Katalog

Dünyası'nda (YahudiHristiyan) kinıiıı eli kimin ccbüıde bu çok açık değiJ bence. Ben Deli nıiyim? Krguvan Kapısı. Ncw York Oçlemesi, Foucaıılt Sarkacı vc Yalmzlığın Keşii. Benzerlikler arıyoıum bir biri ile ilgisi olnıayun, ayııı aııda okudu ğum bu eserlerde. Bu da benim deliligim belki dc. Düşüncenin cvrenselligini, kardesjiğini yakalanıayu çalib.ıyorum sözcük leıde. Hüseyin Kiilimi eserinin adını Bcn Deli nıiyim, (1S)25) koymıış. Çok masumane çağının yazın anlayışıııı, ayrıntılarla basit bir konuyu süıüklemeyi başarmış. Medyamn olnıadtğı, teknolojinin fazla ivıııe kazanmadığı bir zamanda bu belki dc hoşa gidcn bir ihüyaç, diye düşünülebilir. Her şeye rağnıeıı o günkü Istanbul'u giinünıüze taşıması, yaptığı işın dclilik mi olduğunu sorgulaması çocuksu, özgün lıa vası sevinıli kılıyor yapılı. Bir Adamın Porrrcsi; klasik, daha sonra bilmece gibi bir kurgulamayla okuyucusu nu gizcminc çckcr. 'lnsanııı acısını insan ahr' sözü özellikle Yeni Dünya'da anlanıını yitirdi^i için, çarc doktonİa aranıı. Üre tim vc tüketimin birey üzerindeki baskısı yoğundur. Uyumsuzluk psikiyatr meslcgini güncelleştirir. 'Derdini Marko Paşa'ya anlat', sözü de bııraya uyabilir. Sözü edi len bu garip ortanıda lıeıkesin özcl bir de dektifi, ö/el ılokloıu vardır. lletişimsiz kalan birey ılclırmek ü/eredir. Yaşanı ceheıınemdir, dilsiz, kişiliksiz, kiııılikbiz... tjüyle kİ; AYŞE KULİN Kardelenler , P.Auster kalasına taktıklarından ötürii FARKLI MESAJLAR 'ben deli miyim.'' dıyor. Tarihteki delileri arıyor kcndine yandaş olarak: Don Kişot Milyonlarca yanılsama tüm siz'ler, birdeliydi. Pinokyo'nun maskaralıklarısız'lar yaşar New York'ta. Romanın kahra ııııi altındaki gi/ neyin nesir' diyebiliyor. nıanı her iki dünyayı da avaında tutabilen Bugiinü ve clıinıi bııvük bir başan ile sarbir yapkl;Rİır. Tııiıını babasıyla vakın iletimallaştırabiliyor roman kurgusunda. şim kuramaz. Bu artı ve eksi ondaki bu Umbetto Eco, deli, buda t lantıyı, suskunlugu, aykırıyı, la, aptal, akıllı tiplcmclcrini ııyumsuzluğLi ortaya çıkarır. II yorumlayarak; yayınevlerini, New York Uçlcmesi'ndc idarecileri, iııanç çaprazın geçmiijtcn ve çcvresinden da kinıin eli kinıiıı cebın Austerin kokeni aldıgı sesler, ic geçirmelerdir de tarilıi nlaylan, yeraltı konuşulanlar. Baba, oftııl, Avrupalı olsa da diinyasmm karanlıktaki betorıın; bir baba bir o£ul, bir onu yazlarını, kimlerin kitapları lıic olur. Saydaııı bir daire aın çok satar oldugıınıı do ııiıı dönüşleri altıgenin iiçlü biçimlendiren layll bir şekılde (postmoköşegenlerini yok ediyordur Amerika. Kimi dern) bir anlatıyla dile getibelki de. Bir yanıyla roman kez yolunu ınsansız, nesnesiz, yanılsa şaşırmış bir malarla devam ederken, ilgiYazarlar; diii; gücii, sczgı kişilik, kimi kez siz gibi göriinen baba o^luyve yaratıcılıklarından ötiinı Kı, lorıınuyla, belki de kav katı kurallı, deli ile dahi kimiikleri arami ile aynı ki^iliktir. Çağdaş sıııda gidip gelmeklediıler. hiçbir yere ait dünyaya farkiı mesajlar gönZannııı zaıııan tımarhanelık olamayan, öteki, deren Paul Auster'i anlaolurlar, kımsenin ılgilenmevaat edilmiş nıak icitı cok iyi araştırınak diği (ilaylar onları i^iııe ıılıp gcrekir. ü bilmecesinde toprakların gölürüı. 'l'sunami... la kl bir söyleyeceğini söylüyor aslıngüıı parçalanmış bir ncsne özlemini duyan da. olarak kıyıya vııruncaya bir roman dek. F:arklı zaman vc ıne Ncw York Üçlenıesi, Ke kahramanı, kânda yazılan bu eserlere hanet Ciecesi, Yalnızlığın sorunlu, bakıldığında, aynı kaynakKeşfi adlı biyografi ya da atıı hüzünlü, ürkek, lardan beslendiklerini, ayııı romanı, ve Karalamalar adlı diiijleri kurduklarını, lilo kökü ^iir kitabındaki konuları zollannın bile aynı olıluğıı aşagı yukarı hep aynıdır. derinlerde... ı ı saptanabiliyor. I lerkes ken: Yazar bilinen Ncw York'un dine lazım olanı secip alıyt)i karanlık yüzünü, ayrıcalıklı, geemiijlcn. Cîeçnıişe bakmadan günii yazetkin, etnik bir grubun ya^am ve diişün mak olası dcğil. atmosierini yansıtır daha çok. Bıınun yanuıda mekâna da şöyle bir dokunur geccı. İLLE DE NEW YORK Yaz aylarının okyaııus sıcağınuı ııenıli, bu lantılı, sisli, yağıijlı havasını, Manhattan so Paul Austcr 'Bcııin içindeki ben'i arar. kakJarındaki yeıııek kokularını duyumsaAmerika'nın keşfi ile Babil Kıılesi'nin tektır. Bireyin yalnızlıgını ve iç geçinneleriııi rar kurulaca^ına kehânet edcr ataları. anlatırken Yalnızlıgın Keşfi'nin ikinci bö Hatta okyanusun yarıldıgı elsanesine ina lümündc az da olsa insanlığın, özellikle nanlar büe vaıda. "Gemitleki Nuh gibi çoeukların, Kızılderililerin acılarına şııyle oıılaı da kııtsal görevlerıni yerine getirbir dokıınmııştıır. Hüzütı vc agıt hep Yamek üzcrc o engitı okyaııus sularınııı içinhııdi k(>vulmıi!}luğu, istenmezliği, czilnıişden gccmişleıdi." (NYÜ.s.64) liği üzcrine... Kayıp dil lbranıcedir. "Ben scnim, sen de bensin" "Aeaba kalemsiz yazmayı bccerebilir miyim, ıliye düşündü, yazmak yerine konıışmayı ö^renebilir nıiyim, bir daha lıic Hjik olnıasa da kaıanllğı sesinıle doldıırııp sözcükleri havaya, dııvarlara, keıuin içine söyleyebilir miyim.'" (NYÜ,s.l58) Paul AYŞE KULİN Sevdalinka (NYÜ.s.125) New York, her ijeyc, herkese yabancı, hıreın, yontulmanıi!;, ürperten, yııtan, çe ^itli inani!}, kültürleıden gelenlerle dolıı, paıampaıça, ahların, kargışların, sevgi, yoksullıık, varsıllıgııı uç noktalarda oldıı fcu, kontroldeıı eıkmış bir keııt. 1 lerkes kendi ölüsüne ağlamakta. tnanç, soy, ötelenmişlik, kaybolıiij, özgürlük, varolma, kim kimdir sorusu... Nerede ise bu keııtle bağlantısı, ili^kisi olınayan üıılü yok güniinıüzde. llle de Nevv York... Paul Atıster'in kokeni Avrupalı olsa da onu biçimlendiren Amerika. Kiıııi kez yolunu ijaijirnıi!) bir kiijilik, kinıi kez katı kıı rallı, hicbir yere ait olamayan, citeki, vaat edilmiş to|iıakların özlemini duyan bir roman kahramanı, sorunlu, hüzünlü, ürkek, kökü derinlerde... Bir şeylerden kaçarken aıkasında bıraktıklarına donüp dönüp bakar. Kendi kendisinin tledcktiiidir adeta. " Yalnızlığın Kcijü" adlı eserinde her şey daha açık, yapıtlarının çoğıı birbirinin dcvanıı gibidir. Yalnızlıgın Kcşfi'ndeki Görünmeycn CUMHURİYET KİTAP SAYI "Bir sözcük başka bir sözcüğc.bir sjcy başka bir şeye dönüşür... A, kendi içinde çok büyük bir Babil kenti oluştuğunu dü şünür. Orada bir yazı vardır, kendi kcndini sayılaıııayacak kadar çok dile çcvirir. Cümleler ağzından dü^üncc hızıyla dökülür ve her sözcük başka bir dilden alınır, aynı anda içinde bin taııe dil birden haykırır, çıkan gürültü yüzlerce katta yüzlercc oda, koridor ve merdivcnden oluşan dolambacm içinde yankJanır." (Yalnızlığın Özellikle kaybolan dil, babalar, çocuklar konusunda ola£anüstü duyaıhdır yazar. Bu konuda sosyolujik, psikolojik so runları duyunısayarak gerçekçi bir üslupla anlatmıştır. Kserlerde anlatılan her olay ıızun uzadıya incelenmc konusuduı. • (New York Üçlemesi / Paul Austcr / Çevıren tlknur Özdctmr / Catı Ytıyınları/ İ64 s. Yalnızlığın Keşfi / Paul Autter / Çevircn: tlknur Ozdemir / Can Yaymları/ 207ı. 780 Remzi Kitabevi SAYFA 17