Katalog

Karikatur ÖdUİU: MEHMET ATES CÜLCÜCİL 'Karikatür yaşamdaki bir çelişkiyi abartarak gözümüze sokar' Bu yıl karikatur dalındaki Yunus Nadi ödülünü Muhammet şengöz'le paylaşan Mehmet Ateş Gülcügil, kimi toplumsal olay ve durumların, siyasi gelişmelerin ve tabii ki siyasilerin onun penceresinden nasıl göründüklerini gösteriyor çalışmalarıyla. Süper Güçlerden maaşlılara... Mizahımızın yakın zamanda kazandığı, ancak öncesinde de pek uzağında olmayan Gülcügil'le karikatürü konuştuk. n selcenAKSEL TT 7" ur'katur çızmeye başlamamt/ z/tı ılginç bir öyküsn var... tmı # ^ k Bırçok küjtye nranLt geç de J L ^ L . neeek bir yas.ta başlasanız da beüemış olan neydı ? Karikatüre 2001 yılı başında başladını. Daha öncc teknik çalışmalar dıştn da yazmayla çizmeyle işinı olmamıştı. Sıkıntılı bir kışıyım. 1 ler ulaya olunısuz yönden bakabiliynrum. Kendimi bildik çe, yaşınn başınıı aldıkça, çevremdcki haksızlıklardan, aptallıklardan, kurnazlıklardan, yaratıcılık ek sikliğinden, nezaket eksikliğinden ve benzer saçıııalıklardan (belki biraz da kendınıden) bı kıp usandığımı hissertim. Ailem, arkadaşlarım ve beni tanıyanlar arasında her şeyi eleştiren her konuda ahkâm kesen, ukalalık cdcn biri olarak bilinirim. 2000 yılında, ortağı oldugum şirket için bir web sayfası yapmak üzcre gereklı programları çalıştıın, ö^rendim ve sayfayı yaptım. Bıınu başarınca kendi fikırlcrimi de ınternete koymaya karar verdim. Böylece daha geniş bir çevreyi rahatsız edebilecektim. Bıınu en kolay karikatur ile yapabilirim ya da yaptırabilirim (!) diye diışündiim ve kardeşim Piyale Madra'yı aradım. ()ndan be nim için bir insan kafası çızmesini ve bu katanın üzerine bir konuşma balonıı yerleştiınıesini istedim. Bıınu üç dört kare lik bir bant şeklinde yapacaktı, balonlaıın içine yazacağı lallar da benım siyasi ve îosyal eleştirilerim olaeaktı, yutttırabilirsem düşüncem buy du. Piyale bana birkaç çizim ucıı vc bir şişe çini mürekkebi verdi ve kendi işimi kcndinı yapmamı söyledi. Bir iki başarısız denemeden sonra bu ışı en kolay bil gisayarda yapabileeegimi duşündüm ve öyle de yaptım. () zamandan beıi yarışmalara gönderdiklerim dışında bütiin karikatürlerimi mousc ile çizmektcyim. Çizgı alanında, yeteneg~ınızı ve \ınırlarınızı ne tür çalış,tnalarla sınadınız? Nasıl bir yol ızledtnız > tlk karikatürlerim o sıralarda çok meraklı olduğum briç oyunuyla ilgili idi. In Ülkemizde (/(• başlangıçtan bu yana geçerlt olan bir alan olan 'polttıka mızabı', \tztn ıçtn neden oncelıkli bir seçim ulJu? •1983 yılında tstanbııl'a taşı nıncaya kadar Ankara'da yaşadım. Ankara'da siyasetin tam ortasında olmak ıçın siyasetle ıığ raşmak gerekmez, neies almak yeter. Ankaralılı^ıma bir de babamın polıtikacı olduğunu ekleyin, durum açık. Giincel gelı$ melere mızab ve çizgtyle ytıklaşmak, sızce nasıl bir ışlev tapyor'J Karikatur yaşamdaki bir çelişkiyi izole ederek ve abartarak gözümüze sokar. Etkisı diğer mizah araçlanna göre çok hızlıdır. Türkıyemizde bazen olayın kendisi karikatur olabiliyor. DiycbıJirim ki çoğu zaman böyle oluyor. Gö'zlem, bı/gı, kışısel yaklaşımınızı, loplumun farh.lt kaımlerim ılgılendiren çeşitlı konularda somutlas.tırıyorst4nuz Bu, kişısel olarak en çok hangı yanıntzı ternette bunları yayımlatacak bir briç sitesi ararken 2000 yılında Türkiye'yc gelmiş ve briç takımımızı çalıştırnıış Amerikalı ^ampiyon briççi Karen McCallum ile tanıştını. () sıralarda kendisinin Türkiye hatııaları internette yayımlanmak iizere idi. Benden bunlara uygun karikatürler yapınamı istedi. tlk ciddi işim budur. Ay nı sıralarda açıksite için siyasi karikatürler yapnıaya basladım. Bu çalışmam aralıklı olarak hâlâ devam ediyor. 2002 yılında Aydın Dogan Karikatur Yarışması'nda birincilik ödülünü kazandmı. Bu yıl da Ccmal Nadır Karikatur Yarışması'nda mansiyon ddülü aldım. k lıy Ulkemin buhındııgıı durumdan nuıtlu değilim, umutlu da degilim. Bu mııtsu? luğıım içinde her şeyi, herkesi eleştiriyorum. Ani ve şiddetli tepkiler içimden ge liyor. Bu eleştirilerin bir kısmı karikatur yoluyla çıkınca yakınlarıma daha az cleştiri kalıyordıır kim bilir. Trenin istiın saln\âi>ı gibi bir şey. Karikatur sanatının en çok hangı nedenle geçerlilığini koruduğunu düjünuyorsunuz? Basit ve hızlı etkili. Eipri olu\turma ya da yakaladt$ınız bir nnktayt htcve dönüştürme a^amasını nas tl yaşıyorsunuz ? Daima bu aşama içindeyim diyebili rim. Bir TV filmi izliyorsunuz, yanınızda ki kişi durmadan iilmde bir mantık hatası, bir kıırgıı hatası vb. buluyor. Haklı haksız durmadan eleştirıyor. ()na eve gelirken başuuzdan gcçen bir olayı anlatıyorsunıız, hemen bir hatanızı size gösteriyor, ona anlattığınıza sizi pişman ediyor. O kişinin kim olduğıınu size söyle meyeceğim. ülaylara eleştirel olmayan bir gözle bakabilmeyi çok isterdim. () zaman daha rahat birısi olurdum ama ol muyor, her şeyde bir açık bir hata arayan bir göziim var. Buna bir de sinir bozucıı bir alaycıhk ekleyın, yakınlarımın beni gerçekten sevdiginden şüpheniz kalmaz. Toplum olarak mızahın çeptlı bıçırnleriyle içimizde olması, sızce neye dayanıyor? Mizah çelişkilerden doğuyor ki bu da sıkıntısını çektiğimiz bir şey dcğil iil kemizde. Kuzeye gitmek isterken gııneye gidiyorsak, sebep ne olursa olsun bunda bir mizah vardır. • O l l k ü U I I D İ V C T