Katalog

savaş, bir yerde aymazlık ve eğlence. Roman boyunca benzer zıtlıkları görüriiz. Bazen de savaşa karşı bir aymazlık vardır kahramanların sözlerinde. Metinde iyi kötü, dogru yanlış, siyah beyaz gibi birbırini iten ve çeken zıt konular dantel gibi işlenmiş. Kurgıı, olay örgüsü, devinım vc sürcyi kullanma konusunda son derece duyarh G. Engin. Yazar metinde 'sürcyi' tlengeli kullanıyor, gereksiz dil işçiliğine kaçmıyor. Nazife'nin büyük kızı Fatma ve onun kocası Ali, diğer yanda Kadife'nin kocası Nejat. Her iki subay da karşılıklı konuşmalarda, monologlarda Osmanlı'nın (,ö kiış surecini, bunun temel nedenlerinı ozcder bize. Savaştaki askerlerımızın halı güz yaşartıcıdır. "Pek çogu bir yandan düşmandan ka<,arken bir yandan 'Ek mek... Ekmek...' diye bağıııyorlardı. s/120" 'Kara Ev' ve 'tS^fh'ın yaratıcısi: Peter Straub FISILTIYLA KORKUTAN YAZAR .ap bu. Cinayetlerı, evlen ve birseri katilı ,'zl nasıt bir arada '..zduğünü de •î(; guldüren, «n îma gerçekten ÇÖKÜŞ SÜRECİ Peki, Osmaıılı bu hale nasıl gelmiijtirr' Uç kıtaya egemen bir iınparauuluk, kısa surcde ne olmuştut da yökıııCi^lür? Komanda sadece duygıısallık, aşk, dram yok Yü/yıl oncesinın hatalı siyasi karaıları, yenilgınin gerek(,eİLTİ, sarayın ve iklidann aymazlığı da yer alıyor. Yüzbaşı Nejat'ın kışilıginde, so/lcrinde, yaşadıklarında bu 'çöku^ sureciııe' taııık oluruz. Birinti Mesjrutiyct'in ilanı, iinlii Babıâli baskını, Allahiiekber dağlarında yaşadığımız katlıam ve Ortadoğu'nun elden kaynıa.sı... Romanın bu bölünnınde savaijla ilgıli kiba da olsa c.ırpın gorüntuler buluruz. "Sabahları bek(,ileı ölüleıı topluyor sokaklaıdan. Bulaşıcı hastalıklardan halkı korumak için cesetler kireç kuyularıııa atılıvor. s/1 ÎO" "Insanhıı yiyecek şey lnıl.ımadıklarında biipürge otıınu, eski posialları, avlaya bildıkleri rareleri, kedi, köpekleri, hatta bocekleri yeıneyc ba^lanıı^lar. s/152" Halk bu hnldeyken, ıktidar sahiplcri ne yapmaktadır? Onlar sadece kendi canlarını, mallannı nıülklerini korıımayı düijünmektedir. Komanda ıktidar ile halkın aıasındakı dcrin ııçuruma taııık olıı yoruz. iki subay (Ali ve Nejat) kahramao ordumu/un bircr simgesı gibi anlatılır 10 manda. Bir cepheden digeıine gönüllii giderler. Evlilikleıi, karıları hatta çocukları bile akıllaıın.ı gelmez hiç. Vatan sa vunması daha (inemlidiı. Savaşta topal kalan cmckli subayın (Ali'nin) monologları dikkat çekuulir. Evdc oturmanın, rahatlıg^ın sıkıntısını yajjar... Romanda Kadite ile Gülnihal'ın dost luklan da ilgi çekicidır. tkı kadın tek bir erkeği paylaşır, ama sonıı biraz tatsız bi ter. Yazar bunun gerekçesini intıharla açıklamaya çalışıyor. Cîülseren Engin, yüz yıl öncesinde yaijanan birçok olayı, tarihi kişılikleri, 'yaşanmı^lıklarla' ustaca birleştiriyor. Romanda kişi ve karakteı analizleri üzerinegeni^ açılımlar buluruz. Yüzbaşı Nejat'ın bilinçkayması çok güzel vc çarpıcı anlatılmış. ( s/143 ) Kadite'nin inti hara karar vermesi ve bunıı uygulaması da aynı diizeyde yansıtılmış. ( s/347 ) Giilseren Engin, Osmanlı'nın son dö ncmindeki bazı siyasal ve sosyal olayları, kişi ve kaıakterlerin kişiliklerinc yükleyerek iyi bir harmanlama yapıyor. Bu ko nuda okura bazı cidcvler vcriyor. Yakın tarihi iyi tanımasını sağlıyor. Mctın içinde 'iz' siirmesini, adeta bir 'avcı' gibi örtü altındaki konulan, olayları aydınlatmasını istiyor. 'Yorgun ve Yaralı' tarihi bir roman olmakla birlikte, bireyin içsel yanılgıları, aşkı, dramı ile zamanın iktidar muhalefet çatışkismı da anlatıyor. Yazarın anlatım dilinin yalın olması okuru sıkmıyor, anla şılmayı kolaylaştırıyor. • Yorgun ve Yaralı / Güheren Engin / Remzı Kıtahevi / 348 sayfa 785 ı oKumaya ı ROMAN ÖOÜLÜ Culseren Engln. yuz yıl önceslnde yaşanan birçok olayı, tarihi kişillkleri, 'yaşanmışlıklarla' ustaca birleştiriyor. Nazifc vc kızları, Balkan da&laııııda kaçarken, olünı çok yakındır onlara. Btı üylesine bir yakıniıktır ki, öliım artık öncmini yitirmiştır. "Sanki çete baskını hiç olmamıs,, iusaıılaı aamasızca öldürülıneini^ gibi kolayca ııykuya daldılar. s/35" Bireyin öliim korkusunu aşnıası için onunla iç içe olması gerekir. Konıan da bunun çarpıcı ömeklerını gürürüz. insanlar oliımün koynıında yaşamlannı sürdüriırlcr. Yaşannn içindeki iki zıt te ma kars,ılıkh olaıak bııbinni hem itcr ve çekeı. Böylelıkle ııyıımlıı bir gostergcnin yapısını tanımlar yazar. İZ SÜRÜCÜSÜ... Cîiilscrcn Engin'm okur üzerindeki etkisi roınan boyuııca sürüyor. Ya/arın kendine ö/.gü bıı anlatını teknig'i oldu£unu imlemiştık. Kahramanların yol boyunca arkalarıııda bıraktıklan 'izler' sayesinde, savaşı, dramı, açlığı vc acıyı görüyorıız. ()kıır bir 'iz sünıcüsü' gibi, mctnin içinde dolaşmak, bunları aramak ve bulnıak zorundadıı. Metınde saga sola savrulmuş 'izlcn' toplayıp, bunları birleştırdıkçe, savaşın anlamsızlığı bclirginle şir, sivrilir, hepimizi dehşete düşürür. Hiç kuşku yok ki, metnin genel armosfcri de bunıı gerektirmektcdir. Gülseren Engin roınanda klasik anla tım ile yetinmiyor, okıını 'işin' içinc soknıak istıyor. Tarihi bir romanın arka tonunda kalan, ilk başta tazla göriinmeyen, hatta anlaşılamayan, metnin yazılmasında iç dinamikler olaıak görev alan bazı unsurları okurla paylaşıyor. Bir binanın iç nıiıııarisi, gcleneksel akşatn sofrası, zaınaııın âdetleri gibi konuya yardımcı 'alanları' doğnıdan dc^il de, ayrıntılaı halinde vcrmeyi seviyor. Roınaıu, bu kulvarda irdelemcye devanı edelim. Yazar, hiç yorum yapmadan bazı göndermclerde bulunur. Sözgelımi, insanlar acjıkia niLİcadelf ederken, Cıiı\nihal'uı görkemlı diiğiinii yansır satırlara. Fasıl fıcyctı, çcşit (,eşit yenıekler, mc zeler sıralanır okurun karşısına. I ter ikı uç nukla iki ayrı konuymıış gibi gösterilse de, temelde aynı kalan, okura duyumsatılan, belki de yazann istediği şey olan zıthklar savı kendiliğinden ortaya çıkar. Bu diiğün güniimüz zenginlcrinin partilerini anımsatır bizc. Bir yerde açlık ve C U M H U R İ Y E T K İ T A P ,r yaştan kitapseverin soluğunu tutarak okuyacağı, parçaları bir araya geld'ıkçe çözülen , olasanüstü bir roman... "Şimdiye dek raflarda boy göstermiş en iyi fantastik kitaplardan biri." The Times Educational Supplement ""Perı Savaşları' fantezi, mitoloji ve bilimın saşırtıcı bir karışımı. Herbie Brennan üçunün de ustası." Eoin Colfer, 'Artemis Fovvl'ın yazarı SAYI SAYFA 19