Katalog

M. Sadık Aslankara Kitaplar Adası Felekten Bir Yıl !.. Aydın Boysan, denemelerine girerken daha, "Sunuş'unda, "Bu kitapla, çokparçalı biryaşama mozaiği sunuyorum. Bu mozaik, ömrümüzün bir resmidir," derken bunun birtasarım düşüncesine, dahası bu yönde bir düşlemlemeye dayanacağının ipucunu veriyor.Felekten BirGününçokyönlü, çok bakışlı, çoksesli bir yaratıcılıkla bizi yoğuracağını imliyor böylece. cı devletın kendısıne aıt olduğunu sanır " (21) "Aylaklık ınsanların kendılerını ge lıştırmek ıçın kullanacakları, olağanustu ve eşı bulunmaz mutluluk arayışı zamanı dır Nasıl mi'JŞovle Kultur.sanatvehat ta populer bılıme kendılerını adayarak " (107) "Başkasının o?ur dılemesını ısteme hakkı olabılen kışı once kendısı ozur dı lemesını bılnıelıdıı Ozur dılemesını bü mek de marıtettır" (104) "Insan beynı nın tembelleşmesıne ızın vermemeh / Durağanlaşmayan beyın zaten kendını canlandıracak zıhınscl bombaları arar bulur Karıkaturde de Edebıyatta da, sanatta da / Polmkauları seyrederek de"(140 141) 'Nercde bir kargaşa var sa, orada şarlatanlık ve ahlak fukarahğın dan kuşkulanmalıdır" (148) (^ıçek bıtkının aşk çocuğudur ( ) Çı çek sevışmenın kanıtıdır " "Ağaclar, ınce ruhlıı canlılardır Olduklerını bellı etmez ler Insanlaı ağacm olumunu, haftalar ya da aylargeçmeden anlamazlar " (135,136, 137) Mimarlık " Mımar zıhınsel olarak ortaya çıkardı ğı duşunceyı çızebılen kışı dır "(147)"Çağdaş mımarlıkta geçmışın değerlendırılmesı, geçmışı taklıt etmekle, yınelemekle yapılamaz Geçmıs struktu rel bıçımlerı, daha çırkını gorsel bıçımle rı, sureklı olarak taklıt ederek yınelemek, ınsanları suresiz olarak, kemıkleşen, ka zıklaşan mekânlara çevrelere mahKÛm et mek olur Dtğıl mımarların toplum çar kında gore\ı olan hıçbır mcsltk \a da sa nat ınsanının bo\ lc bir hakkı so7 konusu olamaz " (143, 144) Slir > v^.. "Şıır kıtabı bu' Macera roaıanı gıbı oburca okunma/ Damla damla okunuı bir şıır kıtabı ' (19) Culmece, Karikatur "Aklın sanatı olan nıızahın gulunçluk yaratmak olmaclığını en ıyı anlayan ve uy gulayan, karıkatur(dur) " (28) Mızahın amacı fı/yolojık değıldır, ruhsaldır " (99) "Her karıkatur ınsan zıhnıne atılmış bir bombadır Bu bombanın patlamasıyla, bırdenbıre fuze hızıyla çalışmaya başla yan ınsan aklı, rolantıdeyken goremcdık lerını gorur Kavrayamadıklarını kavrar Anlamadığım anlar " (140)' Karıkatur hıçbır hazırlığa gerek duymadan, scyrede nın zıhnını bı r anda ateşler Anlayış ufuk larını, sankı dınamıt atarak genışletır/lyı bir karıkatur eğer anlaşılmadıysa, seyrede nın ılkellığı yuzundendır "(158) Yazın, Eleştiri, Reklam "Reklamcıyı meslek ıcra ettığı ıçın ku çumsemek, yeısı? olur / Reklamcının gorevı, kişılen ovmek olamaz Reklamcı, madde mal/eme olay over Reklamcı, kı şılerın meddahlığını yapmaz / Sanat ve edebıyatta da eleştırmen denen kişının ov gu ve yergılerı, reklamla yakından uzak tan ılgısı olmayan değcrlendıımelerdır " (149) " Kafaları yorulmaya alıştırmak gereklı Hatta şart / Zaten kıtap oku maya alışan kata, yorulmuyor I'ersıne okudukça canlanıyor Hu?ur buluyor " "Bir kıtabı okuyan, onun kahramanlarını, kendı hayalınde bir kez daha yaratır On lar artık yalnız o 'okuyan'ın kahramanla rı olurlar Aynı kıtabı okuyan başka oku run kalasında yarattığı kahramanlaıa benzemezler Her okurun heı kitapla ılış kısı bıreyseldır Kendı ruhsal utııklaıının yenıden yarattığı resımkrdıı artık o kah ramanlar Onlar, yalnız o okura aıttıı (156 157) Tarih "Na7ilerı unutturmak ınsanlık sııçu dur" (70) "Hâlâ Mılh Mucadele Kahra manlarından ders almak durumunda olu şumu7 ağlanacak halımızdır " (129) Kımı okur, yukarıda gorulduğunce po puler duzlemde bir bılım, felsefe, uygar lık, sanat tarıhı bıçımınde okuyarak da zengınlesebılır Boysan'ın denemelerını Gerçekten de bırer aydınlanma metnı bunlar FELEKTEN BİR ÖMUR... En ıyısı yenı yıla Aydın Boysan'la gır mek1 "Zaman bolunup parçalanamaz Aııcak ba/ı 'kabul'ler onem kazanır Yıl, yuzyıl.bınNilolçuletı bı/ım yakışürmala rımı/dıı ını.ı bıı bolunmtkı son tlt rcce oncmlıdıı (; unku htsabımı/ı bılmclıu/ Hıçbır htsabıolma\an vasam b ıska tan lılara goredn ınsanlaı ı gort dcğıl "Yenıyıklan nckı bckkntbılıı dısı du şunmek alışkanlık olmuştur Hıçhıı an, nıçbır yenı yıl hatta yenıyu/)il akşamdan sabaha, bırdenbıre ycnılıklcr gttıremcz Her zaman parçası kendı geçmışını etek lerınde surukleyerek, yenı zamanlara ge tırıp teslımedcr /Geçmışımızı ortadabı rakıp kaçaınayı/ " (26) "Zaman, hıçbır zaman geç değıldır Ya şama sevıncımı/ vc buntlan doğacak ya şamahırsımız (hırsın lyısıtlır bıı) neolur sa olsun 'bir şcyler yapmami7in boıç ol duğunu (ısterse çıçek dıkmek olsun) ge lccektebaşarılacak ışlerın (ıstcıst çıçekler açsın), bıze yenıden yaşama scvıncı yakıt ları dolduracağını bılmehyız" (27) " Bir ınsan kı geçınekte olan zama nın ıçını sureklı olarak tıka basa guzel ve doğru olaylarla doldurur îşte o ınsan yaşadığı zamanı genışletır buyutur Yaşa mını hak eder " "Zaman hıçbır zaınan geç değıldır Zamanı genışletmesını onun ıçi nı tlkd basa doldurmasını başaıabılecek ınsan ıçın zaman, ne ıçın olursa olsun, kaç yaşında olursa olsun geç değıldır "Heryaştandostlarım hepıni7ehuzur luve yaşama sevıncı\k dolu>ıllar, yetmez yuzyıllar yetmez bınyıllar dılerım " (28) Heıncn şımdı en yakın kıtapçinı/a uza nın "Felekten Bir Yıl" şey Felekten Bıı Gun ıstcyın Felek, "bir gun" dcğıl "bir yıl" verecek sıze, goreceksmız I elekten bir omur ıçın, Felekten Bıı Gun'u mutlaka okumanızı oncrırım • K İ T A P Y ılın ılk gunu nedense yadırgı duygular uyandırıyor ınsanın ıçınde Geçmış yıhn ardından bir an bakakalıyor, ne yapacağını bı lemeyen elını kolunıı kımıldatamayan ışığa yakalanmışçasına şaşkın bıı yaralı ın san halı Boylc bir gunde "Kitaplar Adası"nda hangı kıtaba yanaşavım cliye kararsız du şıınup bırındcn otckıne gezınırken bir an Aydın Boysan'la goz goze geldım Felek tenBırGun(Bılgı 2003) Aman Tanıım ne şcnlık oldu ama1 Ye nı yıhn ılk buyıık duşunce, us, anlak dııy gu, gıılmece şolenı1 () zaman kıtabı ma sama taşımam sızleıle bırlıkte sayfaların da dolaşmam hırz oldu bana1 "lelek" sozcıığunu ıstersenız astrolo jık (astronomı değıl') bağlamda bir telcnık terım, ıstersenı/ "cvren"le, "yazgı"yla, otesındc "Tanrı 'yla ılışkılendırebıleccğı nız kavıam olarak alın Felekten Bir Gun, bıı butıın halınde tıımunu de katşılıyor bunlaıın Kıtapta bıı başlıkla ılıntıkndı ıeblktmmı/ herharu'i bu v ı/ı \ok bclkı aını doguısıı kıt ıbı ınlatmak ıçın başhk arans,ı\clı bıındın ııvmınu ıla bııiıına ma/dı bcıh ıldc C>ı uekteıı Bovvın dcnınulııınc >'iıtı kendaha "Sunuş unda Bu kitapla tok parçalı bir vaşama mozaığı sunmoıum Bu mo/aık omrıımuzun bir resmidir,' deıktn bunun bıı tasarım duşuncesıne, dahası bu yonde bir düşlemlemeye daya nacağının ipucunu veriyor Felekten Bir Gıın'un çok yonlu çok bakışlı, çoksesli bir yaratıcılıkla bi7i yoğuracağını ımhyor boylccc Bu mtıımııonun, "telek"ın peşıne takıl mamı/ı L\A sağlıyor ()ylcysc, şu ılk gune aydınlık bir başlan gıç yapalım yenı yılda GULERYUZLU DENEMELER. Felekten Bir Criın de dıkkatı çeken ılk yan ıyımserlığın kılavu/luğuncfa yol al ması sıııekh Bu ozıınu yıtırmeyışı hıçbır /aman Bunu apaçık dıle getırıyor zaten yazar "Kotuluklcrı hıç unutmadan, sonuçta lyımscrhktcn kopmamak gereklı " (27) Dtnemeleıde bılgece bir tutumla kar şılaştıgımi7 açık Ozellıkle/aman u/am yaşam uçgenındc usa ıvımseılığe ayırdı ğı >ut ne dtnlı ovgıı yoneltsem yıne de yetmezmış gıbı gclıyor bana Bu bağlam da Aydın Boysan'la yenı bir yıla gırmck dıiijunstl, duygusal anlamda buyuk ha7 Onun bılgc yazarlığı, kuşkusuz Aydın Boysan alaysamasıyla, yer yer gulmecesıy le taçlanıyor Ama bu, onun clındc tam bir zarafet orncğıne donuşuyoı doğıusu Felekten Bıı Gun'u okuyanlar, Aydın Boysan'ın fıkralarıyla L\A şenlenıvorlar kuşkusuz DENEMECİ AYDIN BOYSAN (/ık zengın bir bırıkımın de ıırunu bıı dcncmeler Mımarhk, astronomı tıyatro, mıi7ik şıır yontu, yazın karıkatur eleştı rı resım vb tunı sanatlaı dunyanın çeşıt h yurtları, kulturlerı, cskısı yenısıyle Is tanbul ozellıkle de Samatya, daha neler neler Gerçekten de nerelerc uzanıyor Boysan şaşmamak elde değıl1 Sozgehmı kenthhk de, uztrınde onem ledurduğu birolgu Boysan'ın Yazılarım da gelıp gıdıp değındığım "kent tıyatro lan" sorunsafı uzerıne getırdığı açıhmla d gılı de bir ornek vcrmeK ısterım yazardan "Bızım bir Narhkapı tıyatromuz vardı Ben tıyatronun ne olduğunu orada oğren mıştım ( ) Bız eskı Samatyahlar tıyatro yaşatan bir semttık / Acaba ben, bunun ne demek olduğunu, bugun herkese nasıl anlatabılnım'" (79) Bo\san Inıtıın konııların hakkını ııste lık tamı lanıına \eımc>ı sa\saklamıvor bunca dolulıık taşnan kıtabında Bılıme duşkunlıı£ıınu sagdu\u\a çokseslılığc çagıısını açıktan açığa gorebılı>orsunu/ satıılarında Bıhmı vuccltcn bu tutumu Boysan ın tıım kıtabına sınıyor, lıf ht, da mar damar, katman katman Ustelık Aydın Boysan şaşırtmacasıyla, cınlığıyle Şu şaşırtmaca, cınlık u/erınde durmalı bıraz Bu da Aydınlanmanın ıırunu Oy le ya bıınlar da usun dayandığı yontcm leı Çe'jitlı başhklar altında bırer parmak bal çalmaya ne dersını/ Aydın Bovsan'ın akıl kupunden' Uygarlık Akdenız uygarlıklarının kaynağında, ımımle zeytın bulunur" (16) 'Geçmışle tunı ıhşkılerın kopaıtılmasının açık adı olumdur Yaşam yalnı/ geçmiijte ıçınde bulunulan zamanda ya da gelecek zaman da vaşanma? Yaşam, total (topyekun) va şanu lnsanlar, uç zaman dıhmını bırlık te yaşarlar" (127) " Gelışmış, uygar ın san, geçmış ve gelecek /amanları bırbırı u/erıne çakıştıııı " (66) Birey, Toplum, Devlet 'Bıı adama boğa gıbisin'1 dcyıntc sı rı(tır) da 'okuz gıbısın1 dcyınce taban ca çek(cr) " (37) "Bı?, doğumdan son ne fcsekadar Yaşam rı\atrosu'nunoyuncu laııyı? Herkes aynı anda başka roller de (65)" Yaşlananınsanlarınhepes kı zaman masallaıı anlatması onlenemez " (17) ' Devlet adamı olamayan polıtıka poğa 1 SAYFA 22 C U M H U R İ Y E T S AY I 7 2