Katalog

> dcmir Ince bunlan söylerse fena mı? Ama sadece o söylüyorsa çok yazık... 'Yedı Canlı Cumhurıyet' adı her şcye rağmcrı ayakta kalmayı başaran 'cumhurıyet 'ın dayantklılığjntn altını mı çıziyar?... Osmanlı döneminde, cumhuriyetin ilk kurulduğu zamanlarda söylcnmiş bir laf vardır; "siz dışardan, biz içerden bir tiirlii yıkamadık burayı." Islam dünyası Türkiye Cumhuriyeti'ndcn nefret cdiyor. Bizzat yaşamışımdır Arap ülkelerinde. Mustafa Kemal'den de, cumhuriyetten de nefret ederler. Bıınıın içinde tabi kıskançlıkta var. Hiçbir zaman sömürge olmamış bir ülkcnin, yoksul bilc olsa; kendi onurunu içine koyduğu bir yönetim tarzı var. Halkın varoluşu var cumhuriyetin içinde. Arapların müslümanlığı ile bizim rnüslümanlığımız birbirine benzemez pek. tslam dini Arap için her şeydir. Çay içıne biçimini bile belirler. Bizim içinse tslam sadece bir dindir. Kültürümüz Anadolu kültüriidür daha çok. 8000 yıllık yerleşim... Burada yaşamış tüm uygarlıkların töreleri, kalıntıları... Bunların hepsi bugün içinde yaşadığımız kültürün oluşturmaktadır. Islam, Arap dünyası için bir din olduğu kadar aynı zamanda yazıdır, cdcbiyattır, gündelik hayattır ve şeriattır. Bir de işin içıne beyin yıkamalar girmiştir. larından biridir. Türkiye'ye çok gelip gittiği için, önemli adamlar Türkiye'ye bu kadar çok gelmezler diye düşünüp umursamıyorlar sanırını Adonis'i. On yaşında Kuran'ı hatmcdip, 15 yaşında Kuran hocası oldu. Bizim imam hatiplıler Arapça'yı ancak, lngilizcc "this is a book" der gibi konuşuyorlar. Kuran'ı okuyup, bir suresini, ayetini anlamaları imkânı yoktur. Televizyona çıkıp söylediklcri de ezberdir... Kuran'ı anlayıp, okuyacak seviyede Arapçası olan kaç kişi vardır Türkiye'de bilmem. Ama Adonis, Arap toplumunda yaşıyor, Arap dünyasını biliyor, Batı Felsefesi doktorası yapmış, Batı'yı çok iyi biliyor. "Müslüman toplumlar neden gelişmiyor" diye insanlar sorup duruyor. lslamı bilmeyenler, sosyolojiden anlamayanlar, komplo teorisi yapanlar birtakım laflar geveleyip duruyorlar. Sonuçta birtakım laf kalabalığıyla toplum kandırılıyor. Arap dünyasını öğrenebileceğimiz en doğru insan olarak düşündüm Adonis'i. Irak meselesinde "Türkiye Irak'a örnek olamaz" demiştim. "Sizin istediğiniz tarzda örneklik yapması Türkiye Cumhuriyeti'nin aleyhinedir. Çünkü cumhuriyetin referansları ılımlı ya da sert tslam değildir." Cumhuriyetin Islami bir refcransı yoktur. Cumhuriyetin referansı; anayasadır, cumhuriyetin kuruluşunu sağlayan Kurtuluş Savaşı'nın geleneğidir. Böyle bir örneği laik bir cumhuriyeIKINCİ CUMHURİYETCİLER tin kabul etmesi mümkün değll. Cumhuriyet laikliği zorla getirmedi ama koTürkiye Cumhuriyeti'ni ve laikliği, dirudu. Adonis'le bunları konuştuk. nc ihanct olarak kabul ederler. Bir de ikinci cumhuriyetçiler var. Bunların da Çeşitlı konularda yazdtğınızı düşünekökeni neredeyse II. Selim'e dayanır. rek yıne de şair kimli&ınızin hepsının Cumhuriyet'in kendi istedikleri gibi kuönunde olduğunu söyleyebılır mıytzP rulmuş olmamasından şikâyet ederler. Ben öncclikle şairim tabi. Eğer MeTabi şimdi 4550 yaşındaki Mehmet Allih Cevdet Anday, Oktay Rıfat, Behçet Necatigil, 1910 ve 1920 kuşağı çevirmesi gereken metinleri çevirmiş olsaydı, benim çeviri yapmama gerek kalmayacaktı. Ondan sonra sıra geldi edebiyat teorilerine... Yinc ne o kuşak ne de üniversiteler yapmadığı için, yaptıysa da kendi sınırları içinde kaldığı için, ben oturup teori kitapları yazdım. Bunları da benim yazmamam gerekirdi. Bunları dilbilimcilerin, estetikçilerin ve filozoflann yazması gerekirdi. Ondan sonra Türk Edebiyatı'nda onlarca yanlış kavram var. Bir Allahrn kulu İtalkıp düzeltmetan 200 yıl evvel yaşamıyordu miş... Bunların hepsini, kimse yapama göbek bağı var. Nasıl ki beriycunku madığı için, vekaleten yaptım. Şimnim bazı şeylerle göbek bağım diolduğu gibi... varsa o da bir zihniyeti temsil ediyor. Temsil ettikleri zihniyet Tür KurtUhıt SAVRULMAMAK kiye Cumhuriyeti'nin temsil ettiği düşünceyle pek örtüşmüyor. On "Batı ştiriyle ilişkileri, siyasal etlar da sevmiyorlar cumhuriyeti. kinliklertn htzlandığt bu dönemde Türkiye'nin bugün içinde bulunuduğu aşınlıklara düşmesinı önledt. Şitrde topmelanetin kökeni olarak 1923 ve 1946 lumsal sorunlara yönelmenin belli bir anarasındaki yönetim hatasını, tek parti layifa bağlanamayacağım bıliyordu." söztarzını ileri sürerek, bütün faturayı bilerıyle yorumlamtş Metnet Fuat şiirintzt. rinci cumhuriyete yıkjyorlar. Demokrat O dönemin bir parçası olup, şiirınizın po? Parti yönetimini ise anakronik bir harelıtize oltnamastm neye bağlıyorsunuz ketle yine birinci cumhuriyete fatura 11 Mayıs 1960... Ankara'da millet ediyorlar. Bugüne kadar cumhuriyet, asayaklanıyor. Gösteriler yapılıyor, bir kekeri darbelere de maruz oldu. Askeri narda oturuyorum. Ama o sıralar Frandarbeler cumhuriyetin kökenini pek desız Ihtilali'ni okumuşum, Fransız koğiştirmek istemedi. Tabi bunların aramününü, 1830, 1848 thtilallerini biliyosında 1980 felaketi, 12 Mart felaketi de rum, küçük burjuvanın tavrını, burjuvavar. Bunlar orduya yakışmayacak davraziyi, toplumsal değişimleri biliyorum ve nışlardı. Herkes hırpalamıştır cumhuriyaşım 24. Ben Batı'daki sanat hareketleyeti. O yüzden 'Yedi Canlı Cumhuririni, Batı toplumsal tarihini yeteri mikyet'... Atıyorsun 20. kattan, kedi gibi tarda bildiğim için önüme konulan bir ayağının üzerine düşüyor ve bir türlü ölmodelin peşinden koşma ihtimalim müyor... Bitkin düşüyor, yoruluyor ama yoktu. Hayatım boyunca olmadı da zaölmüyor... ten... O yüzden de diyorum ki ben 'yalnız' bir adamım. Şiir ve edebiyat politiCumhuriyet son derece yorgun. Merze olduğu zaman, ben diğer şair ve yasin'dc buna 'zekaret' denir. Tercüme etzarlar gibi politize olmadım. Mesela mek gerekirse şöyle diyebiliriz; cumhuslogan şiiri yazmadım, kaynaklarla beriyet şu anda komada. Komadaki cumnim aramda asla aracı olmadı. Savrulhuriyette ne yazık ki AKP'nin clJcrine mamak bu işte. Gerçekten kendi çizditeslim edilmiş. ğim, bana ait bir patikanın üzerinde Kitabınızın sonunda bir de Adonis'lc yürüdüm. • yapmış oldufunuz bir \öyle$t yer altyor? Şu anda dünyada en yakın arkadaşlarımdan biri Adonis'tir. Adonis benim Yedi Canlı Cumhuriyet/ Özdemır tnce Cumhuriyet Kitaplart/174 s. şiir akrabam, dünyanın cn önemli aydınK İ T A P S AY I 7 38 Cemil Kavukçu BAŞKASININ RÜYALARI Cemil Kavukçu BAŞKASININ RÜYALARI Cemil Kavukçu'nun öyküleri aynı hayahn, farklı zamanlarda çekilmiş fotoğrafları gibi ya da düş ile gerçek dünya arasındaki belirsiz sınırda gezinen olağanüstü serüvenler. Cemil Kavukçu belli ki zarını rüyadan yana atıyor ve kendini olduğu kadar okurunu da uzun bir rüyanın değişik gecelere, değişik zamanlara , bölünmüş labirentlerinde gezdiriyor. CEMİL KAVUKÇU'NUN CAN YAYINLARFNDAKİ KİTAPLARI BİLİNEN BİR SOKAKTA KAYBOLMAK / öykü DÖNÜŞ / romatı DÖRT DUVAR BEŞ PENCERE / öykü GEMİLER DE AĞLARMIŞ / öykü PAZAR GÜNEŞİ / öykü TEMMUZSUÇLU/öyM UZAK NOKTALARA DOĞRU / 2996 Sait Faik Öykü Ödülü YALNIZ UYUYANLAR İÇİN / öykü YAYINLARI http://www.canyayinlan.com eposta: yayıncvi(«)canyayinlari.com Kitabcvi. Ycnıçarşı Cad. No: 22 (Jalatasaray SAYFA 25 C U M H U R İ Y E T