Katalog

Bugün yapacak çok işim var: spnsuza dek hafızamı öldürmeliyim, Öylc yapmalıyım ki ruhumu taşlaştırabileyim, yeniden yaşamayı öğrenmeliyim... Yoksa... Ateşli yaz hışırdıyor, şenlik zamanı gibi penceremin dışında. Üzun süredir bunun geleceğini hissetmiştim, bu parlak gün ve bu terk edilmiş ev. 1939 Yazı VIII. Olüme Nasıl olsa geleceksin öyleyse neden şimdi gelmiyorsun? Bekliyorum seni daha fazla tahammül edemeyeceğim. Işıkları söndürdüm ve kapıyı çok sade ve mucizevi olan, senin için açtım. Istediğin şekle gir de gel, zehirli bir atısın patlamasıyla gel, ya da becerikli bir hırsız gibi, kurşun bir boruyla hissettirmeden sürünerek gel, ya da zehirle beni tifus dumanlanyla, ya da, icat ettiğin ve herkesce iğrenç bulunan bir suçlamayla gel, böylece mavi kepin(9) tepesini görebilirim vc kapıcının korıcudan kefene donmüş. yüzünü, Artık önemi yok şimdi: Yenisey(lO) akmaya devam ediyor, kutup yıldızı parlıyor. Ve sevgili gözlerin mavi pırıltısı son denşetçe bulutlanıyor. 19 Ağustos 1939 ivi yazısının sert sayfalarını nasıl oyduğunu, ül rengi ve siyah buklelerin bir gecede nasıl gümiiş rengine döndüğünü. Solar gülümseme uysal dudaklarda, ve titrer korkıı bir kuru gülüciikte. Sadece kendim için yalvarmıyorum, fakat zalim soğukta, Haziranın acımasız sıcağında, kör, kırmızı duvar altında benimle birlikte duran herkes için dua ediyorum. i (2) "Mahpus Delikleri" Puşkin'in Mesaj"ından ahnmış,tır:... Ve sevgi ve dostluk akar sana, karanlık kapılar arasından, mahpus defikJerinin çevresinde bile özgür müziğim akar... "Sibirya'ya (3) Bu şiir, Akhmatova'nın ikinci eşi, sanat tarihçisi ve bilim adamı Nikolai Punin'i ilk tutaklanmasını dile getirmektedir. Punin de "I§ Kampı"nda can vermiştir. (4) Streltsy, Büyük Petro tarafından büyük işkencelerden geçirildikten sonra öldürülen, Çar'ın sayıları 4000'i bulan özel koruma askerlerine verilen addır. Askerlerin eşleri, Kremlin Duvarları diplerinde günlerce ağlayıp inlemişlerdir. (5) Tsarskoye Selo, Akhmatova'nın çocukluğunu geçirdiği St. Petersburg yakınlarındaki bir belaedir. (6) Kretsy Hapishanesi, haç biçimindeki mimarisi nedeniyle "Haçlar Hapishanesi" adını almıştır. Akhmatova'nın birinci eşi N. Gumilyov, ikinci esi N. Punin ve oğlu Lev Gumilyov dcğişik zamanlarda bu hapishanede uzun süreler geçirmişlerdir. Sonsöz II. Anma Günü(ll) yaklaşıyor gene. Görüyorum seni, duyuyorum seni, hissediyorum seni: Pencereye zorla sürükleyebildikleri birini, bu dünyada artık yürümeyen birini, o çok giiA'l başını sallayıp, "Buraya gelmeK eve gelmek gibi" diyen bir kadını. Hepsini adlaı lyla anmak isterdim fakat listeye el koydular ve onlan buln ının hiçbir yolu yok artık. Geniş bir örtü ördüm onlar için aralarında duydugum alçak gönüllü sözcüklerden. Onlan hep anacağım, her yerde, asla unutmayacağım onlan, başıma ne gelirse gelsin. Eğer, yüz milyon kişinin onıınla çığlık attığı eziyet görmüş ağzımı tıkarlarsa, bırakın o zaman onlar hatırlasın beni anma günümün ariıesinde. Eğer bu ülkede bir gün adıma bir anıt dikmeyi düşünürlerse, Böyle bir onurlandırılmaya razı olurum, yalnızca şu koşulla: ne doğduğum deniz kenarında dikilsin: deniz ile son bağım çoktan koptu, ne de, avutulamaz bir gölgenin beni aradığı Çar Balı*,esi'ndeki kutsanmış çam kütüğünün yanına, Fnkut burada, üç yüz saat ayakta durduğum ve kapının bana niç açılmadığı bu yerde. Kutlu ölümde bile dehşete düşüyorum, Gizli Polis araçlarının gürlemelerini unutacağım diye, unutacağım diye tiksindirici kapının nasıl çarpıldığını, yaşlı bir kadının yaralı bir hayvan gibi nasıl uluduğunu. Bırakın eriyen kar aksın yaşlar gibi benim bronz gözkapaklarımdan, Bırakın hapishane güvercini uzakta ötsün ve gemiler sakince geçsin Neva'dan. Mart 1940 (7) St. Petersburg yazları sadece birkaç saat alacakaranlık görür. Burada Dostoyevski'nin ünlü "Beyaz Geceler" eserini anmakta yarar var. (8) Bu şiir, Akhmatova'nın sevgili oğlu Lev Gumilyov'un Iş Kampı'na mahkum edildiği tarihi taşır. (9) Mavi Kep, NKVD Gizli Polis görevlilerinin taktığı şapkaydı. Kapıcılar da gözaltına almalarda hazır bulunmak zorundaydı. (10) Yenisey, Sibirya'da Toplama ve Iş Kampları'nın yoğun olduğu bir bölgenin nehri. (11) Anma Günü: Rus Ortodoks KÜisesi üyelerinin ölüm yıldönümleri nedeniyle düzenlenen anma töreni. IX. Şimdiden kapladı kanadıyla delilik ruhumun yarısını, ve içmem için sert bir içki veriyor bana, ve çağınyor beni karanhk vadiye. Sonunda farkına vardım ki yenilgiyi kabul etmeliyim, dinledikçe hezeyanımı, şimdiden bana yabancıiaşan. îzin venneyecek gütürnıeme hiçbir şeyimi kendimle, (ona ne kadar yalvardıysam, ricalarla onu ne kadar usandırdımsa da): ne oğlumun korkunç gözlerini, taş gibi acıyı, ne nrtınanın gcldiği geceyi, ne hapishane ziyaret saatini, ne de ellerinin tatlı serinliğini, ne de ıhlamur ağaçlarj gölgelerinin velvelesini; ne de uzak hafif sesini son teselli sözcüklerinin. X. Çarmıha Gerilme "Ağlama benim için Anne, mezarıma baktığında." 1. Melekler korosu yüceltti bu önemli saati, eridi alevler içinde gölder. Dedi babasına: "Neden terk ettin Beni sen?" ve Annesine: " O ! ağlama benim için anne..." 1940 DIŞARIDA KİMSE VAR Ml? YILDIRIM BORAN Bu kitap bir günce, 22 yıllıkGazeteci Yıldırım Boran'ın acılardan. hüzünlerden dcrlcdiği bir günce. 1 7 Ağustos depreminde Yıldınm Boran ve ailesi, yıkılan yazlık evlerinin enkazı altında kaldı. Saatler sonra köylülerin yardımıyla güçlükle enkazın altından çıkarıldılar. Çıkarılmak, yaşanan acıların soııu olmadı. Bu kez de dışarıdaki sefaletle yüz yüze geldiler. Günlerce açlık ve susuzlukla boğuştular. Gözü yaşlı insanlarla dertleştiler, onlara yardımcı oldular. Birçok öykü dinlediler, yaşadılar, acılara tanıklık ettiler. îşte Yıldırım Boran bu kitabında kendi ailesinin ve diğer insancıkların yürek parçalayan öykülerini bir günce tadında gözler önüne seriyor. 2. Maria Magdalena göğsünü yumrukladı ve ağladı, sevgili havari taşa döndü, fakat Anne'nin sessizlik içinde durduğu yere hiç kimse bakmaya bile cesaret edemedi. 194043 KISA AÇIKLAMALAR Sonsöz I. Öğrendim yüzlerin nasıl sarktığını, gözkapakları altından terörün nasıl baktığını, acının yanaklara CUMHURİYET KİTAP SAYI 604 (1) Yezhov Terörü, Rusya'da Yezhovshchina olarak bilinir. Nikolay Yezhov, Stalin'in Büyük Terör dönemindeki N.K.V.D Gizli Polis Teşkilatı nın başıydı. Kendisi de sonunda bu terörün kurbanı olmuştur. Beyaz Balina Yayınlan Binbirdirek Mah. Peykhane Sokak. Üstündal Apt. Nu: 14/4 Çemberlitaş Istanbul Tel: (0212) 638 62 62 3 Hat SAYFA 19