Katalog

İki kitapta Osman Cemal Kaygılı Devrini mizah penceresinden seyretmiş bir çağ hikâyecisi Boğaziçi Üniversitesi Yayınları iki Osman Cemal Kaygılı kitabı yayımladı. Kitaplardan ilki Osman Cemal Kaygılı'nın öykülerini bir araya getiriyor. İkinci kitap ise Osman Cemal Kaygılı'nın öykücülüğünü mercek altına alıyor. Önemli olduğu oranda anımsanmayan Kaygılı için yapılmış bu çalışmalardan dolayı Boğaziçi Üniversitesi’ni kutlamak gerekiyor. ? Ali SELÇUK* Birinci Kitap: Osman Cemal Kaygılı’nın Hikâyeleri Kitap iki bölümden oluşuyor. Kitabın birinci bölümünde O. C. Kaygılı’nın 19201938 yılları arasında yayımlanmış dokuz hikâye kitabı, ikinci bölümünde de süreli yayımlarda kalmış yüzün üzerinde hikâyesi yayımlanma sırasına göre bir arada sunulmuş. Özellikle hikâyelerin tespiti ve hikâyelerin yayımlandığı süreli yayımlara ulaşmanın güçlüğü düşünüldüğünde bu kitap, bir sorumluluk ve titiz bir çalışmayla ortaya çıkmış. O. C. Kaygılı’nın son hikâye kitabı olan Sandalım Geliyor Varda dışında kalan diğer kitapları ve dergilerde kalmış hikâyelerinin çoğu eski yazıyla yayımlanmış. Bu anlamda kitap, ağırlıklı olarak günümüz alfabesine çevrilmiş hikâyelerden oluşuyor. M. Apaydın, hikâyelerde bugün için açıklanmasına gerek duyduğu sözcüklerin karşılıklarını metinlere müdahale etmeden dipnotlarla vermiş. O. C. Kaygılı, bir mizah hikâyecisi. Hayattan kesitler sunan mizahi olay hikâyeleri yazıyor. Hikâyelerde, toplumdaki çarpıklıklar, yozlaşmalar, sevgisizlik, mutsuz evlilikler, eğitim sorunları, modernleşmenin çarpık sonuçları gibi konular öne çıkıyor. Bir İstanbul hikâyecisi. İstanbul, onun hikâyelerinde tarihi ve kültürel kimliğiyle değil eğlence yerleri, kenar semtleri, karanlık sokaklarıyla yansıtılmış. Hikâyelerde İstanbul’un mahalle hayatı bütün canlılığıyla, mahallelinin Türkçesiyle anlatılmış. Hikâyelerde etnik unsurlar, tulumbacılar, sokak serserileri, mahalle kadınları kendi dilleriyle, konuşma dilinin canlılığıyla yaşıyor. İkinci Kitap: Osman Cemal Kaygılı’nın Hikâyeciliği M. Apaydın’ın O. C. Kaygılı’nın hikâyeci kimliğini tamamlayan ikinci çalışması, yazarın hikâyeleri ve hikâyeciliği üzerine bir inceleme. Kitap, edebi metni çalışmanın odağına alan ve edebi metni kendi içinde bulunan özelliklerinden hareket ederek açıklamayı uygun gören bir yöntemle yazılmış. Kitap Sonuç ve Bibliyografya bö O sman Cemal Kaygılı… Mustafa Apaydın… Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi… Yayımlanan iki kitap: "Osman Cemal Kaygılı’nın Hikâyeleri" ve "Osman Cemal Kaygılı’nın Hikâyeciliği". Bu iki kitap Osman Cemal Kaygılı’yı ve onun hikâyelerini unutulmuşlar listesinden çıkarma gayretinin bir sonucu. Bu sonuçta elbette giriş paragrafında hikâyecimizle eş olarak adlarını andığım Doç. Dr. Mustafa Apaydın’ın ve Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi’nin payı büyük. O. C. Kaygılı (18901945) İkinci Meşrutiyet sonrası Türk edebiyatının renkli simalarından. Küçük yaşta anne ve babasını kaybedince akrabaları tarafından okutulup büyütülen, hayatını maddi sıkıntılarla geçirmiş, köşe yazarlığı, öğretmenlik, orta oyunlarında oyunculuk, sütçülük, biletçilik gibi işler yapmış, halkın içinde biri. Yaşamındaki bu çeşitlilik onun eserlerinde de görülüyor: Roman, tiyatro, hikâye, folklor araştırması, sözlük… Mustafa Apaydın, Osman Cemal Kaygılı’yı, en az bilinen yönüyle, bir hikâyeci olarak incelemiş. Bu iki kitap bir hikâyeci olarak Osman Cemal Kaygılı’nın dünyasını ve onun dünyasını oluşturan eski İstanbul’u tanımak, yaşamak isteyenler için. lümlerinin dışında iki bölümden oluşmuş. Birinci bölümde sanatçının hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiş. Asıl konuya giriş niteliği taşıyan birinci bölümde önce O. C. Kaygılı’nın kısa bir biyografisi yer almış. Sanatçının romanlarından başlamak üzere eserleri tanıtılmış. Sanatçının eserleri içinde, çalışmanın konusu olan hikâyelerin yayımlanışlarına ağırlıklı olarak değinilmiş. Birinci bölüm kitabın bütünlüğü içerisinde gerektiğince bir hacim oluşturuyor. İkinci bölüm incelemenin esasını oluşturuyor. M. Apaydın bu bölümde O. C. Kaygılı’nın hikâyeciliğini, yedi alt bölüm altında incelenmiş. Bu yedi alt bölüm hikâyelerin içerik, olay örgüsü, bakış açısı, mekân unsurları, zaman, kişileştirme yöntemleri ve kişi kadrosu, üslup özellikleri bakımından incelenmesiyle oluşturulmuş. M. Apaydın çalışmanın ortaya çıkardığı bulgular ışığında sonuç bölümüyle O. C. Kaygılı’nın hikâyeciliğini değerlendirmiş. M. Apaydın, kitabın sonunda üç kısma ayrılmış bir biçimde ayrıntılı bir bibliyografyaya yer vermiş. Bu kısımlarda O. C. Kaygılı’nın eserleri edebi türlere göre tasnif edilerek yayın sırasına göre dizilmiş, onun hakkında yazılanlar ve son olarak da çalışmada yararlanılan diğer kaynaklar alfabetik olarak sıralanmış. Mustafa Apaydın’ın birini yazdığı, diğerini de yayıma hazırladığı bu iki kitap bir hikâyeci olarak Osman Cemal Kaygılı’nın dünyasını ve onun dünyasını oluşturan eski İstanbul’u tanımak, yaşamak isteyenler için bulunmaz bir bütünlük oluşturuyor. ? (*) Adana Seyhan Turgut Özal Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Osman Cemal Kaygılı’nın Hikâyeleri / Mustafa Apaydın / Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi / İstanbul 2005 / VIII+452 s. Osman Cemal Kaygılı’nın Hikâyeciliği / Mustafa Apaydın / Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi / İstanbul 2006 / VIII+372 sayfa KİTAP SAYI 858 SAYFA 8 CUMHURİYET