Katalog

nuşmalarll Kultur bılımleılgılıkonusma lar, ITI lurkıye'nın lemel Sorunlanyla ıl gılıkonusmalar Kıtapta lsmet Inonuıleü gılıolarak îııonu ve Lğıtım', "Lo/an lelg rafları', "Ismet Irıonu den Anılaı yakın tarıhle ılgılenenler ıçın son dcrcee oncmlı ve ufuk açıtı bılgıler ve belgeler sunuyor Lrdal Inonu nun Mayis 2000 tarıhınde Ldıme Irakya Unıversıtesınde yaptıgı ko nuşma 'Bllım ve KuJtıır" adıyla kıtapta yer alıyor 46 sayta tutan bu konuşma ' J uıkj ye'de bılım alanında ılerlemenın nıçın ıste nddığı kadar hı/lı olamıyor ' ana teması uze ıınde uddı bıı çalışmadır Inonu, ' Furkıye dekı olumsu/ toplumsal ortanıın bılımdc hi7İı bır ılerleme sagiamak ıçın yeterlı olmamasından kayııaldandıöı nı" bclırtıyor Bıı konusmada Kaderulık ten u/ak, nedensellık ılkesıne ınannıanın onemı, doğanın yapısı, tanlılar alemının o^ellıklerı ve ınsanlar arasındakı ılışkılerı ogrenme ısteğı o/gur duşurmc geleneğı nın yerle^mesı gıbı son derece onemlı kav ramlaı uzcrınde durulmuştuı Kıtapta, ayrıca Nukleer Lnerjı ve I urkı ye, Avıııpa Bırlığı Yolunda I urkıye De mokıası Uzenne Duşunteler adlı konuş maları onunlıdn I )emoktası uzeı ıne Anı vc Dusunctleıde Lıdal Inonu tek partılı du /cnden <,ok partılı du/enc geçışdıkı, Baba Inonu ık. ılgılı anıları da vermıs kı, tarıhçı ler açısnıdan çok değcrlı noktalardıı Erdal Inonu ozellıkle demokrası konu sunda soyle bıı atılım yapıyor "Lğcr bır ulkedekı seçmen çogunluğu o ulkının bır butıın olarak ıyılığını gellşme sınıısttvm homojen tutarlıbıryapıdade ğılse, orada demokıasının tam anlamında lijlemesınt olanak "bulunamıyor (S 180) Lıdal Inonu, hemtn atkasından denıok ıasılerın yaşaması ıcın şu yargıda bulunu yor ' bırulkededemokrasınınyaşavabıl mesı ıçın scçmen çoğunluğunun ulktnın butunlugiınu koruma ve bıılıkte barı^ ı<,ın df yaşama ıı adesınc sahıp olması araların da çıkabılcctk şıddetlı çıkaı çatişmalarını uzlaşmalarla ço/ebılmelet ı ıılktde denıok rasıye bağlı guçlu bır ordunun bulunması ve sosyal, ckonomık bunalımlar çıktıgında basının, medyanın demokrasıden baska rt jımler aramayı ozendırmeyecek bır sorum luluk anlayı^ıyla gorev yapması gereklıdır (S 182) Kıtabın ıkıncı bolumunde Yenı Arayış lar, Sıyasettı. Yenıden Yapılannıa ve 1 urkı ye nın lemel Sorunları ve (ozum Onerıle rı u/erındt duıan ıı<, onemlı konuşma var dır Burada laık eğıtımle ılgılı kısım son de rece onemlıdır "Laık e£ıtım n,ın dın kurumlarına kanji verılen mucadele batıda Kopernık ın Cıalı leo'nun buluşlarıyla uç yu/ yıl onte baijladı ve ikı yıız yıl i(,ınae kesın sonııca ııla^tı Bı/ dc hala devam edıyor Sıyasal yasamımı/da gordugumıı/ duygusal yakla^ımfar toplu mun çıkannı gozeten uzla^nıaların bıı tuı lu gcrçtkleijtırılememcsı kısaca demokrası kulturuınu/ıın cksıklıklerı tenuldc bu uı, yıi7 yılllk gcukmeden doğuyor (S 208 209) Inonu'nun son kıtabını okurken ınsaıı ke yıf alıyor 1 rdal Inonu guncelsıyasetıbırak tıktan sonı a çok verımlı oldu fıkır duzevın de ureten bıı bılge ki!}i olduğunu kanıtladı tnsan kımı /anıan Lrdal Inonu ıyıkı guncel sıyasetı bııaktı I urk kultur yaşamıda bov lesıııe du/eylı urunlere kav uştu dıyesı gelı yor Bu be^ kıtap ntdenıyle Buke Yayınla rını veyonetıcısı UfiurBuke yıkutluycırum Sosyal Bılınılerlı. ılgılenenlere hepsın salık sinı vcrıyorum I Şiir kitaplan arasında bir gezinti Dizelere taşınmak yeni şiirlerle tamsmak Gültekin Emre yıl içinde çıkmış on şıır kıtabı arasında bir gezintiye çıkarıyor bizi. GÜLTEKİN EMRE Dunden Bugiıne Erol Ma "KKTC, İngiltere'nin fmparatorluk tupraklarından geri çekilmesinden sonra, Kıbns'taki Tiirk tarihinin ve varlığının korunması iein ortaya çıkmıştır. Aclada Rıımların (ve Yunanistan'ın) nc kadar haklan vaısa, Kıbrıs Türklcrinin (ve Türkiye'nin) de o kadar hakkı vardır. Rıım Devleti ne kadar meşru ise KKTC'de o kadar mcşrudur." Dr.Andrew Mango Avrupa bugün de Yunanistan'ın arkasında durdıığu ve ona clestek verdiği için, Rumlar ve Yunanistan Kıbrıs'ta (ve Ege'de) üstünlüğü ellerine gcçirmek istenıektedirler Eğer Avrupa ve ABD Yunanistan'ın arkasında durmamış olsalard^ Yunanistan Kıbrıs ve Ege'de '•üstünlük sağlanıa" politikasından vazgeçer, Türkiye ile "adil ve dengeli" bir anlasma yapmak zorunda kalırdı. Erol Mamsalı* G Ü N D O Ğ A N dVd sıcak mı sıcak üenız bıle kesmıyor havanın sıcaklığını Sa at 11 'le 16 arası guneşe çıkılma ması gerektığını yıneleyıp duruyor uz manlar Kıyı kahvesınde, denıze karşı kı tap okumanın kcyfıne dıvecek yok doğ rusu' Şıır kitaplan yalnızlığımı gıderme (1)1 attna Mansur ( aşar, Dın \ava\lurı ye yetıyor Dizelere taş,ınıyorum durma dan Imgelere sıırgun edıyorum kendı Utanbul ttukt \aymalik 2000, S MV mı Sıcak bır dunvadan daha serın yer ( 2 ) I ıj/klık Arayı^ları Utanhul liı/kt )j lere goçuvorum venı şiirlerle Geceye ha yınulık2M)() S 124 (1)1 lnLkı Lhar \ol Mıllıyı tç Bır I urk zırlanır gıbı, ayı bekler gıbı, yakamoz Aydını Mahnnıl I \al liozkurt Istanhul liıı larla soylesır gıbı, dalgaların gızını dın kc \aymlar 2000 S / %H ler gıbı ualıyorum sıır kıtapfarının bu (4)1 lahkı (lyar Valan C < phı \ı 1 urk vulu dunyasına, dızelerde boğulmaya \iya\al \ct)ıin/ımlıi (ıphdışnuUn Bır ()r " 'Mensur Şurler' ımgelemımde açıl mk Ulanbul Hnkc \aywlan 2001 S 115 mış bırtdkım nazık, narın fıkırlerdır On (5)1 rdal Immu Ut, V uz Yıllık Cıak lar benım ıçın pek kıymethdırler Çun mı Ulanbıd Buke Yayınları 2002 S 225 ku gozydijlarımı, neşelerımı betımlerler Ben onîarı kutsarun, çunku duygularımı, duşuncelerımı dtle getırırler " Mai ve Siyah'ın unutulmaz yazarı Ha lıd Zıya Uşaklıgıl'ın duzyazı şurlerınden oluşuyor Mensur Şiirler. Fernat Aslan'ın yayına hazırladığı kıtapta yazarın anne sının olumıınun ardından yazdığı Mezardan Sesler baijlığıyla okura ulaşan uzun duzyazı şıır de yer alıyor Modern 1 urk yazının onculerınden olan Hdlıd Zıya yazınımızın Batıiılaşmasına da yaz diKİarıyla onemlı katkılarda bulunan bır yazarımız C)yku, roman ve kıtaplaşmış andarıyla tanınan Halıd Zıya'nın Iz mır'de arkadaşlarıyla çıkardığı Hizmet gazetesınde yayımladığı duzyazı şurler 1891'de okurla buluşur ve yayımlandığı donemde buyuk ılgı gorur, kımı tartış malara da neden olur Duzyazı şurın ılk orneklerı Fransa'da gorulur Bu turun orneklerıne 1842'ye kadar "prose poe'tıgue" (saırane duzya /ı) denır Fransız şaırı Aloysıus Bert rand'ın Gaspard de la Nuit adlı yapıtın da yer alan duzyazı şurlerı "poeme en prose"nın "Mensur Şıır"ın resmıleşme sıne neden olur Baucîelaıre, Isıdore Du casse ve Arthur Rımbaud'nun yazdıkla rı duzyazı şıırı kalıcı kılar Bızde de Re tdizâde Mahmut Lkrem'ın Takdiri Alhan'ı (1884), Nağmei Seher'ı (1871), Zemzemeler'ı (1S85), Namık Kemal'ın İntıbah ı (1876) Abdulhak Hamıd'ın Makber Mukaddimesi (1887), Mustafa Reşıd'ın Gozyaşları (1888) duzyazı şı ırın onculugunu yapan yapıtlar olarak yazın tarıhıne geçerler Duzyazı şıır de vınce Mehmed Rauf'uıı Siyah tncuer'ını, Halıde Edıp'ın Harap Mabetler'ını, Re fık Halıd'ın Zendavesta'sını, Yakup Kadrı'nın Erenlerin Bağından'ıyla Okun Ucundan'ını ve Yahya Kemal'ın Çamlar Altında Musahabe'sını de unut mamalı Bu 47 duzyazı şıır Servet ı Funun ya zınının tıpık ozellıklerını yansıtır Aşırı duygusallık, alınganlık, karamsarlık 1 lalıd Zıya'nın duzvazı şıırlerınde de one H çıkar bu ozellıkler Duygusal temaların yanında fuhuş ve savaş, ınsanlığın yaşa dığı sıkıntılar, dunyadakı haksızlıklar, eşıtsızlıkler ve uzayla ılgılı duşunceler de duzyazı şıırlerın temalarını oluşturur Halıd Zıya, "Bıınlar kımse ıçın vazıl mamıştır, yazılmak ıçın yazıknıştır, onun ıçındır kı başkalarının beğenmesı ya da beğenmemesı onlar ıçın onemsızdır " dı yerek savunur yazdıklarını Kıtabın "Gırış" yazısı Turk yazınında duzyazının geçmışını genışçe ele alıyor Kıtaptan "Genç Kız" başlıklı duzyazı şıırı tadımlık sunmak ıstıyorum "Gozlerınde o kadar aşk dolu vulu^ltr voruluyor kı baharen şahhane lebebsum lerını onların laavert rengıne hah^etmış zannedılırdı Yenı açılan gullenn vuzel renklerı /oplanmii, yanaklartnda dalgalanıyordu "Gozlerımın onunde genç kız ştırden, bahardan, olu$mu\ ruhu okjayan bırtab lo oluşturmaktaydı "Mutlulukla, ıçeklerın, otlartn araundan bır kelebek gıbı uçarak geçtt "Bakıştm bu ınsan kıyafetındekı bahan tutkuyla takıp edıyordu Gordum kı çı çeklerarasında oturmuş, tabıatın e^ız gu zellıpne gulumsemelerle sevgıstnı sunu yordu "Kuşlar, kelebekleretrafında uçu^uyordu Bunun yenı açmış btrçıçek olup olmadığında juphelıydıler "Du^undum kı aşk vucut bulsaydı boy le olurdu "Koşmak, ayaklanna atılmak ıstedtm Lâkın korktum kı kanatlanıp uçmasın * 1973 2002 ydları arasında yazdığı on ca şıırden kendı şıırının kanallarından ınce bır suzme yjp^n Enıs Batur, Papirüs, Mürekkep, Tüy başlığıyla seçme şı ırlerıyle buluşturuyor şurseverlerı Enıs Batur'un parçalaya toplaya, bole çarpa, aşkıyla, kavgasıyla, duşuncesıyle, kanıy la, canıyla omrune yaydığı şurlerıyle unu tulmaz bır yolculuğa çıktım yaz sıcakla rında Lırık Şıırler, Dramatık Şurler ve Yazı Şurler bolumlerınden oluşan Papirüs, Mürekkep, Tuy'de Enıs Batur'un şıır dunyasına ıyıce sokuluruz Onun ' çe kırdek gıbı" kıtaplarının nasıl başyapıt lara donuştuğune de tanık oluyoru/ bu seçmede "Bır Yoltuluk Sabahı"vla (1973 74) başlayan okuma seruvenı "Karşıkarşıya yla (2000 2002) bıter Enıs Batur'ıın şıırde "Papırus" de "Mürekkep" de, "Tuy" de kendıdır kendı omrudur Kendınden yola çıkaı ak hep kendını ya/ar, donup dolaşıp hep kendıne gelır ve ılıklerınden, kanından, alın terınden sağar şıırını Sıcak Kan, Ağ layan Kadınlar Landı, Beş Cıul ı anus, Pasaport, Goethe L,vı, TıJsım ve Tra/edı, Koma Provaları gıbı okur belleğıne ka zınmış pek çok şıırın yanında yenı şıır lerle de buluşuyor okur Papirüs, Mürekkep, Tuy'de Enıs Batur'u daha ya kından tanımak ıçın bulunmaz bır fırsat seçme şurler kıtabı * Hayalle Kal (1991), Sanırım Hiçbirimizin Farkedemediği Bir Sarsıntı Oldu «CUMHURİYET KİTAP SAYI 655 Y A Y I N L A R I