Katalog

Kadınlar, öykücülüğümüze iyiden iyiye yerleştiler aıtık! Hayır, yerleşmediler, yanı sıra öncülüğüne de soyundular bu alanın. Kendi payıma doğrusu büyük onur duyuyorum bu yazarlarımızla. M. Sadık Aslankara Kitaplar Adası Öykünün Kadınları nnde goruknedığı olçude kadın emeğıyle yucehyor Bundan ka djn yazarlarımız kadar bızmı de yalnızca erkekler olarak dcğıl ya zın kamuoyu, geııel kanıuoyu olarak da onur duyup sevınme mi7 gerekmez mı? Evet oykuculuğumuze emek veren bu kadınlan, 8 Mart Dun ya Kadınlar Gunu'nde saygıyla selamlarken gelın ılk venmlcnnı sergıleyen kadın yazarlarımızın oykulerıne bır goz atalım kuşba kışı da olsa da dıkkatı çeken oykulcr bunlar Soyutlayım, yazarının duşlemcı anlatım kurması yonunde elbette yazara destek vcnyor ne kı bu tam olarak duşlemcılığe uzanamı yor, gerçekustucu bır damara da varamıyor Gokçek bu ılk oyku ler demetınde, yenı bır oykuleme kurabdmek ıçın çabalıyor gorul duğunce Ancak kcndı dılını ya ratmakta henuz yol alamadığı da ortada yazartn Keşke, bu oykulc re dramatık dolantılar ekleyebıl seydı Gokçek, oykulerın bunu da gereksıneceğını duşunebılseydı Butun bunlara kaışın AnılarBı rıktınyorum", Buyudum mıı Şımdı Ben?" vb ılgınç ornekler olarak alınabılır b ına gore Ayan Bozuk Çayevi rıde Asu man Tumer, Sokak Duşleri nde Nılufer Altunkaya kadın ko lu"nun farklı çtvunİLnnde ge zındınyorlarbı?) ılk kıtaplarında Genç bır yazar olaıak Nılufer Al tunkaya'nın urunkrı olağanustu duyarlı, otesındc duygulu oyku ler Dılsel açıdan yetkınlık tası masa da, oyku ayııntibinı ycrle^ tırmede yeterlık gostermese de, hatta bunlann otcsınde yazun ku rallanyla ılgılı dupeduz yanlışlık lar sergılese de tat alarak okuduın Altunkaya'nın toplumsal vıtırış ler çağına ozgukaığı bu ılk oyku ler demetını "Ilk a^kın acısı gıbı oldu, mahalleden taşınmamız" (8), "ıpı (,ozulmuş bu sal gıbı uzaklaşıyorum kendımden" (10), "çıçck bozuğu yuzunde gulumse me adına beuren çızgılcrı yakala mak ıçın, sevdığı bır yemeğe ba karken seyretmek gerekırdı annc annemı" (14) vb soyleyış duzeyı ne ulaşan yazann bundan sonrakı oykulennı merakla bckleyc<<ğını Asuman rumeı Ayan Bozuk Çayevi'nde, anlatım ağırhklı olsa da çok ıyı ayarlannus pekıştırıle rek sıkılanmış bır oykuculukle çı kıyor karşımi7a Oyku yazmak uzere oturmuş gıbı dcğıl dc, usu na gdıvemıış gıbısıne y<i7iyor sankı Bu, elbette hoş bır dıırum onun oykuculuğu adına Nıtekım bır burkulmanın eşlığındc gO7 pınarlarınuda duraduran bır mı nık topluığne ııcıı guluyor, gu lumsuyorsunuz onun oykulennı okurken Kımılennden film oykıılen çıkarmak bıle olanaklı go runuyor bunların Sonra bırbınnden koparılamaz bağlar da gozle nıyor oykuler arasında Sozgelımı dclılcr, beslemc kızlar, yoksullar bırer kahramana donuşuyor Tu mer, bır çırpıda kağıda dokulmuş ızlemmı bırakan bu oykuler uze nnde tekrar tekrar çalışabılseydı keşke O ykuculuğumuz, goz ka maştıncı bır kadtn vcnınıne yaslanıyor denebı lır Geçmışten gunu mu7e bu alana emeklerıyle katıl ınış, vaılıklarıyla bugun de bızı onurlandırmayı suruuren oyle çok kadın oykucumuz var kı Sı ralamada herhangı bır ılkeyc bağ lanmaksızm aııunsanıaya çalışa lım Perıde Celal, Nezıne Menç, Leylâ Erbıl, Adalct Ağaoğlu, Nursen Karas, Furu7an, Nazlı Eray tncı Aral, Pınar Kur, Ayla Kutlu 1 eyza Hepçılıngırler, Nur sel Dııruel Frendi7 Atasu, Lutfı yc Aydın, Sevgı Ozel, Ayfer Coş kun Ayler Tunç I erıde Çıçekoğ lu, Gulseren Engın, Zcyncp Alı ye, Sczer Ateş Ayvaz, Jale Sancak Nalan Barbarosoğlu, Kann Kara kaşlı, Sema Kaygusuz, Muge Ip lıkçı Varın bakın şu Avrupa ulkele ııııe, bunta kadın oykucunun adını bır çırpıda sıralayabılecck lcr mı bakalim? I'urk oykuculu ğıı adına buyuk bır kazanım el bette bu 1 Hcr gcçcn gun bu adla ra yenılerı eklenıyor ustelık Ilk kıtaplarla çıkagelıyorlar çıçeğe durmuş fıdanlar gıbı LJımın altında oyle çok ılk oy ku kıtabı bırıku kı kadın yazarla rımi7a aıt, tek yazı da yetmez bunlar ıçın Ama bcn yıne de kı sa kisa duracağım yureklen çı çeklendıren bu yazarlarımızın ururüen uzerınde llkın adlarını anayım Nılufer Altunkaya, Asu man Tumer, Muyesser Guner, Kevser Ruhı, Mavısel Yener, Handan Gokçek, Sıbel Bılgın, Denız Gunal, Betul Akdoğan Funda Şımşek, Sultan Su Akar, Zehra Unuvar, Gonul Ozgul, Gonul I Iurnyet Aydın, Muhsıne Arda, Vıcdan Efe, Bılgc Ongore, Suheyla Acar Bu arada ıkışer uçer oyku kıta bı yayımlamış, kadın oykuculerı mızın de adlarını anmak ıstcnm doğrusu Örneğın Istanbul'dan Salıha Yadıgâr, Şur Erkok Yıl ma7, Jaklın Çelık, Leyla Ruhan ükyay, Halıde Eşber Anka ra'dan Nafıze Oztok, Muncvvcr Oğan Yeşım Donnan Yeşım byııboğlu, Gul Abus Stmcrcı, Sı b d K Turker, lzmır'den A Dı dem Uslu Ferda lzbudak Akıncı, Şukran Yucel, Manısa'dan ^uk ran I anmaz, Aydın dan Muci7e O7iınal, Burdur'dan Bırnur Şc ner, Uşak'tan Zehra Tırıl, Lskıse hır'dcn Mıne Soğııt, Dıyarba kır'dan Suzan Samanu, oncekı yazılanmın bır bolumunde ılk oy ku kıtaplanna değındığım Nemı ka Tuğcu, Ulvıye Alpay Aslı br doğan, tncı Gtırbuzatık, Aylın Suer, Gonul Kıvılcını Denu Spa tar, Ayşe Şule Suzıık sonra adlan nı anamadığım ya da şu anda anımsayamadığım daha kımler kımlcr Goruyorsunuz I'urk oykuculu ğu, otekı yazınsal turlenn hıçbı ÖYKUCULUĞUMUZDE KADIN KOLU Değışık yaş gruplarından sckız yazar, sekız kıtap sı/e Muyesser Guner'den Kıyıdakilcr (Kum, 2Ü04), Asuman Tumer'den Ayan Bozuk Çayevi (Cumlıurıyet, 2000) Denız Gunal'dan Işıltılı Venus (îletıs.ım, 2004), Betul Ak doğan'dan Sonra Bana Kuş Dediler (Can, 2004), Kevser Ru hı'dcıı Kehribar Kadınlar (Kum, 2004), Nılufer Altunkaya'dan Sokak Duşleri (Sone, 2004), Han dan Gokçek ten Duş Hırsızı (Kum, 2002), Mavısel Yener'den Derin Yırtmaç (Bılgı, 2004) Mavısel Yener'ın gençlere, ço Luklara yonelık pek çok kıtabı var, ama bılebılaığımce ılk oyku kıtabı Derin Yırtmaç. Yener, donuijturuınlenyle dıkkatı çeken bır oykucu Otesınde bunlarda çok katmanlı bır vapı da yansıtryor Ama bu arada şaırane sayılabıle cek kımı soyleyışlenn gcreksızlığı de goze batmıyor degu1 O za man, sozgelımı," Kadın, aalı bır gulumseyişle yavaşça açıp uzatu avcunu," (25) dıyebılıyor yazar avcun zaten açık olduğunu unutarak "Isık kanatlı guverun" (8), "kıpırdak saç" (15) vb guzel soyleyışler sergıleyen, "şaşkınlık ve korku yunıak la§u ıçınde," (28) dıye tumceler kuran Mavı sel Yener, şaırane tutumdan uzaklaştığinda çok daha başan L oykulerle çı kacak karşımı za Oykuue an latımcı bır yol da ılerlıyor go runse de yaza rın, anlamlan dırmalarla orıı lu oyku orneklerı verdığını belırte yım son olarak Handan Gok çek Duş Hırsızlan'nda bır çalım deneme tadı ya yıyor Denemc ye ıılanan bıçem sel tutuınları ka dar soyutlayım du7eylerıyle, do nuşturumde ser gıledığı açılımla KADININ ALANA KAZANDIRDIĞI DUYARLIK \ lanı sıkça soylcnır ya, lnsa nın acısını ınsan alır dıye, bu aynı zamanda "Insanın acısını ın san bılır, anlamına gelıyor kus kusu/ Öyleysc eklemek olanaklı ' Kadının acısını da kadın bılır 1 " tştc Muyesser Guner'ın Kıyıdakıler, Kevser Ruhı'nın Kehrıbar Kadınlar, Denu Gunal ın Işıltılı Venus adlı kıtaplan, ka dınların acılarına ya da ıç dunya larına bu yonde tanıklık yapan kitaplar olarak alınabılır Adlarını andığım otekı yapıtlar da kusku suz bu yonde çok etkıL ornekler le yuz yuze getınyor bi7i, bu ne denlc ayırmamın yapay olduğu 1 nun bılınmesını ıstenm Kevser Ruhı, şaıranelıkle şıırıl lık arasında çok ınce bır denge uzerınde, deyış ycnndeyse kaya rak gıdıyor sankı Hanı uçııruma çekılmc duyumsaması olur ya ıçı mızde, Kevser Ruhı'nın anlatımı da boyle Evet baş dondurucu hatta tehlıkelı ama guzel de 1 Ya zım yanlışlarına rastlanmadığı gı bı, sozcuk dağarının genışlığı de dıkkatı çekıyor Ama oykusunu yapılandırırken butun gucunu dıle verıyor yazar Ah keşke oyku ayrıntısına da ge reğınce eğılebıl seydı Oysaoyku ayrıntısını çok ıyı bıhyor yazar Bu medığı, bunları ustalıkla yerleşlı rebılmek oyku ye Bu da dene yım eksıklığının bır sonucu kuş kusuz1 Yınede tat alınarak oku nan dıkkat çekıcı oykulcr bunlar Muyesser Gu ncr bır ılk kıtap olarak Kıyıdakıler'de dıkkat çe kıct bır dıi7ey ya kalıyor Oyku dılı uzerınde U7iın uzadıya duşundu ğu bcllı yazann Kıyıda kalmış kadınlar, acıb yaşamlarıyla onu muze gelırkcn, başlanndan ge çenlenn aktarıcısı gıbı davranmı yor yazar Tersınc, DU kahraman lar îLİerınde buyııttuklerı dunya lanyla one çıkıyorlar Bı/ okur olarak bu dunyadan ıçerı adım atarkcn, onlann gorunen yuzlen nın ardında nasıl da çok katmanlı bır ruh halı yansıttığını gozleyc bılıyomz Sonra Guner ın oyku aynntısını yerleştırmede dc cpcy ce yol aldığı gorulebılıyor So7ge lımı "Dın Don" başlıklı oyku bu doğrultuda orneklenebılır Mıı yesser Guncr'ın bundan sonra yenı bıçem denemelerıne yonel mesı beklenebılır oykude Denız Gunal'ın ılk kıtabı Işılölı Venus, roman olarak sunulsa da bır oykuler toplamı bıçuııınde alınması olanaklı Kıtapta dort oyku var "Uzun Bır Kış bır U7iın oyku, ama otekı uçu bırcr kısa oyku apaçık1 Gunal dıştan gorunenı aktanyor yalnızta Oy ku kışılennın ıç dunyalarına gır mek yerıne, onların yaşadığı olay ları aktarıyor bıze Okur butun luyor kahramanlann eksık kalan yanlarını Ancak buna karşın olay aktaran oykulcr olarak değıl, anlamlandırma ağırlıklı urunler olarak çıkıyor bunlar Ustelık yc nı oyku evrenlerıyle de tanıştın yor bızı yazar Bu arada duru, ıç tenlıklı anlatımıyla îçinı ısıtıyoı ınsanın Kadınlanmız torc manç dın dıye dıye neredcyse kıtlesel olarak kıyıma uğratılırkcn Gunal uı oykulcrı bır kadın gclt ceğı tasarımı olarak da alınabılıı bana gore1 Butun bu oykuler bi7e, kadın yazarlarınuzın yalnız yenı dııyar lık alanları açmakta dcğıl yanısıra bu alana eklcdıklerı erkcde de oncıı rol ustlendıklcrını gostcrı yor yanılmıyorsam' KADINLAR, KADINLARA EL VERİRKEN Kadın yazarlarımızın boylesıne 7engın, yoğun cmcklı vcrımı yal nızca yolumuzu ışıtmakld kalnıı yor bunıın otesınde tum yazarla rımızı duşunmeye çağırıyor Yaşı yırmıye varmadan ılk kıta bı Sonra Bana Kuş Dedıler ı \â yımlayan Betul Akdoğan bu ka dın yazarlarımızın en geın,leıın den kuşkıısuz' Yapıt t ı r uzun oyku Ne kı bır anlatı gıbı oku mak da olanaklı kıtabı Bır geneın kendını yatıştırma kendıne ıçguç, gııven verme dc ncyımıne donuk metınler olarak alınabılır bunlar Mektup tumn de yazılnuş gorunsc dc Akdoğan anlatısını gunluk ' gıbı bıçımlcn dırıyor, otesındc duşunceler uret meye yonelıyor Butun bunlan anlatıcınuı olgunlaşma dcneyım lerı olarak almak olanaklı An neyle ılışkılenış de onemlı lol ust lenıyor metınlerde Bağımsı/ ka dın varlık olma yolunda surec ıçınde atılan adımlar da dcncbılır buııun ıun So7gelımı şoyle dıyor "Sonsuz nedır derseıı ıçınde vaı olamadı ğımı/ /amandır Zam »n ncdır dı yc soraeak olursan ışte o, ıçınde var oldbıldığımı/ şt vdır' (25) Nc kı boylesı yoğun duşuneeleı uretnıeye gırışen bır ya7ar ılkm dıldc yetkınlcşmek /orunda değıl mıdır1* Kadınlar, oykuculuğumuze ıyı den ıyıye yerleştiler irtık 1 H ıvır yerleşmediler yanısıra oneuluğu nc de soyundııl ır bu alının Kcn dı payıma doğrusu buyuk onur dııyııyonım bu ya/arlarımı/l ı Hele boylesıne bu gunde uretım lerı tokat gıbı ınerken yti7iımuzcı'" K İ T A P S AY I 785 SAYFA 20 C U M H U R İ Y E T