan Kemal, kadının toplum ve erkek karşısındaki önemsizliğini, hiçliğini yazıp gösterdi. Erkek ne kadar ad, şan, üstünlük, onur sahibiyse kadının “sütsüz” olduğu düşünülen bir toplumda onun “kadınları” basit ev kadını olmak istemediler. O, onlara çalışmayı işmar etti. Bireyselleşebilmenin tek ve vazgeçilmez koşulu çalışmaktı. Kadın çalışırsa var olabilirdi. Çalışmak kadın için bir yol, bir kurtuluştu. O çoğu kez yazdıklarının flaş çabukluğunda değişimin gerekliliğini gösterecek kadar usta davrandı. “Adana’da çırçır fabrikalarında işçilik, dokumacılık, kâtiplik, ambar memurluğu yaptı. Adana’ya döndü. Karataş’ta toprak taşıma işinde bir ay amelelik yaptı. Devlet Demiryolları’nda “muvakkat hamal” olarak çalıştı. Bir süre sonra işsiz kaldı…” Bu yaşamışlıkları bana hep Yetmiş’li yılların coşkusunu verir. O günlerin yüreğimizde bir kardeşmişçesine yer alan umarsız işçilerini ve onların yarınlara olan umutlarını duyabilmek için elim zaman zaman onun kitaplarına uzanır ama kitaplar yetmez! Neredeler? Gorki ozanların “öylesine önemsiz yaratıklardan, bizim gibilerden, böylesine büyük imgeler yaratmış ve onları ölümsüzleştirmiş” olduklarını söyler. Orhan Kemal de bunu yapmıştır. O gerçekçi biçemden uzaklaşmadan yaşamın gerçeklerini yazmış, bize insana inanmayı salık verebilmiştir. Baba Evi’nde dediği gibi: “ Ey açlık! Seni midemde, iliklerimde, kanımın küreyvelerinde duydum. Ve sen, benim iyi, benim şefik ve rahim olan soyum, insan soyu, sen ebedi tokluğu fethedeceksin! ” O bizdi. Hep bizleri yazdı. İşçi, kâtip, memur, emekli, üç kâğıtçı, hamal, amele, yosma, çamaşırcı, bulaşıkçı, çapacı, ağa, bey, işsiz güçsüz, kadın, kız, gelin, Tatar ağa, Kabak Hafız … Kalemini bir spot gibi kullandı. Işığı onlara tuttu ve bize gösterdi. Bizi bize anlatan kalemlerimizdendi. Orhan Kemal beni hep Yetmiş’lere götürür… Teşekkürler üstat! İyi ki, yaşadınız ve yazdınız! Elimizde son kalanlardansınız! ? küçük filozoflar Sokrates’in Aşkı Yazan: Salim Mokaddem Resimleyen: Yann Le Bras Çeviren: Haldun Bayrı Küçük Filozoflar 11 16 x 24 cm, 64 sayfa “Y Bu akşam Eski Atina’nın en ünlü bilginleri, en iyi şairleri, mizahçıları, siyasetçileri ve büyük filozof Sokrates muhteşem bir ziyafet için bir aradalar. Söz sözü açıyor ve derin bir soruyu tartışmaya başlıyorlar: “Aşk nedir?” KÜÇÜK FİLOZOFLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Profesör Kant’ın En Çılgın Günü Jean Paul Mongin Descartes Amca’nın Kötü Cini Jean Paul Mongin Bilge Sokrates’in Ölümü Jean Paul Mongin Karl Marx’ın Hayaleti Ronan de Calan LaoTzu: Ejderhanın Yolu Miriam Henke Leibniz: Mümkün Dünyaların En İyisi J. P. Mongin Paul Ricoeur’ün Baykuşu Olivier Abel Diyojen: Köpek Adam Yan Marchand Albert Einstein’ın Işığı Frédéric Morlot Martin Heidegger’in Böceği Yan Marchand Sokrates’in Aşkı Salim Mokaddem Orhan Kemal de tıpkı Gorki gibi işler yaparak hayatını kazandı. Gorki gibi insanlığın ortak sorunlarına değindi, o yüzden hem kendileri hem kahramanları birbirine benzeşti. metis 11 30. yıl EKİM 2012 ? SAYFA 13 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1182 SAYF