Katalog

ÖykÜ ÖdUİÜ: ETHEM BARAN 'Qykü yazmak roman yaz;maktan zor' "Dönüşsüz Yolculuklar Kitabı" ile bu yıl Yunus Nadi Öykü Ödülünü Sibel K. Türkerle paylaşan Ethem Baran, kitabının öykücülük yaşamında bir kırılma noktası olduğunu söyledi. Baran, öykünün kendine özgü okuru olduğunu belirterek "öykü yazmak roman yazmaktan da zordur. paha fazla çaba, emek ister. Yazar ne kadar zorluk çekiyorsa okur da öykünün tadına varmak için bir o kadar zorluk yaşıyordur" diyor. Baran'ın edebiyat ve öyküleri hakkındaki düşünceleri ilginç. D Emre ÇAUSKAN 0 E them Bcy, edebiyat yaşamınız nasıl ba^ladı? 1962yılındaYozgat'tadoğdıım. llk ve ortaöğrenimimi Yozgat'ıa yaptım. 1983 yilııula Ankara Universitesi Eğitim Bilimlcri Fakültesi Yönetim ve Planlanmasi Bölü mü'nden mezun olclum. Aynı ünıverMte nin Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde Güzel Sanatlar Iiğitimi alanında nıaster progranıına devam ettim. D.ıha sonra Milli F.ği liııı BakanlıgVnda çalışınaya başjadım. 1 lalen Milli liğitim Bakanlığı Yayımlar Dairesi Başkanlığı'nca yayımlanan "Bilim ve Aklın Aydınlıgında Eğitim" dergisindc göıev yapnıakiayını. Edebiyattan uzak değilim. Yayıncılık hayatının içindeyim. 1991 yılında ilk öykü kıtabım "Sonrası Ayrılık" yayımlandı. Daha sonra 1994 yılında ikinci kitahım "Kıırutulmuş CJül Mevsımi" çıkrı Bu kıtap Türkiye Yazarlar Birliği 1994 Hikâyc Ödülu'nıı kazandı. Ayrıca Osnıan Çeviksoy ile birlikie hazırladıgım liseler için Tiiık Dili ve Edebiyatı, Tıırk Dılı ve Kdebıyan Kompozisyon, Ciüzel Konuşma ve Ya/nıa, Edebi Mctinler adlı ders kitaplarım var. Bize bıraz Dnnü) süz Yolculuklar Kılıi bın'dan babscdcr mtsıntZ'1 Kitabın içınde 10 tane öykü var. Bu öykülerin agirlık noktası küçük şehirde büyiimeye çalışan, gençlik yıllannı yaşayan yoksul mahallc çocuklarının yaşamla rı, duy^Lilandır. Kitapta ayrıksı dııran bir tane öykü vardır. Kitabın sonundaki öykü dc günümüz iş yaşamına £:irmi§ olan bilgi sayar ile internet dünyasmın rcsmi işyerlcrini ve orada ealışanlan ııasıl etkilediğini anlatıyor. Dığerleri hemen hemen aynı mahallcnin çocukları diyebileceğımız karakteılerdeiı olu^an öyküler. Bir öykünün kahramanı farklı bir öykiimde farklı bir şekildc ortaya çıkabiliyor. Ben bu aynı malıallenin coeuklarının kücük dünyalarını anlatmaya çalışıyorum. Bu çocuklann hem kendileri hcm dc umııtları küçük... Öykü diinyantztn nluşmavtıda hangı yazarlann clkısı oldtı? Kımlcrden etkılendirıiz? Ben her ^eyden önce iyi bir okuı oldu gıımıı dıışünuyorum. îzlcdığım kadarıyla yeni yazarlar olmak üzere gerek roman gerek öykü dallannda edebiyal alanında ürün veren herkesi okumaya çalışıyorum. Batı edebiyatını ve kJasikleri dc scverek okuyorum. Kitaplannuı çıknıasını dört gözle bckledi^im çok yazar var. Bunların başında kitabımın arkasına düşuncelerini de yazdığıın Seliın Üeri, Hruzan, Tomris Uyar, Cemil Kavukçu, I lasan Ali Topta^ gibı burada ısmıni saymadıgım çok yazar var. Hepsini çok severek okuyorum. • Bu kitabın daha öncckilcrden bıraz farklı olduğu bclirtiliyur... Bu kıtap daha önceki kitaplanmdan farklıdır. Benim eğcr bir öykücülük çizgimden s.öz edetek olursak bu kitap bir kırılma noktasıdır. Önceki kitaplarımda daha çok küçük kentten büyük kente gelmiş insanların yaşam mücadeleleri ve sav rıılmaları anlatılıyordıı. Bu yeni kitabımda ise karakterler daha somut şckilde daha somut ortamlarda an'atılıyor. Siz de Yozgal gibi küçük bir kentten Ankara ya gelmışsınız. Bu sizin öykücülü Hiinüzü nasıl ctkiledi? Yaşaııılanlar yaşanılmamış, gibi olıiijturulabilirse ve bu metin gerçeğe de yakın olursa iyi bir çalışma olur. Bir yazar yaşadığını aktarmaz. Ama aktardıkları aynı zamanda yaşadıklarıdır. Yaşadıkları, duy dukları, duyumsadıkları, okudukları öykülerin içinde hep yer alır. Bu yaşananlar edebiyatın, öykünün diline dönüijtürülür. Benım yazdıklarım da tamamcn edcbiya tın diline dönüştürülmüş kurgudur. Elbetteki ya^anıdan besleııir. Bundan bağımsız değikür. Yunus Nadt Öykü Ödülunü kazandınız. Duşüncelcrıniz ncdir? • Yunus Nadi uzun süredir vcrilcn ödüllerinden birisi. Böyle bir ödülü almak onıır vericı. Çok da büyük bir sorıımlıı luk. Onıuzlara büyük bir yük bindiriyor. Alundaıı ııasıl kalkaca^ım bilmiyorum. F,skıden kendı kendıme yazıyordum. !ju an biraz daha cl içinc çıkmış hisscdiyorum kendinıi. Artık daha dikkatli gözler izleyecek, daha dikkatli gözler bakacak. Açıkçası bu bcni endişelendiriyor. Ama her şey bir yaııa güzel bir şey. Dönüşsüz Yolculuklar tn sizin için bir kırılma noktası olduğunu söyledimz Bundan sonrakı planlarınız nelerdır? Ben ortaokul yıllanmdan beri yazıyo rum. Bir ara rcsimle de uğraştım. Ama edebiyat hep benim için vazgeçilmezdi. Öykülerin benim düııyamdaki yeri çok ayrıdır. Bu kitapta aynı mahalleniıı çocuk larını anlatmaya çalıştıg'ımı söylerken bu nu belli bir atmosferde yapmaya çalıştığımı demek istiyorduııı. Bundan sonra gelecek öykülerde aynı mahallenin gençlerini farklı mekânlarda göreceğiz. Aynı mahal lenin ya da larklı mahallenin çocuklarının ebeveynlerini görecegiz. Bazı konular, bazı tipler bir öykünün sınırları içinde yete rince anlatılmamış gcliyor. Aynı kalırama nı başka bir öyküde anlatma gercğı dııyıı yoruın. Bundan sonra aynı mahaİle çocuklaıını, yıırt ya^aııımı, gençleri anlatacağım. Yeni öykülerimden nlıışan bir kilap aynı yayınevinden yakında çıkacak. Oykü cüJüfJe devam. Kafamda bir de roman yazmak var. Bu l'ürk edebiyatında ola£an bir şeydir: Çoğu yazar öykiİLÜlüğü basamak olarak göriir. Bon kesinlikle böyle düşün müyorum. Ama bazı öyküler yapısı itiba rıyla zorlaıııyor. Oykiicülüg'ü kesinlikle bırakmak istemiyorum. Öykünün kendine özgü özel okuru vardır. Oykü okuru seçil miştir. Her öykü okuru roman okıırudur. Ama her roman okuru öykü okuru değildir. Ben de öykü okıırum. Oykü ya/mak roman yazmaktan da zordur. Daha (azla çaba, cmck ister. Yazar ne kadar zorluk çe kiyorsa okur da öykünün tadına varmak için bir o kadar zorluk yaşıyordur. Yine de bir roman denemem olacak. • Dönüşsüz Yolculuklar Kitabı/ Ethem Baran/ Doğan Kıtap/ 16H s. K İ T A P SAYFA 8 C U M H U R İ Y E T SAYl 801