Katalog

Edebiyat eğitimi özgür düşünceyi egemen kılmalı, dünyaya bakış açısı getirmelidir. Her ne kadar böyle bir bakışı asıl felsefeden beklemek gerekirse de, edebiyat, dünyaya bakışı kolaylaştıran bir pırıltı, bir içtenlik taşır. İnsana görmeyi öğreten okumaktır. Okullardaki edebiyat bilimi, öğrencileri nitelikli okuryazarlığa dönüştüremiyor. Bırakın öğrencileri, öğretmenler bile yeterince okumuyor. "arlık" dergısı cs kı bir sorunu yenıden gunde me getırıyor Turkıye'de edebiyat eğıtımı na sıl olmalir1 Emrullah Efendi nın "Tuba Ağacı" benzetmesınden yola çıkarak, edebiyat eğıtımının yuksekoğrenımde sağlam te mellere oturtulması, oradan ye tışenlerın lıselerde ılkoğretım de ıyı oğrencıler yetıştırmesı, soruna gcreklı çozumu getıre bılccektır Bıı anlayiiji pekıştırmek ıçın "Universitede Turk Edebiyatı Eğitimi" dcğışlk yonlerıyle ele alınmaktadır (Varlık, Mart 2004). Ldebıyat eğıtıını ozgur dıı şunceyı egemen kılmalı, dunya ya bakış açısı getirmelidir Her ne kadar boyle bır bakışı asıl felsefeden beklemek gerekırse de, edebiyat dünyaya bakışı kolaylaştıran bır pırıltı, bır ıç tenlık taşır İnsana gormeyı oğreten oku maktır Okullardaki edebiyat bılımı, öğrencileri nıtelıklı okuryazarlığa donuşturemıyor Bırakın öğrencileri, oğretmen ler bıle yeterince okumuyor Sozlu kultur alışkanhğı, helc gorsel medyanın magazın kul turunun etkısı, nıtelıklı okuma lardan ınsanı uzaklaştırıyor ' Varlık" dergısı bu onemlı sorunu kapsamlı bır şekılde ın celeyıp taıtışmaya açıyor Der gının Mart 2004 sayısından başlayarak yıl sonuna kadar, her sayıda, bu konuya çozum getırecek ya/ılara yer verılecek Kulturun magazınleştığı, "te levole kulturu" dıyebıleceğımız bır yozlaşmanın benımsendığı sanat ortamında, ancak "Var lık" gıbı kururnlaşmış bır dergı bu sorunu gundeme getırme sorumluluğunu taşıyabılırdı SAYFA 28 Mustafa Şerif Onaran Dergilerde yetıştırmesının kolay olmayaca ğını duşundurmesıdır Dolayı sıyla edebıyattan soğuyan genış bır oğrencı topluluğunun, ken dıne ozgu bır bakışla ozgur bır duşunceyle dunyayı değerlen dırmesının de sınırlı kalması dır ÖĞRETMENİN Kİ$İLİĞI ÜZERİNE Yuksekoğrenımdekı yerleşık edebiyat eğıtımınden bozulma dan çıkan, kışılığını gelıştırme sını bılen edebiyat oğretmenle rı yok mu' Nıce edebıyatçının anısında, gelışmesıne kapı aralayan yara tıcı öğretmenler vardır Suha Oğuzertem'ın araştır masındakı çozum bekleycn 20 sorunun ustcsınden gelcblle cck kaç oğretmen yetışebılır kı1 Oğretmenlık yalnızca bır meslek değıl, yaratıcı ozellıkle rı olan bır sanatçı kımlığı de gerektırır Kırklı yılların lzmır ınde, ll sede tamdığım bırkaç edebiyat oğretmenı vardı Fuat Edip Baksı yazdığı şarkı sozlerıvle une kavuşan, dalgın bakışlarını pcncereden uzaklara bırakan, kendı şıırlı dunyasında yaşayan bır oğretmendı Abdulkadir Karahan kuru bır oğrctıcı ol manın otesınde, yaratıcı kışılığı olmayan, felsefe hocamız Ziya Somar ın "Karanlıklardan zıya ya yuksel" dıyc takıldığı, dar kalıplar ıçınde duşunen bır edebiyat oğretmenıydı Hikmet Ilaydın ola ğanustu bır olaydı Her okulda bır "Hababam Sıntfı" var dır Bızımkı dc oylc bır sınıhı Araa Hık met Ilaydın bır golge gıbı sınıfa gırıp kursu ye geçınce, sınıftakı gurultuler kesılır, gozler buyulenmış gıbı Hikmet Hoca'ya da lardı Hikmet Hoca dersı yaşayan bır oğ retmendı O, bılgı bırıkımını, çağdaş, bır "meddah gıbı" oğren cısıne aktarırken de ğıştığımızı, yenı bır kı şılık kazandığımızı du yumsardık Suha Oğuzertem'ın çozum getırdığı sorunlar Hikmet llay dın gıbı olağanustu öğretmenler ıçın de ğddır Doğu dc Batı kulturunu ozumseyen, onu kolaylaştırmasını bılen kaç oğretmen 1 vardır kı Ali Olmezoğlu gıbı ayrıntıla ra ınmesını bılen bır edebiyat oğretmenımız de vardı Bıze edebiyat beğenısı aşdayan Ziya Şolen gıbı bır tarıh oğretmenı mız de vardı Ama Hikmet Ilaydın ayaklı bır bılgı hazıne sıydı Kışılığı ınsanı etkıleyen bır sanatçıydı Edebiyat eğıtımınde oğret menın sanatçı kışılığı goz ardı edılmemelıdır • Edebiyatı Sevdiren Eğitime Doğru TRT 2de Talat Sait Halman, Erendiz Atasu ılc bırlıkte ha zırladıgımız "Sozun Buyusu" ızlcncesıne son verırken, "Edebiyat Eğitimi" uzerıne genış katılımlı bır ı/lence duzenle mek ıstemıs,tık Alışılmış bıçı mın değıştırılmesını uygun gor meyen TRT yonetımı, ılgılı yuksekokul ortamında genış katılımlı bır ızlenceyı sağlaya madı "Sozun Buyusu" genış toplu lukları edebıyata alıştıran bır ızlenceydı Öğretıcı bır davranış ıçınde olmamaya ozen gos tererek, bırbırımızı de eleştıre meden Bılkent tekı Turk fc.de bıyatı Bolunuı nu kısaca tanıt mak gcrckır Bıırası bır edebı yat fakultcsı dcğıl Herhangı bır fakultede vuksekoğrenım gormuş bırı, vuksck lısans" ıle "doktora" ıçın burada eğı tım goruyor Bu eğıtımı yap maya uygun oğrenulerın sap tanması ıçın bır on sınav gerc kıyor Bolumun başında bulunan Prof. Dr. Talat Sait Halman, Turk edebıyatını dünyaya ta nıtmak îçin yoğun çaba goste ren bır kultur ınsanı Suha Oğuzertem Turk Ede lardan gelen kışıler olduğu go rulıır Suha Oğuzertem'ın yuruttu ğu çalışmaya gore edebiyat fa kultelerımız "Ldebıyat gıbı renklı canlı, çokseslı bır ala nı" "edebiyatsızlığın eğitimsizliği" denebılecek bır kısır donguye sokmuşlardır Çağdaş laşma anlayışıvla o/gur duşun cenın egemen olacağı bır yara tıulık yerıne ' dogmatık, şab loncu, klışelerle duşunen, oto rıter, şıddete eğılımlı" ınsanla rın yetışmesıne yol açan bır edebiyat eğıtımı yururluğe gır mıştır "V; rek, doğaçlama bır ıçtenlıkle ızlenceyı ayakta tutmak ıstıyor duk "Varlık"ın tartışmaya açtığı "Edebiyat Lğıtımı", bu konuyu ayrıntılarıyla anlamayı kolaylaş tırataktır BİLKENT UNİVERSİTESİ TÜRK EDEBİYATI BOLÜMUNDE BİR ÇALIŞMA Edebiyat eğıtımınde kokten bır değışiklık yapılması ıçın ne lere onem verılmesı gerektığı uzenne, Bılkent Unıversıtesı Turk Edebiyatı Bolumunde Suha Oğuzertem ın yonettığı kapsamlı bır çalışma ' Varlık ta ycr alıyor Çalışmanın ozellıklerıne geç bıyatı Bolumu'nun oğretım uyelerınden Turk Ldebıyatı Bolumu'nde yuksek lısans ya da doktora ya pan oğrencıler arasında edebı yat fakultesını bıtırenler oldu ğu gıbı, muhendıslık, hukuk zıraat gıbı değışık meslek dalla rından gelenlcr de var Bu oğ rencıler ıçlerındekı edebiyat coşkusunu canlı tutmaktadır lar Daha onemlısı, değışık alanlardan edebıyata bakmak yenı goruşlcrın ycnı anlayışla rın gelışmesını sağlamaktadır lurk Ldebıyatı Bolumu nıın çalışmaları gosterıvor kı, edebı yat, edebiyat fakııltelerını bıtı renlerın tekelınde değıldır Za ten gunumuzun unlu edebiyat çılarına bakılırsa değışık alan Suha Oğuzertem derslenn ı§ lenmesı, başarının değerlendı rılmesı, oğretmen oğrencı ılış kılerı eğıtımın ozuyle ılgılı pek çok sorunu ele alarak, bunlara ne gıbı çozumler getırebdeceğı u/erınde de durmuştur Sorun yalnı/ca yuksekoğre tımdekı edebiyat eğıtımı soru nu değıldır Bu anlayıştan gelen oğrctmcnlerın ılkoğretımle or taoğretımde, nıtelıklı oğrencı Bu sayfayla iletişim kurabilmeniz için dergilerinizi ve kitaplarınızı aşağıdaki adrese gönderirseniz memnun oluruz. Mustafa Şerif ONARAN Hekimkoy Sıtesi 20. Sokak No: 8 06800 ÜmitkoyAnkara TeL (0312) 235 91 11 236 23 46 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 738