Katalog

M. Sunullah Arısoy'un, Atatürk seslendirmelerine bakacak olursak onun, bu birebir aktarımlar sırasında, metni pekiştirdiği, Mustafa Kemal'in yarattığı ezgiselliği, bir şair yüreğiyle bu kez Türkçede yeniden kurmaya giriştiği söylenebilir. taturk'u seslendır mck" derken, ge nış bır yelpa/eye , yayılmış ctkınlık ler butunıı olarak aJınmalı bu Atatuık u sesle, sozle, yazıyla, e/gıylc, ıcnkle, çı/gıyle, rcsımle, kareyle ya da sanne, goruntu sa natlanndan herhangı bınyle vcya plastık olarak vb yollarla seslen dırmek, sanatın hcnıen her ko lıında onu somııtlayıp butunle mck anlamına gelmez mı' Butun bunlar onu sesiendırmcnın bı çımce, bıçemcc ortaya dokuluşu oyleyse Soz konusu bu seslendırme, ıçcrık bağlamında bızı farklı de ğcrlcrle kuşatıp faıklı evrenlere çıkanyoı elbette O zaman sozge lımı Ataturk'u seslendırme eyle mı, dıyelım "kendı ağzından' (o/oykusel), 'başkasının ağzın dan" (aktarmacı), 'bı/ım ağzı mızdan" (eloykusel) olmak ıızere bır değışime uğıayabılır Bunlar yıne amaç, bu amaca bağlı sesle nılmesı ongorıılen çocuk, genç lık, yetışkın kıtleleı nedenıyle de farklı bıçınılenmelere surukleye bılır bızı Bızde ( umhurıyet taııhı bo yunta en çok seslendırılen kışı ol malı Ataturk Sanat tarıhımızde onun ıçın yapılmış seslendırmeler bır kaynakçada toplanabılse kım bılır ne denlı /engin bır verım çı kar ortaya Bıı de var kı ( umhurıyetın butun /amanları içinde, "geçcr akçe" olmasından kaynaklanan bır durtuyle bılıı bılme/ler de seslendırıyor onu hem de buyuk ıstekle Otesınegeçeıek ekleye lım, art nıyetlı, ıkıyuzlu Ata turk'un aktarılmayıp tcrsıne Ata turk'e duşman bır Ataturk un ve rıldığı seslendırmeleı dc vaı ü halde Ataturk seslendırme lerındc dıkkat edılmesı gcıeken ılk yan, bu yonde gosterılccck ruhsal katıhm herhalde Bıı sa natçi, kendı konu nesnesını, hcr ne olursa olsun kendı ıçınden kaynaklanan bır yaıatı nesnesıne nasıl donuşturuyoı bunu kendı nın kılıyorsa, Ataturk u seslendı rırken dc buna uygun davranmak /orunda 1 Kaldı kı ışının gereğı de bu /aten' Doğrudan seslc yapılmiş Ata turk seslendırmeleı ınden ornek vernıek ısterım Kerım Afşar'ın, unlu Soylev scslcndırmelerı anım sanabılır burada Ya da Ruştu As yalı'nın Ataturk'u seslendırme doğrultusundakı tutumu alınabı lır Andığım tıyatro sanatçılarının ıçtenlık ıklımını, duyaılık havasını ayırt etmemek olası mıdır1' Bu sesle yapılmış seslendırme orneğı1 Bunun yazıyla yapılması durumunda neler soylcnebılır pe kiı» l# I T A n M. Sadık Aslankara Kitaplar Adası seslendirmek DİLDE BİR YARATICI: M. SUNULLAH ARISOY Konu, "Ataturk'u dıldc seslen dırmek " bağlamında elc alındı ğında şaır, ya/ar M Sunullah An soygelıyoı ılkın usuma Onun Mustafa Kemal Ataturk'u dıldc yeniden yaratmaya donuk çabası, yalnız yoğun bır cmeğı yansıtmı yor, aynı zamanda bu ışın nasıl yapılması gerektığını, Ataturk'un dılde nasıl seslendınlebıleceğını de gosterıyor bıze Cıerçekten dc gerek Mustafa Kemal Ataturk'un Soyleyip Yazdıkland Kıtap/1906 1918) (Turk larıh Kummu yayını 1982, rkınu basinı 1989)gerekse Gazi Mustafa Kemal Ataturk'ten Bize (Cilt 1/ 19031920) (Hurrı yet Vakh yayını, 1987) adlı yapıt iar, M Sunullah Aıısoy'un bu doğrultuda nasıl da yoğun emek doktuğunu gostcımeye vetıyor Arısoy, kıtaplarda " I'urkçeleş tıren" olarak anıyor kcndısını Buna gore Mustafa KemaJ'ın en a/ından anılan tarıhler ıçmde du şuneeleıını buna dayalı olarak soyledıklerını, Osmanlıtayla kur duğunu elc vcrıyor () haJdc bız, onun soyledıldennı, bıra/ da onu seslendırenler aracılığıyla alımlı yoı uz demek kı' Arısoy'un Ataturk seslendır melerıne bakacak olursak onun, bu bırebır aktarımlar sırasında, metnı pekiştirdiği, Mustafa Kc mal'ın yarattığı czgısellığı, bır şaır yureğıyle bu kez Türkçede yenı dcn kurmaya gırıştığı soylenebı lır Bunu ıkı ornekle yansıtmaya çahşayım tşte Arısoy akıarmasıyla Mus tafa Kemal'in Conkbayın (10 Ağustos 1915) saldırısı u/erıne soyledıklerı 'Hemen ılerı koştum Fumen komutanına rastladım () dâ ve hcr ıkımı/ın yanında bulunanlar la bırlıkte hucum safının onune geçtık Çok hı/lı ve kısa bır teftış yaptım Onunden geçerck yuk sek sesle askerlere selam vcrdım ve dedım kı / 'Askerler' Karşı mızdakı duşmanı yeneceğımıze kuşkumyoktuı Ama sı/ atele et meyın Once bcn ılerı gıdeyım Sız ben kırbaumla ışarct verdı ğım zaman hep bırden atüırsını/ ' / Komutan ve subaylara da ışare tıme askerlcrın dıkkatlerını çck melerını emrcttım /Ondanson ra hucum safının onunde bır yere kadar gıdıldı Ve oradan kırbaci mı havaya kaldırarak hucum ışa retını verdım "Butun askerler, subaylaı, artık her şeyı unutmuşlar, bakışlarını, yureklerını vcrılecek ışarete dık mışlerdı Sungulcrı ve bır ayakları ılerı uzatılmış olan askerlerımız ve onların onunde tabancaları, kılınçları cllcrınde subaylarımız kırbacımın aşağı mmesıylc demır den bır kıtle nalındc arslanca bır saldırıyla ılerı atıldılar Bır sa nıye sonra duş man sıperlerı ıçınde goklerı tutan bıı çığrış tan başka scs ışıtılmıvordu Allah Allah Al lah' / Duşman sılah kullannıa ya zaman bııla madı Boğa/ bo p,i/d kahraman ca bır savaşın sonucunda ılk hatta bulunan duşman tumuy le yok edlldı " (1989,220,221) Şu ornck de Ataturk'un "Ye nıgun gazetcsı nın (Bugunku Cumhunyet) Sı vas'ta bulunan ozcl muhabırı ıle goruşme"dc (11 10 1919) soyledıklerı Yı ne M Sunullah Arısoy Turkçesıyle aktarıyorum "Ateşkes Anlaşmasından sonra ulus, ıkı buyuk fclakct altında kaJmıştı Bunların bırıncısı, yurt ve ulusun duştuğu haksız ışlem lcr, ıkıncısı ıse, eskı hukumetın bu /ıtlıklar sırasında nerdeysc Yunanlılarla ışbırlığı eder gıbı ha rckct etmesıdır Bu ıkı buyuk ne den, ulkenın her yanında duyarlı bır coşku getırdı Ulkemızın her bolgesınde etkısını gostermış olan aynı ncdenler, aynı amaç uğ runda, her ycrdc teşkılat ı mıllıye (ulusal orgut) kurulmasını sonuç landırmış, sonunda butun bu ayn ayrı orgutlcr bıılcşeıek ulkeye ya yılmıştır" (1987, 334) "ISLlClNI SESSİZ ÇAL" M Sunullah Aıısoy dan ılk okudugum kıtap Karapurçek (1958) adlı roman olmuştu Var lık yayınları aıasında çtkmış kıta bı, delıkanlı yıllarımın okuma aç lığı ıçınde çabucak, ustelık tat alarak okumuştum Onu ben, bu yapıtıyla tanımış tım ılkın ardı sıra Turk Dılı nde yayımlanan şııılennı okııdum Arısoy'un derken şiır kıtaplarıyla baş başa oldum, ardından da dıl cı yonunu tanıdım Bu kez ozgeç mışınc baktım, bır de oyku kıtabı yayımlamış olduğunu gordıım dcğcrlı sanatçının Tedirginin Biri (1962) Doğrusu çok ısterdım onun oykulerını de okumayı Ne var kı, andığım oyku kıtabını gor muş bılc değılım ben Umarım ılerıde bu fırsatı bulurum Dıyeceğım çok yonlu bır sanat çinın, ruhça Ataturk u ozumse mış bır şaırın çabası bu Ataturk seslendırmelerı Yalnız yazınsal Ataturk'u anlamda dcğıl bu bağlamda da yoğun katkıları soz konusu An soy'un Bu nedenle M Sunullah Arısoy (26 Mart 1925 lSAralık 1989) unutulmaması gereken bır yazar, şaır Onu unııtmayan yaşatmak ıçın çabalayan bır orgut var Kuşadası Eğıtım ve delıştırmc Vakfı Va kıf, Ansoy'un, sağlığında yayım layamadan bıraktığı dosyayı da kıtaplaştırmış Islığını Sessız Çal (KEGEV yayını, 2003, 0256 6120295) Andığım vakıf (KEGLV), M Sunullah Arısoy adına, onun adını yaşatmak ıçın hcr yıl nısanda sonuçlanan bır şıır yarışması dd duzcnlıyor Kıtaba bır arka kapak sunusu yazan Remzı Inanç, şu satırlarla soz edıyor yapıttan "Sunullah Arısoy sankı ote ya kaya gıdcceğının sınyalını bır yerlcrden almıştı Kıtaptakı 'Mavılı Olum Şıırlerı Sozluk'ce' bolumunde, on on beş yıl once mavılıklere karışmış şaır, ya2ar ve duşunce adamı dostlannın portresını çozmuş uç beş mısrayla Hepsı ıçın sonunda kullanılan ortak sozcuk mavı'dır " "Ne mavısi olacak Saıt Faık/ Onun kcndısı mavı" dıyen Ansoy'u, seksenıncı doğum ydjnda şu şurıyle anımsayıp selamlasak nedersınız'' "Artık doğanın dılıvle konuşmalı /Uzun, sessız, ofkesız / Uza tıp kollarını sabahlan / Doğuşu nu, guneşın doğuşunu yaşamalı" (31) HİKMET ALTINKAYNAKTAN MURAT ÖZMEN'E... Arısoy'dan kalkıp yıne Ataturk'u seslendıren ıkı yazara, on ların kıtaplarına getıreyım ıstıyo rum so/u Hıkmet Altınkaynak, Ata turk'u seslendıren on kıtaplık ku tusunda bır çocuk dızısi hazııla mış Ataturk'u Seviyorum (Rc sımler Cjaın/e Baltaş, u^vvdata ıletısım°vahoo com, 2004) Dı/ı şu kıt,ıpl.ıı dan oluşuyor Ahşan Evin Mavi Gozlu Çocuğu, Bakla Tarlasındaki Kuliıbe, Tek tstediğim Asker Olmak, Bir Bardak Limonata, Okumaktan Başka Çare Yok, Kuçuk Matematıkçi, Şenısi Efendi Okulunda Kış, Benim Canım Dayıcım, Muslafa Kemal Ağladı, Manastırm Ortasında Var Bir Havuz. Dızının kaç yaştan başlayarak çoeuklara seslendığıne donuk bır nota rastlayamadım kıtaplarda Ama Hıkmet Altınkaynak ın vo ğun emeklı çalışması, dı/ının hcr kttabında, her sayfasıntia gozlc nebılıyor Ne var kı bu emcğı, duz bır değıştırme bıçınıınık kul lanmış ya/ar, bunlan donuşturc rek çocukJarın duşlermı kışkırt maya yonelmemış nedcnsc Altınkaynak, guzel bır Tııık çeyle, çocukJara yatkın dıl mantı ğıyla oruntuledığı bu kıtapları, keşke uçucu ama fokurdayan duşlerle de kopurtebılseydı Ilc nde kıtapların yenı basımlarında bunu uygulayabılır elbettc O M man ballı mı ballı yemış taduıda kitaplar çıkacağından hıç kuş kıım yok ortaya Sonuçta, Ataturk'u ıçtenlıkk seslendıren bır ıleste kıtap demek ısterun vıne dc Ataturk'u Seviyorum dızısı ıçın I lıkmtt Altınkaynak ın bu kı taplarıyla bıılıkte Âydoğan Yavaş lı'nın Ben Ataturk (Bulut) adlı çocuk kıtabına da değıntccktım Yavın yonetmenınc ulaştım ya, o bana kıtabı ulaştıramadı ne yazık kı Umarım bır başka yazımda yer açarım Yavaşlı'nın bu kıtabına Cîoruluyor ya, Ataturk'u ses lendırmek doğrudan kendı so?le rınden kalkılarak yapılabıldığı gı bı, kuımacalar yoluyla da gerçek leştırılebılıyor Bu yayınlar yetış kınler kadar çoeuklara, hatta gençlere yonelık de sunuIabıJıyor Elımın altındakı bır başka kı tap da Murat O/men'ın Ataturk'le Yaşamak (Karınca, 2005) başlıklı denemeler toplamı Kıtap, Ataturk u/erınc dene melere ozgulenmış değıl tumuyle Kıtabın "Sanatın Buyusu" başlı ğını taşıyan ıkıncı yarısı anlaşıla cağı uzere sanatı odaklıyor kendı sıne Ancak "Ataturk'le Yaşa mak" başlıklı ılk bolumde yer alan yırmı uç deneme, hem Ata turk'u seslendirmek anlamında hem de denemelerın konuya 07 gulenışı bağlamında Ataturk'le Yaşamak adlı kıtaba gerckcn ağırlığı vermeye yetıyor Bu denemeler arasında yazını mızda Kurtuluş Savaşı, Çerke? Ethem gıbı kımı konulara goster dığı dcrınlıklı bakışla da dıkkatı çekıyor Murat Ozmen Sozgelımı Kurtuluş Savaşı edebıyatı uzerıne dort arabaşlık altında topladığı denemeler toplam yırmı beş say fayı aşıyor Ozmen'ın Ozcllıkle mu belırteyım Murat Ozmen, benım oğıct menım de aynı zamanda Bakın goruyor musunuz, ustelık bugun oğrctmenler gunu dc Sevgılı Murat Ozmen'ın, butun oğret menlerın gunlerını kutluyorum bu fırsattan yararlanarak Ataturk'u boylc bır gunde ses lendırmekten, buna yonelık ba kışlara, yonelışlere goz atmaktan daha guzcl ne olabılır'B bu denemelerını Jgıyle okııduğu