Katalog

zer olaylardan edınılen deneyımlerın bınkımı olarak soz edılmektedır Haldekı ccva hııkukunıın csas ola rak bu durumun çok n/ağında oldıı ğu bence de kuşku goturmez Ancak rnukemmelıyetten uzak da olsa, deneyım bırıkımıne dayalı, alenı, savun ma ımkânı sunan ve aynı suça aynı ce zayı ongorcn bır ccza yasasına kat lanmak, zor karakterı ınkâr da cdıl se, ınsanlara, Iınç hukukutıda olduğu gıbı oldıırulmclcrı dahıl her tur zararı verebılen, keyfı ııygulamalara katlanmaktan daha kolaydır (Konuy la ılgıli olarak, anarşıst Sorcl'ın hâ kım Lynch konusundakı olumlu yo rumu çarpıcıdır) Kıtabtmzda, ongorude bulunabdeceğımtzgeleıekte, tnsanlartn zoraraç ları olmadan bırlıktc yaşamalarının mutnkun gorunmedığınt, ancak hedefın, ınsanların dışsal zorun yerıne ıç sel zoru koymaları ve daha az dış \al baskı ılc yaşayabdmelert olduğunu ya ztyorsunuz Bu Norbert hlıas'a gore tam da Ba tı toplunılannda uygarlaşma surecı çerçevesınde ortaya çıkan durumdur Elıas 'ın yaklaşımtyla bu paralellığı na sıl değerlendırıyors unuz? Anarş ızmtn hedeflerını gerçekleştırmek endustrı toplunılannda daha mı kolaydır? Kt tabınızda vurguladıgtmz gıbı, A/rı| ka 'da var olmuş akephal toplumlar kı mılert tarafından anarşıst bırlıktc yaşamın orneklert olarak değerlendırdmektedırler Ne derstmz* Burada kuçuk de olsa bır duzeltme yapmak ıstıyorum Benım goruşume gorc ıç zor da basıtçe sıneye çekılmeyıp tekrar tekrar sorgulanmah ve ancak kabul edılebılır ılkelerle uyum halınde olması durumunda, gerçekten de dış zorun sınırlanması na hızmet etmelıdır lnsan davranışının hukukı zora başvurmadan duzen lenmesı yaklaşımı ve pratığı farkJı toplumlarda mevcuttur Ancak endustrı toplumları çok sayıda ınsanı uygun bır şekılde doyurup geçındırecek şu ana kadar soz konusu olmayan ımkânlar yaratmakta ve bu ımkânları de ıç zorun farklı bıçımlennı, ınsanların bırlıkte yaşamaları ıçın katlanılabılır duzeye ındırme şansı sunmaktadırlar Akepal toplumların anarşıst karakter lerı konusunda cıddı kuşkularım var, çunku bu tur ıddıalarda bulunun teorüer tek yanlı olarak devlet zorunu dıkkate alıp yukarıda da belırtıldığı gıbı toplumsal ve erkek egemen baskının dığer bıçımlerını zor olarak adlandırmıyorlar O toplumlar dakı, babanın oğlunu oldurebılmesıne kadar uzanabılecek şıddet uygulamala rın, soz konusu aşıret uyelerınce "baskı" olarak adlandırılmamaları, yapılanları ın sanı kılmaz Sanıyorum kendımızı uygarlıkçı kendını beğenmışlıkten olduğu gıbı, bır tur Rousseau'cu yııceltmeden de korumamız gerekır Anarştzm ktsmen yaşam btçtmı olarak da anlaşdmaktadır Stztn de belırttığtntz gıbı tarıhtc, ozellıklc de 19 yuzytl sonu ve 20 yuzytl başlarında komun tarzı anarşıst bırlıktelık çabaları var oldu Devletın çok guçlenmest ya da ış bolumunun bu duzeyde ayrıntılanmast mı gunumuzde bu tur komunlerın varlığtnt tmkânsız kılmaktadır? Ktsmen toplumun gerı kalan kesımtnden soyutlanmış, olumlu bır ıfade de "bağımsız"yaşam bıçımıartıkmumkun değıl mıdır' Bana gore bu tur yaşam bıçımlerı hâ lâ mumkundur ve bıldığım kadarıyla fark lı yerlerde de uygulanmaktadır Devletın bu tur şeylerı cıddı bıçımdc engcllcdığı nı duşunmuyorum Ancak son /amanlar da, ozcllıkle dc altmışlı, seksenlı yıllar, so zum ona o/gur, ancak yakından bakınca tumuylc otorıter grupları gun ışığına çı kardıktan sonra, bazı gruplarda uygula nan karaı alma sure(,lerının bıçımıne yo nelık guvensızlığımız arttı Bu olumsuz gelışmenın, bıraz gerılerde CUMHURİYET KİTAP S AY I kalmış çarpıcı bır orneğı, 1920'lerdeîtalya'nın Ceralu kentınde, polısın bır cına yet olayından sonra kapattığı, resmı ola rak Rebelaıs "hoşuna gıdenı yap" ılkesı nın ge<,erlı olduğu ancak fıden Alhster Crowley tarafından tek başına ve dıkta torce yonetılen "Abteı Thelema" grubudur ANARŞIST SEZCİLER Btr ıdeolo/ıden ya da dunya goruşunden değıl, anarştst sezgderden soz edıyorsunuz Anarştzmın kestn bır lanımım ver mekten de kaçtnıy munuz Anarştzm tanımlanamayacak b r şey mıdtr? Ya da her tanım donuklaşmc tehlıkestm mı ıçınde barındınr> Gerçekten de açık ve net bır tanım ça basının sonucunda bır donuklaşmanın ortaya çıkmasından ve akabınde de, tekıl tanımlayıcı unsurların farklı yorumlanna sarılan tarıkatların oluşmasından çekınıyorum Sosyalıst ststemtn çokuşunden sonra ış yerlertnde çalışanlartn karar sureçlerıne katdma ımkânları "new publıc manage ment" benzerı modellerle guçlu bır bıçım dc sınırlanıyor, ozcl sektordc olduğu gıbı kamu sektorunde de, orneğın unıvenıte lerde, hıyerarşık yapılar guçlendtrtlıyor Çokuluslu şırketlerde bu sureç daha da htzlı ışlıyor Uluslararası planda neyın doğru ncytn yanlış oldug'una onctlıkle Amerıka olmak uzcre buyuk guçler karar verıynr Kıtabtmzda olast gorduğunuz kurumsal duzeyde bır demokratıklcşme gıderek zor laşmıyor mu'•>Hâlâ umut var mı? Bu sorııyu guvenılır bır tahmınlc ya nıtlamak zor Ancak umııdum olmasa bu şekılde angajc olmazdım Kurcscl ekono mık bır guı, tehlıkesının artı^ı ıle bırlıkte buna karşı (,ıkılması gerektıgı bılıncı de yayılıyor Polıtık aracjarla bu gııcıın bcr taıaf edılmesı (artık) mumkun gorunmu yor Bu nedenle benım ç^ğrım sıstemın yumu^ak karnının, yanı pazar baskısının sıvıl toplum orgutlen vs aracılığıyla kul 748 lanılarak kuresel soylemden etküenen bır sıyasallaşmaya ve de ıktısadı pazarın demokratık bıçımde şekıllenmesıne çalış maktır Burada gene çok onemh bır şey de Amerıkan (ve Avrupa) seçmenıne ulaş mak ıçın kamuoyunu kullanma ımkânıdır Bu zor bır yoldur Ancak benım gorebıldığım başka bır ımkân da yoktur Kıtabtmzda guçlu btr bıçımde vurguladığınız azınlık hakları konusuna geltyo rum Fransa ve Uvıçre'den ıkı ornek verıp fıkrınızı almak ıstıyorum Önumuzdekı gunlerde Fransa'da kamusalalanda soz konusu kışının dını ya da styast olarak aıt olduğu grubu açık bıçımde ıfade edecek gtysı ve sembollenn yasaklanması konusunda karar verdecek Burada onceltkle soz konusu olan Musluman genç kızlartn ba şortusu de okula gtdtp gıdemeyeceklerıdır îkınct ornekte ıse isvıçre'nın Zurıh kan tonunda dını azınlıkların, oncelıkle Muslumanlar, Ortodoks Hınstıyanlar ve Yahudtlerın, resmı azınlık dınlerı olarak tanınmaları soz konusu Boyle bır tanımayt ongoren kanton duzeyındekt yasa taslağı kasım aytndakı halk oylamasında reddedıldı Burada Musluman toplumun nufusunun artması, dengelerın değtşmesı dıkkate alınmadı, çunku oy hakkına sahıp olan çoğunluk boyle bır seye karşı Avrupa'dan bu ornekler konusunda bıze neler soyleyebdırsınız'' DINI INANÇLAR Oncelıkle dını ınançların farklı muamcle gormelerı ınsan haklarının ve de mokratık anayasal devletın temel ılkelerının a<,ık bıçımde ıhlalı demektır Boyle bır şeyı soylcmek ıçın anarşıst olmak da gerekmıyor tsvıçredemokrasısının sade cc sempatık vanları bulıınmııyor Bıldıgı nız gıbı Appen/el Innerhoden kantonu seçmenlerı ancak bırkaç yll once o da merke/ı huktımetın zoruyla, kadmlara seçme ve seçılme hakkı tammak zorunda kaldılar Bıldığım kadarıyla Fransa'da, devletle din ışlennın aynmının güvenceye alınması ıçın Hırıstıyan haçının okullarda "saldırgan" bıçımde kullanılması da puskurtulmek ıstenıyor Benım savunduğum ılkelere göre dmı sembollenn taşınmasına, diğer ınsanların da aynı şeyı yapmaları yo lunda bır baskı aracı olarak anlaşdmama lan olçusunde ızın verılmelıdır Ancak bu tur sembollenn taşınmasının kışının ken dı kararına dayanmasının, yanı gonullu olmasının gerekldığıne bu gonulluluğun her zaman soz konusu olmadığı savunul maktadır dıkkat çekılmelıdır AVRUPA BİRLİĞI Turktye'de, ozellıkle de sol çevrelerde çok tartışılan bır konu Avrupa Bırlığı 'ne gtrış konusudur Onceltklı bır ıtıraz noktası ıse Turkıye'nın sınırlt olanaklarından do layı endustrdeşmış AB ulkelertnce yoğun bıçımde somuruleceğıdır Kıtabtmzda uluslararası kurumların demokratıkleştırıle bdmelerı olanağtndan soz edıyorsunuz Turkıye AB de ıkttsadı duzeyde eşıtlıkçı dtşkder kurabılır mıy Tecrubeler, orneğın Portekız ve Is panya ıle yaşananlar, ozellıkle de gırış yıl larında sınırlı ekonomık olanakları olan ulkelerın AB'den yararlandıkları ve sıyası ve hukukı eşıtlık aracılığıyla ıktısadı eşıtlığe de yaklaştıklarını gostermektedır Avrupa'da lurkıye'nın AB'yc gtrtşınc karşı çıkanlar bunu lurktye'nın kulturel dını arka planıyla gerekçelendırıyorlar Bunlara gore Turkıyelıler farklı, Avrupa kulturuyle uzlaştırdamayaıak dt ğerlere sahıptırler Ijıık, aydınlanmact bır devletler topluluğuna gırış açısından kulturel ve dı nı farkldıklar nc derecc onımlıdır'' Onemlı olan kısaca ırade etmek gere kırse azınlıkların korunması ve ışkencc nın olmamasıdıı Avmpa'da bu sorunla rın tumuyle çozulduğunu ıddıa etmedcn, Turk tarafının başlamış da olduğu bır şeylerı daha du/enlemesı gercktığı vur gulanmalıdır Bunun otesınde farklı de ğerler ıddıasını tumuyle yanlış buluyor ve SAYFA 5