Katalog

? rihsel, kültürel, dinsel ran Agatha Christie’nin (18901976) mirasını bilimsel olabir üçlüyü oluşturan rak anlatıp resimlen“Doğu Ekspresi, Medirdiği anıtsal “Küzopotamya, Nil’de çük Asya” kitabı elCinayet” adlı kitapladen düşmeyen, günürı ve bunlardan yapımüzde dahi önemini lan filmlerin gelirleri, koruyan başyapıt olbugün adını taşıyan ma özelliğini sürdürevakfını ve varislerini cektir. zengin etmeyi sürdürLeh kökenli Avusmekte, genç Batılıları turyalı Karl Graf Von da bu yörelere yönLangckoronski’nin lendirmektedir. Bu 1890 tarihli “Pamfilgezide tanıştığı İngiliz ya ve Pisidya” kitabı, arkeolog Max Mallobundan iki yıl sonra wan ile de mutlu bir yayımlanan, yurttaşı evlilik yapacaktır. istihkam yüzbaşısı Günümüzde BatılıErnest Krickl’nin ların Troia ve Hititler “1892 Lykia GünlüMark Twain üzerine yazdıkları roğü” ve daha nice Bamanlar, çeşitli kitaplar Batı’da kapışıtılı gezginyazararkeolog Bodrum’dan lırken, her nedense Türk yazarlar, İskenderun’a kadar taradıkları AkdeAnadolu’nun tarih öncesinden gününiz kıyılarını kitaplara dönüştürecekmüze uzanan görkemli tarihsel gelişilerdir. mini görmezden geliyorlar. Avrupalı çeşitli gezginlerin bir yanBatı yayınevlerinde boy gösteren dedan Homeros’un antik dünyası ile Osğerli yazar Yaşar Kemal’in izinde gitmanlı’nın büyüleyici, görkemli yaşamı meyen genç yazarlarımız küresel yazın arasında gidip gelen kitapları ile Batı’dünyasında her nedense boy gösteredaki aydınlanma çağına önemli katkı miyorlar. yaptıkları da gözlenecektir. Buna karşılık Anadolu’nın tarihine Fransız Romancı Pier Loti’nin dürbünün tersi ile bakan Orhan Pa(18501923) İstanbul yaşamı Paris kimuk’a Nobel Ödülünü getiren, davası tapçılarında baş yapıtlar arasında yeriyabancı basına yansımasıyla satış reni alacaktır. korları kıran Elif Şafak’ın tartışılan sa19. yüzyılın sonlarında İzmir’e gelen, tırlarının küresel dünyada çok kolay trenle Selçuk’a geçen, o günlerde yer bulmasını genç yazarlar yadırga“rentacar (araba kiralama)” olmadığı masınlar. için “rentadonkey (eşek kiralama)” Yine de genç romancıların, öykücüyapan ünlü Amerikalı yazar Mark lerin, tiyatro yazarlarının, senaristlerin, Twain (18351910), Efes’teki gecesini ozanların İzmirli hemşehrileri Homebir New York gazetesine gönderdiği ros’tan alacakları önemli dersler oldumektupröportajla anlatır. O tarihlerde ğuna inanıyoruz. Homeros bir âmâ olEfes’te daha arkeolojik kazılar başlamasına karşın Troia’yı ve Anadolu’yu o mamıştır. Efes kalıntılarında sabah gün de, bugün de dünyaya tanıtmasını gözlerini açtığında gördüklerini Twain çok iyi bildi. İzmirli hemşehrimiz Ho“Sabah uyandığımda sütunlar, çöldeki meros, Anadolu’daki 20 bin höyükten kum tepelerinden filizlenen palmiye yalnızca birini, üstelik en küçüğünü, ağaçları gibiydi” sözleri ile anlatır. Röölümsüzlüğe taşıdı. Çünkü görmediği portajlarını topladığı kitabı, “en pahahalde o Anadolu’yu tanıyordu, tarihilı” fiyatı taşımasına karşın, o yıl “en ni, öykülerini çok iyi biliyordu. çok satan” kitap olarak önce ABD’de, Biz Türkler, son dört yüzyılda; Anasonra İngiltere’de kitapçı vitrinlerinde dolu’nun tarihini, kültürel mirasını Babaşköşeye oturacaktır. tılı yazarlardan, gezginlerden, arkeDaha yedi yaşındayken Homeros’un ologlardan, onların kitaplarından öğdestanını antik Yunanca’sıyla ezberlerendik ve öğreniyoruz. yen Alman Henrich Scliemann.(1822Artık, Batılıların kendi uygarlıkları90), o ana kadar “Atlantis” adası gibi nın köklerinin gerçekte Anadolu’dan düşsel bir yer olarak algılanan Troia’yı geldiğini öğrenmelerinin zamanı gelbulmaya gelir ve bulur. Onun kitabı da medi mi? “en çok satan” ve hâlâ satan kitaplar Bu konuda genç Türk yazarlarına arasında yerini alır. Troia’nın ve gör“Halikarnas Balıkçısı” Cevat Şakir, kemli hazinenin bulunuşu ile HomeAzra Erhat, Sebahattin Eyuboğlu’nun ros’un doğruları söylediği anlaşılır. O açtıkları kapılardan yürümelerine ilişgünden sonra İlyada ve Odysseia kikin sorumluluk ve görev düşmüyor tapları yeni baskılar yapmaya başlar. mu? Belki de dünyanın bir köşesinde şu anTürkiye’de genç yazarların konu da yeni baskıları ve yeni çevrileri yapıbulmada, sıkıntı çekmelerini anlamak lıyor olabilir. Bugün yaşasaydı, “telif oldukça güç! hakları” ile kuşkusuz zenginlikte bilgiAnadolu’nun öteki 20 bin höyük, 3 sayarcı Bill Gates’i rahatlıkla geçmez bin antik kent, adları yazılı metinlermiydi? den bilenen İslamiyet öncesi 42 değiBir başka doğusalcı arkeolog, ünlü şik uygarlık kendilerine halkla ilişkiler “Arabistan Casusu” denilen İngiliz uzmanlığı yapacak, Anadolulu olmaThomas Edward Lawrence (1888nın kendilerine yüklediği sorumluluk 1935), Suriye sınırındaki Kargamış kabilincini taşıyan yazarlarını bekliyor. zıları sırasındaki çalışma raporlarını Bunun da yolu, Türk yazarlarının küyayımlanmakla kalmamış, kendi yaşam resel yazında yerlerini almalarından, öyküsünü anlattığı “Aklın Yedi SütuAnadolu’nun binlerce yıllık tarihini, nu” adlı yapıtı ile de, “en çok satan” kültürünü çok iyi bilmelerinden geçkitap yazarı olmuştur. Yaşıyor olsaydı miyor mu? çeşitli dillerde kitabının hala yeni basGaliba Türk yazınının dünyada kükılarının yapıldığını da gururla gözlerreselleşmesinin tılsımı, Anadolu’yu Badi. tılılardan daha iyi, ama çok iyi tanı1928’de eşinden boşanmasının bumakta yatıyor! ? nalımı ile kendini Doğu yollarına vuKİTAP SAYI 877 SAYFA 17 CUMHURİYET