Katalog

ROITian ÖdUİU: BURHAN CÜNEL •te*v*ku$u 'Sıvas olaylarını romanda tasarlamadım; yaşam koydu onu onume 1 Bu bir zorunlııluktu, çünkü ben Sıvas olaylarını baştan sona kesintisiz anımsayamıyorum. Neden '•> Ç ü n k ü arada kesintiler var, k o p u k 'Ateş ve Kuğu' adlı romanıyla Yunus Nadi Roman ödülü'nü Burhan Cünel aldı. Günel, Sıvas olayları ile yoğrulan romanına ilişkin sorularımızı yanıtladı. D Işik KANSU ââ tes ve Kuğu'da adlarıyla wnf\ larıyla insanlarla karşılaşıyor I ruz. Doğrudan kurmacaya M £ A. dayanmamanız, Sıvas kırımının agır sonıtçlarını nerçekltg'in somut yüzüyle anlatma kaygm olarak nitclcncbılir mı J \ görüntüler... Bu kara filmin yakılan böİümleri var. () bölümlerin kimilerini hâlâ birbirine bağlayabilmiş değilim. Yaşadığınız örnelenmeden mi kaynaklanıyor kopukluk? Yaşanan olayın bellegımdc oluşturduğu yıkımla ilgili bir durum. Kaldı ki, roman kahramanlarımın hepsi aynı dıı rumda. Bir de şu var: Romanın kıırgulanmasına teknik anlamda yaklaşalım. Dışarıdan bakanların ve konuyla ilgilencnlerin hepsinin bildiği ve belgesel ki taplara da geçmiş olan süreei sırayla anlatsaydım, bu, bilinenlerin okunmaması olasılığını da doğuracaktı. Yani yazdıklarımı okutmak istedim. Eksiklcriyle bir likte. Okurların ve Sıvas kıyımından kıırtıılanların bu eksiklikleri gidermeleıi is tegiyle... Dolayısıyla, geriyc dönüşlerle oluşturulmuş kurgu, bu istcftime de olanaklar sağladı. SORULARI YANITLAMAK... Belki bir yandan benlıgınızde açılan yarayı da onarmak istedinız... istedim ama başaramadım... Nıye on yıl \nnra anlattınız doğrudan yaşadıfjnız Sıvas yangınını > I lem olabildiğinee serinkanlı (tarafsız değil) ama duygusal olmamaya özenli bir yazarlık duruşunu gerçekleştircbilmek için hem de gerçekteıı on yıl gcçti mi, olay eskidi mi, acı harifledi mi, olayın toplumumuzda yarattığı ohımsuz sonuç lar ortadan kalktı mı, kalkmadıysa ülkcmizin geleeeği açısından hangi göstcrgeleri içinde taşıyor sorularım yanıtlayabib mek için... Yananlar için kufcu imgesinı seçmenıZin özel bir anlamı var mı? Sıvas'taki Madımak Oteli'nde yakılan dokuz yaşmdaki Koray çocıık başta olmak üzeıe o semahçı gençler, o şairler ancak kuğu ile simgeleştirilebiliı gibi geldi bana. Imgelemımde onlar yanık kuğıılar olarak hâlâ yaşıyorlar. Benim şiirle donatılnuş anlatımımda işlevsel görüntüler ve çağrışımlar da oluşturuyoı kuğulaı. Ynnus Nadı ödiilünü üçüncii alışmız galıba.. Evet öyle, daha önee roman ödülünü 1997'de, ö'ykii ödiilünü de 2000 yılında kazanmıştım. Şimdi üçüncüsü olııyor. Bu romanla Yunus Nadi ödülüne katılmadan önce çok düşündüm. Kendi adıma degil, Ateş ve Kuğu aracılığıyla ülkemi zin aydınlanma sürecine katkıda bulunmak adına katılmaya karar veıdim. Cîazetemiz (Air.ıhuriyet'in ve söz konustı ödülün temel amacı ve işlevi de bu amaç ile örtüşmektedir. Odülü tüm aydınlanma savaşimcıları adına aldığımı düşünüyorıım. Ayrıca, şimdi açıklamak istemediğim özel bir durum ıla vardı katılmamı gerektiren; belki bir gün sözünü ederim...B Ateş vc Kuğu/ Burhaıı Günell Yayınları/ 14(> . s K İ T A P Alkım Sıvas kınmı, hcm dönem olarak, hem olay olarak, lıem süreç olarak hayatımızı etkileyen, belirlcyen ve özellikle aydınlanmacı kesimde çok bilinen bir olay. Yaııı sıra kendi uğraş alanım olan edebiyat dünyasmdan da, yitirdiğimiz, çok bilinen adlar var. Dolayısıyla böyle bir çerçeveyi yansıtırkcn tümüyle kıırmacaya yaslannıak zaten kıırmacanın cloğabinda olan iııanılırlık/inanılmazlık sorununu öne çıkaracak ve olasılıkla yapıtın inandırıcılığı kalmayaeakrı. Yanı sıra beniııı yazııısal yaklaşımımdaki içtcnlikli tutıımııma da aykırı olacaklı bu durıım. Şunıı söylcmck istiyorıım: Bu konııda hemen lıerkesin düşünce iirctmc ve eleşliri lıakkı olduğu icin tümüyle kurmacaya yaslansanı da bu hakların kullanılmasına karşı çıkamayacaktım; bu kıırnıaca bir romandır deyip işin içinden sıyrılnıa yaklaşımı içinde olamazdım. Peşinen, roınanı geıçeklik üzerine içteıılikle kurarak, sorgulanmayı göze aldım. Dediğiniz gibi, gerçekliğin somut yüzüyle bir kez de edebiyat bağlamında karşı karşıya gclmeyi yeğledim. Romantn kcndnı bir sorgulama zaten. Sız niyv sorgıdaııasıııız ki? Sorgıılannıa sözciiğü pek ycrine oturnıadı sanırım. Benim gibi konııya taraf olanlann söz ve eleijtiıi lıakkı olduğunu, bunlara da açık yüreklilikle yanıtlaı vermeyi gözc aldığımı soylemek istemiştim. HlİH'lk1, olayda taıaf olanlarla birliktc, olayı ve sonuçlarını sorguladıg'ım oıiada, aıııa beıı de, yanlış yorumlarda bııluıuluğum savıyla sorgulanabılırdim. Bııgüne kadar bu anlamda ek's.tirildig'im olmadı, roman ile romancı olarak tutumum onay gördü. Yine de bu olasilı^ın önü acık hâ15. SAYFA 4 Ateş ve Kuğu'nun biryerindc "Bir roman kur^ulayabilseydım. Yaşamtn her alanmda yakılan bir adam. Dcni andıran. (j/t/ıği her yerdr, ıi/lığı her adnnda tileşi seçcrı, atc$ı k.endine dost edtnen Hır yıkı a, bir cellat, bir öldürücü ve her seferınde kendini yeniden bldüren. Sonuçtu hiç ölenteyen" dıyorsunuz. Bu dediklerinizi mi yaptımz romanda? Evet, bunıı yaptım. Bu roman öyle bir roman oldu ki, bir yandan yaşayıp bir yatıdan yazıyordum. Hatta hâlâ ya^ıyor ve her gün yeniden yazıyorunı. Olünceye kadar da bunun boyle siireceği anlaşılıyor. mi? Ama ne yazık ki büyük öleiidc görmezden gelindi. Çünkü 1980'den bu yana öne çıkanlan tırnak içinde edebiyat, yatak odasından dışariya eıkanıadı ya da geçmişe ve sanal alanlara yöneldi. Sızın romanımzda da aşklar ve tutk.uLır var ama... Aşk ve tutku insanın bütiin ömriinü alabilir, yatak odası ise üç beş dakikalık siirelerden oluşan geçici bir süreei karşılar. Ben bütün ömrümii aşka, tutkııya adadını. Bin kez dünyaya gelsem, yine aynı şeyi yapanm. Aşk, insan olma bilincinin oluşmasında ve gelişmesinde temel, belki de birincil öğedir. • Ateş ve Ku&u'mm ışlevsel yanı var mı, Sıvas kıyımını unulturmama eylemi gibi örneğın Benim yazarlığım toplumsal oluşumlarla ona bağlı bireysel gelişim süreelerini anlatmayı ve bu ikisi arasında duyarlı dengelcr oluşturmayı gözetme üzerine kuruludur. Bu roman da böyle duyarlı bir dengeyi gözeterek yazılmıştır. Ancak bclirttiginiz gibi, Ateş ve Kuğu, romamıı kendine özgü yapısından ödiin vermeden lıem olaya hem de olayın unutturuluşuna karşı kararlı bir duruşun da lıayata geçirilmesıdir. Romanda gerı döııüslerı çok sıklıkla kullanıntpımz... EDEBİYATTA SAHİCİLİK F.debıya/ta sahıalıgjn sıltk.leşti$jne ilişkiıı geııel kanının uldufcu bir dönemde doğrudan uıhıciyi anlalmunız bilincli bir seçıın tıı/r1 Evet. Baştan beri, yaratıcı yazarlıktaki tavrım bu ve benzeri secimlerlc kendini ortaya koymuştur. Ama, özellikle bu romanla yaşama vc insana ılönüşü yiik sek sesle vurgıılaınak, edebiyat bagiaınıııda ya^amın yeniden yaraümını gerçeklcştirmck istedim. Zaten yaşam kendi kendini yazdırdı. Sıvas olaylarını romanda tasarlamadım; yaşam koydu onu önüme. Sıvas olayları görmezden gelinebilir C U M H U R İ Y E T S AY I 801