Katalog

Atatürk Yeniden Samsun'da ABDULLAH TEKİN la ılgılı kısımları başta olmak uzere laıklık, demokrası ve çağdaşlıkla ılgılı bo lumlerı yaşadığımız gunlerı de ıçerdığın den herkes tarafından okunmalı, bugun lere kolay ulaşılmadığı anımsanarak, gu nun değerı bılınmelıdır Ozellıkle sıyasal ıktıdar mensupları bu kıtabı dıkkatle okumalı, turbanla, dınsel gosterderle zaman yıtırmeyı bır yana bı rakıp ulkeyı guzel gunlere ulaştırmanın çabaları ıçınde olduklarını kanıtlamalı dırlar • 19 Mayıs 1999. Ataturk Yeniden Samsun'da/ Turgut Ozakman, Ankara, Bılgt Yayıntvı, 2002, Ikıncı Basım, 235 j T urgut Ozakman, oyun ve senar yoları ıle unlu ancak roman, araştırma ve ınceleme kıtapları da buyuk ılgı goren bır yazar Çalışma larından "Sanpınar 1914", "Fehım Pa şa Konağı", "Resımlı Osmanlı Tarıhı", "Bır ŞehnazOyun", "Vahıdettın, M Ke mal ve Mıllı Mucadele' çeşıtlı odullere layık gorulmuştur Zaman zaman Ataturk'e buyuk ozlem duyduğumuz, "ah şımdı Ataturk olsay dı" dedığımız donemler olur Boylesı oz lemlerın duyulduğu bır donemde Ata turk'un Samsun a çıkışının yıldonumu kutlanmaktadır Beledıye başkanı, rek tor garnızon komutam otekı ılerı gelen ler oğrencıler ve halk sabahın erken sa atlertnde lımanda toplanmışlar Bayrağı taşıyan sahıl koruma botu gelmezden once bembeyaz bır motor ağır ağır rıh tıma yanaşıp bordalar, motordan tıpkı Ataturk e benzeyen bırı çıkar ve Sam sun'a ayak basar Valı Vekılı "Samsun'ahoşgeldınız" dı yerek elını uzatır Beklenmedık bır şey olur ve Ataturk e benzeyen adam Valı Vekılı nın ehnın tersiyle yavaşça kenara ıtıp yurur Beraberındekıler de Valı Ve kılı'nı gormezden gelerek Ataturk'u ız leıler Bıınlar Salıh Bozok Albay Na zım Yarbay Mahmut Alı Kemalı Eten dı, Rıtat Borekçı Mahmut Esat Bo/ kurt MazharMuht Kansu, îbrahım Et hem Akınu Asker Saıme, Erıbe, Tur kan Baştuğ, Mustafa Netatı, Vasıf Çınar, Dr Reşıt Galıp Hasan Âlı Yucel, Ruşen Lşref Unaydın, Yunus Nadı ve Falıh Rıf kı Atay'dır Ataturk un Samsun'a çıkışı Valı Vekı lı'nın tepesını attırır buna karşın genç ler toplanıp Ataturk venıden Sam sun'da" dıye çığlık atarlar lerle kucaklıyo rum Yeniden aranızda olma nın, sızlere sesle nebılmenın se vıncı ıçındeyım" dıye başlayan ko 19 MAYIS 1999 Atatlirk nuşmasında Ata eniden Somsun dı turk, Osmanlı Devletı'nın son durumunukısaca ozetler Daha sonra Mıllı Mucadele'nın neden ve na sıl başladığını, nasıl zafere ulaşıldığını dının neden ve nasıl duşman emellerıne alet edıldığını laıklık, yurttaşlık çağdaş lık, aklın ozgurluğu ve avdınlanmanın ne demek olduğunun yeterlı ve guzel an latılmadığını anlatılmış olsa bugunlere gelınmeyeceğını belırtır Ataturk konıış masının en çarpıcı bolumunde şunları soyler "Yıllar ıçınde Turkıye'de bırı doğru bırı sahte aynı zamana aıt ıkı ay rı tarıhe ınanan ıkı kıtle oluştu Yakın ta rıhımızle ılgılı hiçbır mıllı gun bırlıkte ve ıçtenlıkle kutlanamıyor, mıllı değerler paylaşılamıyor Ozellıkle ımam okullarında ve Kuran kurslarında sahte tarıhe ınandırılan ve olaylara o bılgıyle bakan yuzbınlerce gencın bır bolumu yaşça olgunlaşarak ıdarede, sıyasette, tıcarette, hukukta, kultur hayatında soz sahıbı oldular Bu kımseler mılletımızın ve devletımızın ya kın geçmışınden ve yaşanan gerçekler den habersı/ler Aynı zaman kesıtıne aıt ıkı rarklı tarıhe ınanan bır mıllet mıllet olma nıtehğını koruyabılır mP Bu gıdış nelere mal okır^ Mıllı Mutadele gençlerın sevıp anla yacağı bır uslupla, doğru veterlı ve gu zel anlatılsaydı sahte tarıhler masallar hemen yalanlanıp bılımsel olarak yanıt lanmış, doğrular belgelerıyle açıklanmış olsaydı, oğretmenler nıtelıklı, okullar ve kurslar gerçekten denetlenmış olsaydı, bu urkututu ve tehlıkelı farklılık bu ge nışlıkte yaşanmazdı Pekı Mıllı Eğıtım Bakanlığı'nın ılgılı kurul ve bırımlerı Turk Tarıhı Kurumu, YOK, unıversıtelerın înkılap Tarıhı bo lumlerı ıle enstıtulerı, 12 Eylul'den son ra kurulmuş olan gostermelık Ataturk Araştırma Merkezı gıbı kuruluş ve kamu kurumları bu sahte tarıhlere, bu mak satlı yalanlara karşı bugune kadar ne yaptılar'" (s 79) Ozakman bu çok onem taşıyan nok taya değınmekle kalmıyor, bu aşamala rı Ataturk'un ağzından yıneleyerek o do nemlerı herkesın anlayacağı bır belırgın lıkle sergılıyor Okullarda yansıtılmayan daha doğrusu geçıştırılen konuları du ru bır uslupla guzel ve yeterlı olarak ka leme alarak ornek bır çaba ıçınde goz lenıyor Kuşkusuz aynı anlayış ve yakla şım genel Turk Farıhı ıçın de geçerlıdır Tarıhımız okullarda "Malkoçoğlu" bo yutunundışınataşamamıştırhenuz Ge leceğe atacağımız adımlar i(,ın geçmışın ıyı bılınmesının onemı adeta unutulmuş tur Sayın Ozakman bu çok onemlı nok tayı anımsatmış, anımsatmakla da kal mamış bunun nasıl olması gerektığı ko nusunu seçkın orneklerle yansıtmıştır îkıncı baskısı yapılan kıtabın turban Mutluluk ERDEM OZTOP Z Geçmişln lyi bilinmesi 19 Mayıs gosterılerı kutlanırken Sam sun havaalanına uç askerı uçak ıner Bu uçaklardan ınen kışıler yakınlarının ya nına koşarlar Can Yucel babası Hasan Alı Yucel'e koşar Mîna Urgan uvey ba bası Falıh Rıfkı Atay'ı gorunce ağlama ya başlar Berın Nadı kayınpederı Yunus Nadı'nın elını oper Sabıha Gokçen, Er dal tnonu, Altemur Kılıç ve Haldun De rın çoğunu yakından tanıdıklarından bır anda kaynaşırlar, çekıngenlıkler ortadan kalkar Daha sonra Ataturk Ankara'ya geçer ve onbınlerce ınsanın çırpınış ve haykı rışları arasında etrafına bakarken gozu ne Kızılay dakı refıi)lerı çevreleyen sı yah zıncırler takılır " Bunlar ne" dıye sorar donemın cumhurbaşkanına . " Sus efendım" yanıtını alınca şunla rı soyler " Bız 80 yü once her turlu zıncırı kı rıp atmıştık Kım geçırdı bu kara zıncırlerı sus dıye Ankara nın boynuna?" (s29) Aynı gunun akşamında Ataturk, TRT 1 'de bır konuşma yapar TRT spıkerı se sı tıtreyerek "Şımdı devletımızın kuru cusu Yuce Ataturk'un konuşmasını su nuyoruz" der "Sevgılı yurttaşlarım, hepınızı sevgıStAYFA 16 Yakınlarına kavuşanlar ulfu Lıva neh, "sa natçı" ke lımesıyle tam ta mına ozdeşleş mıştır Konumuz gereğı sanat dal larından edebı yat uzerıne yo ğunlaşmamız ge rekse de 97 yılı nın Mayıs ayında Ankara Hıpodromu'nda yarım mılyon gıbı rekor kışıye konser verebılmış ol ması Lıvanelı'nın muzık alanında da us talaşması kendını ne denlı kanıtlamış olduğunu gostermektedır Muzık alanındakı ustalığı sadeceTur kıye ıle de sınırlı kalmamış, San Remo Yılın Besteusı Odulu, Alman Plak Eleştırmenlen Bırlığı Buyuk Odulu, Hoflanda Edıson Odulu Valencıa ve Montrepelher I ılm Festıvallerı'ndekı 'En îyı Fılm' odullerı vebunlaraben zer otuz odule hak kazanmıştır Bırçok sevenı Zulfu Lıvanelı'nın ağır lıklı olarak muzıkle ılgılendığını duşun se de ben Lıvanelı'yı ılgı alanım dola yısıyla edebıyat adamı olarak tanımla mak ısterım Gerçekten bu alanda da kendını mumkun olduğunca kanıtlamıştır Geçen gunlerde yaptığı bır soy leşıde muzıkten onte edebıyata tutkun olduğunu ıtıraf eden Lıvanelı, yazıyla bırlıktelığının sonucu olarak 1978 yı lında "Arafatta Bır Çocuk" ısımlı luta bını yayımladı Bırçok dıle çevrüen bu kıtabı, daha da ılerı gıderek Isveç ve Alman televızyonlan tarafından fılm yapıldı Bu kıtabın ardından 96 yılında Mıllıyet gazetesınde tefrıka edden "Engere ğın Gozundekı Kamaşma" romanı ta îcıp ettı Balkan Ldebıyat Odulu'nu ka zanan yazarın bu kıtabı da bırçok dıle çevrıldı ve çevrıldığı ulkelerde en çok satanlar lıstesıne gırdı 2001 yılında ıse Yunus Nadı Roman Odulu'nu kazanan ve yıne bırçok dıle çevrılen "Bır Kedı, Bır Adam, Bır Olum" romanı takıp ettı Bır yıl sure zarfının sonunda Zulfu Lıvanelı'nın, karakterlerın olaylarının mutsuz başlayıp, gelışen olaylar netıce sınde olumlu sonuçlanan "Mutluluk" ısımlı yenı romanı geçen gunlerde okur la buluştu Gerek arka kapaktakı kısa ve anlamlı ozetı, gerekse de Gul Ezen tarafından çekılmış fotoğraf kapağın dan dolayı hem Lıvanelı'nın okurları, hem de kıtabı yenı okuyacak okurlar ıçın ılgı uyandıracağa benzıyor Olumsuzluk ekını kullanmamdakı amaç, kıtaptakı ana karakterlerın ha yatta ağırlıklı olarak olumsuzlukları ya şamalarındandır Meryem karakterının yakını tarafından daha henuz on yedı sındeyken tecavuze uğramasıyla başla yıp, aılesı tarafından dışlanması, ama sonucunda gerçek hayatı kavrayıp mut luluğa ulaşması Aynı şekılde Profesor îrfan Kurudal karakterının alt tabakadan gelıp bır an da Istanbul'un ust tabakasına geçiştekı ve daha sonrasında yaşadığı hayattan sı kdması, sonucunda kendısı ıle baş başa kalma ısteğı ve mutluluğa ermesı, baş lığa ornek olarak gosterılebılır Ayrıca kıtapta başarılı bulduğum bır ozellık de Zulfu Lıvanelı'nın boîca Tur kıye'nın gundemındekı konulara değın mesı ya da gundemdekı yaralara par mak basması olmuştur Ağırlıklı profesor Îrfan Kurudal ka rakterının ağzından anlatmayı tercıh eden Lıvanelı'nın değındığı bu konula rın bırkaçını sızlerle paylaşmak ıstıyorum Kıtapta değınılen onemlı bır konu, Turk Yunan adalarındakı krızdır Pro fesor îrfan, kendıne yenı bır hayat bul ma çabasında kıraladığı tekneyle Ege Denızı'nde ılerlerken karşılaştığı konu ya şu şekılde açıklık getırıyor " Ege aslında bır dehşet denızı Fur kıye ve Yunanıstan donanmalannın kar şılıklı olarak guçlerını denedıklerı bır savaş alanı Turkıye kıyıları ve Yunan adaları bırbırıne oylesıne yakındı kı hangısının kıme aıt olduğunu bılmek bıle zorlaşıyordu Ama Yunan adaları, kıyılarına 3 mıl den fazla yaklaşılmasını ıstemıyor ve eğer bu sınırdan ıçerı gırecek olursa ya Mytılını'den, ya Sımos'tan bır Yunan hucum botunun fırlayıp ustune geldığı nı goruyor ve hemen yekeyı kırıp Turk kıyılarına doğru kaçmaya çalışırken, hı zı arttırmak ıçın motoru da çalıştırıyor du Bu kez sureklı ızlemede olan 1 urk sahıl muhafazası durumdan ışkıllenı yordu' (s 146) Bır dığer guncel olan olum oruçları konusunda ıse kıtapta Lıvanelı oluştur duğu Meryem ana karakterının Van'dan Istanbul'a gıdışınden trende tanıştığı Seher'ın olum orucunda olan kardeşı Alı Rıza'nın şu sozlerı yer al maktadır "Bız bedenlerımızı ortaya koyarak, butun halk adına bır demokrası muca delesı verıyoruz" dıyordu, oyle soldan oyle naıf1 "Bız ıçerıde teker teker ol dukçe halk uyanacak ve hukumet uze rınde buyuk bır baskı uygulayacak Bu bır sıyası mucadele bıçımı Kendı be denlenmızı yok ederek mucadele edıyo ruz Odedığımız bedel, halkın odedık lerı yanında çok kuçuk" (s 161) Zulfu Lıvanelı, yukarıda bahsettığım guncel konulara ek olarak, PKK terorız mı, Istanbul un çekılmez yaşamı, sıkın tıları, gunumuz Turkıye'sınde kadının her zaman ıkıncı plana atıldığı, magazın dunyasının artık çığnndan çıkması, sı caklığını hâlâ koruyan turban olayları, dolaylı yoldan da olsa turızm gıbı konu lara "Mutluluk" îMmlı kıtabmda değın mektedır Sonuç olarak, mutsuz olaylar ıle baş layıp, kıtabın ısmı doğrultusunda mut lu sonla noktalanan gerek Doğu kadı nının ne gıbı şartlar aJtında yaşadığını ne gıbı zorluklara katlanmak zorunda kaldığını, gerekse de bu kıtabı okuduk tan sonra hayattan bazı dersler çıkanl ması gerektığını duşunduğumden Zul fu Lıvanelı'nın "Mutluluk" ısımlı yapı tının okunmasını salık verebılırım • Mutluluk / Zulfu Lıvanelı / Remzı Kttabevı / 2002 / 343 s CUMHURİYET KİTAP Öliim oruçları Olumlu sonuç j SAYI 671