Katalog

Ç o c u k l a r 1ç i n K i t a p l a r Hazırlayan: Nllay Yılmaz • Çizimler: Mustafa DelioOlu değıl mi' ) Annc baların toplandığı ak şamlann hemen erlesiııde gciıelhkk boyk bır vdâi dınkıını ben l ltr /aman tcıbıyclı terbıyelı dınlerım çunku anne b ıb ının soylcyeıcklc rını soykmeknne vt bır ı/ da deşaıj olmalarına ı^m veıınc nın oni.mli olduğuııu dıısunuıuın Nasıl olsa utcsi gunu hepsı unııtıılıır Ama bıı gece t ımamen farklıydı tyı dc anriLin k b ıb ım nıyc ozur dılıyordu kı^ Bu an n c k ı k babdldrın ıieıedeysc hıç ydpma digi bu seydıı Iştt tehlıke ışıgını ılk o /am ın fark etrım Babam U/ıılmc Lo ıııs bııgunden ıtıbaren senmle ddhd yakıııdan ılgıknmeye kaıaı verdık dedı Haydaa neden so/ edıyordıı kı1 kcndı kendımc bıınıın babd mın ytnı sakalarından bırı olduğu nıı dusundum Gozkııne bakıığımda kuçuk bır ıjjiltı gorurdum Ama bıı ge ce o gozler ıırkutucu hıçırruk boş bakı yordu "Ve so? verıyoruz, gekcektc senı hayal kırıklığına uğratmayacağız' dedı annem uddıyet k Bııgunden ıtıb ııtn sen de bııradakı dığer çoeuklarla aynı ^aıiblaıa sahıp olataksın Bu nıı soyltdıktcn sonra ıkısı de bana tuhaf ıırkutucu bır stkıldı sırıttılır Stvgılı gıınluk bıı cvck ı,ok ata yıp oldyldi donuyuı (:> 28) Louıs ın hayatı o gunden sonra gert,ekten degişır Anntsı «,antasını karıstır maya od ısına ızınsız gır mcyc od<.vlcrınt yaıdınıcı olmık ıçın ona anlam sız sorular sormaya, kuıslaıa ve sosy ıl ı tkınlıklere yonlendıımeyc ı, ılı^ır I ouıs bıı durum d ın hı^ hoşnııt dcgıldır yasanıı lıcr ge çcn gun bır kabusa donusrıuktcdıı An IIL babdsının mahalkdckı korkunç ebe veynlere ben/emtsınc onıın yukstk notldr almısı ı<,ın ıı/trıtuİL psıkolo|ik bas.kı kurmalaııııa vc gcn,cktcn ılgılciıdıgı tek ^cy olan komıdvmlığe ve oyunculıığa yonlenmesını engelleyecek yaklaşımlar SİHİRLİ DEGNEK Annc Baba I gltme Kılavuzu Pcte |ohnson Ruvulıı I cner Yayınları 2005 Turkçckstıren I ulın Er (10+) (jiılmcyı kını scvmc/' Louis çok scvcr Ustclık hi.ni gulnıeyı hcm dc gııldurme yı Ama I oıııs ın bışı dcrttc <,ıınkıı yc nı nkıılıındakı oğrctmenler ve oğrencıkr csprıdcn hıç anlamıyor I ouıs'ın aıksı babanrn ıs, dcğısimiKsı yu/undcn yonı bır ycrc tasmıı 1 ouıs ıçin zoı gunleı baslar Lgkncclı okul vc aıle hayatı artık aynı degtldıı bıı kabusa donuşmuştur Loıııs komşuhıın ttkısi ıle değışen annc ve b ıb ısın ı mı esprıden anlamayan, tek dcrtkri yukst k not almak olan arkadas, larına mı sosyal ctkınlıkkrc kurslara ka tılmak /oııında bnakılan kaıdesinemı uzukcegııu bılcıne/ ()ıuı anlayan tek kı sı gunlugudur 7 Ocak Pa/attesi tıtıhındcn ıtıbarcn Lo uis gıınlııgıınc yı/dığı scylt rı bı/ımk payldşmıyı bıslar Ru paylaşım 5 Hazı ran ı k ı d ı r dcvam u k r Komcdycn olmak ıstcycn bu alanda bır de odulu alan Louıs egkncelı bıı çocuk tuı Butun gıın tekvı/yon ızleyıp begcn dlgı ıspııluı not Unıeyc bayllır ()dası nın dııvırl ırını ıınlıı komcdycnlcrın pos teıltrı suskmcktcdır I oıııs on ıkı ya^ın ıla kcndıylc barısık nnıllıı ve kuıdme guvcnı olan bır çoeukken yi.ni oıtamda kı ınsanların ve dcğışen annc bdbasının ctklsıyle ınutsu/ olmay ı başlaı otuınıa odasına çagııldım Rııyıık bır vaazın duzenlendığını hemen anladım Boyle şeylerı hemen anlayıverırsın, oyle scrgılemcknnc anlam veıcnıez Uzaylılaı gerçek ınntmk babımı bı/ı testlcr yapmak i(,ın M ırs r ı kıi(,ıık bır koyt ka(,ırdılar Btnı dı bu koıkunt, bcn/crkrıyk bas bd^a buaktılar Lh uzaylıldi butun tcstkrını sımdıyc dck bı tıımıs olmallldi () vıı/dııı bcnını lı ıılk ı cskı annnıık babamı (aslında bıınıı dih ı oncc hı^ t ıık ttmcmıstım) gtrı gctıubı lırkr mı lııtfcn onları (,ok o/lttlım (s 40) Bır gun dıvc dcvam cttı anncnı bılı\o rıım sLiıınk gıııuı duyacağımız ^cvkr va pacaksın ( Vkysc su an benınık gıırıır duymuvoılır Bııdıhı\lı uıklı (s Î7) Louıs ırk ul ışı Ihconıın ııksını nnı dıkça dah ı d ı umutsıı/luga dıı^mcklc kcndı gclcccgı konusunda uıdısckn mcktcdn Tlıco nuıı aıksının doıt ııyc sı lıcr bdbalı saat yedıyı vıııdıığıınd ı nıutlak m ısasının etı ıfın ı topl ın ır ık saıkı soyleyıp ınt ıgyorl ırmış B ıb ısı dığcı uçıınt ırrm, ı/ını ısılct dcrmıij Bıınıın ardından ı,ocuklar aynı sozcukk rı cllı kcrc ralan tckrarlaılaıını^ 1 (s 42) Louıs gunumıızdc o kurbtaıı bu kuısa o sosyal ctkınlıktcn bu etkınlige kostıuan çocukta yasanıay ı ve oyıın ovnamavı 7 ı nıan bulamay m bııçok çocıığıın sıssı? çığlığı gıbı L/bertı vt otorm r ıgıtım sıstemınc yaklasım (arklılıklatına hırslı annc babalara vc aıkadaslık ılıskıluınc dokunan bıı oykıısu vaı 1 ouıs ın Gunlugu aıacılıgıyla tamdigımı/ lı, sesı nı dııydııgıımu/ I ouıs bııçok çocıığı vc ebeveyne kımı zamın ısyınl ıııylı kımı 7dman da sessi7 dırcnıs ve kabıılknısk rıyle çok şcy anlatıyor Bu ııuıcadcleyı kım kazanacak dcrsını/'1 Sihirli Yarışma ( an (,ocıık ı l ocuklaıın haval dıın yasi'iı uyaıacak bır M ısal Yarısma dıi7enlıyor 7 15 yaş arasındakı co cııkların ıstedıklerı ıi7iınlukt ı yazacakla rı masallatı cn gcç 22 Lylııl 2005 laıılnııc kadar yayıncvınc goııdcrmckıı gcıckı yor (Bılgı ıçın lıttp //www cancocuk com) •!• Nılay Yılmaz Kurtuluş Deresı Cad No 47 Bılgı Unıversıtesı, Dolapdere / Istanbul nilayy@bilgi.edu.tr Tel: 0212 236 78 KONUK SİHJRLİ DECNEK Ercan Şengezer (İU Hascın Âlı \ uul Eğttım ha kultesı Oğrenası) "Hakların tçin Ayağa Kalk", Two Can YdyıncıJık 1 lakların îçın Ayaga Kalk' ddlı kıtap Pcacc Chıld Intcrıidtı onal orgutu uyeleıı ve dunya nın yaklaşık 50 ulkesınden (Tıırkıye dahıl) gcnçkr tarafın dan ınsarı hakları ıhlalknyk ılgılı bılgı roportd] oykıı şur ve fotoğraflar toplanarak tnsan Hakları Fvrcnscl Bıldırgcsı nidddckrı yorumldnmaya çalı şilmis C)/ellıkle ılkoğretım 7 ve 8 sınıf oğrencıkrının Va tanddslık Bılgısı vc lnsan Hak ldiı Lğıtımı deısı ıçın aktıt ola rak yararlandbıleceklcrı kıtap bugun okullarımı/tla okutulan Vdtdtıddslık Bılgısı vc Insan Hakları Lğıtımı deıs kıtapla rındakı lcmel Hik vc O/gur lııkkr ba^lıklı konuyu ayrıntılı bır sckıldc ele alıyoı 'Kıtapta, yaşama hakkı, ç j hakkı, diüjunec ozgurluğu gıbı bosyal ve sıyasal haklaı konusun da edıtorun verdığı bılgıler ıle gençlerın matcryalkrı kullanı lıp, konuyld ılgılı totoğrdflarla butunle^tırılerek anlatılmdk ıste nen dıkkdt çekıcı ve zengın bır dnlatımla aktarılmış Çok boyut lu anlatım zengınlığı, çocuğun hem konuyu kavramasını kolay ldijtırmaktd hcm de bıldırgenın dkıkld kdlıcılıgını drtırmdktadır Bununla bırlıkte çotuk kıtapta, oyku şıır gıbı matcryalkr aracı lığı ıle karşılastıgı bıldıtgenın ıl gılı maddclcıını kcndı etrdfına goz atdrdk benzer orneklerle ço ğdltmd fırsatı yakılayabıleceğı ıçın çocuğun ıçsclleştırmc surecıne de katkıda bulunabılır Kıtapta, kadına yonclık sıddet ışkence, ıdam, açlık gıbı bıldırge maddelerı konusunda somut or nekler verıldığı ıçın çocukta ıster ıstcmcz çcvrcsınc kar^ı ek^tırel du^unme suıeci baslaması olası dır Bu da çocıığa gıınluk ya şamda bağlantılı dıışıınmc vc nc densel duşunme surccınc dc kat kıda bulıındcdğından çocugun kar^ıla^tığı olaylaıı yoıııml.ımasi ya da kavıaması (doğrııyu ve yanlışı lyırt edebılmesı) kolayla şacaktır Kıtap, çok uzaklardan ta Pe ru dan Pakıstan chn Ango la d ın vc çok y ıkınımı/dan Tur kıye den btn/cr ınsanlık draınla rını anlatırkcn tunı yetı^kın bı rcykrın duyarsız ve kabulcu an layışlarına âi eleştırıler yoneltı yor Orneğın recm cezasına çarptırılan kadınların dranu, ya da açlıkla bogusan ınsdnlaıın dranıını canlı ve çarpıcı ornekle rın bulundıığu çeşıtlı edcbı turler aracıhgi ıle yasanan bu ınsdn Iık ayıplarının ustune basa basa vermcyc çalı^ıyoı Kıtabın, çogu okııllarımi/da okutulan ders kıtaplarındakı şıd det eğılımlı so/cuklcr, ıçerık ve kıırıı bılgı anlayı^ı ycrıne savaşa karsı barısın \ı. ınsanca yasamın yanında dıııaı ık çocııkları tark lı matciy ılkı ıruılıgı ık tartış ma\ ı ıtmc>c ç ılışıp onların an lama vc kavranid gıbı surcçkrıne ve ııst bdsamak bılısscl sureçlerı ne de katkıda bulundcağı katkı sındayım Kıtapta ortaya çıkan çclıskılcr dcn kaynaklı tditısnıalar sadece sınıfta değıl sınıi kapısından baslayıp çocugun bu tımşmaları tum yaşam ılınlııına taşıması da soz konusudur Ortaya doğal bır sorgıılama vc taıtısma ortamı çıkacağından çocugun ılerıde kar^ıla^tıgı soıunları doğrıı bır bakış açısıyla ( kendınc ozgu) değcrlendırerek bunları kavra yıp yorumlamasını da kolayla^tı lacaktıı Bu da çocuğun Insan Haklarının kendı dışında yaşa nan değıl kendısının de ıçcrısın dc olduğu bır yasama alanı oldu ğunu benımsemesını hem de ço cuğun var olan toplumsal duşu nuşun dışına çıkardk kcndı duşunsel ıradesını kullanmabinı da kolaylaştıracaktır Kıtabın, çocuğun yaşıtlarının karşılaştığı sorıınları da ele al ması çocukta ıster ıstemcz kcndı yaşamında var olan sorunların farkına vararak doğal bır dııyaı lılıkta gtlı^ccektır üolayısıyla tek tek sorunların aracılığı ıle mılyonlarca çocuğun ortak bır amaç etrafında toplanınası da dk koşul olarak ancak lnsan Hakla rının ıçs>elle^lııılmesı ıle bu ma ncvı bırlıktelığın olıımlu sonuç laı verebıleccğı de bır ara sonuç olarak vcrılıyor Kıtap, bu bılgılerı sunarak çocu ğun kafasında soru ışaretlen yaratmanın yanında çocıığııcyleme çağırarak çeşıtlı alternatıl yol lar sunuyor ()rneğın 'yapabıle ceklerımız bolumunde" çocuğun çevresıne ınsan haklarını oğrer mesı ınsan hakları panosu olus, tıırma oncmlı gunlerdc etkınlık k r duzcnkmc gıbı çocuklara ku çuk kuçuk odevler verılıyor Boylece ışe katılarak oğrenme surecı başlayacağı ve ortaya bır ıırun çıkacağı ıçın çocukta ısc yaramı^lık duygubunun soııucu olarak çocuğun doyuma ulaş ması so? konusudur Kıtabın Kım Yardımcı Olabılır bolumunde ısc çocııklaid Insdiı Hdkları Deıncğı Buleş mış Mıllctleı Insan I lakları Ko mısyonu Sokak Çocııkları Gonullulcrı Dcrneğı gıbı ınsan hakları nnıcadclesı vcrcn kurulıiijların adıes ve telcfonlaıı ıle bıılıkte bunlar hakkında kısa kısa bılgıler verılmış Son bolumde ıse însan Hakları Evrensel Belgcsı vc Çocuk Hakları maddelerı verılerek ço cukların tum haklarını oğren melerı ve çeşıtlı ıhlallerde gelış tırebılcccklerı tavırlar konusun da ıpuçları verılmcyc çalısılmı^ Kıtap dunyanın tum çocukları nın ve tum ıns tnlarını Insan Hakları etrafında toplamaya çdlı^drak bıldırgenın cvrcıısellı ğı gıbı kıtaba da cvıcnselbu nıtclık kazandıımaya çalış mıştır Dunyanın demokratık tum ulkelerının ınsana bakıs,ının ortak düı olarak ıın/alanmıs bu bıl dırgenın çocuklaıla çocuk dıliv le buluştıırıılması da ayrı bır onem taşıyor • SAYFA 26 C U M H U R İ Y E T KİTAP S A Y I 80 1