Katalog

mam, ya7amam, nefcsım daralır Ömer gorunurde A merıka 'ya sıyaset bı lımı cloktorası yapmak ıçın gıdıyor Sızce asıl nıyttı kendınden kaçmak mı, yokta olgun ? laşmak mı O hcr ne kadar bunu kabul etmckte •zorlansa da kendınden kaçmak gıbı bır gaycsı var alttan alta tabıı nereye kadar ka çabılırse Bır de şu var Boyle uzun yoku luklara çıkınca ınsan değışıp bambaşka bın olaeağına ınanır, gaza gelır O da oyle eskı bcnı atıp yenı bır ben edınmek uzere çı kıyor bu yolculuğa, bunun ne kadar mum kun oldıığu bellı romanı okuyunca Gelelım Gaıl t Ronıanm başında Ömer'le uç ytldır evlı olduklartnt bıltyoruz Geçnjışc yol almaya ba}ladığtnda hıkâye, Gaılın psıkolo/ık sorunları olan bır vakaymt\ gıbı gelıyor bana, kalılır mtsıntz? Gaıl psıkolojık sorunları olan bır vaka doğru am<ı tam da bıı yuzden bu halıylc ozel Kaldı kı romandakı tıım karakterle rın bıı aıızası var bılınen ya da bılınmeyen, ılk bakı^ta goı uncn ya da gorunmeyen Ga ıl dığer arıza tıplerc kıyasla kendı anzasiy la dosdoğı u yuzleşebılen bırı Bır de şıı var, fazlasıyla eleştırel bıı zckaya sahıp Eğer ru hen bunalımda ısen en ıyısı fazla sorgula nı.ınıak Hem ele^tırel akıl hem kasvetcn gı/ mı/aç tehlıkelı bıı ıkılı bence lkısınden bırı olsa katlanılabılır bır durıım Gaıl kımlık probhmıçe'ken bırı Roıı/d n ııı başıtıda Zarpandıt ısmınt kullanıyordtı Pıyu'nun sevgılnt Alegre'mn doğumgnnu yemeg"mde arkadaşlartna ntmlerınt dığış tırmtlt'rttıı oncrıyor 'Pınhan'dan bu yana romanlarımda ısımlcıın hcm bııyulu hem de buvucu ol duklaıı hkıını ısjcdım alttan alta Gaıl de ısınılerın kııdıetmın taıkında Bence ısim leıımızı sadece ta^ıına/ avnı zamanda ısım leı ımi7 taıalından ^ekıllenır hatta ve hatta bıryere, bıı kımlığe çıvılenırız Cîaıl ruhen ıflah olma/ bır goçehe llla kı değı^etek, dcğışemezse olur llla kı sılkınıp atacak ta s,ıdığıısmı yenı bır ısım yenı bıı kader, ye nı bu kımlık edmecek, ta kı onu da atana kadar KULTUR, İNANÇ. KİMLİK Alttfdtklı kultutdcn olusan arkadaj gru bu, \abır\ızlıkla sdy/dldrı arşınlddığım za man dılımmde sonunda bırbırlertnın ınanç Idrı uzerını tartı\maya başlıyorlar Bıranlamda bıı dllı farklı kışıyı hulustura rdk dinaanız bırbırlc rıyle tartijmalarını mı sag'lamaktı' Za/ın bın bır konu^malarda v>z(rgc\ hıdtuı ınanç kımlık uçlusune ge lıyor Kısmen hayal gucum kısmen de goz lcmlcrım aıacılığıyla yaztldı bu bolumler Farklı farklı ulıısal, dınsel kokenlcrden ge len ınsanların olduğu masalarda konu^u lan ve konuşulamayan konuları duşune rek kaleme aldım bıı tartışmaları Hem se vetcnlıkle hem de mızahla Bır de s,u var Insan kendını otekının gozunden nasıl go ruyor boyle durumlarda Sana bakanın go zunden nasıl gorunuyorsun? Bu soruların ı/ını surdum Öntt r ın geçmışınc uzandıgUmz sayfa lardd onun unıvenıtı yıllannda sosyalnt bır grubun tçtnde yeraldığı belırtıltyor O gun lerden buyana \osyalı\tler, artakalanlarola rdk tammldnıyor "Ömcr'ın çocukluğunda 1970 U rden 1 9H0 darbe\ıne kddar t sıp gur leyen o guçlu, yoğun, canlı mubalefetın kd Imtılarınddn artıklarından başka bır $ey değıldı bugunku dırentş " Gerçı roman ıçın dt ard sıra kc \kın \ozler olsa dd bunlarddn baska wydtı yorutngorcnııyorum' Bensıyasetın "sıyaset" kelımesınehap ;.edılmemesı gerekıığıne uıanan bır akade nıık okumadan gclıyorunı Ozel alanın da, gundelık yaşam ayrıntılarının da, hatta ve hatta sıyasetten en uzak addedılen mevzu ların da nasıl polıtıkayla bağlantılı olduj*u na ınanan bır eleştırel du^unce sıstcmatı ğınden bcslcnıvoıum Sıyaset ılla da tek bır |aıgon kııll.ınaıak yapılabılen, tek o/ nclıbıı m(.(.radt^ıl btncc Mesela kmınıst kuram, ev hayatının da nasıl polıtık oldu ğunıı, ozel alanın da ne denlı polıtık oldu gıınu gosteıcrek yapmıştır en onemlı ^ı kı^larından bırını Sıyasetın hem mıkro SAYFA 6 hem makro yansımalarını takıp etmcyı ve bağlantılandırmayı onemsıyorum Ve Tur kıye gıbı bır ulkede yaşayıp, bıı topraklar dan beslenıp de apolıtık olmak gıbı bır luk sumuz olmadığına ınanıyorum Sanat ıle sı yaset, estetık ıle polıtık olan arasındakı sar kaç benım ı<,ın onemb mesele BİLCİ VE ESRAR Romanda mekâtı olarak bep Pearl So kdğı 8 Numdrd kullanılıyor Ürneg'm kdb ramdtüdrın okulldrtndan, doktora çdlışmd Idrından pek fazla bahsedılmıyor neden? Karakterlerı en ufak ayrıntısına kadar betımlemeyı sevmıyorum Onun yerıne malzemelerı verıyorum, tarıt okuııın Ipuı, larını verıyorum, ke$ıf okurun Yıız hatla rını anlatıyorum ama suret okurun Bılgı vt csrar aynı anda karıştırılmalı bence karak terlere Bıldıklennle ılerlersın, ama bılme dıklerındır aslında sana soluk alanı vercn Malumat kadar muamma da kıymetlıdır kanımca Yoksa daral mış, \e tardfmdan sdbıplcndemeyen " (s 323) Yurtdışındd doğup, eğı/ımının bır bolumu nu yıne yurtdışındd Idmamlayan bırısı ola rak istanbul sevgınız takdtre şayan' Belkı de tam da bu yuzden, yanı tam LU bu sayede, burada doğup burada buyu yen bır ınsan tstanbul'u hıç kaybetmemış kı, onun kaybı nasıl bır sızıdır bılmıyor Anadıluıden hıç uzaklaşmamış kı, anadılın rıtmtnı yıtırmek nasıl urkutur ınsanı anla mıyor Ironık ama yabancılaşmak bazen bır s,e yı daha ıyı gorebılmeyı sağlıyor Bır yapı nın dışına çıkınta ıçını ıdrak edebılıyorsu nuz bazen İstanbul benım ıçın ımkânsız aijk' 'Bıt Palas' romanımda bır karakterın dedığı gıbı, ınanıyorum kı "Istanbul'a ya bır ^eylerden kaçarak varılır ya da gun ge lır ondan kaçılır" Araj ın fınalıne bakttğımda, tıım kah ramanldrtn emellenne kavuştuklarınt soy fırsatı bulan ınsanların açdımlarını ne olçu degorup anlalıyor? O zaman 'Arafla bana gore eksıklık olarak şunu gordum Yazar yenı bır dd kıırma, yenı bır roman bıçtmı ge lijlırmı gıbı bır derdı çok fazla onemscmt yıp, salt bırtakım guııluk soylemlt rden yo la çıkarak roman kurmasının gettrdığt yan lışlıklar var O zaman da yazarın Turkıye uzerıne bdgdenmt eknklığt dı ortaya çıkı yor Boyle olıınca da gerceklıklerın havada kalmast sozkonıısu oluyor" Nauldeğerlen dtrtrsınız Andaç ın bu elej/ımtnt * Hıçbır şekılde katılmıyorum ama be nım kendısının goruşlerıne katılıp katılma mam hıç onemlı değıl Onemlı olan Ferı dun Andaç'ın, edebıyat ele^tırı gclcneğının yeşeremedıgı bır toprakta ve yazıdan zıya de yazarı konuşmayı seven bır edebıyat or tamına rağmen edebıyatı edebıyat ıçınden ve edebıyat ıızerınden taı tışmakta sebat et mı% az sayıdakı değerlı edebıyat elcştırnıe nınden bın olması Soyledıklerıne katılma sam da kendısının bakış^ açısını uslubunu, yaklai}imını çokça onemsıyoı ve kıymetlı buluyorum CEVABIİÇİNDE SAKLI... Bır de gazelea Abmı I Hakan ın d(ğı r lendtrmıst var "\aza gırış yapmaya bajla dığımtz iu gunlerdı herkes ıncılmek ıçın akla hayalt gelmeyeıek yonlemlert ba^vtı rurken romancı EltfŞafak'tn yaptı&ına ba kın' Son romanı "Aıaf'tn kapağına guna ba son c.ağ>ı' gıbı o ıştah acıtı cıkolata fo /oğrafını ko\mu) Yotoiraf o kadar < tkılı yıukı kıtabın kapağına şoylc bır gozatan kendını "(ıkolata ' adlı fdmt ızlc ////) gıbı bıssedıp, llu Mannara Cafe'yı zor ali)or î}te buraya \azt\orum Bıı kıtap satmayacak ve ElıfŞafak kapaktan kavbedecek " Yo rumunuz ? Her zaman oldııgu gıbı bu kıtabımın kapağını I\A dogıudan doğruya tomanın ıçerığı belırlemısjıı Kapakta nıye mı çıko lata var, ccvabı ıçınde saklı Kapakta nıye gumuş kaşık mı vaı, cevabı ıçınde saklı Zaten benım bıldıgım edebıyat eserı ıçerı ğıyle tartılır vt tartı^ılır, uzaktan nasıl gorunduğuyle değıl Kıtabınız tngdızce olarak yazdtp Aslı Bıçen tarafından Turkçe\e çevrılerek yaytm landı Bu konu da epey ı It^tırddı med\ada "hıkâye hıgdıza olarak oluynaya bajla mtştt kafamda" dıyt bırıfadenız vardı yaıtıl mıyor\am s Takım tutar gıbı bır kulturun tutulma sını ısteyenler vaı Turkıye'de Bı/den mı sınız onlardan mı mantığıvla yakla^ıldıkça kultuıe, şımdı sı/ Turk edebıyatından mı sınız Amerıkan edebıyatından mı gıbı so rular da gelmeye devaın edecek medya dan Ben bunları onemsemıyorum Bana "ya o ya bu ' dıyen bır dayatmaya ınat "hem bu hem o " olabılınekten yana yım1 Çokkulturlu, çok dıllı, çok basjı ol mak da mumkun Bugun attığımız pek çok adımın koke nı, sebebı geçmışte saklı Benım de bu ro manı lngılızıe kaleme almam kcndı geç mışımle bağlantılı Yoksa oturup da "Eh şımdı de Ingılızce yazayım" dıye ba^ka bır dılde yazmaya basjayamazsınız Arat 'ı nı çın Ingılızce yazdığımın cevabı ronıanm ıçınde saklı Romanı okumayan, kıtaba uzaktan bakan, sadece Ingılızce yazıldığı nı duymakla yetınen bırı kıtaptakı dına mıklerı çozumlemedıkçe, oıadakı aıdıyet aıdıyetsızlık, goçebelık, çokkulturluluk meselelerını gonnedıkçe bu kıtabın yazıl ma surecını kavrayamaz 'Araf'ın nasıl olup da başjta bır dılde yazıldığını hakıka ten samımıyetle merak edıp anlamak ıste yen kışının yapacağı tek şey var romanı okumak1 "Ben slyasetin "siyaset" kelimesıne rıapsedllmemesi gerektlğlne Inanan bir akademik okumadan gelıyorum Özel alanın da gundelık yaşam ayrıntılarının da hatta ve hatta slyasetten en uzak addedllen mevzuların da nasıl politikayla bağlantılı olduğuna inanan blr eleştlrel dusunce sıstematığınden beslenlyorum siyaset llla da tek blr largon kullanarak yapılabllen tek öznell blr mecra değıl bence " bır kalıba oturtulmuş, kıpırdayamaz ka rakterler çıkar Hajal edebılmcsını ıstıyo rum okurun Ve o hayalı ozgurce kurabıl mesını ıstıyorum Kttdbın sanlarında Otner le Gaıl ın c v U ndıkten sonrakı Is/dnbul scyahalı anlatı lıyor Ömer'ın agzmddn Istdnbul u Idrtfedı jinızvarkı ağzım açık kalnor "Lıraınsa nın cdalayıp parlatabılettfct, hcnarlarıınlıi kıfazlalıklart attp sıvrılıklt rını torpıth yıp w i'gdntnı sc vındırmtk nın bc dn t pakı tr\ II ona M/ndbılcccğı şebırltrdtn d(ğddı o ( ) Bır utuht nıdıke, kapnslı bır c u ht r yc nı ac U nın tohumlarını ıçmıj(< kı n aımı Id rıhıbo\ıınıakımsı larafından dolh nnn w/,\ olan btrrahım, sahıplerın penabı, hcmkım lcyıbıltr mıyız^ Ronıanm sonunda karakterler emelle rıne kavuşuyorlar belkı ama o nokta benım ıçın en tahammulfersa, en tatsız kısım Çunku kıtap bıtmı^tır artık, bır adım son rası yok C) boşjuk duygusundan sıynlmak çok zor O yuzden karakterlerın cmellerı ne kavu^tukları satlıa belkı de yazarın amaçsız kaldığı, olumluluğu ıle, sınırlılığı ıle yuzle^tığı saflıadır Gt lelını ronıanınızla ılgılı ıkı tane clcj ///•/•)(' Fi rıdtın Andai, yaptıg~ı bır konu} ma da Araf ıım jm/< dıyor "Yazar Tıırkıyc de gclı$tn olayldiııı dijinda, kunsellışmcnın gı tırdığı olanaklarla ba^ka ulkelere gıtme Son olarak, Araf (The Saınt oflncıpıent Insanıtıes) 2004 yılı ıçc rstnde Aım rıka da yayımlanacak' Nedır yabancı okurdan bek lenttnız' Yabancı ya/ardan da Tuık yazardan da beklentım aynı Romanunın aynasında kendıne ben/emevenın suretını gormesı Keyıflı \o\ l( ji ıçın lcşı kkıırlı r1 Sağ olun • Araf ElıfŞafak/Mıtıs Yayınları/345 s K İ T A P S AYI 752 C U M H U R İ Y E T